Do egzaminu z fizyki obowiązuje cały materiał przedstawiony na wykładach (materiał ten zwarty jest w prezentacjach, które Państwu przekazuję, a podstawowe zagadnienia
wymienione są w planie wykładów).
Poniżej podaję PRZYKŁADOWE pytania. PIĘĆ podobnych pytań teoretycznych +
JEDNO podobne pytanie problemowe będzie w zestawie egzaminacyjnym przewidzianym
na 90 min. Uwaga na egzaminie będą generalnie inne pytania, choć niektóre mogą pochodzić
z poniższego zestawu.
PRZYKŁADOWE PYTANIA TEORETYCZNE:
1. Zdefiniować podstawowe wielkości kinematyczne opisujące ruch w układzie
kartezjańskim. Napisać kinematyczne równania ruchu oraz wyprowadzić wzór na równanie
toru dla rzutu poziomego (dana jest wysokość H oraz prędkość v0).
2. Sformułować zasady dynamiki Newtona. Co to jest siła tarcia i co ją powoduje ? Od czego
zależy tarcie ciał spoczywających i ciał w ruchu. Jak ilościowo można opisać tarcie. Podać i
rozwiązać krótkie przykładowe zadanie, w którym występuje tarcie.
3. Skąd wynika zasada zachowanie pędu i jak ją sformułować dla układu ciał ? Co to jest
środek masy (jedna z definicji) i jak go można wyznaczyć (podać wzór) ? Jak wyznaczyć
prędkość środka masy (wyprowadzić wzór)?
4. Co to są siły pozorne i w jakich układach występują ? Wyjaśnić różnicę między siłą
odśrodkową a siłą dośrodkową. Podać przykład, w którym występują te siły (narysować je w
odpowiednich układach).
5. Zdefiniować energię potencjalną i kinetyczną, oraz podać związek miedzy nimi. Czy
energię potencjalną można zdefiniować dla dowolnej siły ? Wyprowadzić wzór na energię
potencjalną sprężyny.
6. Podać prawa Keplera. Wyprowadzić drugie i trzecie prawo Kepplera. Wyjaśnić różnicę
między określeniami „masa bezwładnościowa” i „masa grawitacyjna”.
7. Napisać i rozwiązać równanie oscylatora drgań tłumionych wymuszonych siłą
F=F0 sin(ωt). Opisać zjawisko rezonansu.
8. Zdefiniować osie główne bezwładności. Na czym polega jest precesja osi obrotu, a na czym
precesja momentu pędu (podać przyczyny). Opisać dokładnie jeden przykład precesji i dla
tego przypadku wyprowadzić wzór na częstość precesji.
9. Podać wzory na transformację Lorentza i transformację Galileusza. Pokazać, że
tansformacja Lorentza przechodzi w transformację Galileusza (dla jakich prędkości ?).
Wyprowadzić wzór na skrócenie długości Lorentza.
10. Napisać równanie kinematyczne fali i opisać parametry w nim występujące. Narysować
wykresy fali względem czasu oraz względem położenia a następnie zaznaczyć parametry
występujące w równaniu. Wyprowadzić wzory na zmiany częstotliwości występujące w
zjawisku Dopplera.
11. Wyprowadzić równanie Bernoulliego. Jak wyznaczyć prędkość płynu na podstawie pomiaru ciśnienia - podać jeden przykład z wyprowadzeniem wzoru, z którego można
wyznaczyć prędkość płynu.
12. Sformułować cztery zasady termodynamiki. Wyprowadzić wzór na sprawność silnika
Carnota.
13. Wyprowadzić zależność ciśnienia gazu doskonałego od średniej energii kinetycznej ruchu
postępowego. Jak średnia całkowita energia kinetyczna zależy od temperatury - podać
twierdzenie o ekwipartycji. Czy równanie stanu gazu doskonałego można wyprowadzić z
powyższych zależności ?
14. Zdefiniować pojęcie entropii (na dwa sposoby). Pokazać, że całkowita entropia dwóch
identycznych ciał, o różnych temperaturach początkowych, rośnie po ich zetknięciu.
15. Sformułować i udowodnić prawo Gaussa (dla dowolnej powierzchni Gaussa). Obliczyć
natężenie pola elektrostatycznego E w odległości r od nieskończenie długiego drutu
naładowanego z gęstością liniową λ.
16. Co to jest potencjał elektryczny? Jak zmienia się potencjał w zależności od odległości r od środka jednorodnie naładowanej kuli o promieniu R (całkowity ładunek zgromadzony w kuli
wynosi Q).
17. Sformułować i wyprowadzić mikroskopowe prawo Ohma (zależność gęstości prądu od
koncentracji ładunku oraz prędkości unoszenia). Zdefiniować wielkości występujące w tym
prawie. Napisać i uzasadnić prawa Kirchoffa.
18. Napisać wektorowy wzór na siłę Lorentza. Określić (na rysunku) kierunek i zwrot siły
Lorentza działającej na ładunek q wpadający z prędkością v w pole o wektorze indukcji
magnetycznej B (kąt między v i B wynosi α). Opisać ruch tego ładunku w polu magnetycznym (wyprowadzić wzory na promień i skok spirali oraz okres obiegu ładunku).
19. Napisać prawo Biota-Savarta. Określić na rysunku kierunek i zwrot wektora indukcji
magnetycznej B. Obliczyć, wektor indukcji magnetycznej B na osi pierścienia o promieniu R
w którym płynie prąd o natężeniu I.
20. Sformułować i objaśnić prawo Faradaya. Na czym polega „prawo przekory” - wyjaśnić na
przykładzie. Obliczyć indukcyjność L cewki o gęstości zwojów n i promieniu R, w której
płynie prąd o natężeniu I. Wewnątrz cewki znajduje się rdzeń o względnej przenikalności
magnetycznej µr.
21. Napisać równanie oscylatora drgań tłumionych dla obwodu RLC (bez wymuszenia).
Rozwiązać to równanie (sprawdzić czy podane rozwiązania spełnia równanie oscylatora) i
obliczyć częstotliwość drgań. Rozwiązanie zilustrować na rysunku.
22. Napisać i objaśnić prawa Maxwella. Pokazać odpowiednie wielkości na rysunkach. Na
przykładzie kondensatora wyprowadzić wzór na wektor indukcji magnetycznej B pochodzący
od prądu przesunięcia.
23. Wyjaśnić na czym polega interferencja fal. Wyprowadzić wzory na minima, maksima oraz natężenie światła w doświadczeniu Younga (
dla dwóch cienkich szczelin znajdujących się w odległości d).
24. Podać postulaty Bohra i wyprowadzić wzór na dozwolone energie w atomie wodoru
(według modelu Bohra).
25. Napisać postulat de Broglie oraz opisać doświadczenie potwierdzające istnienie fal
materii. Napisać i objaśnić równanie Schroedingera.
26. Opisać liczby kwantowe opisujące stan kwantowy elektronu w atomie wodoru. Opisać
sposób wypełniania poszczególnych powłok w atomie wieloelektronowym.
27. Wyprowadzić prawo rozpadu promieniotwórczego. Opisać promieniowanie alfa, beta i
gamma.
28. Opisać działanie diody półprzewodnikowej i tranzystora półprzewodnikowego.
PRZYKŁADOWE PYTANIA PROBLEMOWE:
1. Obliczyć pracę wykonaną podczas sprężenia masy m tlenu (O2) przy stałym ciśnieniu p,
jeżeli w czasie sprężania temperatura gazu zmieniła się od T1 do T2. Ile wyniosła zmiana
energii wewnętrznej ΔU w tym procesie? Ile ciepła pobrał/oddał gaz ? Dana jest masa
cząsteczkowa tlenu μ.
2. Obliczyć okres drgań wahadła skonstruowanego z cienkiego pręta o masie m i długości L
(wzór na okres drgań wyprowadzić). Pręt zawieszony jest na osi przechodzącej przez jego
koniec.