Elżbieta Miętus
TECHNIKI SZYBKIEGO CZYTANIA
Część 1
2
OPRACOWANIE TO ZAWIERA
ZESTAW ĆWICZEŃ USPRAWNIAJĄCYCH
PERCEPCJĘ I PAMIĘĆ
WZROKOWĄ
3
4
Techniki szybkiego czytania
Szybkie czytanie jest wyższą formą sprawnego czytania ze zrozumieniem.
Jeśli przeciętna osoba dobrze czytająca w ciągu jednej minuty przeczyta do 160
wyrazów, to osoba czytająca szybko w tym samym czasie może przeczytać od
kilkuset do kilku tysięcy. Podstawą technik szybkiego czytania jest maksymalne
wyćwiczenie spostrzegawczości, koncentracji uwagi, pamięci i poszerzenie pola
widzenia przez różnego rodzaju ćwiczenia wykonywane na czas.
Charakterystyka ćwiczeń
Proponuję sposób polepszenia tempa czytania przez ćwiczenie koncentracji
uwagi, spostrzegawczości i pamięci. Sukces można uzyskać jedynie wykonując
systematycznie różnorodne ćwiczenia.
Proponowana metoda pracy opiera się na kilku rodzajach ćwiczeń. Celem tej
metody jest wyuczenie automatycznego, błyskawicznego rozpoznawania różnego
rodzaju znaków, co leży u podstaw szybkiego czytania.
Wszelkie
działania związane z wykonywaniem ćwiczeń mają być nastawione
na stały wzrost tempa pracy wszystkich zmysłów biorących udział w czytaniu.
Wskazane jest mierzenie czasu wykonywania poszczególnych ćwiczeń i zapisywanie
wyników.
Wysoka sprawność czytania ściśle zależy od oka, które w czasie pracy męczy
się. Oto ćwiczenie relaksacyjne.
1.
Rysunek przedstawia figury geometryczne połączone strzałkami. Pole
pierwszej i ostatniej zamalowano kolorem. Należy szybko prześledzić drogę od
pierwszej figury do ostatniej i od ostatniej do pierwszej.
5
2.
Szybkie zapamiętywanie wyrazów jest doskonałą formą usprawniania pamięci.
Przygotowane zestawy wyrazów dodatkowo zawierają ortograficzną trudność: ó, ż.
np.: góra, chór, królowa ........ . Są dwie możliwości wykonania takiego ćwiczenia:
samodzielnie, powoli odczytujesz kolejne wyrazy, układasz z nich jedno długie
zdanie lub historyjkę, (Na górze w chórze śpiewa królowa ....) następnie z pamięci
zapisujesz na kartce tylko proponowane wyrazy.
ktoś czyta proponowane wyrazy, a Ty w myśli układasz zdanie i później
zapisujesz proponowane wyrazy.
3.
Ćwiczenia posiadające polecenie: Czym się różnią? Co mają wspólnego? mają
zadanie kształcenia koncentracji uwagi i spostrzegawczości. Wykonywane na czas
przyczyniają się do poprawienia tempa pracy. Wykonując je należy zaznaczyć lub
podkreślić zauważone różnice lub podobieństwo np.:
kot – tok
płot – pot
poemlj – kimnz
4.
Tempo Twojej pracy wzrośnie jeżeli wykonasz ćwiczenie polegające na
wyszukiwaniu powtarzających się liczb lub liter w kolumnach lub rzędach. Liczby
zapisane w kolumnach prześledź wzrokiem kolejno od pierwszej patrząc w dół,
następnie z dołu do góry i ponownie z góry na dół.
np.:
a)
85
43
67
76
26
27
43
58
72
20
43
50
43
18
49
78
43
79
18
49
70
20
43
50
21
43
53
26
68
35
43
24
Czas: .....................
b)
85
43
67
76
26
27
43
58
72
20
43
50
43
18
49
78
43
79
18
49
70
20
43
50
21
43
53
26
68
35
43
24
Czas: .....................
W niektórych ćwiczeniach powtarzająca się liczba jest podkreślona jak w
przykładzie „a”, w innych liczbę należy odszukać jak w przykładzie „b”.
6
5.
Jeżeli w ćwiczeniu podane są zestawy wyrazów należy je przeczytać
kilkakrotnie w różnych kierunkach:
- od lewej strony,
- od prawej strony,
-w linii falistej, pierwsza linijkę od lewej strony, następną od prawej,
-jeśli wyrazy zapisane są w kolumnach lub piramidkach, można je odczytać od
góry do dołu i odwrotnie.
Jeżeli pod wyrazem jest kreska lub kropka, wówczas w czasie czytania należy
wzrokiem objąć wyraz w całości skupiając się na jego środku. Ćwiczenie jest
tym trudniejsze im dłuższy jest wyraz. Jeżeli dojdziesz do wprawy, możesz tak czytać
po dwa wyrazy jednocześnie, wzrok skupiając na przerwie między wyrazami.
a)
Wtórny, czółno, córka, kłódka, krótki, ów, ogórek, ogółem, ołówek, oprócz, płótno, próba,
tchórz, rózga, źródło, wróżyć, włóczka, wróbel, równość, próżny, równoczesny, pożółknięty.
Czas: ..........
b)
już
bólu
patrzył
zakłóciło
rozpoczęła
próg
kłóciło
słońcem
kolportaż
rozbrzmiewa
tuż
ciszę
pszczoła
pożółkłych
jarzębinowe
c)
walizka stopień warzywa
d)
walizka stopień
słońcem pszczoła
*
*
6.
Zapisywanie liczb z pamięci. To ćwiczenie ma za zadanie polepszenie
koncentracji uwagi, spostrzegawczości, pamięci i samokontroli.
...............
..............
...............
46
15
72
...............
..............
...............
...............
..............
...............
674
765
835
...............
..............
................
...............
..............
...............
2025
2478
2917
...............
..............
...............
7
Kolejność wykonywania czynności:
-zasłonić liczby w pierwszej kolumnie,
-odsłonić je na moment, błyskawicznie odczytać jedną lub dwie liczby, zapamiętać,
-zasłonić i zapisać z pamięci w miejscach wyznaczonych kropkami.
Miejsce do zapisu liczb dla osób praworęcznych jest z prawej strony kolumny liczb,
dla leworęcznych z lewej strony.
7.
W okienku umieszczono rozsypane litery jednego wyrazu, należy połączyć je
strzałką we właściwej kolejności.
F R
Ę
DZ
L
E
Zadaniem tego ćwiczenia jest poprawienie koncentracji uwagi,
spostrzegawczości i myślenia.
8.
Ćwiczenie to polega na odszukaniu liter dwóch wyrazów. Należy je zapisać w
miejscu kropek. Dla ułatwienia jeden wyraz zapisano przy pomocy wielkich liter, drugi
przy pomocy małych liter. Zadaniem tego ćwiczenia jest poprawienie koncentracji
uwagi, spostrzegawczości i myślenia.
UuRbSrZaUćLA
...........................................
.........................................
9.
W tekście usunięto ostatnią literę w wyrazach. Tekst należy czytać szybko,
zgadując brakujące litery. Ćwiczenie to podnosi sprawność myślenia.
Można , al ni należ znacz przed wszystki , ż ni należ podejmowa pochopnyc decyzj , gdy
mog on mie fataln skutk . Trzeb mierzy sił n zamiar . Znacz t równie , ż ni należ podejmowa
wyzwa , który ni jes si w stani podoła , zaczyna gr ze z gór przegrane pozycj , be szans
odniesieni zwycięstw .
8
10.
W celu wzbogacenia własnego słownictwa należy czytać zestawy wyrazów
zawarte w słowniku wyrazów obcych i bliskoznacznych. Znajomość przedrostków
znacznie ułatwia rozumienie czytanego tekstu. Proponowane ćwiczenie pomoże Ci je
zapamiętać.
a-, an-
zaprzeczenie
np.: aspołeczny, asymetria
Z podanych wyrazów wybierz właściwy i wpisz w miejsce kropek.
Bicyklista, dualista, ateista.
......................., to ktoś niewierzący w Boga.
9
WYRAZY DO SZYBKIEGO ZAPAMIĘTANIA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
mur
kura
kukułka
Zuzia
biurko
bułka
sznurek
ulica
duży
uczeń
mruży
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
córka
chór
góra
jaskółka
stróż
kłódka
półka
pióro
ołówek
dróżka
źródełko
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
góra
królowa
królik
skóra
płótno
wiór
późno
stróż
tchórz
krótka
włócznia
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
królowa spóźniona
różowa róża
stróż tchórz
królik dróżka
żółta trawa
różowe płótno
wspólne królestwo
skóra żółwia
sójki pióro
wiór wór
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
żółw
żuraw
życzenia
żyto
odżywka
życie
smaży
kożuch
żonkil
żeton
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
bagaż
różowy
żakiet
żyrafa
żar
żel
witraż
odzież
też
jeż
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
duży
żółty
żywy
żółw
ciężko
podróż
żaglówka
potężny
żuk
żre
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Murzyn
krzesło
krzaki
korzenie
rzeka
węgorz
wędkarz
orzeł
rzemień
skórzany
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
wrzeszczeć
komisarz
pancerz
marzenie
elementarz
jastrząb
pierzasty
brzydki
wierzba
zachmurzenie
10
WYRAZY DO SZYBKIEGO ZAPAMIĘTYWANIA
świeży, ryż,
pożyczył, reżyser,
usmażył, żyto,
łyżka, strażnik,
żartował, księżyc,
żeton, wieżowiec,
dróżka, żwir,
Żyd, żwawy,
żyto, rżysko,
żmija, żona,
żuraw, żołędzie,
dorożka, reżyser,
plaża, kożuch,
jeż, jeżyny,
ciężki, inżynier,
ostrożny, stróż,
Błażej, Żaneta,
ostrożnie, smażyć,
żółty, ryż,
duży, żubr,
żywopłot, żaba,
łyżka, żwir,
plaża, żar,
wieża, żylaki,
krużganek, żona,
żaluzja, żelazko,
kożuch, żar,
żniwa, rżysko,
żarna, żyletka,
drożdże, smaży,
ostrożnie, ciężki,
bagażowy, odzież.
żonaty Błażej
żółty żupan
żre żurawiny
żelazną łyżką
żółty żel
żenada żaglówka
żałować żołędzie
duży żakiet
duża ważka
zboże żmija
żąć żyrandol
ostrożnie smaży
świeży ryż
drążyć żeberka
żelazko drżąc
odzież młodzież
11
12
Czym się różnią?
Co mają wspólnego?
kot
płot
sok
brak
gram
właz
krok
zły
tło
mama
masa
rogi
tok
pot
kos
blok
kram
złaz
mrok
kły
zło
tama
pasa
nogi
strata
kanaoe
ksnsin
osjrnv
oermns
idneby
xneżmn
ćmnue
ydźnfl
mznimn
kdshnb
poemlj
kobtow
lgpoas
oushgm
tewqjo
boieds
qpidnc
kfxoiź
mlćmlo
oyżkpw
cśvznoa
qkorty
kjimnz
Czas: …………..
Jak najszybciej odszukaj powtarzającą się liczbę 43.
85
43
67
76
06
28
88
43
85
14
15
60
56
65
71
81
26
27
43
58
78
43
82
98
91
22
43
35
66
25
46
13
72
20
43
50
32
43
33
96
17
45
23
36
83
99
51
12
79
18
49
78
43
18
03
73
43
50
29
22
31
02
32
32
43
79
18
49
43
78
37
03
73
53
29
43
24
31
02
14
70
20
43
50
32
43
09
96
77
45
23
36
21
42
23
21
21
43
53
26
79
87
90
09
87
91
22
11
35
72
17
67
68
35
43
24
72
89
74
97
94
57
26
72
43
05
58
02
Czas: .....................
13
Czym się różnią?
Przeczytaj wyrazy.
Kowal, kotek, gapa, pysk, ptak, góra, smok, maska, wróg, gada, skok, guma,
patka, góral, sukno, okręt, mak, godło, siodło, indyk, róg, krąg, papka, drab,
dziób, wyrób, kobra, torba, farba, beret, kajak, kruk, stuk, długo, grypa, stypa,
płyta, bomba, trąba, pyłek, haczyk, bruk, słup, piwo, patyk, ryba, żubr, żabka.
Czas: ...........
Czym się różnią?
Co
mają wspólnego?
mewa
metro
tara
karton
fosa
serce
cera
młotek
soczek
malec
gapa
pasy
Ewa
petro
wara
parton
kosa
merce
sera
płotek
koczek
palec
papa
lasy
mnrata
opnaoe
xsnsin
bujrnv
nirmns
czneby
źneżmn
olnue
itźnfw
mznimn
kdshnb
poemlj
pobtow
lgpoćż
ousbśw
iewqji
boievr
qpidnc
kfxoiź
mlćmlo
oyżkpw
cśvznoa
qkorty
kjimnz
Czas: …………..
14
W rzędach zapisano liczby. Szybko ustal:
- zakres tych liczb (od jakiej liczby do jakiej zapisano ciąg liczbowy),
- jakich liczb brakuje.
Zakres
od - do
Brakujące
liczby
9 10 3 14 5 6 1 2 15 8 11 12
19 20 14 17 18 21 9 11 12 15 22
13 20 21 16 17 15 19 22 12 24
3 4 7 8 9 10 11 12 13 15 16 18
1 do 15
9 do 22
12 do 24
3 do 18
4, 7, 13
10,13, 16,
14, 18 23
5, 6, 14, 17
W każdym zapisie jeden wyraz nie pasuje. Skreśl go.
człowiek / dom / tory
kamień / wrzątek / twardy
woda / książka / wrzątek
książka / uczeń / podłoga
żółty /strumień / zielony
pociąg / krawężnik / tory
klucz / kontakt / zamek
pałac / krużganek / komputer
buty / obój / obuj
kartka / książka / opuncja
Dopisz brakujące ogniwa. (skojarzenia)
samochód
dom
pies
długopis
czas
chmura
pokój
benzyna
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
ulica
..................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
jazda
...................................
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
W podanych wyrazach zmień jedną z liter, powstanie inny wyraz.
kot
pora
bór
kapa
pada
nos
kat
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
kotek
mucha
las
korek
kara
.................................
.................................
.................................
.................................
.................................
15
Podane sylaby uzupełnij jedną literą tak, aby powstał wyraz.
ha.......
ma......
ta........
ro........
to........
so.........
ra……..
bo…….
la……..
sa.........
lo.........
do........
ry.........
by.........
bą.........
pą.........
łu.........
pę.........
ba........
da........
mo......
ce........
go........
so........
lo.......
ko…..
po…..
ba…..
bu.......
ki.......
Czas: ………
Czym się różnią?
767
327
143
328
767
343
582
779
767
649
578
767
787
703
767
403
767
428
591
722
543
835
766
725
846
813
453
229
443
767
431
202
414
585
772
920
043
850
932
043
943
896
767
845
723
767
283
399
158
212
577
743
553
429
224
131
767
132
132
443
679
818
767
643
278
187
767
524
572
620
767
450
732
343
767
648
345
442
294
872
899
767
785
614
415
896
877
945
023
936
021
492
293
767
201
043
767
206
708
807
856
805
767
090
807
901
002
767
835
782
177
667
285
643
767
676
406
856
865
997
894
357
526
762
668
585
767
762
285
643
767
676
406
328
188
767
Czas: .....................
16
Przeczytaj wyrazy. Zapisz czas czytania.
Róża, różne, wróży, różki, różu, rózga, chór, prócz, wiór, góra, skóra, król,
królik, póki, póty, półka, próba, żółw, żółty, wójt, mózg, stróż, płótno, pióro,
wtórny, czółno, córka, kłódka, krótki, ów, ogórek, ogółem, ołówek, oprócz,
płótno, próba, tchórz, rózga, źródło, wróżyć, włóczka, wróbel, równość, próżny.
Czas: ..........
Czym się różnią?
76
67
71
06
28
88
43
85
14
15
28
56
65
77
85
28
20
27
43
28
78
43
82
29
91
22
40
35
18
25
46
13
79
28
93
50
32
03
41
96
07
45
23
36
08
99
58
00
21
18
49
78
23
87
03
73
28
53
29
24
31
02
28
32
09
28
18
49
13
78
87
03
71
53
29
73
24
31
02
10
32
20
00
50
32
11
09
94
28
45
23
36
21
42
20
28
47
43
53
28
78
87
90
09
87
91
22
28
35
57
17
67
69
35
42
28
70
89
74
97
94
28
26
72
68
81
51
28
Czas: .....................
Tuja, laur, lulek, łubin, jukka, bieluń, burak, tulipan, piołun, fikus, obuwik,
grusza, buk, bluszcz, bukszpan, kruszyna, kaktus, nenufar, opuncja, truskawka,
rumianek, żurawina, prymulka, kapusta, krokus, kukurydza, brokuły, brukselka,
eukaliptus, dmuchawiec, truskaweczka, pietruszka, buk, cebula, cisus, piołun.
Czas: ..............
17
Czym się różnią?
428
591
722
543
779
767
649
578
767
787
703
767
403
767
737
132
132
443
835
766
725
846
813
453
229
443
767
431
202
414
585
772
920
043
850
762
932
043
943
896
767
845
723
767
283
399
158
212
577
743
553
429
224
131
679
818
767
643
278
187
767
524
572
620
767
450
732
343
767
648
345
582
442
294
872
899
767
785
614
415
896
877
945
023
807
856
805
767
327
143
936
021
492
293
767
201
043
767
206
708
767
676
406
856
865
997
894
357
767
090
807
901
002
767
835
782
177
667
285
643
936
021
492
293
767
343
668
585
767
762
285
643
767
676
406
328
188
767
328
328
000
526
010
200
Czas: .....................
dach domu
dobry deser
wiadro wody
dębowa deska
garść grochu
szare spodnie
kolorowa kapa
zepsuta zasuwka
siatka siemienia
małe mieszkanie
kubek kawy
wagon węgla
gumowa gąbka
kładzione kluski
żółty żółw
Czas: .................
18
Czym się różnią?
Dopisz brakujące wyrazy –własne skojarzenia.
np.:
żaba
stół
miasto
bogaty
garnek
chudy
długi
wesoły
pociąg
– zielona
– drewno
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
gazeta
biały
smutny
drabina
chłopiec
mur
parasolka
grosz
choroba
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
– ........................
Czas: ..........
bezładny bałagan
debiut deblisty
aktualny aktywista
koncepcja koncesja
bakteria bateria
lizany lizak
druk drut
koszyk
kapusty
gwizd gwiazd
praca skraca
rok tok
sok smok
Sara para
historia histeria
Czas: .................
19
grupa grypa
mapa łapa
snop pop
pory nory
pies piec
korab krab
gapa papa
para wara
biurko piórko
strug wróg
słoń koń
uprawa wyprawa
smak
ssak
włos właz
cło zło
tłok skok
plac pac
plan plon
smar smak
krok stok
stuk puk
kur pur
kawa sawa
kubek bubek
słup kup
trąd ząb
tur twór
ból bór
sęp tęp
sól ul
soli boli
ton pion
torba korba
sowa połowa
rozprawa naprawa
naprawa zaprawa
Czas: .................
767
649
578
767
787
703
767
403
767
767
132
132
443
845
723
767
283
399
835
766
725
846
813
453
229
443
767
431
202
414
585
772
920
043
850
762
158
212
577
743
553
429
224
131
428
591
722
543
779
668
585
767
762
668
679
818
767
643
278
187
767
524
572
620
767
450
732
343
767
648
345
582
899
767
785
614
415
896
877
945
023
807
856
805
767
327
143
585
767
000
201
043
767
206
708
767
676
406
856
865
997
894
357
932
043
943
896
767
835
782
177
667
285
643
936
021
492
293
767
343
936
021
492
293
767
285
406
328
188
767
328
328
000
526
010
200
767
090
807
901
002
767
442
294
Czas: .....................
20
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
12
23
28
17
81
28
91
20
24
29
24
22
35
14
18
74
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
406
132
728
137
406
132
728
137
761
201
056
142
420
593
073
298
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
6622
2559
7612
2017
0562
8126
2831
9181
1226
2374
1062
3865
4437
1357
1666
4255
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
...............
ubrać ubranie
ukłuć igłą
uległy uczeń
udział mecz
układ graficzny
urząd biuro
ulga relaks
ukroić kromkę
umiar nadmiar
ukoić ból
włóczęga
włócznia
włóczka
włóczykij
włókno
wróbel
wrócić
wróg
zawrócić
wróżba
długi warkocz
gruba deska
truteń owad
burak ćwikła
trufle cukierki
pusty kosz
malutki piesek
suchy liść
sucha trawa
kapusta zielona
Czas: .....................
Czym się różnią?
21
403
667
767
132
132
443
845
723
767
283
399
899
667
785
614
415
896
667
649
224
131
428
591
722
835
766
725
846
813
453
229
443
667
431
202
414
667
649
158
679
818
667
643
278
187
212
577
743
553
429
543
779
668
585
667
578
667
667
524
572
620
667
450
732
343
667
648
345
582
201
043
667
206
708
667
787
762
668
877
945
023
807
856
805
667
327
143
585
667
000
406
328
188
585
772
676
406
856
865
997
894
357
932
043
943
896
667
835
782
177
667
285
643
703
835
782
177
667
285
643
936
021
492
293
667
343
936
021
492
293
667
285
920
667
328
328
000
526
010
200
667
090
807
901
002
667
442
294
667
649
578
667
Czas: .....................
Czym się różnią?
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
46
15
72
20
50
38
42
96
70
43
22
63
86
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
................
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
674
765
835
247
291
242
224
352
662
255
073
298
285
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
2025
2478
2917
2424
2241
3524
1420
1226
3524
1420
1226
2374
2854
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
22
Czym się różnią?
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
261
053
726
209
008
082
420
969
727
450
233
632
861
996
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
7749
9755
1352
2478
2917
2424
2241
3524
1122
2559
0739
2983
2854
4203
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
76259
54788
21174
24243
22346
35248
14203
12262
35242
14201
12263
23749
28540
66485
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
...............
..............
Czas: .....................
185
243
367
076
406
328
988
767
785
614
415
237
856
865
577
585
124
767
327
143
328
767
343
582
428
591
722
543
835
766
725
846
813
078
772
920
043
850
932
043
943
896
785
845
723
237
283
399
158
212
312
185
767
649
076
769
787
703
967
743
553
429
224
856
767
132
132
124
285
743
553
429
224
328
067
187
403
767
453
229
442
403
577
453
127
708
807
767
090
807
901
988
767
835
722
543
237
766
779
767
649
130
443
243
818
067
643
278
187
403
767
453
229
443
767
431
202
414
124
572
620
767
450
732
343
167
896
877
614
023
936
021
865
293
767
098
201
043
367
206
406
807
767
090
807
901
002
767
835
782
177
585
980
648
345
442
294
872
899
867
997
894
357
415
762
668
585
767
762
111
Czas: .....................
23
24
Czym się różnią?
214
003
117
676
406
328
188
237
785
614
415
980
856
865
577
561
767
327
143
328
767
343
582
428
591
722
543
835
766
725
846
813
772
920
043
850
932
043
943
896
785
845
723
980
283
399
158
212
214
767
649
676
767
787
703
237
743
553
429
224
856
767
132
132
285
003
553
429
224
328
767
187
403
767
453
229
442
403
577
453
708
807
117
090
807
901
188
767
835
722
543
767
766
779
767
561
443
643
818
767
643
278
187
403
767
453
229
443
767
431
202
414
572
620
767
450
732
343
767
896
877
614
023
936
021
865
293
767
201
043
117
206
406
807
767
090
807
901
002
980
835
782
177
585
648
345
442
294
872
899
767
237
894
357
415
762
668
585
767
762
Czas: .....................
Czym się różnią?
Czym się różnią?
smok cmok
koci poci
lulu lula
fiki miki
chlew plew
chmura chmara
sory pory
wino ino
pranie dranie
mech pech
nos sos
duszek puszek