Chemia ogólna i

nieorganiczna

Tematy zajęć



Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne.
Symbole i wzory chemiczne.



Budowa materii. Teoria atomistyczna
Daltona. Promieniotwórczość naturalna.
Model atomu Rutheforda. Widma
atomowe. Dualistyczny charakter materii.



Układ okresowy pierwiastków.
Konfiguracja elektronowa atomów.
Budowa cząsteczek. Wiązania chemiczne.

Tematy zajęć



Reakcje chemiczne. Kryteria podziału.
Kinetyka reakcji chemicznych. Szybkość
reakcji. Prawo działania mas. Reguła
przekory.



Roztwory. Dysocjacja elektrolityczna.
Teoria Arrheniusa. Stała i stopień
dysocjacji. Iloczyn jonowy wody.
Wykładnik stężenia jonów hydroniowych
i wodorotlenowych. Iloczyn
rozpuszczalności. Hydroliza.

Tematy zajęć



Wybrane pierwiastki bloku s, ich
związki, otrzymywanie i zastosowanie.



Wybrane pierwiastki bloku d, ich
związki, otrzymywanie i zastosowanie.



Wybrane pierwiastki bloku p, ich
związki, otrzymywanie i zastosowanie.

Literatura podstawowa



Barycka J., Skudlarski K., Podstawy chemii,

Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej,

Wrocław, 2002



Drapała T., Chemia ogólna i nieorganiczna,
PWN, Warszawa, 2009



Lee J. D., Zwięzła chemia nieorganiczna,
PWN, Warszawa, 1999



Jones L., Atkins P., Chemia ogólna.
Cząsteczki, materia, reakcje., PWN,
Warszawa, 2006

Literatura podstawowa



Znamierowska T., Szuszkiewicz W.,
Beran T., Ćwiczenia z chemii ogólnej i
analitycznej, Skrypty UE, Wrocław,
2009



Znamierowska T., Zadania z chemii
ogólnej i analitycznej, Skrypty UE,
Wrocław, 2006

Literatura uzupełniająca



Pajdowski L., Chemia ogólna, PWN,
Warszawa, 1999



Bielański A., Chemia ogólna i
nieorganiczna, PWN, Warszawa, 2002

Terminy zajęć



wtorek: 13.15 – 14.45

15.00 – 16.30

Zaliczenie przedmiotu



egzamin: 60%



prace kontrolne: 40%



termin egzaminu: letnia sesja
egzaminacyjna 12-28.06.2013

Zaliczenia na laboratorium



kartkówki:

›

zapis reakcji chemicznych, nazewnictwo związków,

amfoteryczność

›

dobór współczynników w reakcjach redoks

›

zapis reakcji hydrolizy, reakcje hydrolizy z wytrąceniem

osadu, odczyny wodnych roztworów soli, nazewnictwo

związków kompleksowych

›

równowagi zachodzące w wodnym roztworze CuCl

2

›

zapis reakcji pozwalających zidentyfikować wybrane

kationy, reakcje charakterystyczne wybranych kationów



kolokwium z obliczeń



aktywność na zajęciach: posługiwanie się sprzętem

laboratoryjnym, znajomość zasad bezpieczeństwa i

higieny pracy w laboratorium chemicznym,

aktywny udział w ćwiczeniach rachunkowych

Prowadzący



dr inż. Alicja Stankiewicz: pok. 115,
konsultacje poniedziałek 9.30-12.00



dr Ewa Radomińska



dr inż. Dagmara Piotrowska



dr Szymon Bandrowski



mgr Zofia Jagoda

Podstawowe prawa i pojęcia
chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Definicja pierwiastka chemicznego.
Prawo zachowania masy.
Prawo stałych stosunków wagowych.
Prawo wielokrotnych stosunków wagowych.
Prawo stosunków objętościowych.
Prawo Avogadro.
Masa atomowa i cząsteczkowa.
Mol.
Masa molowa.
Wartościowość.
Symbole chemiczne.
Rodzaje wzorów chemicznych.

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Chemia

nauka badająca naturę i własności

substancji, a zwłaszcza przemiany
zachodzące między tymi substancjami.

Zajmuje się także rozmaitymi

własnościami substancji wynikającymi
bezpośrednio z ich budowy atomowej.

„inteligentny” polimer

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Prawo Boyle’a

W stałej temperaturze objętość
danej masy gazu jest odwrotnie
proporcjonalna do jego ciśnienia.

pV=const

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Pierwiastek chemiczny

Zbiór atomów, których jądra mają
taką samą liczbę protonów.

RO

BE

RT

BO

YLE

(16

27-

169

1)

definicja pierwiastka chemicznego
chemiczna analiza jakościowa
prawo Boyle’a

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Prawo zachowania masy

w układzie zamkniętym suma
masy i energii jest wielkością stałą
przed i po reakcji.

Suma mas produktów jest równa sumie mas
substratów biorących udział w reakcji.

 

prawo zachowania masy

nomenklatura chemiczna

A

N

T

O

IN

E

L

A

V

O

IS

IE

R

(

1

7

4

3

-1

7

9

4

)

М

и

х

а

ии

л

В

а

си

ил

ь

е

в

и

ч

Л

о

м

о

н

ои

со

в

(

1

7

1

1

-1

7

6

5

)

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Prawo stałych stosunków
wagowych

Pierwiastki, tworząc związki
chemiczne, łączą się ze sobą w
stałych, ściśle określonych stosunkach
wagowych.

Jo

se

p

h

P

ro

u

st

(

1

7

5

4

-1

8

2

6

)

C

la

u

d

e

L

o

u

is

B

e

rt

h

o

lle

t

(1

7

4

8

-1

8

2

2

)

prawo stałych stosunków wagowych

związki niestechiometryczne

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Prawo wielokrotnych stosunków
wagowych

Jeżeli dwa pierwiastki tworzą kilka
związków chemicznych, to w związkach
tych, masy jednego z nich łączące się z tą
samą masą drugiego mają się do siebie
jak proste liczby naturalne.

Jo

h

n

D

a

lt

o

n

(

1

7

6

6

-1

8

4

4

)

teoria atomistyczna

daltonizm

meteorologia

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Prawo stosunków objętościowych

W reakcji między gazami objętości
substratów i produktów gazowych
mieszane w tych samych warunkach
temperatury i ciśnienia mają się do
siebie jak niewielkie liczby całkowite.

Jo

se

p

h

L

o

u

is

G

a

y-

Lu

ss

a

c

(1

7

7

8

–1

8

5

0

)

konstruktor balonu

współodkrywca boru

Podstawowe prawa i pojęcia chemiczne. Symbole i wzory
chemiczne.

Prawo Avogadro

W tych samych warunkach
fizycznych, to jest w tej samej
temperaturze i pod takim samym
ciśnieniem, w równych objętościach
różnych gazów znajduje się taka sama
liczba cząsteczek

mol gazu w warunkach normalnych (0°C, 1013 hPa) zajmuje 22,4 dm

3

Lorenzo Romano Amedeo Carlo Avogadro di Quaregna e di Cerreto (1776-1856)

Masa atomowa:

bezwzględna

wyrażona w jednostkach masy

względna

wyrażona w unitach (u)

Masa cząsteczkowa
masa cząsteczkowa stanowi sumę mas
atomowych pierwiastków wchodzących w skład
jednej cząsteczki związku chemicznego, czy
wieloatomowych cząsteczek pierwiastków,
uwzględniającą krotność występujących w niej
atomów.

Mol
jest to taka ilość substancji, która zawiera
taką liczbę atomów, cząsteczek, jonów
bądź innych cząsteczek materialnych, ile
atomów znajduje się w 12 g węgla .

 

Masa molowa
wyraża masę jednego mola molekuł
(atomów, cząsteczek, jonów).
Jest równa liczbowo masie atomowej
lub cząsteczkowej danej substancji.
Wyrażona jest w .

 

Wartościowość
Zdolność atomu danego
pierwiastka do przyłączania lub
podstawiania określonej liczby
atomów innych pierwiastków.

Symbol pierwiastka chemicznego
umowny, międzynarodowy skrót złożony z
pierwszej lub z pierwszej i jednej z
dalszych liter nazwy pierwiastka.

JÖN
S
JAC
OB
BE
RZ
ELI
US
(17
79-
184
8)

symbole chemiczne
izomeria
pierwiastki: krzem, selen, cer, tor

Rodzaje wzorów chemicznych:
wzór sumaryczny
wzór strukturalny (kreskowy)