Joanna Cie la

25 marca 2012

Co o emeryturach 67+ s dz kobiety 38+

38 plus 30

Pierwsze kobiety, które b d pracowa do 67 roku ycia, maj dzi okoøo 38 lat. Czy s na to przygotowane?

Rz dowi eksperci przekonuj : 67-letnie kobiety za 30 lat b d zupeønie inne ni dzisiejsze emerytki. Jak one same wyobra aj sobie siebie i swoj prac ?
Jakie maj yciowe strategie, marzenia, obawy? Przedstawiamy kilka opowie ci – bardzo osobnych i osobistych, ale te do typowych dla pokolenia
dzisiejszych 30-latków.

Patrycja Matusz-Protasiewicz, 35 lat, Wrocøaw. Doktor politologii. M atka, 6-letni syn.

Jako 60-latka b d atrakcyjnym wykøadowc , do wiadczonym, z praktyczn wiedz badawcz i mi dzynarodowymi kontaktami. Wierz , e b d zdrowa
– staram si na to zapracowa : regularnie biegam, pøywam, zdrowo si od ywiam. Jak b d si ró ni od mojej mamy? Mam nadziej , e nie bardzo. Moi
rodzice te uprawiaj sport, przez wi kszo ycia prowadzili wøasn firm , nie byli zwi zani etatami. I ja jestem otwarta na zmiany. Pewnie jeszcze
mniej czasu ni oni b d sp dza w domu: cz ciej je na zewn trz, wi cej imprez organizowa poza domem. Chciaøabym bardziej anga owa si
w dziaøalno obywatelsk , pomoc innym.

Teraz, jako adiunkt w zakøadzie studiów nad Uni Europejsk w Uniwersytecie Wrocøawskim, pracuj na etacie. Moje skøadki trafiaj do ZUS, w 2000 r.
otworzyøam konto w towarzystwie emerytalnym. Ale zakøadam, e moje pieni dze na staro b d pochodzi z ró nych ródeø. Mam nadziej , e uda
nam si z m em sprzeda dom, który na razie spøacamy, kupi mniejsze mieszkanie, a z pozostaøej sumy – y . Przed emerytur chciaøabym spøaci
kredyt. Nie marz o wielkich samochodach, jachtach.

Zastanawiam si , jak to b dzie – prowadzi wykøady w wieku 67 lat? Licz na rozwój nowych technologii. Ju teraz, je li co si dzieje np. w Holandii,
w trakcie zaj dzwoni przez Skype’a do kolegi w Amsterdamie. On opowiada polskim studentom, o co dokøadnie chodzi. Jest du o wideokonferencji,
dzi ki którym ludzie nie musz pøaci za podró e – my li, koncepcje przekazuje si szybciej i taniej. By mo e i ja maj c 67 lat b d mogøa ze swojego
domu prowadzi wykøady dla studentów w Stanach.

Cho wcale nie my l , e b d do ko ca ycia pracowa na uniwersytecie. Moi koledzy ju po habilitacji te nie mówi : zøapali my Boga za nogi, do ko ca

ycia siedzimy na uczelni! Mo e i marzeniem wi kszo ci Polaków ci gle jest etat, ale za granic praca, tak e w nauce, to ju dzi praca nad projektami.

Czøowiek koncentruje si na 2–3 lata, a potem szuka nast pnego projektu, w ró nych uniwersytetach, w ró nych krajach. Chocia ciekawe wyzwanie
mo e si pojawi równie poza nauk , w biznesie, zarz dzaniu.

Po sze dziesi tce nie b d ju ograniczona obowi zkami zwi zanymi z moim dzieckiem, jego szkoø . (Czy my l , eby mie wi cej dzieci? My l ).
W ka dym razie licz , e mój syn b dzie za 30 lat samodzielny. Fakt: je li b d pracowa , nie pomog mu w opiece nad jego dzie mi.

A wøa ciwie to ja nie wyobra am sobie emerytury. Siedz przed telewizorem z drutami do robótek? Licz , e praca b dzie mnie utrzymywaøa w formie.
No, niechby urlop byø coraz døu szy, eby zostaøo troch czasu na przyjemno ci.

Anna Kondratowicz, lat 38, Warszawa. Wøa cicielka portalu internetowego, m atka, syn 8 lat, córka – niecaøe 3.

Mam nadziej , e b d spokojna. Mog pracowa do 67 roku ycia, pod warunkiem, e nie b d musiaøa codziennie chodzi do biura. Chciaøabym zdalnie
zarz dza prac w mojej firmie, która do tego czasu rozro nie si , b dzie stabilna. Jestem z døugowiecznej rodziny, dbam o zdrowie. B d jeszcze
bardziej mobilna ni moja mama, która te lubi podró owa .

Od dwóch i póø roku prowadz przedsi biorstwo. Wcze niej przez 10 lat pracowaøam jako dziennikarka w prasie kobiecej, skøadki szøy do ZUS – niby
spokój i pewno . Ale kiedy zacz øam si zastanawia , gdzie s moje kole anki starsze o 15–20 lat. Kilka gdzie pisuje, reszta – znikøa. Dotarøo do mnie,

e nikt mi nie zapewni pracy do emerytury, bo rynek si kurczy. Internet zaraz wyprze pras . Dlatego razem z m em zaøo yli my portal dla kobiet,

o urodzie. Nazywa si ibeauty.pl. Przez póøtora roku byøo ci ko. Teraz wychodzimy na prost .

Nie zatrudniamy pracowników; za wspóøpracowników na umowach-zleceniach musimy pøaci skøadki emerytalne. Pøacimy te za nas dwoje. Nie mam
zøudze , e b d z tego przyzwoite pieni dze na staro . Staram si na bie co oszcz dza na lokatach. Inwestycj jest przede wszystkim wøasna firma.

Wierz , e b dzie si rozwija . Dla coraz zamo niejszych i coraz starszych kobiet zachowanie dobrego wygl du b dzie nabieraøo coraz wi kszego
znaczenia. Zainteresowanie kosmetyk na pewno b dzie rosøo. Dlatego nie przewiduj , ebym musiaøa si przekwalifikowywa . Musz by na bie co,
trzyma tempo. Cho tego wøa nie najbardziej si obawiam: jak b dzie z tym utrzymywaniem tempa. Ale po to robi si firm , eby z czasem zatrudnia
osoby, na które mo na delegowa obowi zki. Praca, nawet je li si j bardzo lubi, to jednak wysiøek. Fajnie byøoby móc jeszcze powi kszy zespóø.

Mo e znajd si w nim nasze dzieci? My l o naszej firmie równie jako o miejscu pracy dla nich w przyszøo ci. Gdyby chciaøy. Marzy mi si jeszcze
jedno: eby dzieci nie musiaøy na starcie dorosøo ci bra kredytu, który spøac blisko swojego wieku emerytalnego. Da im dach nad gøow , eby mogøy
pracowa i przeznacza pieni dze na wøasny rozwój. Albo przyjemno ci.

Dla siebie? Bardzo lubi Chorwacj i chciaøabym kiedy kupi tam sobie domek. Mie swoje miejsce.

Bo ena, lat 37, Cz stochowa. In ynier budownictwa. M atka, synowie – 12 lat i rok.

Nie potrafiøabym siedzie w domu jak moja mama, która poszøa na wcze niejsz emerytur w wieku lat 42 i zaj øa si naszymi dzie mi. To ja ju wol
pracowa , nawet do 67 roku. Tylko jak? I gdzie?

Strona 1 z 2

Co o emeryturach 67+ s dz kobiety 38+ | 38 plus 30 - Polityka.pl

2012-03-26

http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/reportaze/1525117,1,co-o-emeryturach-67-sad...

Jestem na etacie w biurze projektowym. Ale szef pøaci ZUS tylko od 60–70 proc. mojej pensji. Reszt dostaj pod stoøem. I tak si ciesz , bo w innych
biurach w ogóle nie rejestruj pracowników. Powinnam odkøada na przykøad w III filarze, ale ci gle tego nie robi . Wiem, e to bø d.

Projektujemy biura, sklepy, urz dy. Trzeba mie dobr wyobra ni , umie i liczy , i my le z polotem. Wi kszo czasu sp dzam w pracy przy
komputerze, je d te na pomiary. No i nie wiem, jak ja si b d wdrapywa na budowy maj c 67 lat. Mo e z pomoc przyjd nowe technologie. Na
razie rewolucj byø dalmierz, który zast piø zwykø miark .

Lubi swoj prac , nie chciaøabym zmienia zawodu, ale jakie mam perspektywy? Teoretycznie mog liczy na wi ksze pieni dze, je li zrobi uprawnienia
projektanta, bo teraz formalnie jestem asystentk . Trzeba przej kurs, bardzo czasochøonny. èatwiej to przychodzi facetom. Ale nie wiem, jak døugo
jeszcze poci gnie nasza firma. Szef jest ju mocno starszy i nie ma nikogo, kto mógøby po nim przej interes. Chciaøabym si dosta do jakiego urz du,
ale musieliby mi odpowiednio zapøaci . Mo e zaøo w ko cu co swojego?

Synów chc nauczy , eby w yciu liczyli na siebie. Nie mam specjalnych marze – dom udaøo si zbudowa 10 lat temu, nie mamy kredytu. Tylko t
emerytur chciaøabym mie godn . eby nie wybiera : jedzenie czy leki.

Iwona Kupilas, lat 39, Blachownia. Koordynatorka w cz stochowskim Miejskim O rodku Pomocy Spoøecznej. Wdowa, córka 17 lat, syn – 11.

Za 30 lat chciaøabym nadal chodzi do klubu, ta czy sals , jak teraz. Albo swing. No, mo e nie do klubu, ale na imprezy do znajomych. Mogøabym te
opiekowa si wnukami, ale nie po wi ca im caøego ycia, inaczej ni moja mama. Ale boj si , e b d zgorzkniaøa, zm czona, nic mi si nie b dzie
chciaøo. e to b dzie takie ycie z dnia na dzie .

Od 18 lat jestem na etacie w MOPS. Ile przez ten czas uzbieraøam w ZUS? Wol nie sprawdza . Jako koordynatorka pomagam kole ankom w terenie.
Sprawdzam dokumenty – kto jest oszustem, a kto potrzebuje wsparcia. Ustalam, jak pomoc komu przyzna , doradzam. Ta praca wymaga siøy, empatii,
bardzo wypala. Przychodzi czøowiek, wydaje si roszczeniowy – je li jestem w gorszej formie, mam mniej cierpliwo ci – mog przeoczy , e on naprawd
czego potrzebuje. Powinnam by wypocz ta. A z wiekiem czøowieka coraz cz ciej co boli, gorzej pi, søabnie.

Medycyna? Nie s dz , ebym miaøa pieni dze na ginkofary. Jeszcze gdy yø m , speøniøo si moje marzenie – zamieszkali my w du ym domu, 160
m. Teraz ci gle si martwi , jak na niego zarobi . Zwøaszcza gdy dzieci si wyprowadz albo przestan dostawa rent . W moim wieku ci ko znale
warto ciowego faceta bez zobowi za . Moim marzeniem byøoby odøo y rezerw na czarn godzin . I utrzyma dom – dla dzieci, jak dorosn . Niech
sobie zrobi , co chc – sprzedadz , zamieszkaj razem. Ja si przenios do maøego mieszkania. Bo bardzo chciaøabym mieszka osobno.

Anna Niechciaøkowska, 34 lata, Szamotuøy. Piel gniarka. M atka, dzieci – 11 lat, 8 i rok.

Chciaøabym by niezale na i samowystarczalna. Ale je li miaøabym pracowa do 67 roku ycia, to wiem, e b d bardziej zm czona ni moja mama w tej
chwili – tempo ycia, stres, zanieczyszczenie. Moja wydolno fizyczna na pewno spadnie, nie b d taka szybka jak teraz.

Jestem piel gniark oddziaøow , od 2001 r. pracuj na etacie. Nie mam z czego odøo y . Licz , e w ko cu nasz zawód zostanie doceniony, e pensje
b d wi ksze, cho mojej emerytury ju to nie zmieni. Mam nadziej w przyszøo ci zajmowa bardziej odpowiedzialne stanowiska. Mam pomysøy, co
robi , eby pacjenci byli bardziej zadowoleni z naszej pracy. Caøy czas podnosz kwalifikacje.

Nie wyobra am sobie zmiany zawodu, jestem pewna, e b dzie potrzebny. Ale trudno sobie wyobrazi 67-letni piel gniark przy øó ku pacjenta. W tym
wieku czøowiek jest, owszem, dojrzaøy i do wiadczony, ale w naszej pracy potrzebna jest te zdolno szybkiego reagowania, precyzja, sprawno
manualna. Jak piel gniarka, której trz sie si r ka, ma wbi igø ? Powszechne u starszych piel gniarek s køopoty z kr gosøupem – przez lata d wiga si
pacjentów.

Moim marzeniem jest, eby dzieci wyksztaøci i zarobi na wøasny dom. Przej na emerytur i powiedzie : zrobiøam swoje, dobrze wykonaøam zadania.
I eby to opó nienie emerytury nie dotyczyøo mojego zawodu...

Rozmawiali my z wieloma 30-latkami, ró nych zawodów, z ró nych miast. Czy mo na znale w ich nadziejach, marzeniach, strategiach jaki wspólny
mianownik, nie czyni c pochopnych uogólnie ?

Bez w tpienia nadzieja gøówna to zachowanie zdrowia. Bo ka da powa niejsza choroba czy niesprawno silnie modyfikuje yciowe plany i mo liwo ci.
Marzenie podstawowe – domek i wyksztaøcenie dla dzieci. Pragnienie wøasnej niezale no ci, samodzielno ci finansowej dzieci. A strategia? Wi kszo chce
pracowa na wøasnych zasadach, bez dniówki od 8 do 16. Zwøaszcza te najlepiej wyksztaøcone odrywaj si mentalnie od etatowego bezpiecze stwa, ale
i kieratu. Co zgadza si z wizjami socjologów i ekonomistów, e przed nami wiat coraz bardziej zindywidualizowany, a rynek pracy – coraz bardziej
niestabilny, ale te stwarzaj cy ciekawe wyzwania. Lecz zasadnicza zmiana zawodu rzadko wchodzi w gr . 38-latki nie bior te na razie pod uwag
zjawisk, które – zdaniem badaczy rodziny i demografów – stan si codzienno ci , jak konieczno opieki nad s dziwymi rodzicami czy cz stszy rozpad
maø e stw. My l o swojej przyszøo ci – bo pewnie taka jest natura czøowieka – optymistycznie i bez l ku. Nawet mimo powszechnie podzielanego
fatalistycznego (realistycznego?) przekonania: ze skøadek do pa stwowego systemu emerytalnego wiele na staro si nie uzbiera i y si z tego nie da.

Wykonanie Javatech | Prawa autorskie © S.P. Polityka

Strona 2 z 2

Co o emeryturach 67+ s dz kobiety 38+ | 38 plus 30 - Polityka.pl

2012-03-26

http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/reportaze/1525117,1,co-o-emeryturach-67-sad...