„narodziny” i rozwój kognitywistyki 1957:
― Skinner, Verbal Behavior
― Chomsky, Syntactic Structure 1983:
― Fodor, The Modularity of Mind 1992:
― Karmiloff-Smith, Beyond Modularity
wg behawioryzmu, struktura umysłu:
• składa się z dyspozycji behawioralnych
• jest w całości wynikiem uczenia się
wg behawioryzmu, struktura umysłu:
• składa się z dyspozycji behawioralnych
• jest w całości wynikiem uczenia się wg kognitywistyki, struktura umysłu:
• składa się z wyspecjalizowanych systemów, które zaangażowane są w przetwarzanie informacji
• jest w dużej części wrodzona
wg kognitywistyki, zdolności językowe:
• są wrodzone
• i stanowią wyspecjalizowany system
argument na rzecz wrodzonego charakteru zdolności językowych:
• „ubóstwo bodźca”
argument na rzecz wrodzonego charakteru zdolności językowych:
• „ubóstwo bodźca”
• kreolizacja
języki pidżinowe versus języki kreolskie
• języki kreolski Ameryki Łacińskiej
języki pidżinowe versus języki kreolskie
• języki kreolski Ameryki Łacińskiej
• Hawaii Pidgin English (Hawaii Creole English) lata 20-te XX wieku,
j. portugalski, filipiński i kantoński
języki pidżinowe versus języki kreolskie
• języki kreolski Ameryki Łacińskiej
• Hawaii Pidgin English (Hawaii Creole English) lata 20-te XX wieku,
j. portugalski, filipiński i kantoński
• Nicaraguan Sign Language (ISN),
Managua
nieudany eksperyment z techniką fingerspelling 1977, 1979 (Sandiniści zdobywają władzę), 1986
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego charakteru zdolności językowych:
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego charakteru zdolności językowych:
• afazje:
ekspresywna (Broki) i receptywna (Wernickego)
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego charakteru zdolności językowych:
• afazje:
ekspresywna (Broki) i receptywna (Wernickego)
→ Howard Gardner o pacjencie „Mr. Ford”
„content words” / „grammatical function words”
„Does a stone float on water?”
„Do you use a hammer for cutting?”
„The lion was killed by the tiger; which one is dead?”
argumenty na rzecz wyspecjalizowanego charakteru zdolności językowych:
• upośledzenia „lustrzane”:
― syndrom Williamsa
― sawantyzm językowy
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• IQ: 40–100 pkt., średnio 60 pkt.
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• IQ: 40–100 pkt., średnio 60 pkt.
• upośledzone zdolności:
— rozwiązywanie problemów
— samodzielność życiowa
— operowania pieniędzmi
— orientacja w przestrzeni, rozumowanie przestrzenne
• bardzo rzadki syndrom: 1 / 20 000 — 1 / 30 000
• IQ: 40–100 pkt., średnio 60 pkt.
• nadprzeciętnie rozwinięte zdolności:
— rozpoznawanie twarzy
— ekspresja językowa (początkowo opóźnienie)
— zachowania fatyczne
• przypadek unikatowy
• przypadek unikatowy
• to nie jest upośledzenie wrodzone!
• przypadek unikatowy
• to nie jest upośledzenie wrodzone!
• początkowo opóźnienia rozwojowe, 3 lata: hyperleksja, zainteresowanie książkami
„o faktach”,
6–7 lat: zainteresowanie obcojęzycznymi książkami
„technicznymi”
• przypadek unikatowy
• to nie jest upośledzenie wrodzone!
• początkowo opóźnienia rozwojowe, 3 lata: hyperleksja, zainteresowanie książkami
„o faktach”,
6–7 lat: zainteresowanie obcojęzycznymi książkami
„technicznymi”
• IQ: 55 pkt.
• niezdolność do samodzielnego życia
• ale:
— zna biegle 6 języków
— potrafi posługiwać się dodatkowo 15 językami
— rozpoznaje wiele więcej języków