background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 
 

 
MINISTERSTWO EDUKACJI 
 

NARODOWEJ 

 
 

 
 
 
 
Jolanta Borczyńska-śbikowska 

 
 

 

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierzą
gospodarskich 321[05].O2.03 

 

 

 
 
 
 
 
 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inŜ. Janina Kłap 
mgr inŜ. Anna Pietraszko 
 
 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inŜ. Jolanta Borczyńska-śbikowska 
 
 
 
Konsultacja: 
mgr Rafał Rzepkowski 
 

 

 

 

 

 

Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczn

 

ą

  programu  jednostki  modułowej  321[05].O2.03, 

„Kształtowanie 

 

ś

rodowiska  uprawy  ro

 

ś

lin  i  chowu  zwierz

 

ą

t  gospodarskich”,  zawartego 

w modułowym programie nauczania dla zawodu technik rolnik. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 
 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1. Klimatyczne czynniki środowiska 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2. Glebowe czynniki środowiska 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3. Zoohigiena i dobrostan zwierząt  

17 

4.3.3.  Ćwiczenia 

17 

5.4. Choroby zwierząt gospodarskich 

20 

5.4.1.  Ćwiczenia 

20 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia 

23 

7.  Literatura 

35 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazujemy  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny w prowadzeniu 

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik rolnik. 

W poradniku zamieszczono: 

−−−−    

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

−−−−    

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

−−−−    

przykładowe scenariusze zajęć, 

−−−−    

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania–
–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

−−−−    

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,  

−−−−    

wykaz literatury. 

 

Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym uwzględnieniem: 

− 

ć

wiczeń praktycznych, 

− 

pokazu z objaśnieniem, 

− 

miniprojektu, 

− 

dyskusji. 
Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 

W  celu  przeprowadzenia  sprawdzianu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia,  nauczyciel 

moŜe posłuŜyć się zamieszczonymi w rozdziale 6 zestawami zadań testowych.  

W tym rozdziale zamieszczono równieŜ: 

− 

plan testu w formie tabelarycznej, 

− 

punktacje zadań i uczenia się, 

− 

propozycje norm wymagań, 

− 

instrukcję dla nauczyciela, 

− 

instrukcję dla ucznia, 

− 

kartę odpowiedzi, 

− 

zestaw zadań testowych. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych 

321[05].O2.01 

Przestrzeganie przepisów 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpoŜarowej oraz 

ochrony środowiska

 

321[05].O2 

Podstawy produkcji rolniczej  

321[05].O2.04 

Posługiwanie się dokumentacją 

techniczno-technologiczną 

321[05].O2.02 

Charakteryzowanie grup i gatunków 

roślin uprawnych oraz zwierząt 

gospodarskich 

321[05].O2.03 

Kształtowanie środowiska uprawy 

roślin i chowu zwierzą

gospodarskich 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2.  WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

− 

przestrzegać ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, 

− 

określać czynniki wpływające na efektywność produkcji roślinnej i zwierzęcej, 

− 

klasyfikować  podziału  roślin  uprawnych  na  grupy  i  gatunki  oraz  określić  ich  znaczenie 
gospodarcze, 

− 

określać funkcje i znaczenie narządów i układów organizmu zwierzęcego,  

− 

określać topografię waŜniejszych narządów i układów zwierząt,  

− 

określać gospodarcze znaczenie poszczególnych grup zwierząt gospodarskich, 

− 

określać wpływ uprawy roślin, chowu i hodowli zwierząt na środowisko, 

− 

stosować programy komputerowe do wspomagania produkcji rolniczej, 

− 

korzystać z róŜnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3.  CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

– 

sklasyfikować czynniki środowiska, 

– 

określić wpływ czynników klimatycznych na wzrost, rozwój i plonowanie roślin, 

– 

określić i scharakteryzować czynniki wpływające na organizmy zwierzęce, 

– 

określić  stan  pogody  na  podstawie  pomiarów  czynników  klimatycznych,  obserwacji 
zjawisk meteorologicznych, prognoz oraz map pogody, 

– 

określić wpływ klimatu i mikroklimatu na plonowanie roślin, 

– 

określić wpływ klimatu i mikroklimatu na rozwój zwierząt, 

– 

określić skład mechaniczny oraz właściwości gleby, 

– 

scharakteryzować czynniki glebotwórcze oraz procesy związane z powstawaniem gleb, 

– 

rozpoznać gleby i ocenić ich wartość rolniczą, 

– 

określić  sposoby  przeciwdziałania  chemicznym,  biologicznym  i  fizycznym  procesom 
powodującym degradację gleby, 

– 

dobrać rośliny uprawne do określonych warunków klimatycznych i glebowych, 

– 

uzasadnić  potrzebę  wykonywania  zabiegów  melioracyjnych  oraz  określić  ich  wpływ  na 
ś

rodowisko i produkcję roślinną, 

– 

dobrać metody i sposoby regulacji stosunków powietrzno-wodnych na uŜytkach rolnych, 

– 

określić zasady eksploatacji urządzeń wodno-melioracyjnych, 

– 

zdefiniować terminy: zoohigiena, dobrostan zwierząt, 

– 

scharakteryzować czynniki wpływające na zdrowie i produkcyjność zwierząt, 

– 

zapewnić dobrostan zwierząt gospodarskich oraz ograniczyć zagroŜenia środowiska, 

– 

scharakteryzować  wymagania  dotyczące  dostosowywania  gospodarstw  prowadzących 
produkcję roślinną i zwierzęcą do potrzeb rynku, 

– 

scharakteryzować  podstawowe  objawy  chorób  zwierząt  gospodarskich  oraz  określić 
sposoby zapobiegania. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4.  PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Technik rolnik 321[05] 
Moduł:  

 

 

 

 

 

 

Podstawy produkcji rolniczej 321[05].O2. 

Jednostka modułowa:  

 

 

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt  
gospodarskich 321[05].O2.03 

Temat: Rozpoznawanie typów gleb. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności rozpoznawania typów gleb. 

 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć

− 

wskazać zaleŜności pomiędzy poszczególnymi czynnikami glebotwórczymi, 

− 

określić budowę gleby i rozpoznać poszczególne poziomy, 

− 

rozpoznać profile typowych gleb w Polsce, 

− 

wskazać regionalne zróŜnicowanie gleb. 
 

Metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

w zespołach czteroosobowych. 

 

Czas:  2 jedn. dydaktyczne. 

 

Uczestnicy: uczniowie technikum rolniczego. 

 

Środki dydaktyczne: 

− 

profile róŜnych typów gleb, 

− 

kartony papieru, kredki, flamastry. 

 

Przebieg zajęć

 

1.  Czynności organizacyjne. 

− 

przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne, 

− 

zainicjowanie zajęć – określenie obszaru tematycznego i celów zajęć, 

− 

wyjaśnienie  dotyczące  warunków  pracy  i  obowiązków  związanych  z  wykonaniem 

ć

wiczenia, 

− 

zorganizowanie stanowiska pracy do wykonania ćwiczenia. 

2.  Realizacja tematu: 
a)  przypomnienie wiadomości na temat powstawania i budowy gleby. 
b)  nauczyciel  prezentuje  schematyczny  profil  glebowy  i  omawia  kolejno  profile  oraz 

ś

rodowisko  powstawania  następujących  typów  gleb:  mady,  rędziny,  gleby  bielicowe, 

gleby brunatne, czarnoziemy. 

c)  podział na grupy czteroosobowe. 
d)  kaŜda grupa dostaje do rozpoznania trzy róŜne typy gleb: 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

− 

uczniowie rysują schematyczne profile glebowe, 

− 

nazywają poszczególne poziomy profilu glebowego, 

− 

określają i zapisują typ gleby. 

g)  wybrany  z  grupy  uczeń  po  wykonaniu  ćwiczeń  dokonuje  prezentacji  i  omówienia  pracy 

grupy, 

h)  inni  uczniowie  razem  z  nauczycielem  dokonują  oceny  prawidłowości  wykonania 

ć

wiczenia, 

i) 

nauczyciel  nadzoruje  pracę  uczniów  i  pomaga  w  wykonaniu  prawidłowych  czynności, 
podpowiada najlepsze rozwiązania. 

3.  Po wykonaniu wszystkich ćwiczeń uczniowie dokonują analizy wykonanego ćwiczenia. 
4.  Dla  utrwalenia  wiadomości  nauczyciel  rozdaje  kartki  z  przykładowymi  profilami, 

z prośbą o dopisanie ich nazw. 

 

 

 

 

 

 

A   

 

 

 

 

B   

 

 

 

C   

 

 

 

D   

 

 

……………………  ……………………… 

…………………   

….…………………. 

 
5.  Nauczyciel analizuje wykonanie ćwiczenia.  
6.  Uczniowie wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny ćwiczeń. 
7.  Zakończenie zajęć 

– 

Praca domowaNa mapie glebowej Polski odszukaj rejony występowania rozpoznanych 
gleb. 

– 

Przeprowadzenie  ankiety  ewaluacyjnej  dotyczącej  sposobu  prowadzenia  zajęć 
i zdobytych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Technik rolnik 321[05] 
Moduł:  

 

 

 

 

 

 

Podstawy produkcji rolniczej 321[05].O2. 

Jednostka modułowa: 

 

Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt 
gospodarskich 321[05].O2.03 

Temat: Jak rozpoznać, Ŝe zwierzę jest chore? 

Cel ogólny: ukształtowanie umiejętności rozpoznawania objawów chorób zwierząt
 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć

− 

określić objawy świadczące o chorobie zwierzęcia, 

− 

przeprowadzić  obserwację  porównawczą  wyglądu  zachowania  zwierzęcia  zdrowego 
i chorego, 

− 

dokonać pomiaru temperatury, 

− 

zmierzyć liczbę uderzeń tętna na minutę, 

− 

zmierzyć liczbę oddechów na minutę, 

− 

ocenić ogólny stan zdrowotny badanych zwierząt. 

 
Metody nauczania–uczenia si
ę:  

− 

pokaz z objaśnieniem. 

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

 
Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

grupowa. 

 
Środki dydaktyczne: 

− 

budynek inwentarski, 

− 

zwierzęta gospodarskie – zdrowe i z objawami chorób, 

− 

termometr maksymalny, 

− 

fonendoskop, 

− 

zegarek lub stoper, 

− 

kartka, długopis, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 
Czas:
  3 jedn. dydaktyczne. 
 
Uczestnicy
: uczniowie technikum rolniczego. 

 

I.  Faza wprowadzająca. 
1.  Czynności organizacyjne: 

− 

przywitanie uczestników zajęć i czynności wstępne, 

− 

zainicjowanie zajęć – określenie obszaru tematycznego i celów zajęć, 

− 

wyjaśnienie  dotyczące  warunków  pracy  i  obowiązków  związanych  z  wykonaniem 
ć

wiczeń, 

− 

omówienie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, 

− 

zorganizowanie stanowisk pracy do wykonania ćwiczeń. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

2.  Podział uczniów na 3 grupy: 

− 

przypomnienie zasad pracy w grupie i oceny takiej pracy,  

− 

przydział  zadań  dla  grup:  kaŜda  grup  dokonuje  obserwacji  wyglądu  i  zachowania 
wskazanych zwierząt oraz ocenia stan zdrowotny zwierząt na podstawie badań. 

 
II. Faza realizacyjna 
1.  Praca w budynku inwentarskim z wskazanymi przez nauczyciela zwierzętami.  
2.  Analiza porównawcza wyglądu i zachowania zwierzęcia zdrowego i chorego.  
3.  Wypełnienie tabeli. 
 

Wyniki obserwacji 

Cechy zwierzą

Zwierzę zdrowe 

Zwierzę chore 

Wnioski 

Wygląd ogólny (kondycja, sierść, 
stan oczu) 

 

 

 

Reakcja na bodźce zewnętrzne 
 

 

 

 

Apetyt 
 

 

 

 

Wygląd odchodów i wydzielin z 
naturalnych otworów  
i gruczołu mlekowego 

 

 

 

 
4.  Wykonanie pomiarów temperatury ciała wskazanego zwierzęcia, tętna i liczby oddechów. 
5.  Wypełnienie tabeli. 
 

Badane zwierzę 

/gatunek/ 

Temperatura ciała 

o

Liczba uderzeń tętna na 

minutę 

Liczba oddechów na 

minutę 





 

 

 

 
6.  Ocena stanu zdrowotnego zwierzat. 
7.  Prezentacja wykonanej pracy przez przedstawiciela kaŜdej grupy. 
 
III. Faza podsumowująca 
1.  Dyskusja i podsumowanie wykonanych ćwiczeń oraz zapisanie notatki w zeszycie. 
2.  Ocena pracy uczniów. 
3.  Zadanie  pracy  domowej  –  na  podstawie  rozmowy  z  rolnikiem  ustalić  choroby,  które 

najczęściej występują w jego gospodarstwie.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

5.  ĆWICZENIA 

 
5.1. Klimatyczne czynniki 
środowiska 
 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Rozpoznaj  wyposaŜenie  stacji  meteorologicznej  –  nazwij  i  scharakteryzuj  poszczególne 

urządzenia i przyrządy. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić sposób jego 

realizacji oraz zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  określić podstawowe wyposaŜenie stacji meteorologicznej, 
2)  rozpoznać poszczególne przyrządy meteorologiczne, 
3)  nazwać poszczególne przyrządy meteorologiczne, 
4)  scharakteryzować przeznaczenie kaŜdego urządzenia i przyrządu, 
5)  sformułować wnioski. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

stacja meteorologiczna wraz z wyposaŜeniem, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 
Ćwiczenie 2 

Dokonaj  pomiaru  temperatury  powietrza  przez  okres  trzech dni i oblicz średnią dobową 

temperaturę. Wyniki pomiarów wpisz do tabeli. 

 

Godziny 

pomiaru 

Daty pomiaru 

Ś

rednia dobowa 

00 

 

 

 

 

 

 

06 

 

 

 

 

 

 

12 

 

 

 

 

 

 

18 

 

 

 

 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  dokładne 
wykonanie ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  ustalić terminy i pory mierzenia temperatury powietrza, 
2)  zmierzyć temperaturę powietrza w określonych terminach i porach, 
3)  obliczyć średnie dobowe temperatury powietrza, 
4)  zapisać wyniki w tabeli, 
5)  przeanalizować występowanie róŜnych temperatur, 
6)  sformułować wnioski dla potrzeb produkcji rolniczej. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

termometr, 

– 

zegarek, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 3 

Zainstaluj  deszczomierz  i  dokonaj  pomiarów  opadów  atmosferycznych  o  godzinie  7

00 

przez 10 dni. Oblicz wielkość opadu na powierzchnię 1 ha. 
 

Dzień 

10 

Suma 

Opad 
w mm 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zainstalować deszczomierz, 
2)  mierzyć przez 10 kolejnych dni opad w milimetrach, 
3)  obliczyć wielkość opadu na 1 ha, 
4)  dokonać analizy i sformułować wnioski. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

inscenizacja, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

deszczomierz, 

– 

menzurka do pomiaru opadów, 

– 

zegarek, 

– 

przybory do pisania, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Ćwiczenie 4 

Przeanalizuj,  przez  5  dni,  telewizyjne  lub  radiowe  prognozy  pogody,  wyjaśnij 

rozbieŜności. 
 

Lp. 

Temperatura w 

nocy 

Temperatura w 

dzień 

Ciśnienie 

atmosferyczne 

Opady 

Wiatry: 

kierunek  

i prędkość 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
NaleŜy zwrócić uwagę na dokładne wykonanie ćwiczenia. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  oglądać lub słuchać 5 dni prognoz pogody, 
2)  notować w tabeli podawane wielkości czynników meteorologicznych, 
3)  porównać zapowiadaną pogodę z tą, która wystąpiła w rzeczywistości, 
4)  wyjaśnić rozbieŜności, 
5)  dokonać analizy i sformułować wnioski. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

odbiornik telewizyjny lub radiowy, 

− 

przybory do pisania, 

− 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2.  Glebowe czynniki środowiska 

 
5.2.1. 
Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj odkrywkę glebową i opisz profil gleby. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  wyznaczyć  łopatą,  w  wybranym  miejscu,  prostokątny  zarys  odkrywki  o  wymiarach 

70

100 x 150

200 cm, 

2)  usytuować odkrywkę tak, aby ścianka z odkrytym profilem była dobrze oświetlona, 
3)  odłoŜyć powierzchniową, próchniczną warstwę gleby na prawą stronę odkrywki, a dalsze 

na lewą, 

4)  wykonać schodki na ściance naprzeciw czoła odkrywki, 
5)  wykopać odkrywkę na głębokość co najmniej 100 cm, 
6)  odsłonięty profil wyrównać noŜem, zaczynając od góry, 
7)  przymocować  metrówkę  do  ścianki  profilu  za  pomocą  zaczepów  tak,  aby  punkt  „0” 

znajdował się przy powierzchni, 

8)  narysować i opisać profil glebowy. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 
Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

łopata, 

− 

duŜy nóŜ, 

− 

metrówka z podziałka centymetrową, 

− 

zaczepy do mocowania metrówki, 

− 

notatnik i przybory do pisania: ołówek, kredki, 

− 

literatura z rozdziału 7. 
 

Ćwiczenie 2 

Korzystając z literatury i Internetu rozpoznaj profile glebowe i nazwij przedstawione 

niŜej typy gleb. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

 

 

 

 

  A  

 

 

 

 

B   

 

 

        C  

 

 

 

 

D   

 

…………………  ……………………  ……………… 

 

….………………. 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś: 

1)  przypomnieć typy gleb, 
2)  zakwalifikować podane profile do określonych typów gleb, 
3)  wpisać nazwę typu gleby, 
4)  dokonać oceny ćwiczenia. 
 

WyposaŜenie stanowiska pracy: 

–  Internet, 
–  profile glebowe róŜnych typów gleb, 
literatura z rozdziału 6. 
 
Ćwiczenie 3 

Określ skład granulometryczny gleby metodą organoleptyczną. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 
NaleŜy zwrócić uwagę na dokładne analizowanie napotkanych problemów. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować kilka próbek gleby, 
2)  obejrzeć dokładnie próbki i kolejno porównywać: 

− 

wraŜenie przy rozcieraniu palcami na dłoni, 

− 

zachowanie się próbki po roztarciu, 

− 

zachowanie  się  próbki  w  stanie  suchym,  wilgotnym  (po  dodaniu  wody)  oraz  przy 
wałkowaniu, 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

3)  porównać  zaobserwowane  cechy  z  tabelą  pomocniczą  zamieszczoną  w  Materiale 

nauczania, 

4)  zapisać obserwacje i wyniki w zeszycie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

kilka próbek gleb, 

– 

woda, 

– 

wałek, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 4 

Określ odczyn kilku próbek gleb. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przygotować kilka próbek gleby, 
2)  wsypać,  przy  pomocy  plastikowej  łyŜeczki  niewielką  ilość  gleby  w  okrągłe  wgłębienie 

porcelanowej płytki kwasomierza i lekko ugnieść glebę, 

3)  dodać  kroplami  płyn  wskaźnikowy  aŜ  do  całkowitego  zwilŜenia  gleby  i  utworzenia 

cienkiej warstwy płynu nad glebą,  

4)  przechylić  płytkę,  po  około  2–3  minutach  tak,  aby  płyn  wskaźnikowy  znad  gleby 

przepłynął do podłuŜnego kanalika, 

5)  porównać barwę płynu z barwą skali i odczytać pH gleby, 
6)  umyć płytkę starannie wodą i wytrzeć do sucha, 
7)  wykonać kolejne pomiary pH gleby, 
8)  zapisać obserwacje i wyniki w zeszycie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

kilka próbek gleb, 

– 

kwasomierz, 

– 

płyn wskaźnikowy, 

– 

plastikowa łyŜeczka, 

– 

wałek, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

 

5.3.  Zoohigiena i dobrostan zwierzą

 
5.3.1. 
Ćwiczenia 
 

Ćwiczenie 1 

Oceń,  pod  względem  zoohigienicznym,  budynek/budynki  i  pomieszczenia  inwentarskie 

w wybranym gospodarstwie rolnym.  

 

Odpowiedzi 

L.p. 

Pytanie 

TAK 

NIE 

1. 
 
 
2. 
3. 
 
4. 
 
 
 
5. 
 
6. 
 
 
7. 
8. 
 
9. 
 
10. 
 
 
11. 

Czy przed wejściem do budynku inwentarskiego znajduje się 
tablica ostrzegawcza zabraniająca wstępu osobom 
nieupowaŜnionym? 
Czy gospodarstwo posiada maty dezynfekcyjne? 
Czy stan budynku jest dobry: konstrukcja dachu cała,  
a wrota budynku łatwo się domykają? 
Czy obiekty zaadaptowane na pomieszczenia inwentarskie 
posiadają minimalne wymagania  
w zakresie utrzymania, zdrowia i bezpieczeństwa zwierząt? 
Czy budynek inwentarski spełnia odpowiednie wymagania 
ewakuacyjne? 
Czy podłoga w budynku jest: czysta, łatwo zmywalna, 
pozbawiona pęknięć i wyposaŜona w odpowiednie, sprawnie 
działające kanały ściekowe? 
Czy ściany i sufit są czyste i nieuszkodzone? 
Czy budynek inwentarski posiada odpowiednie oświetlenie? 
Czy instalacja elektryczna jest kontrolowana i odpowiednio 
zabezpieczona przed dostępem zwierząt? 
Czy w budynku inwentarskim zapewniona jest sprawna 
wentylacja, aby uniknąć gromadzenia się nadmiernej wilgotności 
i ciepła? 
Czy w budynku inwentarskim znajduje się odpowiednie 
stanowisko zabiegowe? 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  wpływ 
warunków zoohigienicznych na zdrowie i rozwój zwierząt gospodarskich. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać gospodarstwo rolne,  
2)  przeprowadzić obserwacje dotyczące wymagań dla budynków inwentarskich, 
3)  wpisać spostrzeŜenia do tabeli i wyciągnąć wnioski,  
4)  dokonać oceny wykonania ćwiczenia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

metoda przewodniego tekstu, 

− 

miniprojekt, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

budynki inwentarskie, 

– 

kartka, długopis, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 2 

Oceń dobrostan zwierząt w wybranym gospodarstwie rolnym. 

 

Odpowiedzi 

L.p. 

Pytanie 

TAK 

NIE 

1. 
 
 
2. 
 
3. 
 
4. 
5. 
 
6. 
 
7. 
 

Czy osoby opiekujące się zwierzętami posiadają odpowiednie 
predyspozycje i wiedzę do zajmowania się stadem? 
Czy zapewnionych jest pięć podstawowych potrzeb zwierząt? 
Czy koryta paszowe i poidła na wodę utrzymywane są 
w naleŜytej czystości? 
Czy inwentarz utrzymywany jest w czystości? 
Czy wydzielone są odpowiednie pomieszczenia dla młodych 
zwierząt? 
Czy zwierzętom zapewnia się dogodne warunki na czas porodu? 
Czy 

zwierzęta 

mają 

zapewnioną 

swobodę 

ruchu,  

a  w  szczególności  moŜliwość  kładzenia  się,  wstawania  oraz 
leŜenia? 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać gospodarstwo rolne,  
2)  przeprowadzić  wywiad  dotyczący  predyspozycji  i  wiedzy  do  zajmowania  się 

zwierzętami, 

3)  przeprowadzić obserwacje dotyczące pozostałych wymagań, 
4)  wpisać spostrzeŜenia do tabeli i wyciągnąć wnioski,  
5)  dokonać oceny  wykonania ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

kartka, długopis, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Ćwiczenie 3 

Wykonaj  szkic  działki  siedliskowej  wybranego  gospodarstwa  rolnego  i  oceń  lokalizację 

budynku/budynków inwentarskich. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni fragment rozdziału Materiał nauczania.  
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  wybrać gospodarstwo rolne,  
2)  dokonać potrzebnych pomiarów, 
3)  ocenić lokalizację budynków inwentarskich, uwzględniając ich połoŜenie w stosunku do: 

− 

stron świata i nasłonecznienia, 

− 

dróg publicznych, 

− 

głębokości wód zaskórnych, 

− 

budynku mieszkalnego, 

− 

ujęcia wody, 

4)  nanieść odległości na szkic, 
5)  sformułować wnioski, 
6)  dokonać oceny wykonania ćwiczenia. 

  

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

metoda projektów. 

− 

dyskusja dydaktyczne wielokrotna, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

kartka, długopis, 

– 

miarka, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

5.4.  Choroby zwierząt gospodarskich 
 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Przeprowadź  obserwację  porównawczą  wyglądu  zachowania  zwierzęcia  zdrowego 

i chorego. 

 

Wyniki obserwacji 

Cechy zwierzą

Zwierzę zdrowe 

Zwierzę chore 

Wnioski 

wygląd ogólny (kondycja, sierść, 
stan oczu) 

 

 

 

reakcja na bodźce zewnętrzne 
 

 

 

 

apetyt 
 

 

 

 

wygląd odchodów i wydzielin z 
naturalnych otworów  
i gruczołu mlekowego 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  zakres 

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  porównać wygląd ogólny zwierzęcia zdrowego i chorego, 
2)  porównać reakcje na bodźce zwierzęcia zdrowego i chorego, 
3)  porównać apetyt zwierzęcia zdrowego i chorego, 
4)  porównać wygląd odchodów i wydzielin z naturalnych otworów i gruczołu mlekowego, 
5)  zapisać wyniki obserwacji w tabeli, 
6)  dokonać analizy wykonanego ćwiczenia i sformułować wnioski.  
 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

budynek inwentarski, 

– 

zwierzęta gospodarskie, 

– 

kartka, długopis, 

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenia praktyczne, 

− 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

Ćwiczenie 2 

Dokonaj  pomiaru  temperatury  ciała  zwierząt,  tętna  i  liczby  oddechów  i  oceń  stan 

zdrowotny badanych zwierząt. 

 

Badane zwierzę 

/gatunek/ 

Temperatura ciała 

o

Liczba uderzeń tętna na 

minutę 

Liczba oddechów na 

minutę 



 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiał  nauczania.  Nauczyciel  powinien  omówić  zakres 
i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać pomiaru temperatury, 
3)  zmierzyć liczbę uderzeń tętna na minutę, 
4)  zmierzyć liczbę oddechów na minutę. 
5)  zapisać wyniki obserwacji w tabeli, 
6)  ocenić stan zdrowotny badanych zwierząt 
7)  dokonać analizy wykonanego ćwiczenia i sformułować wnioski.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:

 

– 

budynek inwentarski, 

– 

zwierzęta gospodarskie, 

– 

termometr maksymalny, 

– 

fonendoskop, 

– 

zegarek lub stoper, 

– 

kartka, długopis, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

 

Ćwiczenie 3 

Przeprowadź  wywiad  z  rolnikiem  i  określ  najczęściej  spotykane  schorzenia  zwierząt 

gospodarskich  oraz  podręczne  środki,  które  stosuje  hodowca  w  trakcie  udzielania  pomocy 
chorym zwierzętom.  

 

Najczęściej stosowane podręczne środki 

Gatunek zwierzą

Najczęściej 
wyst
ępujące 
schorzenia 

Leki 

Materiały 
opatrunkowe 

Narzędzia 
i sprz
ę
weterynaryjny 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  naleŜy  zwrócić  uwagę  na  znaczenie  prawidłowego 

doboru leków. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  przeprowadzić wywiad z rolnikiem i zapytać o: 

− 

gatunki zwierząt występujące w gospodarstwie, 

− 

najczęściej spotykane schorzenia zwierząt, 

− 

stosowane leki, materiały opatrunkowe, narzędzia i sprzęt weterynaryjny, 

2)  zapisać wyniki i spostrzeŜenia w tabeli, 
3)  zaprezentować efekty swojej pracy, 
4)  dokonać oceny wykonania ćwiczenia. 

 
Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

przewodniego tekstu, 

− 

dyskusja dydaktyczna wielokrotna, 

− 

ć

wiczenia praktyczne. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:

 

– 

kartka, długopis, 

– 

literatura z rozdziału 7. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

TEST 1 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Kształtowanie  
środowiska 
uprawy ro
ślin i chowu zwierząt gospodarskich” 

 
Test składa się z 20 zadań, z których: 

− 

zadania 1, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 2, 7, 10, 12, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

bardzo  dobry  –  za  rozwiązanie  18  zadań,  w  tym  co  najmniej  4  z  poziomu 
ponadpodstawowego. 

 
Klucz odpowiedzi
1. a, 2. a, 3. b, 4. b, 5. d, 6. a, 7. b, 8. c, 9. d, 10. a, 11. b, 
12. b, 13. d, 14. a, 15. c, 16. c, 17. c 18. b, 19. c, 20. d.

 

 
Plan testu

   

 

 

Nr 

zadania 

 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

 

Kategoria 

celu 

 

Poziom 

wymagań 

 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

 
Określić właściwości roślin dnia długiego 
 

2. 

Scharakteryzować właściwości gleby 

PP 

3. 

Określić temperaturę kiełkowania 

4. 

Określić funkcje termometrów w klatce 
meteorologicznej 

5. 

Określić  warunki,  od  których  zaleŜy 
ciśnienie atmosferyczne 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

6. 

Rozpoznać przyrządy meteorologiczne 

7. 

Scharakteryzować właściwości klimatu 

PP 

8. 

Określić skład gleby 

9. 

Określić  rodzaj  gleby  w  zaleŜności  od 
zawartości części spławialnych 

10. 

Scharakteryzować 

właściwości 

gleby 

i określić skład granulometryczny 

PP 

11. 

Określić optymalne pH gleby dla roślin 
uprawnych 

12. 

Scharakteryzować proces glebotwórczy 

PP 

13. 

Określić kompleksy przydatności rolniczej 

14. 

Określić warunki lokalizacji budynków 
inwentarskich 

15. 

Określić warunki, jakie powinny spełniać 
budynki inwentarskie 

16. 

Określić optymalne warunki w budynkach 
inwentarskich 

17. 

Zakwalifikować choroby do grup 

18. 

Ocenić stan zdrowia zwierzat 
gospodarskich 

PP 

19. 

Określić funkcje ARiMR 

20. 

Określić choroby zwalczane z urzędu 

 

Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego  wyniku.  Tylko  wskazanie  odpowiedzi  nawet  poprawnej  bez  uzasadnienia, 
nie będzie uznane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−−−−    

instrukcja, 

−−−−    

zestaw zadań testowych, 

−−−−    

karta odpowiedzi. 

 
ZESTAW ZADA
Ń TESTOWYCH 
 

1.  Rośliny długiego dnia 

a)  nie kwitną w lecie. 
b)  kwitną wczesną wiosną lub późnym latem. 
c)  kwitną niezaleŜnie od długości dnia i nocy. 
d)  kwitną w lecie. 

 

2.  O intensywności nagrzewania i ochładzania się gleby decydują przede wszystkim 

a)  warunki wodno-powietrzne gleby. 
b)  warunki powietrzne gleby. 
c)  struktura gleb. 
d)  pH gleby. 

 

3.  NajniŜsze temperatury, w których zaczyna się kiełkowanie zbóŜ to 

a)  8–11°C. 
b)  1–3°C. 
c)  3–4°C. 
d)  5–6°C 

 

4.  Termometr suchy słuŜy do pomiaru 

a)  wilgotności powietrza. 
b)  chwilowej temperatury powietrza. 
c)  najniŜszej temperatury po poprzedniej obserwacji. 
d)  najwyŜszej temperatury po poprzedniej obserwacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

 

5.  Wartość ciśnienia nie zaleŜy od 

a)  wysokości słupa atmosfery znajdującego się nad powierzchnią pomiaru.  
b)  gęstości powietrza znajdującego się w słupie atmosfery nad powierzchnią pomiaru.  
c)  wartości przyspieszenia ziemskiego (siły cięŜkości).  
d)  temperatury w czasie pomiaru. 

 

6.  Psychrometr to przyrząd słuŜący do pomiaru 

a)  wilgotności powietrza. 
b)  ciśnienia atmosferycznego. 
c)  temperatury maksymalnej. 
d)  temperatury minimalnej. 

 

7.  O przejściowości klimatu nie świadczy 

a)  podobny  udział  mas  powietrza  polarnego  morskiego  i  kontynentalnego 

w kształtowaniu pogody w ciągu roku. 

b)  mała zmienność typów pogody w ciągu roku. 
c)  roczny  przebieg  zachmurzenia  typowy  dla  klimatu  morskiego  przy  rocznym 

rozkładzie opadów charakterystycznym dla klimatu kontynentalnego. 

d)  wzrost rocznych amplitud temperatury w miarę przesuwania się ku wschodowi. 

 

8.  Zawartość składników organicznych w glebie wynosi 

a)  25%. 
b)  40%. 
c)  5%. 
d)  10%. 

 

9.  Gliny lekkie, są to gleby zawierające frakcji spławialnych 

a)  36–50%. 
b)  powyŜej 50%. 
c)  poniŜej 20%. 
d)  od 20 do 35%. 

 

10.  JeŜeli  przy  rozcieraniu  na  dłoni  glebę  trudno  rozetrzeć,  jest  tłusta  w  dotyku  oraz  nie 

wyczuwa się ziarnistości to ma skład granulometryczny 
a)  ilasty. 
b)  gliniasty. 
c)  piaszczysty. 
d)  szkieletowy. 

 

11.  Optymalny przedział pH dla pszenicy to 

a)  4,5–6,0. 
b)  6,0–7,5. 
c)  7,5–9,0. 
d)  poniŜej 4,5. 

 

12.  Gleby bielicowe i bielice najczęściej powstawały 

a)  z zasobnych w substancję organiczną utworów mineralnych. 
b)  w warunkach klimatu chłodnego i wilgotnego pod roślinnością borową.  
c)  pod lasami liściastymi i mieszanymi. 
d)  ze skał wapiennych lub z gipsów. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

13.  W kompleksie gleb ornych 9 oznacza kompleks 

a)  Ŝytni bardzo słaby. 
b)  owsiano-ziemniaczany górski. 
c)  pszenny górski. 
d)  zboŜowo-pastewny słaby. 

 
14.  Budynki inwentarskie powinny być usytuowane w kierunku do stron świata 

a)  osią podłuŜną w kierunku północ–południe. 
b)  osią podłuŜną w kierunku wschód–zachód. 
c)  osią krótszą w kierunku wschód–zachód. 
d)  osią krótszą w kierunku północ–południe. 

 

15.  Co najmniej dwa wyjścia ewakuacyjne powinny znajdować się w budynku inwentarskim 

przy obsadzie 
a)  powyŜej 10 sztuk zwierząt. 
b)  powyŜej 30 zwierząt. 
c)  powyŜej 15 sztuk. 
d)  powyŜej 25 sztuk. 

 
16.  Optymalna temperatura i wilgotność w pomieszczeniach dla bydła powinna wynosić 

a)  16–20°C, 60–80% wilgotności względnej. 
b)  6–10°C, 60–70% wilgotności względnej. 
c)  8–16°C, 60–80% wilgotności względnej. 
d)  12–18°C, 60–70% wilgotności względnej. 

 
17.  RóŜyca naleŜy do chorób 

a)  grzybiczych. 
b)  niezakaźnych. 
c)  zakaźnych /infekcyjnych/. 
d)  pasoŜytniczych /inwazyjnych/. 

 

18.  Pomiary temperatury i liczby oddechów u zdrowego drobiu wykazują 

a)  16–20°C, 60–80% wilgotności względnej. 
b)  6–10°C, 60–70% wilgotności względnej. 
c)  8–16°C, 60–80% wilgotności względnej. 
d)  12–18°C, 60–70% wilgotności względnej. 

 

19.  System Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt nadzorowany jest przez 

a)  Agencję Rynku Rolnego. 
b)  Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi. 
c)  Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. 
d)  urzędy gminne. 

 

20.  Obowiązkowi zwalczania z urzędu podlega u bydła 

a)  salmonelloza bydła. 
b)  toksoplazmoza. 
c)  listerioza. 
d)  bruceloza bydła. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punkty 

1   

 

2   

 

3   

 

4   

 

5   

 

6   

 

7   

 

8   

 

9   

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

Razem: 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

TEST 2 

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Kształtowanie  środowiska 
uprawy ro
ślin i chowu zwierząt gospodarskich”. 
 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

− 

zadania 1, 2, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 12, 14, 17, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 3, 8, 10, 13, 15, 16, 18 są z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

−−−−    

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−    

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego, 

−−−−    

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego, 

−−−−    

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 6 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  c  2.  a,  3.  c,  4.  d,  5.  a, 6. c, 7. d, 8. b, 9. a, 10. d, 11. c, 
12. a, 13. c, 14. a, 15. d, 16. a, 17. a, 18. a, 19. b, 20. b.

 

 
Plan testu

 

 

 

Nr 

zadania 

Cel operacyjny 
(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1. 

 
Określić właściwości roślin dnia krótkiego 
 

2. 

Rozpoznać rośliny dnia długiego 

3. 

Scharakteryzować właściwości gleby 

PP 

4. 

Określić temperaturę kiełkowania 

5. 

Określić funkcje termometrów w klatce 
meteorologicznej 

6.  

Rozpoznać i nazwać linie na mapie pogody 

7. 

Zdefiniować pojęcia meteorologiczne 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

8. 

Scharakteryzować właściwości pór 
klimatycznych 

PP 

9. 

Określić skład gleby 

10. 

Scharakteryzować przynaleŜność 
systematyczną gleby 

PP 

11. 

Określić budowę profilu glebowego 

12. 

Określić optymalne pH dla roślin uprawnych 

13. 

Scharakteryzować proces glebotwórczy 

PP 

14. 

Określić warunki lokalizacji budynków 
inwentarskich 

15.  

Scharakteryzować warunki, jakie powinny 
spełniać budynki inwentarskie 

PP 

16. 

Scharakteryzować optymalne warunki 
w budynkach inwentarskich dla bydła 

PP 

17. 

Zakwalifikować choroby do grup 

18. 

Ocenić stan zdrowia zwierzat gospodarskich 

PP 

19. 

Wskazać grupę zwierząt, dla której konieczne 
są dokumenty identyfikacyjne 

20. 

Wymienić choroby podlegające rejestracji 

 
Przebieg testowania 

 

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań.  Do  kaŜdego  zadania  dołączone  są  4  moŜliwości  odpowiedzi. 

Tylko jedna jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce 

znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową. 

6.  Zadania  wymagają  prostych  obliczeń,  które  powinieneś  wykonać  przed  wskazaniem 

poprawnego  wyniku.  Tylko  wskazanie  odpowiedzi  nawet  poprawnej  bez  uzasadnienia, 
nie będzie uznane. 

7.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
8.  Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóŜ jego rozwiązanie 

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

9.  Na rozwiązanie testu masz 45 min. 

Powodzenia! 

Materiały dla ucznia: 

−−−−    

instrukcja, 

−−−−    

zestaw zadań testowych, 

−−−−    

karta odpowiedzi. 

 
 

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 

1.  Rośliny krótkiego dnia 

a)  kwitną w lecie. 
b)  kwitną niezaleŜnie od długości dnia i nocy. 
c)  kwitną wczesną wiosną lub późnym latem. 
d)  nie kwitną w lecie. 

 

2.  Burak cukrowy jest rośliną 

a)  długiego dnia. 
b)  krótkiego dnia. 
c)  obojętną, 
d)  niezaleŜna od długości dnia i nocy. 

 

3.  Gleby wilgotne i mało przewiewne np. gliny 

a)  szybciej się nagrzewają i szybciej ochładzają. 
b)  szybciej się nagrzewają i wolno się ochładzają. 
c)  nagrzewają się i ochładzają powoli. 
d)  wolno się nagrzewają i szybko ochładzają. 

 

4.  NajniŜsze temperatury, w których zaczyna się kiełkowanie buraków cukrowych to 

a)  8–11ºC. 
b)  1–3ºC. 
c)  3–4ºC. 
d)  5–7ºC. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

 

5.  Termometr zwilŜony słuŜy do pomiaru 

a)  wilgotności powietrza. 
b)  chwilowej temperatury powietrza. 
c)  najniŜszej temperatury po poprzedniej obserwacji. 
d)  najwyŜszej temperatury po poprzedniej obserwacji.  

 

6.  Izobara to linia łącząca 

a)  miejsca o takiej samej temperaturze. 
b)  miejsca o takiej samej wilgotności. 
c)  miejsca o takim samym ciśnieniu. 
d)  miejsca o takiej samej prędkości wiatru. 

 
7.  Wąskie  strefy  przejściowe  pomiędzy  róŜnymi  pod  względem  temperatury  i  wilgotności 

masami powietrza nazwane są 
a)  niŜem barycznym. 
b)  wyŜem barycznym. 
c)  frontem ciepłym. 
d)  frontami atmosferycznymi. 

 

8.  Przedwiośnie to pora klimatyczna o średniej dobowej temperaturze 

a)  od 5 do 15ºC. 
b)  od 0 do 5ºC. 
c)  poniŜej 0ºC. 
d)  powyŜej 15ºC. 

 

9.  Od 5 do 10% części spławialnych zawierają 

a)  piaski luźne. 
b)  piaski słabogliniaste. 
c)  piaski gliniaste lekkie. 
d)  piaski gliniaste mocne 

 

10.  PrzynaleŜność systematyczna gleb zaleŜy od 

a)  przepuszczalności poszczególnych warstw. 
b)  miąŜszości poziomu próchnicznego. 
c)  głębokości poziomu wymywania. 
d)  rodzaju i układu poziomów genetycznych. 

 

11.  Litera E w profilu glebowym oznacza poziom 

a)  wzbogacania. 
b)  próchniczny. 
c)  wymywania. 
d)  skały macierzystej. 

 

12.  Optymalny przedział pH dla gryki to 

a)  5,0–6,5. 
b)  6,5–7,5. 
c)  7,5–9,0. 
d)  poniŜej 4,5. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

 

13.  Rędziny najczęściej powstawały 

a)  z piasków i mają kwaśny odczyn. 
b)  z namułów osadzonych przez wody powodziowe. 
c)  ze skał wapiennych lub z gipsów. 
d)  prawie wyłącznie z lessów. 

 
14.  Poziom wody na terenie pod budynek inwentarski powinien wynosić 

a)  poniŜej 1,5 m. 
b)  0,5–1,0 m. 
c)  1,0–1,5 m. 
d)  nie ma znaczenia. 

 

15.  Optymalna  temperatura  i  wilgotność  w  pomieszczeniach  dla  świń  dorosłych  powinna 

wynosić: 
a)  16–20ºC, 60–80% wilgotności względnej. 
b)  6–10ºC, 60–70% wilgotności względnej. 
c)  8–16ºC, 60–80% wilgotności względnej. 
d)  12–18ºC, 60–70% wilgotności względnej. 

 
16.  Gruźlica naleŜy do chorób wywołanych przez: 

a)  wirusy, bakterie, pierwotniaki. 
b)  pasoŜyty wewnętrzne. 
c)  grzyby chorobotwórcze. 
d)  pasoŜyty zewnętrzne. 

 
17.  Pomiary temperatury i liczby oddechów u zdrowego bydła wykazują 

a)  38,0 – 39,5ºC, 10–30 oddechów na minutę. 
b)  40,0 – 42,5ºC, 16–30 oddechów na minutę. 
c)  37,0 – 38,5ºC, 10–15 oddechów na minutę. 
d)  35,0 – 37,5ºC, 10–20 oddechów na minutę. 

 
18.  Do czynników chemicznych wywołujących choroby zwierząt naleŜy 

a)  nadmiar lub niedobór pewnych substancji mineralnych. 
b)  zbyt wysoka lub zbyt niska temperatura. 
c)  urazy mechaniczne. 
d)  pasoŜyty zewnętrzne i wewnętrzne. 

 

19.  Dokument identyfikacyjny zwierzęcia – paszport przeznaczony jest dla 

a)  trzody chlewnej. 
b)  bydła. 
c)  wszystkich grup zwierząt. 
d)  trzody chlewnej, bydła i drobiu. 

 
20.  Obowiązkowi rejestracji podlega u bydła 

a)  wścieklizna. 
b)  toksoplazmoza. 
c)  BSE. 
d)  bruceloza bydła. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

KARTA ODPOWIEDZI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Kształtowanie środowiska uprawy roślin i chowu zwierząt gospodarskich

 

 
Zakre
śl poprawną odpowiedź
 

Nr 

zadania 

Odpowiedź 

Punktacja 

1   

 

2   

 

3   

 

4   

 

5   

 

6   

 

7   

 

8   

 

9   

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

7.  LITERATURA 

 

1.  Dzień A. (red.): Produkcja i pozyskiwanie surowców rolniczych. Format-AB, Warszawa 1998 
2.  Gawrońska A. (red.): Podstawy produkcji roślinnej. Cz. 1 i 2 Hortpress, Warszawa 1996 
3.  Gawrońskiej A. (red.): Podstawy produkcji roślinnej. Cz. 2 Hortpress, Warszawa 1997 
4.  Hodowla zwierząt - tom 1 i 2 PWRiL, Warszawa 1996 
5.  Kowalak Z.: Produkcja rolnicza. Cz. 2. Wydawnictwo eMPi

2

, Poznań 2003 

6.  Lewandowski S (red.): Podstawy produkcji zwierzęcej. Hortpress. Warszawa 1997 
7.  Podstawy produkcji roślinnej. PWRiL, Warszawa 1999 
8.  Podstawy produkcji zwierzęcej. WSiP, Warszawa 1997  
9.  Rekiel  A.  (red.):  Produkcja  zwierzęca.  Cz.  1  Wiadomości  podstawowe.  Hortpress. 

Warszawa 2006 

10.  Suwara I.: Podstawy produkcji roślinnej. WSiP, Warszawa 1998 
11.  www.arimr.gov.pl 
12.  http://test-therm.com.pl/meteo/ 
 
Literatura metodyczna 
 
1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Niemierko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997 
3.  Niemiecko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. BKKK, FW, Warszawa 1997