10
www.gazetapodatkowa.pl
Gazeta Podatkowa nr 22 • 18.03.2010 r.
RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
Dodatkowe informacje i objaśnienia stanowią drugą część informacji dodatkowej, która
jest obowiązkowym elementem sprawozdania finansowego.
Celem sporządzenia dodatkowych informacji i objaśnień jest ułatwienie zrozumienia spra-
wozdania finansowego przez jego odbiorców (użytkowników). Obejmują one przede wszystkim
szczegółowe, uzupełniające dane do pozycji bilansu, rachunku zysków i strat, zestawienia
zmian w kapitale (funduszu) własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych za okresy objęte
sprawozdaniem finansowym. Ponadto w tej części informacji dodatkowej należy zamieścić:
– proponowany podział zysku lub pokrycia straty,
– podstawowe informacje dotyczące pracowników i organów jednostki,
– inne istotne informacje dla zrozumienia sprawozdania finansowego.
Wynika to z art. 48 ust. 2 ustawy o rachunkowości. Szczegółowy zakres tematów wy-
magających omówienia w tej części sprawozdania finansowego przez jednostki inne niż
banki i zakłady ubezpieczeń określa załącznik nr 1 do ustawy o rachunkowości.
Forma prezentacji danych w informacji dodatkowej jest dowolna. Najczęściej dane
liczbowe przedstawiane są w formie tabel. Jeżeli sprawozdanie finansowe sporządzane
jest bez zaokrągleń, tj. w złotych i groszach, wówczas dane w tabelach należy prezentować
z taką samą dokładnością.
W tabelach najczęściej podaje się dane w następującym układzie: stan na początek roku,
zwiększenia i zmniejszenia w trakcie roku obrotowego oraz stan na koniec roku.
Jednostki powinny zachować kolejność prezentowania danych określoną w załączniku nr 1,
tj. według poszczególnych ustępów i punktów. Ułatwia to powiązanie danych wykazanych
w bilansie, rachunku zysków i strat, zestawieniu zmian w kapitale własnym i rachunku przepły-
wów pieniężnych z danymi zamieszczonymi w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.
Jeżeli dane zdarzenie nie wystąpiło w jednostce w bieżącym ani w poprzednim roku, na-
leży poinformować o tym, używając np. sformułowania „nie występuje” lub „nie dotyczy”.
Nie należy natomiast pomijać danego punktu, gdy zagadnienie wymagające omówienia nie
występuje w jednostce. Brak adnotacji o tym, że dane zdarzenie nie występuje w jednostce,
może być odczytane przez odbiorcę sprawozdania finansowego jako błąd lub świadome
pominięcie istotnych informacji o jednostce.
Prezentację niektórych danych liczbowych w formie tabelarycznej przedstawiają po-
niższe przykłady.
Objaśnienia do bilansu (ust. 1 pkt 1-13)
W tej części informacji dodatkowej należy przedstawić m.in.:
– szczegółowy zakres zmian wartości grup rodzajowych środków trwałych, wartości
niematerialnych oraz inwestycji długoterminowych, zawierający stan tych akty-
wów na początek roku obrotowego, zwiększenia i zmniejszenia z tytułu aktualizacji
wartości, nabycia, przemieszczenia wewnętrznego oraz stan końcowy, a dla majątku
amortyzowanego – podobne przedstawienie stanów i tytułów zmian dotychczasowej
amortyzacji lub umorzenia (ust. 1 pkt 1 dodatkowych informacji i objaśnień);
Przykład
W bilansie za 2009 r. w wierszu A.II. spółka z o.o. wykazała następujące dane:
wartość w zł
Poz.
Treść
Stan na
31.12.09 r.
31.12.08 r.
A.II. Rzeczowy majątek trwały
925.000
888.300
1.
Środki trwałe
925.000
888.300
a)
grunty (w tym prawo użytkowania wieczystego)
399.200
399.500
b)
budynki, lokale i obiekty inżynierii lądowej i wodnej
410.000
250.000
c)
urządzenia techniczne i maszyny
35.000
60.000
d)
środki transportu
80.800
58.800
e)
inne środki trwałe
–
–
2.
Środki trwałe w budowie
–
120.000
3.
Zaliczki na środki trwałe w budowie
–
–
W informacji dodatkowej, tj. w „Dodatkowych informacjach i objaśnieniach” spółka
przedstawiła, w formie tabeli, szczegółowy zakres zmian wartości początkowej według
poszczególnych grup rodzajowych środków trwałych oraz ich amortyzacji (umorzenia).
Grupa
środków
trwałych
Wartość
począt
kowa na
1.01.09 r.
Zakup
Przemiesz
czenie
Razem
zwięk
szenia
3+/4
Zmniej
szenie
(sprzedaż)
Stan na
31.12.09 r.
(2+56)
1
2
3
4
5
6
7
Grupa 0
400.000
–
–
–
–
400.000
Grupa 1-2
300.000
–
170.000
170.000
–
470.000
Grupa 3-6
120.000
–
–
–
–
120.000
Grupa 7
80.000
30.000
–
30.000
10.000
100.000
Grupa 8
10.000
–
–
–
–
10.000
Środki trwałe
w budowie
120.000
50.000
–170.000
–120.000
–
–
Razem
1.030.000
80.000
–
80.000
10.000
1.100.000
Umorzenie
na 1.01.09
Amortyzacja
za 2009 r.
Zmniejszenie
umorzenia
Umorzenie na
31.12.09 r.
(8+910)
Wartość
netto środ
ków trwałych
na 1.01.09 r.
Wartość
netto środ
ków trwałych
na 31.12.09 r.
8
9
10
11
12
13
500
300
–
800
399.500
399.200
50.000
10.000
–
60.000
250.000
410.000
60.000
25.000
–
85.000
60.000
35.000
21.200
8.000
10.000
19.200
58.800
80.800
10.000
–
–
10.000
–
–
–
–
–
–
120.000
–
141.700
43.300
10.000
175.000
888.300
925.000
– wartość gruntów użytkowanych wieczyście (ust. 1 pkt 2 dodatkowych informacji
i objaśnień), figurujących w ewidencji pozabilansowej jednostki;
Przykład
Spółka z o.o. posiada w użytkowaniu wieczystym 1.500 m
2
gruntów o wartości 150.000 zł.
Grunty zostały objęte ewidencją pozabilansową. Wartość początkowa nabytego prawa
wieczystego użytkowania gruntu w kwocie 6.000 zł została zaliczona do środków trwałych
i jest amortyzowana według stawki wynoszącej 5% (przez 20 lat). Na przestrzeni roku 2009
ilość i wartość tych gruntów nie uległa zmianie w stosunku do ich stanu na początek tego
roku.
W informacji dodatkowej jednostka zaprezentowała dane dotyczące gruntów użytkowa-
nych wieczyście w formie w tabeli.
wartość w zł
Treść
Stan na
dzień
1.01.09
Zmiany
w ciągu roku
Stan na dzień
31.12.09 r.
zwiększenia zmniejszenia
Wartość gruntów użytkowanych
wieczyście
150.000
–
–
150.000
Powierzchnia w m
2
1.500
–
–
1.500
– propozycje dotyczące sposobu podziału zysku lub pokrycia straty (ust. 1 pkt 7
dodatkowych objaśnień). Decyzję w sprawie podziału lub pokrycia straty podejmuje
organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. Natomiast propozycję podziału zysku
(pokrycia straty) przygotowuje kierownik jednostki (np. zarząd – w spółce z o.o.).
Przykład
W spółce z o.o. zysk netto wykazany w sprawozdaniu finansowym za 2009 r. wynosi
115.857 zł. Zarząd spółki zaproponował następujący podział zysku:
wartość w zł
Lp.
Wyszczególnienie
Kwota
1. Zysk netto za rok 2009
115.857
2. Proponowany podział zysku:
a) wypłata dywidendy dla wspólników
b) zwiększenie kapitału zapasowego
c) zasilenie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
40.000
60.000
15.857
– wykaz istotnych pozycji czynnych i biernych rozliczeń międzyokresowych (ust. 1
pkt 11).
Przykład
Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów za 2009 r. wykazane w pozycji B.IV. akty-
wów bilansu wynoszą 14.200 zł (saldo Wn konta 64). Z ewidencji analitycznej prowadzonej
do tego konta wynika, że na to saldo składają się następujące pozycje:
– prenumerata czasopism na 2010 r. 3.100 zł (saldo Wn konta 64-1),
– ubezpieczenia majątkowe do rozliczenia w 2010 r. 11.100 zł (saldo Wn konta
64-2).
wartość w zł
Lp.
Wyszczególnienie
Stan na
1.01.2009 r.
Stan na
31.12.2009 r.
1.
Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
(poz. B.IV aktywów bilansu)
w tym:
a) prenumerata czasopism
b) ubezpieczenia majątkowe
0
0
0
14.200
3.100
11.100
Objaśnienia do rachunku zysków i strat (ust. 2 pkt 1-10)
W tej części dodatkowych informacji i objaśnień należy zaprezentować m.in. rozlicze-
nie głównych pozycji różniących podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od
osób prawnych od wyniku finansowego (zysku, straty) brutto (ust. 2 pkt 5 dodatkowych
informacji i objaśnień).
Przykład
W rachunku zysków i strat za 2009 r. spółka z o.o. wykazała zysk brutto w kwocie
150.000 zł. Na podstawie danych wynikających z ksiąg rachunkowych (z ewidencji syn-
tetycznej i analitycznej) jednostka dokonała przekształcenia wyniku finansowego brutto
w podstawę opodatkowania.
wartość w zł
Lp.
Wyszczególnienie
Kwota zwiększająca
lub zmniejszająca
podstawę opodatkowania
1. Zysk brutto (zgodny z rachunkiem zysków
i strat)
150.000
2. Przychody niewliczane do podstawy opo-
datkowania (naliczone odsetki od należno-
ści z tytułu dostaw i usług)
5.300
3.
Koszty niestanowiące kosztów uzyskania
przychodów (odpisy aktualizujące wartość
towarów)
35.000
4.
Podstawa opodatkowania (1-2+3)
179.700
5. Stawka podatku
19%
6. Podatek dochodowy od osób prawnych za
2009 r.
34.143
Podstawa prawna: ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze zm.).
Ewa Kowalska
Informacja dodatkowa
– dodatkowe informacje i objaśnienia