Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Harry Harrison 

Zemsta Stalowego Szczura

 

(Przekład: Jarosław Kotarski) 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

1/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

2/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

1 
Sterczałem w kolejce równie wytrwale, jak cała gromada podatników, i ściskałem w 
ręce zabazgrany formularz i gotówkę - starożytny, prawie nigdzie już nie stosowany 
środek płatności pod postacią rulonika zielonych papierków; lokalne dziwactwo, które 
drogo będzie kosztowało miejscowych klientów. Coś swędziło mnie niemiłosiernie 
pod sztuczną brodą. Drapałem się akurat, gdy facet przede mną odszedł od okienka i 
nadeszła moja kolej. Paluch utkwił mi w tym cholernym kleju. Największym moim 
zmartwieniem było w tej chwili - jak wyciągnąć palec, nie ściągając przy okazji 
zarostu. Zgromadzone w tym miejscu szerokie audytorium miało za chwilę zaznać 
wystarczająco wielu wrażeń i chciałem zaoszczędzić im jeszcze jednego, 
nadprogramowego. 
- Dalej, niechże pan mi to wreszcie poda! - dobiegło mnie zza okienka. Urzędniczka 
była stara, brzydka jak nieszczęście i na dodatek zrzędliwa. 
- Wprost przeciwnie - odezwałem się uprzejmie. Ten cholerny klej w końcu puścił, 
druki i banknoty sfrunęły na ladę i odsłoniły moją siedemdziesiątkę piątkę z rakietowo 
napędzanymi pociskami. - To raczej niech pani da mi w końcu to, co wycisnęliście z 
biedaków zamieszkujących to zadupie. 
Uśmiechnąłem się przy tym rozbrajająco. Babsztyl pisnął przeraźliwie i czym prędzej 
zaczął grzebać w kasie. By ułatwić jej podjęcie właściwej decyzji, wyszczerzyłem 
zęby, które uprzednio pokryłem całkiem porządną, karminową farbą. Gdy pchnięte ku 
mnie pieniądze znalazły się w zasięgu mojej ręki, zacząłem upychać je 
systematycznie do górnej kieszeni płaszcza. Moją słodką tajemnicą był fakt, że miała 
ona połączenie z innymi kieszeniami. 
- Co pan robi? - sapnął stojący za mną facet z wytrzeszczonymi obecnie solidnie 
oczami. 
- Podejmuję forsę - odparłem zgodnie z prawdą i cisnąłem mu plik banknotów. - Też 
pan chce? 
Złapał odruchowo banknoty i oczy jeszcze bardziej wyszły mu z orbit. Jednocześnie 
ryknął alarm i usłyszałem trzask blokowanych drzwi. Urzędniczka usiłowała ulotnić 
się w tym czasie, jednak kolejny błysk mego serdecznego uśmiechu skutecznie ją 
powstrzymał i forsa płynęła dalej. Ludzie biegali w popłochu, a strażnicy, z zapałem 
wymachując bronią, rozglądali się gorączkowo za kimś, kogo można by ustrzelić. 
Wdusiłem więc guzik trzymanego w kieszeni nadajnika i w całym banku rozbrzmiała 
seria mocnych eksplozji. Wywaliło wszystkie kosze na śmieci, w których uprzednio 
umieściłem profilaktycznie bomby gazowe. Przestałem na chwilę interesować się 
inkasowaniem gotówki, nałożyłem natomiast hermetyczne gogle i nalepiłem 
porządny plaster na usta - to ostatnie po to, by zmusić się do oddychania przez nos, 
w którym tkwiły przeciwgazowe filtry. Następnie rozejrzałem się wokół. Widok był 
fascynujący. Gaz oślepiający jest bezbarwny i bezwonny, działa jednak prawie 
natychmiast. W ciągu piętnastu sekund od pierwszego wybuchu wszyscy wewnątrz 
budynku byli ślepi. Z wyjątkiem oczywiście Jamesa Bolivara DiGriz, czyli mnie. Jako 
jednostka niepospolicie utalentowana (stąd zresztą przezwisko Stalowy Szczur) 
załadowałem resztę gotówki i wziąłem azymut na najbliższe drzwi. 
Moja dobrodziejka z drugiej strony lady ulotniła się definitywnie. Nie było jej widać, za 
to było ją doskonale słychać - gdzieś z podłogi. Wrzeszczało zresztą wszystko, co się 
ruszało - poza mną, oczywiście. Zaiste, pełne grozy są chwile spędzone przez 
normalnego człowieka w kraju ślepców. W koło wszyscy poruszali się po omacku i co 
chwila się przewracali. Dotarłem szczęśliwie do drzwi, przy których - na zewnątrz - 
zebrał się już całkiem spory tłum gapiów. Pomachałem im ręką, co - doprawdy nie 
wiem dlaczego - przyprawiło ich o drgawki i zmusiło do gwałtownej ucieczki. 

3/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Przestrzeliłem zamek, ustawiwszy broń tak, by kule przeleciały ludziom nad głowami, 
i kopnąłem drzwi. Zanim wygramoliłem się na zewnątrz, rzuciłem jeszcze krzykacza 
na chodnik i wpakowałem do uszu stopery. 
Krzykacz wystartował i od razu wszyscy się rozbiegli. Nie ma się innego wyboru, gdy 
coś takiego drze mordę. Wysyła toto dźwięki o natężeniu równym solidnemu 
trzęsieniu ziemi. Niektóre są słyszalne - na przykład odgłos, który odbiera się jako 
wzmocniony silnie pisk paznokcia skrobiącego po szkle, inne zaś, będąc 
poddźwiękami, stwarzają nastrój paniki i grozy. Nieszkodliwy w sumie drobiazg, ale 
jak pożyteczny. 
Tak czy inaczej - ulica była pusta, gdy dobiegałem do wozu, który właśnie zatrzymał 
się przy krawężniku. Mimo stoperów łeb mi pękał od tego jazgotu. Odetchnąłem 
dopiero wtedy, gdy doskonale dźwiękoszczelny i hermetyczny wóz ruszył z miejsca i 
skierował się w perspektywę ulicy. 
- Wszystko w porządku? - spytała siedząca przy kierownicy Angelina, biorąc zakręt z 
nonszalancją zatwardziałego samobójcy. 
- Poszło jak po maśle. 
- Twoje porównania pozostawiają wiele do życzenia pod względem poprawności i 
czystości języka. 
- Przepraszam, ale wczesnoporanna praca nigdy nie wpływała dobrze na moje 
samopoczucie i zdolności. A poza tym, ten płaszcz zawiera obecnie o wiele więcej 
forsy, niż 
zdążymy wydać. 
- O to już nie musisz się martwić! - stwierdziła z czarującym uśmiechem. Miałem 
ochotę ją ucałować, potrzebowała jednak całego dostępnego refleksu, by nie zabić 
nas w tej przejażdżce, poprzestałem zatem na przyjacielskim poklepaniu jej po 
ramieniu. 
Wetknąłem gumę do żucia w usta - trzeba było pozbyć się tego przerażającego 
kolorytu uzębienia - i zająłem się zdejmowaniem charakteryzacji. Angelina skręciła 
tymczasem w przecznicę, zwolniła i skręciła ponownie. W zasięgu wzroku było pusto. 
Nacisnęła malutki czerwony guzik. 
Jakie to interesujące rzeczy zdarza się ludziom wymyślać. Tablice rejestracyjne 
obróciły się natychmiast. Lecz to było akurat dość banalne. Z dysz na przednim 
zderzaku trysnęły strumienie katalizatora. Wszędzie, gdzie stykał się z błękitem 
karoserii, zmieniał go natychmiast w twarzową czerwień. Z wyjątkiem górnej części 
wozu, która odzyskała dziewiczą przezroczystość. To, co sprawiało wrażenie 
galwanizowanej chromem powierzchni, rozpuściło się. Przy okazji zmieniła się też 
marka wozu. 
Gdy tylko proces ów dobiegł końca, Angelina ściągnęła ognistopomarańczową 
perukę i zawróciła w stronę banku. Przejąłem na chwilę kierownicę, gdy pakowała 
nasze przebrania do skrytki i nakładała oszałamiające okulary przeciwsłoneczne. 
- Dokąd teraz? - zapytała, gdy obok nas przemknęło stadko wyjących patrolowców. 
- Myślałem o plaży. Wiatr, słońce - to zdrowe i orzeźwiające... 
- Nawet bardzo, jeśli można ci przerwać. - Poklepała się po zaokrąglonym 
wybrzuszeniu przepony z uśmiechem, w którym było coś więcej niż tylko 
zadowolenie. - To już siódmy miesiąc. A poza tym... - popatrzyła na mnie 
naburmuszona - to mi przypomina, że obiecałeś zrobić ze mnie uczciwą kobietę, 
abyśmy mogli wreszcie nazwać ten okres miodowym miesiącem. 
- W pierwszej nadarzającej się chwili, moja ty śliczna. Nie chcę z ciebie zrobić 
uczciwej kobiety - to byłoby zresztą fizycznie niemożliwe. Jesteś tak samo podszyta 
złodziejstwem jak ja. Lecz z całą pewnością ożenię się z tobą i wsunę 

4/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

najkosztowniejszą... 
 
- Ukradzioną! 
- ...obrączkę na ten delikatny paluszek. Przysięgam! Obiecuję! Ale gdy tylko 
spróbujesz zalegalizować nasz związek, połknie nas komputer i skończy się babci 
sranie razem z naszymi wakacjami. 
- A ty dostaniesz dożywocie. Lepiej jednak będzie, jeśli złapią cię teraz, zanim będę 
zbyt gruba, by za tobą biegać. Teraz pojedziemy do tego ośrodka nad morzem i 
nacieszymy się ostatnim dniem wolności. A jutro, zaraz po śniadaniu bierzemy ślub. 
Obiecujesz? 
- Mam tylko jedno pytanie... 
- Obiecaj! Za dobrze znam twoje numery! 
- Masz moje słowo. Tylko że... 
Zahamowała nagle z poślizgiem i okazało się, że spoglądam w lufę mojego własnego 
gnata. Z tej perspektywy była ona przerażająco wielka, a palec na spuście 
charakteryzował się niezdrową bielą. 
- Obiecaj, ty śliski, oszukańczy, kłamliwy i trzeciorzędny włamywaczu od siedmiu 
boleści, albo wypruję ci flaki! 
- Ty mnie naprawdę kochasz!? 
- Oczywiście, że cię kocham! Ale jeśli nie będę cię miała dla siebie, to sama cię 
ukatrupię. No, gadaj! 
- Pobieramy się rano. 
- Jak trudno jest niektórych przekonać! - westchnęła, wsuwając broń do kieszeni i 
lokując siebie w moich ramionach. 
Potem pocałowała mnie tak czule, ze byłem niemal gotów cieszyć się zapowiedzią 
jutrzejszego dnia. 
  
2 
- Dokąd to, Chytry Jimie? - Angelina wychylała się przez okno naszego pokoju. 
Zatrzymałem się z ręką na klamce furtki. 
- Idę popływać, kochanie! - odwrzasnąłem i nacisnąłem klamkę. 
Ryknęła siedemdziesiątka piątka i z całego urządzenia wejściowego cała została 
jedynie klamka. 
- Rozepnij się! - odezwała się z odcieniem życzliwości, dmuchając w lufę. 
Wzruszyłem z rezygnacją ramionami i rozpiąłem płaszcz kąpielowy. Poza tym, że 
nogi miałem gołe, byłem całkowicie ubrany (buty tkwiły w kieszeniach marynarki). 
Pokiwała piękną głową ze zrozumieniem. 
- Możesz wracać na górę. Wykąpiesz się w wannie. 
- Tylko mnie źle nie zrozum. Chciałem jeszcze po drodze wpaść do kilku sklepów i... 
- Na górę! 
Poszedłem. Nie było nawet sensu kląć. Lekarze Korpusu rozsupłali splątane niteczki 
jej podświadomości i wprowadzili w normalne, szczęśliwe ludzkie życie. Ale gdy 
przychodziły momenty krytyczne, stawała się dawną Angeliną - najokrutniejszym 
mordercą, jakiego znałem. Westchnąłem i wszedłem na schody. Jeszcze głębiej 
westchnąłem, gdy zobaczyłem, że płacze. 
- Nie kochasz mnie. - Klasyczny gambit funkcjonujący od czasu pierwszej baby w 
raju i nadal nie do rozwiązania. 
- Kochanie, naturalnie, że cię kocham. - Bo i faktycznie, kochałem ją. - To tylko... taki 
odruch. Kocham cię, ale małżeństwo... to jak pójście do więzienia, a ja, jak wiesz, 
nigdy dotąd tam nie trafiłem. 

5/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- To wyzwolenie, a nie niewola - usłyszałem, gdy zabrała się do makijażu. - To jak 
kąpiel w zimnej wodzie. Trzeba szybko do niej wejść i wszystko potem jest OK. A 
teraz opuść nogawki i włóż buty. 
Zrobiłem, co chciała, i miałem właśnie powiedzieć, co sądzę o tym głupawym 
stwierdzeniu, gdy ujrzałem otwierające się drzwi, za którymi stał Mistrz Ceremonii i 
dwóch świadków. Angelina ujęła mnie za rękę (tym razem zrobiła to łagodnie) i 
pociągnęła do drugiego pokoju. Usłyszałem dźwięk organów i oczy zakryła mi mgła. 
Gdy odzyskałem zdolność wyraźnego widzenia, organy wybrząkiwały właśnie 
ostatnie tony, drzwi zamykały się za świadkami, a Angelina oglądała paluszek 
ozdobiony obrączką. Jęknąłem. 
Na kredensie stało parę flaszek. Sam nie wiem, jak odnalazłem kolbiastą butelkę 
Syrian Panther Sweat 20. Pewien jestem tylko, że nie zawdzięczałem tego moim 
oczom. Samogon ten ma tak owocne działanie, że jego sprzedaż zakażana jest na 
przynajmniej połowie cywilizowanych planet. Najskuteczniej działa w dawce równej 
pełnemu kubkowi. 
Wypiłem dwa i pogrążyłem się w niewesołych rozważaniach. Musiało mi to zająć 
trochę czasu, gdyż Angelina, moja Angelina (z trudem powstrzymywany jęk), stała 
przede mną w marynarskich spodniach i swetrze, ze spakowanymi torbami. 
Szarpnięciem wytrąciła mi szklankę z dłoni. 
- Tak sobie na boczku świętujemy? - powiedziała jak najuprzejmiej. - Na to będzie 
czas wieczorem. Teraz zjeżdżajmy stąd. Jak tylko nasze nazwiska wpadną do 
komputera, to wszystko strzeli i zajaśnieje jak knajpa w dniu wypłaty. Sądzę, że gliny 
gotowe są zesrać się, byle tylko nas dostać. 
- Cisza - rozkazałem łapiąc pion. - Ten obrazek już znam. Bierz samochód i jazda. 
Zaofiarowałem pomoc przy wynoszeniu rzeczy, ale zanim zdążyłem wyrazić tę 
propozycję głośno, Angelina była już w połowie schodów. Zachęcony jej przykładem, 
namierzyłem przeszkody terenowe i ruszyłem za nią. Samochód stał z otwartymi 
drzwiami i pomrukiwał niecierpliwie, a siedząca za kierownicą Angelina pomrukiwała 
w innej tonacji, lecz również niecierpliwie. 
Gdy wgramoliłem się do środka, zaczęły do mojej kory mózgowej docierać pierwsze 
oznaki, że łapię kontakt z rzeczywistością. Ten wóz, podobnie jak wszystkie pojazdy 
używane na Karnacie, działał na parę generowaną dzięki spalaniu pewnego rodzaju 
torfu. Używano do tego pomysłowego i niepotrzebnie skomplikowanego urządzenia. 
Potrzeba było co najmniej trzydziestu minut na podniesienie pary do poziomu, który 
umożliwiał jazdę. Angelina musiała zatem rozgrzać wóz jeszcze przed ślubem, 
planując dokładnie wszystkie pozostałe przedsięwzięcia. Jak dotąd, jedynym moim 
wkładem w imprezę był ten prywatny drink. To mi o czymś przypomniało. 
- Masz tabletkę? - wychrypiałem. 
Zanim skończyłem mówić, tabletka leżała już na mojej otwartej dłoni. Mała, różowa, z 
trupią główką; wstrząsający wynalazek jakiegoś szalonego chemika. Działała jak 
metaboliczny odkurzacz, wyrzucając z żołądka jego zawartość i dokonując blitzkriegu 
w układzie krwionośnym. Usuwała nie tylko alkohol, ale również wszystkie skutki 
picia tak dokładnie, że godna współczucia ofiara alkoholizmu stawała się trzeźwa jak 
noworodek. Z rezygnacją połknąłem to diabelstwo. 
Mówi się, że to działa błyskawicznie, lecz czas jest pojęciem względnym. 
Subiektywnie trwało to ze trzy godziny; przypominało doznania delikwenta, którego 
żołądek wypełniają nagle wodą i to aż do pęknięcia, a zaraz potem woda owa 
wypływa wszystkimi porami ciała. 
- Uff - odezwałem się słabym głosem i wytarłem czoło. 

6/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Obok nas przemykały właśnie ostatnie domy jakiejś wioski. Angelina prowadziła z 
chłodną obojętnością, a generator pobrzękiwał wesoło po zjedzeniu następnego 
kawałka torfu. 
- Mam nadzieję, że ci przeszło? - Skręciła na krzyżówce i dalej pruła z poprzednią 
szybkością. - Ogłosili już alarm. Wojsko, z lotnictwem, i inne takie. Mam ich na 
podsłuchu. 
- Co o tym sądzisz? 
- Marnie. Chyba że coś wymyślisz. Zrobili solidny pierścień z parasolem 
powietrznym. Teraz go zacieśniają. 
Nie doszedłem jeszcze do siebie. Istniało bezpośrednie połączenie miedzy moimi 
splątanymi myślami a strunami głosowymi, do którego to połączenia cenzura 
inteligencji nie miała dostępu. 
- Wspaniały początek nowego życia. Jeśli to ma tak dalej wyglądać, to nic dziwnego, 
że unikałem ślubu jak zarazy. 
Wóz zatrzymał się na poboczu pod niebieskolistnym drzewem. Trzasnęły drzwi, a w 
oknie pojawiła się sięgająca po torbę ręka Angeliny. Usiłowałem ją powstrzymać. 
- Jestem idiotą... 
- Zatem ja też jestem idiotką, bo wyszłam za ciebie. - Jej głos nie zwiastował rychłych 
łez, i to było właśnie najgorsze; znaczyło, że za wszelką cenę chce nad sobą 
panować. - Oszukałam cię i wciągnęłam w małżeństwo, bo wydawało mi się, że tego 
właśnie pragniesz. Myliłam się, więc skończmy całą sprawę, zanim jeszcze na dobre 
się zaczęła. Przykro mi, Jim. Otworzyłeś przede mną nowe życie i myślałam, że i 
mnie uda się zrobić coś dla ciebie. Naprawdę, fajnie było cię poznać. Dzięki - i do 
widzenia. Zanim skończyła, zebrałem się mniej więcej do kupy. Stanąłem przed nią, 
blokując drogę, i jak najdelikatniej wziąłem ją w objęcia. 
- Angelino, powiem ci teraz jedną rzecz, której nie usłyszysz już więcej ode mnie do 
końca moich dni. Słuchaj więc uważnie i zapamiętaj. Był taki czas, że nosiłem miano 
najlepszego złodzieja w galaktyce. Potem wciągnięto mnie do Korpusu, gdzie miałem 
pomagać w łapaniu innych złodziei. I złapałem ciebie. Nie tylko pierwszej klasy 
złodziejkę, ale również najbardziej sadystyczną morderczynię, jaką znała galaktyka. - 
Poczułem, że drży, i przycisnąłem ją mocniej. - Trzeba to powiedzieć, właśnie taka 
bowiem byłaś. Teraz już nie jesteś. Miałaś po temu powody, teraz zostały już 
usunięte. Wyprostowano kilka rowków w twojej korze mózgowej. I kocham cię. Ale 
chcę, byś pamiętała, że kochałem cię również w tamtych, nie dających się wskrzesić 
dniach. Więc jeśli teraz zżymam się i trudno ze mną dojść do ładu i składu, pamiętaj, 
co ci powiedziałem, i weź to pod uwagę. OK? 
- Oczywiście, że tak! 
Upuściła torbę (na mój mały palec, ale nie ośmieliłem się nawet drgnąć) i bez słowa 
mnie objęła. Całowaliśmy się leżąc w wysokiej trawie, gdy przy naszym wozie 
zahamowały z piskiem dwa motocykle. Jedynie policja mogła ich używać, jako że 
zdolne były do osiągania wielkich szybkości. Ich silniki ładują się w nocy i dają całą 
moc na koło zamachowe, które w dzień generuje prąd elektryczny zasilający dwa 
motorki w kołach. Skuteczne i nie powodujące zanieczyszczenia środowiska. I 
bardzo niebezpieczne. 
- To ten wóz, Pooler! - krzyknął jeden z policjantów poprzez ciągły warkot kół 
zamachowych. 
- Dam znać centrali. Nie mogli uciec daleko. Teraz już ich mamy! 
Nic mnie tak nie wpienia jak pewność siebie objawiana przez drobnych urzędników. 
O tak, teraz na pewno nas już mają. Gdzieś w głębi gardła uwięzło mi warkniecie, 
gdy ten umundurowany ignorant wodził nochalem wokół samochodu i gdy w chwilę 

7/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

później wlepił wzrok w naszą przytulną kryjówkę w trawie. Ciągle jeszcze się gapił, 
gdy złapałem go za szyję i ściągnąłem w dół, sugerując, by do nas dołączył. 
Śmiesznie wyglądał z wytrzeszczonymi oczyma, wywalonym językiem i nabiegającą 
krwią twarzą, ale Angelina wszystko zepsuła. Zrzuciła mu hełm i przygrzała w ciemię 
obcasem swego pantofelka (ze stalowym podkuciem). Pozwoliłem mu opaść na 
trawę. 
- I ty mówisz, że ja jestem sadystką - wyszeptała z urazą w głosie. - No to co można 
powiedzieć o tobie? 
- Przekazałem wiadomość. Teraz już na pewno ich mamy! - entuzjazmował się ten 
drugi. 
Zamilkł dość nagle, wpatrzony w otwór lufy, która pojawiła się na wysokości jego 
nosa. Angelina wygrzebała ze swej torby pigułkę nasenną i podsunęła mu ją gestem 
nieznoszącym sprzeciwu. 
- I co teraz, szefie? - zapytała radośnie, wpatrując się w dwie postacie w czarnych 
uniformach leżące na drodze. 
- Myślę. - Skrzywiłem się, aby to podkreślić. - Mieliśmy ponad cztery miesiące 
wakacji, i to bez zmartwień, lecz wszystko, co dobre, szybko się kończy. Moglibyśmy 
przedłużyć sobie urlop, sprawiając różnym ludziom trochę kłopotu. Ale nie sądzę, 
żebyś w swym obecnym kształcie nadawała się tak naprawdę do ucieczek i tym 
podobnych fatygujących imprez. Wracamy tam, skąd zwialiśmy? 
- Miałam nadzieję, że to właśnie powiesz. To niezdrowa mieszanka: poranna 
niestrawność i napad na bank. Fajnie jest wracać. 
- Zwłaszcza, że powitają nas z otwartymi ramionami. 
Pamiętają przecież, że odrzucili nasze prośby o urlop i przez to zmusili do 
obrabowania tego pocztowca. 
- Żeby nie wspominać już o pieniądzach na drobne wydatki, które zabraliśmy z 
banków, gdy zablokowali nasze konta. 
- Święte słowa. Chodź. Zrobimy to w wielkim stylu. 
Rozebraliśmy obu funkcjonariuszy. Jeden miał różową bieliznę, drugi wolał 
praktyczną czerń, ale ozdobioną koronką. Mógł to być lokalny zwyczaj, niemniej 
zadumałem się nad stosunkami panującymi w tutejszej policji. Byłem zadowolony, że 
wyjeżdżamy. W zapiętych hełmach ruszyliśmy drogą na zdobycznych motorach, 
wesoło kiwając po drodze do wszystkich czołgów i ciężarówek przetaczających się w 
przeciwnym kierunku. Zastopowałem na widok samotnej pancerki i pokiwałem ze 
środka drogi do kierowcy. Angelina zahamowała w obłoku kurzu za wozem - 
wydawało nam się, że widok policjanta w ciąży mógłby wstrząsnąć nawet ich 
systemem nerwowym. 
- Mamy ich! - ryknąłem w uchylone okno. - Ale mają radio, więc zachowaj to dla 
siebie. Jedź za nami! 
- Prowadź! - odwrzasnęło z zapałem wnętrze. 
Myśl o nagrodzie, medalach i sławie błysnęła z pewnością załodze przed oczyma i 
przyćmiła słońce. Poprowadziłem ich na opuszczony leśny dukt kończący się nad 
jeziorkiem. Zahamowałem, pokiwałem, żeby stanęli, i z palcem przy ustach 
pognałem w ich stronę. Kierowca opuścił klapę i wychylił się z oczekiwaniem w 
oczach. 
- Potrzebny wam odpoczynek - poinformowałem go uprzejmie, wrzucając do środka 
granat gazowy. 
Najpierw pojawiła się chmura dymu, potem rozległo się trochę kaszlu i w efekcie 
uzyskaliśmy dwie postacie śpiące cicho na trawie. 

8/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Chcesz zobaczyć ich bieliznę? - zainteresowała się Angelina. Motory potoczyły się 
wesoło po stoku i parując zatonęły w jeziorze. Załadowaliśmy się do pancerki i 
ruszyliśmy w stronę miasta. Jechaliśmy bocznymi drogami. Naszym punktem 
docelowym była Kwatera Główna tutejszej policji. Zaparkowaliśmy w podziemnym 
garażu, dziwnie teraz opustoszałym, i pojechaliśmy windą do centrum 
dyspozycyjnego. Znalazłem wolny pokój i zostawiłem w nim Angelinę. Wychodząc 
zauważyłem, że zabawia się zapieczętowanymi tajnymi aktami. Nałożyłem gogle i 
wlazłem do centrali. Zostałem zignorowany. Facet, z którym chciałem się widzieć, 
spacerował po pokoju pykając z długaśnej fajki. Podbiegłem i zasalutowałem. 
- Przepraszam, czy Mr Inskipp? 
- Taa... - mruknął, dalej koncentrując wzrok na ściennej tablicy, która przedstawiała 
graficznie przebieg pościgu. 
- Ktoś chce się z panem widzieć. 
- Że co? Słuchani? - ciągle był rozkojarzony. Harold Peters Inskipp, dyrektor i główny 
mózg Korpusu Specjalnego rozkojarzony bywał nader rzadko. Najwyraźniej tego dnia 
nie był w formie, gdyż bez słowa podreptał za mną. Zdjąłem gogle i zamknąłem 
drzwi. 
- Teraz możemy wracać do domciu - powiedziałem. - Jeśli okażesz się na tyle miły, 
by znaleźć jakiś sposób. Znudziła mi się ta przeklęta popularność. 
Wykrzywił się niesamowicie i zagryzł ustnik fajki. Poprowadziłem go do pokoju, w 
którym została Angelina. Doszliśmy tam, zanim jeszcze go odblokowało, ponadto 
przez cały czas zajęty był wypluwaniem szczątków ustnika. 
  
3 
- Arrgh! - warknął Inskipp i potrząsnął resztką fajki. 
- Pełne ekspresji - odparłem uprzejmie, wyciągnąwszy z kieszeni cygaro. - Ale 
zawiera minimalną dawkę informacji. Czy mógłbyś wyrażać się jaśniej? 
Odciąłem końcówkę - nawet nie chrupnęło. Perfekcja. 
- Czy wy wiecie, ile milionów kosztowała fala waszych napadów? Gospodarka 
Karnaty... 
- ...nie ucierpi ani na jotę. Rząd dokona zwrotu instytucjom, które doznały straty, a 
potem o tyle właśnie zmniejszy sumę odprowadzaną corocznie na cele Korpusu. A 
poza tym, te sukcesy - podniecenie w społeczeństwie, zwiększona sprzedaż gazet, 
no i manewry policji, które były prawdziwą przyjemnością dla wszystkich 
zainteresowanych. Zamiast się denerwować, powinni wypłacić nam za to wszystko 
nagrodę. 
Ze spokojem zapaliłem cygaro. 
- Nie graj ze mną w kulki. Gdybym oddał was władzom Karnaty, posiedzielibyście w 
pierdlu przez sześćset lat. 
- Nie da się zrobić, Inskipp. Sam dobrze wiesz, jak bardzo brakuje ci polowych 
agentów, potrzebujesz nas bardziej niż my ciebie. Skończ więc gadać i zacznij 
myśleć. 
Warknąwszy ostatni raz, zaczął grzebać w koszu na śmieci i dobył stamtąd czerwoną 
skórzaną teczkę, która zabrzęczała ostrzegawczo. Odcisnął palce na zamku i zwolnił 
zabezpieczenie. Teczka otworzyła się. 
- Mam tu coś dla ciebie. Nadzwyczaj tajne i ważne. 
- Czy kiedyś dostanę coś innego? 
- Jest jednocześnie śmiertelnie niebezpieczne. 
- W tajemnicy przed wszystkimi jesteś śmiertelnie zazdrosny o moje referencje i 
chcesz mojej śmierci. Przestań się krygować i wal, o co chodzi. Angelina i ja 

9/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

poradzimy sobie lepiej niż ta zbieranina przedszkolaków i emerytów, jaką masz na 
usługach. 
- To jest robota tylko dla ciebie, Angelina jest, no cóż... - zaczerwienił się i wsadził 
nos w papiery. 
- Heej! Słyszycie? - ryknąłem śmiechem. - Inskipp, morderca i postrach diabła, 
najzimniejszy drań, jakiego znam, szara eminencja galaktyki, nie potrafi wymówić 
słowa ciąża. A niemowlę! Poczekaj, a seks. To ładne słówko, no, dalej, powiedz no 
nam tu seks, i to trzy razy z rzędu, to ci dobrze zrobi... 
- Zamknij się, DiGriz. W końcu się z nią ożeniłeś, to świadczy, że została ci jeszcze 
szczypta przyzwoitości w tej szarej brei, którą uważasz za swój mózg. Ona zostaje. 
To robota dla jednej osoby i to akurat ty jesteś tą osobą. A ona najprawdopodobniej i 
tak zostanie wdową. 
- W czerni jest jej do twarzy. Tak łatwo się nie wyłgasz. 
- Popatrz lepiej na to, potem pogadamy - odparł, wkładając w otwór biurka kasetę z 
filmem. 
Światło zgasło, zaczęła się projekcja. Kamera była prowadzona ręcznie, kolor zanikał 
- jednym słowem, amatorszczyzna - ale był to najlepszy amatorski film, jaki w życiu 
widziałem. Materiał okazał się rewelacyjny. I nie było wątpliwości, że rzecz jest 
autentyczna. 
Ktoś bawił się w wojnę. Był słoneczny dzień z białymi obłoczkami chmur na błękitnym 
niebie i czarnymi kłaczkami wybuchów. Ogień nie był na tyle intensywny, by 
powstrzymać schodzące z orbity parkingowej transportowce. Port był średniej 
wielkości, w oddali widać było zabudowania i kilka maszyn towarowych. Myśliwiec 
spłynął z góry i ekranem targnęły eksplozje, w których zniknęło stanowisko obrony. 
W końcu dotarło do mnie nieprawdopodobieństwo tego, co widziałem. 
- To są statki kosmiczne! - ryknąłem oskarżycielsko w stronę biurka. - Gdzie jest ten 
rząd składający się ze skretyniałych starców, którzy są na tyle głupi, żeby marzyć o 
wygraniu międzyplanetarnej wojny? I co się z nimi stało po jej przegraniu? No i co, u 
diabła, ma to wspólnego ze mną? 
Zabłysły światła. Inskipp pukał palcem w blat i przyglądał mi się z mieszaniną 
uznania i obrzydzenia. 
- Dla twojej informacji: ta inwazja zakończyła się pełnym sukcesem. Tak zresztą jak i 
poprzednie. Film zrobił pewien przemytnik, nasz informator, który miał dość 
szczęścia i rozumu, żeby nawiać na samym początku operacji. 
Zatkało mnie. Niewiele można powiedzieć o wojnach międzyplanetarnych, bo po 
prostu ich nie ma. Coś w rodzaju podboju zakończonego powodzeniem zdarzało się 
jedynie w przypadku planet bliźniaczych, czyli bytujących w jednym układzie 
gwiezdnym, z których jedna, powiedzmy, była wysoko rozwinięta, a druga zacofana. 
Lecz warunkiem był brak obrony. Prawdziwej obrony. Każdy żołnierz, każda sztuka 
broni i każda racja żywnościowa muszą zostać wyniesione ze studni grawitacji 
planety i przeniesione potem przez kosmos, koszty zaś potrzebnej na to wszystko 
energii rosną zastraszająco. A gdy siły desantowe muszą jeszcze lądować tylko po 
to, by stanąć twarzą w twarz ze zdeterminowaną obroną, to cała inwazja pochłania 
tyle forsy, nie mówiąc już o stratach w ludziach, że staje się czystym nonsensem. 
Jeśli zaś brać pod uwagę wojnę pomiędzy dwoma planetami należącymi do 
odległych systemów, cała sprawa nabiera wyłącznie cech nieprawdopodobieństwa. 
No dobrze, tyle zostało udowodnione. Wojna międzyplanetarna jest niemożliwa. Lecz 
z drugiej strony, nic nie jest niemożliwe, jeśli ktoś weźmie się za to wystarczająco 
poważnie, a przemoc i wojna, mimo wieków pokoju, są nadal czymś kuszącym dla 
wielu przedstawicieli ludzkości. 

10/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Usiłujesz mi wiec wmówić, że ktoś dokonał udanej inwazji międzyplanetarnej? 
- I to niejednej. Wiem przynajmniej o czterech - uśmiechnął się złośliwie. 
- A ty i Unia wolelibyście, żeby nie zdarzyło się to po raz piąty? 
- Dokładnie tak, mój stary. 
- I ja jestem tym jeleniem, który ma się tym zająć? 
Wyciągnął rękę, wyjął mi cygaro ze zdrętwiałych palców i umieścił je w popielniczce, 
po czym uroczyście uścisnął mi dłoń. 
- Wiedziałem, że dobrze wybrałem. To robota tylko dla ciebie. Idź i zwyciężaj! 
Wyrwałem dłoń z jego zdradzieckiego uścisku, wytarłem ją z obrzydzeniem o 
spodnie i złapałem cygaro. 
- Jestem pewien, że załatwisz mi najlepszy możliwy urzędowy pogrzeb, na jaki stać 
Korpus. Czy będziesz łaskaw powiedzieć mi coś jeszcze, czy od razu zawiążesz mi 
oczy i wsadzisz do rakiety? 
- Spokojnie, mój chłopcze. Niewiele się o tym mówi, ale spowodowałoby to zbyt duże 
zamieszanie w polityce. 
A sami zainteresowani nie mówią nic. Wielu ludzi straciło życie, żeby dowiedzieć się 
tego, o czym ty będziesz wiedział za chwilę. Inwazję przeprowadziła planeta Cliaand 
- trzecia planeta w systemie Epsilon Indi. System składa się z około czterdziestu 
planet, ale tylko na trzech panują warunki umożliwiające życie. Cliaand przejęła już 
parę lat temu kontrolę nad dwiema pozostałymi, ale nie uznaliśmy tego za 
wystarczający powód do wszczynania alarmu. W ciągu ostatniego roku natomiast 
dokonali czterech udanych inwazji na planety w innych układach i wydaje się, że 
myślą o czymś jeszcze większym. Nie wiemy, jak to robią, lecz wiemy, że robią to 
dobrze. Na podbitych planetach mamy rozlokowanych agentów, ale jak dotąd, nie 
dowiedzieliśmy się niestety niczego, co można by uznać za istotne. Podjęto więc 
decyzję - gdybym podał ci nazwiska ludzi, którzy ją podjęli, to stanąłbyś na baczność 
- aby wysłać naszego człowieka na Cliaand, by przeciął wreszcie ten gordyjski węzeł 
i doszedł prawdy. 
- Zamiast ubierać to wszystko w piękne słówka, powiem ci krótko, że to 
samobójstwo... 
- Polecisz tam. Nie ma w tej chwili żadnego sposobu, który pozwoliłby ci się z tego 
wyłgać. 
Do reszty już zrezygnowany, wziąłem pod pachę kopię obfitującego w szczegóły 
raportu, kryształ z zapisem ichniego dialektu i wytrych do pościgowca. W bardzo 
ponurym nastroju wróciłem do kwatery, w której moja Angelina, znudziwszy się 
tajnymi aktami, rzucała sobie nożem do celu. Cel wyrysowany na ścianie 
przypominał kształtem i wielkością zarys ludzkiej głowy. Muszę obiektywnie 
przyznać, że Angelina była świetna - rzucając z odwróconej pozycji potrafiła trafić w 
czarną plamkę wielkości oka. 
- Weź zdjęcie Inskippa na cel. Sprawi ci to większą przyjemność i przyniesie więcej 
pożytku. 
- Czyżby ten zły i okrutny starzec wysyłał mojego ukochanego gdzieś daleko? 
- Ten stary cap próbuje mnie wykończyć. Ta robota, którą mi dał, jest tak śmiertelnie 
tajna, że nie mogę pisnąć ani słówka, szczególnie tobie. Masz tu więc te zasrane 
papiery i sama je sobie przeczytaj. 
Wsunąłem kryształ do mnemaków i nałożyłem kask - materiał miał się utrwalić 
bezpośrednio w mojej korze mózgowej. Oszczędzało to czasu i nudnego wkuwania, 
fundowało za to pierwszorzędny ból głowy i płynną znajomość języka. Nastąpiła 
konieczna dla dokonania procesu przerwa w życiorysie, po czym poczułem, że ktoś 

11/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

zdejmuje mi kask, podaje jakąś tabletkę i równocześnie miękkie usta dotykają moich 
warg. Poczułem się o wiele lepiej. 
- Próbują cię zabić, ale ty będziesz śmiał się tylko z tego i zwyciężysz, a któregoś 
pięknego dnia zajmiesz na pewno należne ci stanowisko Inskippa. 
- Martwisz się o mnie, moja kochana? - powiedziałem z nadzieją, unosząc powiekę. 
- Cały czas, ale taka już dola żony. A poza tym - nie mogę stanąć na twojej drodze 
do kariery. 
- Nie wiedziałem dotąd, że w ogóle jestem na takiej drodze. Dobrze, że mi o tym 
powiedziałaś. 
- Nie upadaj na duchu. Będę ci pomagała myśląc o tobie. Jak zamierzasz się tam 
dostać? 
- Wezmę mój szybki i niezawodny pościgowiec; prostą drogą pomknę jak strzała i 
znajdę się poza zasięgiem radarów; ze świstem przetnę atmosferę... 
- I rozlecisz się na atomy. Masz, przeczytaj sobie relację jedynego, który ocalał z 
takiej próby. Przeczytałem. Była bardzo przygnębiająca. 
- Będziesz na siebie uważał? Nie sądzę, żeby wskazane było obecnie dla mnie 
zamartwianie się. 
- Jeśli już masz ochotę się martwić, to martw się raczej o los tej biednej planety, 
której wypowiedziałem wojnę. 
Rozumiałem już w czym rzecz - był to jeden z tych przypadków chorobliwej manii, 
która zmusza nawet kanarki do noszenia mundurków, nie wspominając już o 
przeprowadzaniu poboru wśród kotów. Próba działania wprost jest dokładnie tym, 
czego oczekują i na co są przygotowani. Nic nie mają natomiast na wypadek 
pojawienia się jednej osoby zdolnej przeprowadzić akcję opartą na zaskoczeniu i 
maksymalnie bezczelnym zachowaniu. Czyli, inaczej mówiąc, nie są przygotowani na 
nasz normalny sposób działania. 
Pocałowałem Angelinę i wyszedłem z dumnie podniesioną głową. Chciałbym być 
jednak w owej chwili chociaż w jednej setnej tak pewny siebie, jak to sugerowałem. 
  
4 
Moje plany były precyzyjne do najdrobniejszych szczególików; cała operacja - 
gigantyczna. Nieraz ze strony Inskippa padał przeraźliwy okrzyk bólu związany z 
kosztami, ja jednak ignorowałem równo te wrzaski. To ja w końcu nadstawiałem 
karku, zabezpieczyłem się zatem na wszystkie strony i sposoby. Ale nawet 
najbardziej skomplikowane przygotowania kiedyś się kończą, a wtedy prowadzi się 
jelenia na odstrzał. 
I oto ja, nagi przed światem, sterczałem w barze promu „Kannettava" ze szklanką w 
garści i cygarem przed nosem. Słuchałem wieści, że na planecie Cliaand wylądujemy 
za godzinę. Nagi byłem, rzecz jasna, tylko w przenośni, ale po raz pierwszy 
doświadczałem takiego uczucia. Niezwykłego wysiłku woli i ogromnej dyscypliny 
wymagało pozostawienie wszystkich gadżetów w domu. Żadnej bombki, kapsuły z 
gazem czy piłki. Nic. Nawet wytrycha, który zwykle nosiłem na palcu u nogi. Czy 
też... zakląłem i rozejrzałem się. Nikt nie zwracał na mnie uwagi. Wyciągnąłem portfel 
i dotknąłem górnego szwu. Moja własna podświadomość walczyła ze mną. Tylko 
świadoma część umysłu była entuzjastycznie nastawiona do lądowania bez 
pomocnych drobiazgów. Ścisnąłem portfel w odpowiedni sposób i malutki, acz 
niesamowicie skuteczny wytrych wypadł na moją dłoń. Dzieło sztuki. Wpatrywałem 
się weń z zachwytem, lecz w końcu powiedziałem mu: żegnaj. Wracając do kabiny, 
wrzuciłem go do pojemnika na śmieci. 

12/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Każdy raport czy rozmowa przynosiły nieodmiennie tę sama wieść - że Cliaand ma 
najbardziej paranoidalnych celników w całym zasranym kosmosie. Przewieźć 
kontrabandę przez komorę celną było czymś niemożliwym, toteż nie miałem zamiaru 
próbować. Byłem tym, kim być powinienem; agentem Fazzolettd Mouchoir Ltd., 
handlarzem, który zajmował się bronią. Firma istniała, a ja faktycznie byłem jej 
przedstawicielem. Żadne śledztwo nie było w stanie wykazać niczego innego. Niech 
sobie próbują. 
Spróbowali. 
Lądowanie niewiele różniło się od wejścia do więzienia. Razem z garstką podobnych 
nieszczęśników znaleźliśmy się w złowieszczo wyglądającym pokoju o szarych 
ścianach. Staliśmy tam pod bacznym okiem uzbrojonych po zęby strażników, a 
nasze bagaże leżały pośrodku w charakterze zwalonego bezładnie stosu. Dopóki 
schodnia nie odjechała, panował spokój, potem zaczęto nas wywoływać pojedynczo. 
Nie byłem pierwszy, toteż skorzystałem z okazji, aby przyjrzeć się lokalnym typom. 
Okazywali nam całkowitą obojętność, krocząc tam i z powrotem w butach z 
cholewami, ściskając w garściach rozpylacze i zadzierając nosy. Umundurowani byli 
w kardynalską purpurę - niezbyt to wojskowy kolorek, przeraźliwy za to i nic nie 
mówiący o naturze tego, kto go nosi. Wszyscy byli wysocy i charakteryzowali się 
tępym podbródkiem i świńskimi oczkami. Hełmy wyglądały na zrobione ze stali 
włókiennej, ze złowróżbnymi wizjerami i odsuwanymi przyłbicami. Rozpylacze - 
najbardziej śmiercionośna zabawka tego typu, jaką widziałem - były strzelbami 
Gaussa. Kiedy naciskało się spust, w lufie wytwarzało się silne pole magnetyczne 
generowane dzięki baterii, mogące nadać pociskowi prędkość początkową nie 
gorszą niż w szanującym się peemie. Wyższość tej broni nad innymi samopałami 
polegała na tym, że była to broń bezgłośna i mogła wystrzeliwać wszystko - od 
zatrutych igieł po rakietowe pociski z głowicami atomowymi. Korpus, jak dotąd, tylko 
o nich słyszał. Nie widzieliśmy ani jednego egzemplarza tego typu broni. 
Postanowiłem, że przy pierwszej nadarzającej się okazji zadbam o to, by nastąpił 
jakiś przewrót w tej materii. 
- Pas Ratunkowy ! - wrzasnął ktoś. 
Podskoczyłem przypomniawszy sobie, że to moje oficjalne nazwisko. Podniosłem 
dłoń i jeden ze strażników pognał ku mnie z głośnym stukotem obcasów. Na pewno 
miał do nich przybite metalowe skuwki - dla efektu. Poczułem nieprzepartą chęć 
posiadania takich butów. Zaczynało mi się tu podobać. 
- Weźcie bagaż i chodźcie ze mną! - odwrócił się gwałtownie, a ja pisnąłem z 
rozpaczą. 
- Ależ, proszę pana, nie udźwignę sam wszystkiego! Tym razem obdarzył mnie 
miażdżącym spojrzeniem i sugestywnie zabębnił palcami po spluwie. 
- Wózek! - warknął w końcu i wskazał na odległą część pomieszczenia. 
Była to mała autoplatforma. Podreptałem po nią grzecznie, załadowałem swoje 
bambetle i odszukałem wzrokiem strażnika. Stał przy otwartych drzwiach, a jego 
palec znajdował się znacznie bliżej spustu niż przed chwilą. Silnik wózka 
zaskowyczał na najwyższych obrotach, a ja pogalopowałem za nim ku drzwiom. 
W drugim pokoju odbyła się rewizja. 
Tak to się łatwo i przyjemnie mówi. W życiu nie zdarzyło mi się coś podobnego i 
byłem ogromnie szczęśliwy, że to ja sam zaopiekowałem się odpowiednio wcześniej 
wytrychem w portfelu. 
Zainteresowało się mną dziesięciu chłopa, z czego sześciu bagażami, reszta mną 
osobiście. Pierwszą ich czynnością było rozebranie mnie do naga i rzucenie na 
fluoroskop. Powiększający. Kilka chwil radzili nad moimi plombami. Wspólnie uznali, 

13/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

że jedna z nich jest za duża i wydobyli ją na światło dzienne. Podczas gdy ponownie 
wypełniano mi ząb, oryginalna plomba zaatakowana została przez spektroskop. Nie 
wydawali się specjalnie rozczarowani, gdy jej materia okazała się jedynie 
powszechnie stosowanym stopem dentystycznym. 
Poszukiwania trwały dalej. 
Gdy tak oglądali mnie ze wszystkich stron, inny gość zajmował się stosem 
papierków, zadając mi przy tym różne kretyńskie pytania. Bez wątpienia były to moje 
psigramy dostarczone z firmy, gdy zwrócono się o wizę. Odpowiadałem zgodnie z 
prawdą, i chyba z oczekiwaniami, bo dość szybko dano mi spokój i schowano 
papierzyska. 
Moje bagaże tymczasem traktowane były jeszcze gorzej. Każdą torbę otwierano, a 
zawartość rozkładano metodycznie na białych stołach. Same torby rozpruto 
troskliwie, rozwalając ściegi, usuwając złącza i patrosząc rączki. To, co zostało, 
zapakowano do plastikowych toreb, pooklejano fiszkami i odesłano do badań 
bardziej gruntownej natury. Ubrania przeglądnięto już bardziej pobieżnie i odłożono. 
Wkrótce dowiedziałem się, że ujrzę je ponownie w dniu odlotu z planety. 
- Otrzymacie dobrą cliaandzką odzież - odezwał się jeden. 
- Czy to symbol religijny? - spytał inny, trzymając w opuszkach palców fotografię 
Angeliny. 
- To zdjęcie mojej żony. 
- Zezwala się tylko na wwóz symboli religijnych. 
- Dla mnie jest jak anioł. 
Głowili się nad tym przez dobrą chwilę, po czym niechętnie zaakceptowali portret. Co 
nie znaczyło jednak, żebym mógł dysponować czymś tak groźnym jak oryginał. Po 
chwili pojawiła się fotokopia. 
- Wszystkie wasze rzeczy osobiste i dokumenty zostaną zwrócone przy wyjeździe. 
Tu będziecie chodzić w lokalnych strojach i przestrzegać lokalnych obyczajów. Oto 
wasze rzeczy. - Wskazał trzy ohydne torby. - A to wasz dowód. - Złapałem go z 
radością, że znowu jestem sobą. 
- Co jest w tej kasecie? - spytał jeden z nich z czystą nadzieją w głosie. Reszta 
przerwała swoje zajęcia i podeszła do stołu. Ich miny sugerowały, że niezależnie od 
treści każde moje oświadczenie będzie teraz przyznaniem się do winy, po czym 
nastąpi wykonanie wyroku śmierci. Skuliłem się z przerażenia; miałem nadzieję, że 
wypadło to dość autentycznie. 
- Panowie, nie zrobiłem nic takiego... 
- Co to jest? 
- Broń... 
Dały się słyszeć zduszone krzyki, a jeden zaczął rozglądać się za pukawką, by na 
miejscu dokonać egzekucji. Znów zacząłem się jąkać. 
- Ależ panowie... ja właśnie dlatego tu jestem... moja firma, Fazzoletto Mouchoir, to 
stary i szanowany producent... elektroniki militarnej... to są próbki... niektóre bardzo 
delikatne... można to otworzyć tylko w obecności rusznikarza... 
- Ja jestem technikiem zbrojmistrzem - odezwał się jeden, na którego już wcześniej 
zwróciłem uwagę, jako że był zupełnie łysy, a przez środek jego czaszki biegła 
twarzowa szrama. 
- Bardzo mi miło. Jestem Pas Ratunkowy. - Nie wyglądało, by wywarło to na nim 
jakiekolwiek wrażenie. 
Nie przedstawił się. - Jeśli dostanę swoje klucze, to zaprezentuję panom zawartość 
kasety. 

14/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Sprowadzono kamerę i pozwolono mi dokonać otwarcia. Łysy wlepił wzrok w 
zawartość umieszczoną w wyściełanych przegródkach i futerałach. Zabrałem się do 
objaśniania. 
- Moja firma jest pierwszym i jedynym producentem przewodów pamięciowych do 
zapalników zbliżeniowych. - Ująłem szczypce, by wyjąć zapalnik wielkości łebka od 
szpilki. - Ten zapalnik przeznaczony jest do pocisków pistoletowych. Strzał pobudza 
zapalnik, który eksploduje, gdy kula zbliży się do celu określonej wielkości. Ten jest 
jeszcze bardziej inteligentny, przeznaczony dla dużych kalibrów. - Wszyscy pochylili 
się z uwagą, gdy wyjąłem MEW-IV. - W całości porządna, państwowa produkcja; 
może wytrzymać ciśnienie rzędu tysięcy atmosfer. Można nastawić na detonację w 
momencie zbliżania się do celu opisanego lub też przed wystrzałem wprowadzić 
specjalne dane. Ma obwody dyskryminacyjne, uniemożliwiające eksplozję, gdy w 
pobliżu znajduje się własny pojazd. 
Odłożyłem zapalnik na miejsce i zamknąłem kasetę. Wśród widzów przebiegł szmer 
zadowolenia. To było coś, co mogło im się naprawdę podobać. Rusznikarz wziął 
kasetę. 
- Zostanie wam zwrócona, gdy przyjdzie pora na demonstrację. 
Badanie zbliżało się do końca. Zapalniki były gwoździem programu i nic nie mogło 
się z nimi równać. Trochę radości sprawiło im jeszcze wyciskanie tubek i opróżnianie 
słoików z mojego zestawu toaletowego, ale nie mieli już do tego serca. W końcu 
spakowali wszystko i cisnęli mi nowy przyodziewek. 
- Cztery i pół minuty na ubranie się - rzucił ostatni wychodzący. - Zabrać torby. 
Trudno by było nazwać to ostatnim krzykiem mody - bielizna we wściekle 
praktycznym zgniłozielonym kolorku i o gładkości maszynowych ścinków 
zmieszanych z papierem ściernym. Zewnętrzne odzienie było czymś w rodzaju 
kombinezonu spadochroniarskiego w szerokie, czarno-żółte pasy. No cóż, jeśli może 
w tym paradować elegancki tubylec, to mogę i ja. Złapałem torby, których rączki 
boleśnie wcięły mi się w palce, i wyszedłem przez jedyne otwarte drzwi. Znalazłem 
się w podobnie szarym, tyle że większym pomieszczeniu. 
- Samochód! - powiedział sterczący na zewnątrz strażnik. 
Gdy podszedłem do przezroczystej bańki nadwozia, otworzyły się boczne drzwi. 
- Bardzo się cieszę, ale ja nie wiem, gdzie... 
- Samochód wie. Wsiadajcie. 
Nie była to najdowcipniejsza pogawędka, jaką w życiu uciąłem. Wrzuciłem torby i 
wsiadłem. Zapaliły się światełka na desce i ruszyliśmy - przez trzy portale z 
metalowymi drzwiami, z których każde spotkałoby się z uznaniem dyrekcji średnio 
szanującego się banku. Za trzecimi oślepiło mnie słońce. Zająłem się podziwianiem 
krajobrazu. 
Jeśli to miasto było typowe dla całej planety, to Cliaand był światem nowoczesnym, 
zmechanizowanym i zabieganym. Pojazdy, widać to było po sposobie jeżdżenia, 
prowadzone były przez roboty. Chodniki flankowały ulice i krzyżowały się 
bezkolizyjnie. Sklepy, znaki drogowe, tłumy ludzi i mundury. Mundury! To słowo nie 
oddaje sławy i chwały, która upstrzona medalami wędrowała wielobarwną chmurą po 
ulicach. Każdy miał tu jakiś mundur. Jestem pewien, że kolory oznaczały różne 
zawody. Nie spotkałem jednak nikogo w podobnie twarzowym worku jak mój. 
Jeszcze jedna przeszkoda na mojej drodze. Wzruszyłem ramionami, bo czyż zwraca 
się uwagę na szklankę wody wylaną na łeb, gdy się tonie? W tej misji nie miało być 
nic łatwego. 

15/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Wóz wydostał się z kawalkady innych, zanurkował w tunel i zatrzymał się przed 
ozdobnym wejściem. Wielki napis „Zlato-Zlato" (po ichniemu tyle co luksus) 
sugerował, że jest to hotel. 
Od drzwi podbiegł elegant ozdobiony orderami - bez wątpienia portier. Na widok 
mego stroju skrzywił się z niesmakiem i odszedł z godnością, a jego miejsce zajął 
klient w ciemnoszarym mundurze ze srebrnymi insygniami na ramionach. Były to 
bodajże nóż i siekiera, guziki zaś przypominały czaszki. Swojskie to było i miłe. 
- Nazywam się Pakov - wymamrotała przygnębiająca postać. - Pańska ochrona 
osobista. 
- Poznanie pana sprawia mi prawdziwą przyjemność. 
Wylazłem z wozu taszcząc (osobiście!) swoje torby i udałem się za nim do hollu. Mój 
dowód został przyjęty z najwyższą możliwą odrazą. Hotelowy boy z obrzydzeniem, i 
to wyraźnym, szturchnął mnie w bok i zaprowadził do pokoju. Mój status przybysza 
spoza planety zapewniał mi teoretycznie awans do miejscowego establishmentu, ale 
nie powiem, żeby mi się to podobało. 
Pokój był wygodny, łóżko mięciutkie, a „pluskwy" entuzjastycznie obecne. 
Mikrofony i kamery były wmontowane praktycznie we wszystko i wszędzie. Co druga 
klamka była mikrofonem, a żarówki zezowały na mnie paciorkami obiektywów, ledwie 
tylko się poruszyłem. Kiedy wlazłem do łazienki, zza posrebrzonego lustra 
wytrzeszczył się na mnie czujnik optyczny. Inny był na końcu szczoteczki do zębów - 
bez wątpienia w celu kapowania dentyście o stanie mojego uzębienia. Wszystko 
bardzo skuteczne i dobrze przemyślane. 
Owszem, myśleli. Wprawiło mnie to w szampański humor. Nie ryknąłem śmiechem 
tylko dlatego, że mój goryl mógłby przypłacić to zapaścią nerwową. Tupał za mną 
wszędzie i pomyślałem, że pewnie położy się w nogach łóżka, gdy udam się na 
spoczynek. 
Trochę to nieskromne z mojej strony, ale na „pluskwach" Jim DiGriz zna się 
przynajmniej trochę. To, co mi tutaj prezentowano, było typową przesadą. Żaden 
komputer nie byłby w stanie przetrawić takiego natłoku danych. A to oznaczało, że 
kontrolują mnie ludzie, którzy popełniają błędy i których nie ma przecież nigdy za 
wielu, jako że oni też muszą mieć nad sobą kontrolerów. Oznaczało to, że wszystkie 
miejsca, w których miałem się znaleźć, będą równie „zapluskwione", lecz przecież 
nie może być na podsłuchu i podglądzie całe miasto - ludzi by im na to nie starczyło. 
Musiałem po prostu grać głupka i upichcić cichaczem plan ucieczki i zniknięcia. 
Zniknąć zaś musiałem za pierwszym razem, jako że drugiej okazji już bym nie miał - 
po nieudanej próbie uczyniono by ze mnie zdechłego Stalowego Szczura. 
Pakov snuł się za mną jak smród za nieświeżą padliną, ale mnie to odpowiadało. 
Jego obecność znaczyła, że podglądacze mają urlop, a przynajmniej wypoczywają. 
Ja też starałem się wyglądać na kogoś zażywającego odpoczynku. 
Trzy dni straciłem na poszukiwanie dziury, w którą mógłbym się wśliznąć. Na trzeci 
dzień znalazłem coś akurat dla szczura. Dostosowałem do tego swe plany i czwarty 
dzień (jak wszystkie poprzednie) zacząłem od śniadania. 
- Ojoj, ależ jestem głodny! - oznajmiłem Pakovowi, łykając drugą dokładkę. 
Nie miałem pojęcia, kiedy będę jadł ponownie, toteż wolałem się zabezpieczyć i 
napchać na zapas. Dalej wszystko przebiegało jak co dzień. 
Ledwie wsiedliśmy, wóz ruszył do Ministerstwa Wojny, gdzie od trzech dni 
demonstrowałem możliwości moich zapalników. Zniszczono przy tym już różne 
obiekty, dziś miały zostać zniszczone następne. Była to niezła zabawa dla 
wszystkich, którzy brali w tym udział. 

16/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Skręciliśmy w boczną uliczkę, na której, jak zwykle, panował minimalny ruch, 
brakowało nawet pieszych. Doskonale, teraz albo... 
- Aaa... psik! -wrzasnąłem i sięgnąłem po chusteczkę. 
Pakov się sprężył. Zawsze był sprężony. Przeszedł dobrą szkołę. 
Jego oczy tylko na sekundę odwróciły się ode mnie, i to było akurat to, czego 
potrzebowałem. W chusteczce miałem rulonik miejscowych monet - jedyną broń, jaką 
dysponowałem. W ciągu ułamka sekundy opuściłem rękę i rulonik wylądował na 
szczycie czaszki Pakova. Osunął się bez jęku. 
W tym samym momencie przechyliłem się do przodu i wdusiłem taster alarmowego 
stopu. Silnik zgasł, hamulce zaskoczyły i stanęliśmy z piskiem opon. Drzwi otworzyły 
się niemal dokładnie na wprost wcześniej wybranego przeze mnie miejsca. Sam 
środek tarczy. Wyskoczyłem i ruszyłem z kopyta. Z kopyta dlatego, że kiedy dałem w 
łeb Pakovowi i zatrzymałem wóz, na tablicy podglądu musiało zapalić się światełko, a 
„pluskiew" było tu od nagłej krwi. 
W momencie gdy ja wyskakiwałem z wozu, siły interwencyjne startowały z garażu. 
Miałem co najwyżej minutę. Kłusem wpadłem na podwórko, na którym kilka robotów 
ładowało śmieci. Zignorowały mnie kompletnie, jako że były to roboty typu M - 
zaprogramowane na określone tylko działanie. 
Poganiacz jednak mnie nie zignorował. Był człowiekiem i miał elektroniczny bat do 
rozdawania bodźców swoim podopiecznym. Usłyszałem trzask i poczułem, jak prąd 
atakuje całe moje ciało. Nie powiem, żebym był tym uradowany. 
  
5 
Żeby powiedzieć łagodnie: kopnęło mnie. Napięcie było niskie, miało pobudzać 
roboty, a nie przepalać ich obwody. Złapałem bicz i mocno pociągnąłem. 
Wszystko było zresztą zgodne z planem. Widywałem ich codziennie, a na planecie 
Cliaand wszyscy uwielbiali rutynę. Można było przewidzieć, jak zachowa się ten 
tłusty poganiacz robotów: spróbuje mnie zatrzymać - i zrobił właśnie to, co miał 
zrobić. Gdy pociągnąłem, poleciał na pysk, tak że znalazł się w zasięgu moich butów. 
Potrząsnął jednak głową i zaczął zbliżać się do mnie z rękami gotowymi do 
połamania mi żeber. Tego nie było w planie. Miał paść i już się nie pozbierać. Tyle że 
on nie znał planu, a ja nie wiedziałem, że ma nie tylko wygląd, ale i odporność bloku 
betonu. 
Zrobiłem unik i skopałem mu niemal głowę z ramion. Musiałem tak kopać trzy razy i 
bałem się, że chodnik, o który ta głowa się obijała, nie wytrzyma tego. W końcu gość 
znieruchomiał. 
W oddali zajęczała syrena. Uniform tłuściocha był sraczkowatej barwy i miał jeden 
zamek błyskawiczny, który natychmiast rozpiąłem, rozdziewając gościa. Szybkości 
dodawał mi odgłos hamujących w przecznicy wozów. Złapałem bat i zdzieliłem nim 
najbliższego robota, kończąc równocześnie wciąganie tego sraczkowatego uniformu 
na mój własny grzbiet i słysząc odgłos kroków zbliżających się przejściem. Robot, 
który dostał po łożysku, zareagował natychmiast. 
- Wsadź tego człowieka do kosza! - rozkazałem. Nogi znikły w dziurze dokładnie w 
chwili, gdy pierwsi karmazynowi pojawili się przede mną. 
- Obcy! - ryknąłem i potrząsnąłem batem w kierunku przeciwległego wyjścia z 
podwórka. - Nie zdołałem go zatrzymać. Pobiegł tam. 
Oni też pobiegli. No i bardzo dobrze, bo para dopiero co ściągniętych z tłuściocha 
butów leżała przy pojemniku. Wrzuciłem je do kubła i przyłożyłem batem moim 
podopiecznym. 

17/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Maszerujemy! Do następnego miejsca! - miałem nadzieję, że te roboty wiedzą, 
gdzie to jest. 
Wiedziały. Mała procesja - ze mną z tyłu - przemaszerowała przez pełną policji i 
wojska ulicę. Przeszliśmy przez ten tajfun z kamiennym spokojem (to znaczy roboty 
ze spokojem, ja z przerażeniem w oczach i uśmiechem na twarzy). Gdy doszliśmy na 
miejsce, a było to w dość spokojnym rejonie, byłem mokry od potu. 
Oparłem się o ścianę i zacząłem myśleć. Jeśli nie znajdą żadnych śladów, to któryś 
przypomni sobie w końcu o świadku ucieczki i będzie chciał z nim pogawędzić. 
Muszę zatem znaleźć się jak najszybciej zupełnie gdzie indziej. Tylko gdzie? Do 
dyspozycji miałem dwa kombinezony, które lada chwila znajdą się na 
cenzurowanym, stado mechanicznych matołów i bicz, którego przydatność jako broni 
była żadna. 
Tuż za mną dał się słyszeć zgrzyt i zardzewiałe drzwi uchyliły się odsłaniając 
grubasa w białej czapce. 
- Mam jeszcze pojemnik dla ciebie, Slobodan - oznajmił i nagle stał się podejrzliwy. -
Ale ty nie jesteś Slobodan. 
- Nie - zgodziłem się potulnie. - Jest w szpitalu, usuwają mu przepuklinę. 
Czyżby uśmiechnął się do mnie? Rozejrzałem się wokoło i nie widząc nikogo 
zainteresowanego, przejechałem batem po skrzyni najbliższego śmieci ar za. 
- Idź za tym człowiekiem! 
Polazł posłusznie, a ja podążyłem za nimi. Oczywiście do kuchni - do pustej kuchni. 
- O której otwieracie? Przy tej robocie rośnie apetyt. 
- Nie wcześniej niż wieczorem. Hej! Powiedz no tej małpie, żeby przestała za mną 
łazić i zabrała śmieci! 
- Robot - poleciłem - przestań łazić za tym człowiekiem! Wyciągnij tylko rączki i złap 
go za ramiona, żeby nie mógł uciec. 
To był posłuszny robot i wykonał, co mu kazano. Kucharz otworzył usta, zapewne 
chcąc wydusić z siebie słowa skargi na takie traktowanie, więc wepchnąłem mu w 
gębę jego własną czapkę. Żuł ją ze złością i próbował wydać z siebie jakieś 
artykułowane dźwięki. Efekt był mierny, ale próbował nieustannie, gdy 
przywiązywałem go do krzesła. Nikt się nie pojawił i zaczęło mi się to podobać. 
- Wyjdź! - rozkazałem robotowi i wyszedłem za nim. Moja gromadka pracowała z 
zapałem godnym lepszej sprawy, toteż przyłożyłem im gdzie popadło. 
- Wracajcie! Do miejsca, z którego przyszliście dziś rano. Jazda! 
Roboty, jak porządne wojsko, zrobiły w tył zwrot i pomaszerowały. Na szczęście w 
przeciwnym kierunku niż ten, z którego przyszliśmy. Wróciłem do kuchni. Ładnie - 
nikt nie domyśli się teraz, gdzie opuściłem śmieciarzy. 
Kucharzowi udało się tymczasem przewrócić krzesło i w paralitycznych podrygach 
przybliżał się teraz do drzwi. 
- Nieładnie, chyba będę musiał cię uspokoić. - Wziąłem z wieszaka największy topór. 
Przestał się wiercić i wybałuszył na mnie oczy. W oddali rozległo się nagle pukanie 
do drzwi. Westchnąłem i wyciągnąłem mu z gęby czapkę. 
- Co to jest? 
- Drzwi frontowe. Ktoś puka - wychrypiał, wpatrując się w argument, który trzymałem 
w garści. 
Chyba udało mi się go ostatecznie przekonać. Wsadziłem mu knebel z powrotem i 
ruszyłem ku drzwiom. Jadalnia była ciemna i pogrążona w bezruchu. Poszedłem do 
drzwi frontowych i uchyliłem je odrobinę. 
- Czego? - spytałem z typową tutejszą uprzejmością. 
- Obsługa urządzeń chłodniczych. Dzwoniliście, że macie kłopoty. 

18/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Zgadza się, straszne kłopoty. Właźcie i bierzcie ze sobą narzędzia. 
Pudło było pokaźne, toteż otwarłem zapraszająco drzwi. Zamknąłem je zaraz za nim 
i puknąłem go łagodnie tępą stroną topora. Wykopyrtnął się z gracją. Uniform miał w 
ciemnozielonym kolorze (miła odmiana po czarno-żółtej osie czy sraczce 
śmieciarza). Rozebrałem go, związałem i przymocowałem do sąsiedniego krzesła w 
kuchni, gdzie obaj z kucharzem mogli w ciszy użalać się nad swoim losem i ocierać 
sobie łzy. Jeśli szczęście mi dopisze, miną godziny, zanim ich odkryją, powinienem 
zatem mieć wystarczająco dużo czasu. Ubrałem się w jego kombinezon, zostawiając 
swoje dwa, zapakowałem kanapki do torby z narzędziami i tak przygotowany, 
wymaszerowałem przez główne drzwi. 
Stał tam postawny robot z drugą skrzynią w garści. Mruczał coś do siebie. Na 
piersiach miał ten sam emblemat, który i mnie aktualnie przyozdabiał. Dałem mu 
skrzynkę i zacząłem się zastanawiać, jak by tu na niego wleźć - na grzbiecie miał 
bowiem siodełko, przeznaczone najwyraźniej do noszenia człowieka. Ale ja nie 
bardzo wiedziałem, jak się tam dostać. Widok zbliżającego się oddziału 
karmazynowych wojaków dodał mi skrzydeł - wsparłem o coś nogę, czegoś się 
złapałem i już byłem na górze. Wojacy przeszli, ignorując mnie zupełnie. A ja 
rozejrzałem się z wysokości, którą oferowała mi dziewięć stóp wzrostu robota. 
Mała deska rozdzielcza była przymocowana akurat do łba mego wierzchowca. 
Nacisnąłem guzik z napisem IDŹ i... bydlę zadreptalo w miejscu. Skupiłem się i 
znalazłem guzik z napisem naprzód. Robot ruszył łagodnym krokiem. Zacząłem się 
zastanawiać, co dalej zrobić z tym fantem. Z zaobserwowanych obrazków wynikało, 
że urwanie się cudzoziemca spod obserwacji stanowiło dla tubylców kompletny szok. 
Posypią się głowy. Bardzo dobrze, jak długo moja sprawa nie ruszy z miejsca, będę 
bezpieczny. Praktycznie, jak długo nie zacznę działać, będę nie do odnalezienia. A 
na razie nie zamierzałem działać. 
Potrzebny był jakiś plan plan i zastanawiałem się nad nim jadąc przez miasto. 
Jednostka przeciw światu - cholernie romantyczne i jeszcze bardziej przygnębiające. 
Tyle że dla mnie to mniej więcej normalne, a dla nich był to debiut. Cały system 
„pluskiew" jasno dawał do zrozumienia, że goście z zewnątrz zjawiali się tu rzadko. 
Najprawdopodobniej byłem pierwszym, który urwał się obstawie. To właśnie była 
moja przewaga - poza fałszywymi danymi osobistymi nie wiedzieli o mnie nic. 
Należało zatem znaleźć spokojną kryjówkę i dokładnie zapoznać się z tą miłą 
planetką. 
Do wieczora wyrobiłem sobie ogólny pogląd na temat struktury miasta i 
twardniejących zgrubień w miejscach, gdzie siodełko stykało się z moim ciałem. 
Prawdopodobnie też zdążyli do tego czasu namierzyć mój szlak ucieczki i obecnie 
pogoń ruszyła za monterami. 
Zawróciłem do dzielnicy przemysłowej i poszukałem jakiegoś magazynu. Znalazłem 
taki bez większych kłopotów. Pajęczyny w oknach, rdza na zawiasach oraz zamek, 
który otworzyć można było szpilką, wskazywały na permanentny stan opuszczenia. 
Wnętrze było równie smutne, zakurzone i puste. Odesłałem robota do domu, wziąłem 
karton, ołówek i siadłem sobie w kącie. Po czym powiedziałem na głos: 
- Włączam pamięć. Odliczanie zacznie się od dziesięciu. Zapewne zmęczenie da mi 
radę, zanim dotrę do zera, i zasnę. Kluczem do pamięci jest słowo... XANADU! 
Dziesięć. 
Gdy to powiedziałem, czułem się wybornie, przy dziewięciu ziewnąłem. Zanim 
powiedziałem: pięć - moje powieki zamknęły się. 
  
6 

19/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Kiedy się obudziłem, palce miałem sztywne, a wielki kwadrat tektury pokryty był 
złożonym diagramem. Podświadomość jest wybornym miejscem, w którym można 
ukryć masę rzeczy przydatnych, a nie znanych świadomości. Nie tylko miałem 
diagram, ale wiedziałem również, jak z niego korzystać. Plan był oszałamiająco 
prosty i natychmiast zacząłem zazdrościć temu, kto go wymyślił. Realizacja 
wymagała odrobiny czasu i mnóstwa sprzętu elektronicznego, który należało ukraść. 
Dzień był jednak męczący, w dodatku - sen hipnotyczny to żaden sen. Westchnąłem 
i postanowiłem rzeczywiście wypocząć - jutro zaś będzie tylko i wyłącznie praca. 
 
Wydawało się, że przestępczość w ogóle tu nie istnieje, bo z łatwością brałem 
wszystko, co chciałem, z różnych magazynów i fabryk. Najwidoczniej albo wybili 
złodziei do nogi, albo wszyscy dostali się do rządu. Bez wątpienia nadal mnie 
szukano, ale nie zaobserwowałem żadnych oznak pościgu namierzającego moją 
kryjówkę. Czas jednak mijał i przyszła pora, by złodziejstwo zastąpić szpiegostwem. 
 
W tym celu musiałem opuścić miasto. Było to łatwiejsze, niż się wydawało. 
Wałęsając się w okolicy bramy zobaczyłem, że całość operacji spoczywa na wojsku. 
Przedsięwzięcie miało zatem charakter prostacki - trochę salutowania, parę 
rozkazów, przystawianie gumowej pieczątki, pobieżna rewizja i w drogę. Aby nie 
różnić się od reszty, zatrzymałem w nocy wojskową ciężarówkę - wystarczyło ustawić 
robota na środku drogi. Kierowca wysunął głowę przez okno i bluznął taką wiązanką, 
że mój słownik wysiadł przy trzecim zwrocie. Zanotowałem ją w pamięci na 
przyszłość i odezwałem się uprzejmie: 
- Nawzajem, poza tym - tak się nie mówi do cywilów. Wprowadzono stan wyjątkowy. 
- Jaki stan wyjątkowy? - najwyraźniej zgłupiał. 
- A taki! - odparłem z entuzjazmem, podczas gdy igła pogrążyła się w jego szyi. 
Sflaczał. 
Zapakowałem swoje manele, wpychając je miedzy zupy w proszku, potrójne 
formularze i sterty gaci, czyli najważniejsze wojskowe akcesoria. Wymieniłem z 
szoferem ubranie i odjechałem. Przedtem jeszcze pożegnałem się z robotem, który 
był moim jedynym przyjacielem na tym niegościnnym globie. Nie raczył mi 
odpowiedzieć, co nawet mnie nie zasmuciło. 
Moje dokumenty zostały przyjęte z iście wojskową małomównością. Byłem wolny. 
Pogwizdując wyjechałem w noc i wkroczyłem w drugi etap realizacji planu. 
Charakteryzowało się to szybką zmianą środków lokomocji i żywym 
przemieszczaniem się ku pewnemu miejscu na centralnej pustyni. Miejscem owym 
była kamienna bryła przypominająca wyglądem hm... dzban. W miejscowym języku 
nazywała się Lonac, co oznacza popularne naczynie z jednym uchem i daje pojęcie 
o wrażliwej wyobraźni tubylców. Grata ukryłem pod siatką maskującą i przez całe 
siedem dni pilnie pracowałem w pobliżu. Mając do dyspozycji własne ręce i 
budowlanego kreta, wyryłem sobie całkiem przyjemną norkę o jakieś sto jardów od 
skały. Wszedłem tym samym w trzecią fazę. 
Tej samej nocy nastawiłem antenę małego nadajnika i punktualnie o północy 
wysłałem trzydziestosekundową wiązkę fal w ściśle określony wycinek przestrzeni. 
Była praktycznie niemożliwa do wychwycenia - wąski snop i krótki czas emisji czyniły 
miejscowe służby bezradnymi. I to było wszystko, co mogłem zrobić. 
Reszta należała już do nich - czyli do specjalnie oddelegowanego oddziału Korpusu. 
Miałem nadzieję, że zrobili to, co mieli zrobić. A mieli przygotować odpowiedni 
meteoryt, ustawić go poza zasięgiem tutejszych radarów i skierować go w miejsce, z 

20/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

którego pochodziła emisja. Przede mną były teraz dwadzieścia cztery godziny 
oczekiwania na wiadomość, czy im się udało. 
Nie lubię bezproduktywnego wyczekiwania, więc zorganizowałem sobie małe 
przyjęcie. Było trochę dobrego żarcia (tyle, ile można zgromadzić, gdy korzysta się z 
wojskowych konserw), całkiem dobre picie (o wiele lepszy asortyment), na koniec 
zaś trochę pornosów zakupionych na wojskowej wyprzedaży. 
 
Gdy się ściemniło, wylazłem na zewnątrz uzbrojony w polową lornetkę, by powitać 
wieczór dnia drugiego. Zostały mi jeszcze cztery godziny. Czułem się samotny na 
tym zmilitaryzowanym zadupiu o lata świetlne od cywilizacji. Jedyne, co mi 
pomagało, to zawartość piersiówki. 
Jeśli wszystko szło dobrze, to kawał kosmicznego gruzu kierował się aktualnie ku 
planecie Cliaand, i to po kursie kolizyjnym. Zapali się w atmosferze i rąbnie w 
pobliżu. Nawet jeśli ktoś zajmie się jakimiś badaniami, to i tak wykluczy ludzką 
załogę, a to ze względu na szybkość i impet uderzenia. Ustalenie miejsca upadku 
potrwa parę chwil, sytuację zamąci też gromadka pomniejszego złomu, który będzie 
towarzyszył posłańcowi. Tak czy inaczej to, co dla mnie istotne, wydarzy się 
wcześniej. Taką przynajmniej miałem nadzieję. 
Tuż przed północą zapłonęła na horyzoncie nowa gwiazda. Odłożyłem piersiówkę. 
Punktualnie jak kurier pocztowy. Wycelowany wprost we mnie. Wiedziałem, że 
zaangażowano dobrych astronomów i sprawne komputery, lecz wolałem na sobie nie 
sprawdzać, jak pracowite było to towarzystwo. No bo gdyby tak ten drobiazg miał 
zamiar zlecieć mi na łeb? 
Lecz niezupełnie. 
Gdy się zbliżył, wyszło na jaw, że znosi go w prawo. Wskoczyłem do wozu i 
pognałem za nim. Kiedy ucichła eksplozja, wyjechałem zza Dzbanka. Światła wozu 
napotkały dziurę w ziemi, nad którą to dziurą snuły się kłęby pary i dymu. A na 
samym dnie leżał wielki kawał parującej skały. Wycofałem wóz i uruchomiłem 
nadajnik. Eksplozja, w porównaniu z poprzednią, była anemiczna. Odłamki 
przeleciały mi nad głową. Kawał skały był pęknięty dokładnie w połowie, a 
galaretowaty płyn zabezpieczający ładunek powoli wsiąkał w piasek. 
I w tym momencie usłyszałem narastający ryk lecących ku mnie odrzutowców. 
Wyłączyłem światła. Cholera, znów ich nie doceniłem. Wyglądało na to, że będę miał 
mniej czasu, niż mi się wydawało. Wskoczyłem do dziury i zacząłem wyciągać pudła 
ze sprzętem. Wydawały się nienaruszone. Odrzutowce ryczały mi nad głową, ale były 
niegroźne. Zbyt szybkie, jak na te warunki. Tyle że z pewnością zbliżały się już 
wolniejsze maszyny z reflektorami, mogące z łatwością mnie wytropić. Ta myśl 
dodała mi skrzydeł. Ułożyłem ostatnie pudło w ciężarówce i nie zapalając świateł, 
ruszyłem w kierunku nory. Gdy wrzucałem do niej pierwsze pudełko, nad horyzontem 
zabrzmiał odgłos helikopterów. Ledwo zdążyłem, gdy zza Dzbanka wystrzelił snop 
światła i przejechał po mnie. 
Na oślep wdusiłem starter i gaz i wyskoczyłem z ruszającego wozu. Zsunąłem się po 
drabince i zacząłem przekopywać się przez stertę pudeł przy wyjściu. Doszły do mnie 
jeszcze serie gwałtownie prowadzonego ognia i łomot eksplozji. 
- Wspaniale - mruknąłem sam do siebie. - Broń jest po to, żeby z niej strzelać. 
Byłem pewien, że są radosną gromadką z pobliskiego kółka łowieckiego i ucieszyłem 
się, że mnie nie zawiedli. 
Głośniejszy huk obwieścił koniec mojej ciężarówki. Wymacałem nadajnik. Stojąc na 
drabinie miałem najlepszą perspektywę, by podziwiać cały spektakl. Ryczały silniki, w 
niebo biły płomienie z palącej się ciężarówki, eksplodowały bomby. Gdy łomoty 

21/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

zaczęły tracić na intensywności, ożywiłem je naciskając pierwszy z guzików 
nadajnika. 
Wraz z eksplozją rozpoczął się gwałtowny ostrzał kaemów ze szczytu Dzbanka, 
zaraz dołączyły do niego rakiety u podnóża skały. Co druga seria była smugowa, 
widok więc był imponujący. Siły powietrzne ze wściekłym warkotem przegrupowały 
się i z zaciętością runęły do ataku. Okolica zginęła w kłębach dymu i eksplozji. 
Celem jednego z moich napadów rabunkowych w minionym miesiącu była fabryka 
zbrojeniowa, teraz z satysfakcją patrzyłem, jak strzelała do siebie broń tej samej 
produkcji. 
Coś eksplodowało zaledwie trzydzieści jardów ode mnie. No nic, czas na finał. 
Zjechałem na dno dziury, otwarłem drzwi i wlazłem do środka. Policzyłem do 
dziesięciu, po czym nacisnąłem drugi guzik. Nic się nie wydarzyło. 
A miało właśnie dojść do ukoronowania tego wspaniałego wieczoru. Bomby 
eksplodowały cały czas, a jeden wybuch więcej nikomu nie zrobiłby różnicy. Drugi 
guzik miał odpalić ładunek, który zlikwidowałby ślady mojej kreciej działalności i 
zamaskował moją norę. Jeśli to nie odpali, to znajdą mnie z łatwością. 
Wróciła mi jednak pamięć. Przecież, pomyślałem przeklinając własną głupotę, sam to 
przygotowywałem. Sygnał z nadajnika nie jest w stanie przedostać się przez warstwę 
ziemi. Zacząłem macać przy wyjściu w poszukiwaniu latarki, znalazłem ją i zapaliłem. 
W jej promieniu zalśnił koniec nagiego kabla oznaczonego cyfrą 2. Spieszyłem się, 
bo wybuchy zamierały i musiałem zdążyć, zanim zupełnie wykorkują na uwiąd 
starczy. Inaczej będzie to wyglądało, łagodnie mówiąc, podejrzanie. Owinąłem drut 
wokół anteny nadajnika i nacisnąłem guzik. Huknęło zdrowo i okruchy betonu 
poleciały mi za kołnierz. 
Byłem bezpieczny - jak karaluch pod krokwią. Włączyłem światło i rozejrzałem się z 
zadowoleniem. Było tu wszystko: od generatorów do specjalnego wyposażenia z 
meteoru. Miałem teraz i czas, i środki, by wyjść stąd w pełni przygotowany na podbój 
tej planetki. 
Uśmiechnąłem się i sięgnąłem po butelkę, by uczcić to wydarzenie. 
  
7 
Już nie złodziej ani nie szczur odblokował trzynastego dnia drzwi i odkopał przejście 
na powierzchnię. Pod lewymi nazwiskami i w lewych mundurach rozpłynąłem się w 
cliaandzkim społeczeństwie. Grałem wiele różnych ról w tym odpychającym 
zbiorowisku ludzkim, aż dowiedziałem się nawet więcej, niż zamierzałem. 
Postanowiłem dostać się do wojska, gdyż tej właśnie, najbardziej kretyńskiej 
organizacji było wszystko tu podporządkowane. 
Z myślą o tym zaokrętowałem się na SST, na lot do Dosadan-Glup, prowingonalnej 
dziury położonej w pobliżu bazy Glupost - głównego centrum lotów kosmicznych. 
Niezbyt trudno było podejrzeć, gdzie kto siedzi, po czym kupić bilet obok kogoś 
szalenie atrakcyjnego. Atrakcyjnego oczywiście teraz i dla mnie. 
W żadnym konkursie piękności czy inteligencji ten major sił kosmicznych nie miałby 
najmniejszych szans na sukces. Twarz nie skażona intelektem, figura 
zreumatyzowanego szympansa, całość generalnie odpychająca. Dla mnie liczył się 
jednak jedynie czarny uniform Armandy Kosmicznej, pierś pełna medali i uskrzydlona 
rakieta - oznaka pilota galaktycznego. To był mój człowiek. Miałem fotel obok niego, 
toteż powitałem go jak najwylewniej. Zignorował mnie całkowicie. Po starcie, kiedy 
SST chował skrzydła, wydobyłem z zanadrza piersiówkę i odpiąłem dwa kubeczki. 

22/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Byłoby dla mnie zaszczytem, gdybym mógł z panem spełnić toast, drogi panie 
majorze, jako wyraz mojej wdzięczności za pańską służbę dla pomnożenia chwały 
planety Cliaand. 
Tym razem spotkałem się z gorącym (jak na niego) przyjęciem. Oglądał mnie równo 
dwadzieścia sekund, po czym bez słowa wychylił naczynie. Człowiek, który cieszy się 
byle czym. 
Zaproponowałem mu coś mocniejszego. 
- Nic nie jest za dobre dla naszych dzielnych wojaków. To Narkoleta. 
Po raz pierwszy spojrzał na mnie z uwagą i po parosekundowych wysiłkach wygłosił: 
- Napiję się tego! - w jego głosie brzmiała wdzięczność. 
Ja myślę. Ta butelka kosztowała tyle, co jego miesięczne pobory. Najlepszy trunek 
galaktyki - destylowany w małych ilościach z pewnej sylańskiej rośliny. Uspokajający, 
subtelny, upajający, boski. I nie powodujący kaca. Major połknął zawartość kubeczka 
bez mrugnięcia okiem. W odpowiedzi nalałem mu drugi i przedstawiłem się. 
Zastanowił się nad tym przez chwilę, po czym zrozumiał, że teraz jego kolej. 
- Major lotnictwa Vaska Hulja. 
- Cała przyjemność po mojej stronie, majorze. 
Polubiłem go błyskawicznie - prawie tak szybko, jak nasza rakieta dochodziła do 
bariery dźwięku. Był wspaniały, wszechstronny i pozbawiony jakichkolwiek 
wątpliwości w kwestiach, w których zabierał głos. Wspaniały typ tępego półidioty, 
czyli typowego zawodowego oficera. Oto parę próbek jego opinii. Major o 
bombardowaniu: 
- Nigdy nie popełniaj tego błędu, by lecieć samemu czy w małej grupce. Liczy się 
efekt ogólny. Walnij w budynek lub w wieloosobowy pojazd i wystarczy. Za drugim 
razem można już rąbać w grupy ludzi, ale tylko w te większe, i to zapalającymi, tak 
lepiej idzie. 
Major o wypoczynku: 
- Było nas dwóch. Mieliśmy tylko dziesięć flaszek i karton fajek - zapas na parę dni, 
więc załatwiliśmy te trzy laski, jedna zapasowa, sam rozumiesz, i wzięliśmy je. 
Major o mieszkańcach innych światów: 
- Bydło, nie wmówisz mi, że nadaliby się chociaż do pierdolenia. To oczywiste, że 
Cliaand jest źródłem całego życia rozumnego we wszechświecie i jedynym 
cywilizowanym światem. 
Takich kawałków było więcej, lecz nie starałem się ich specjalnie zapamiętać. 
Pozostawało mi potakiwać. 
Informacją na wagę złota było stwierdzenie, że dostał właśnie przydział do Glupost, 
jako że dopiero co uzyskał swe R & R. Będzie to jego pierwszy pobyt w dużej bazie 
po wielu latach służby frontowej. Teraz przyszedł mój czas - okazja sama pchała się 
w ręce. 
Przez te tygodnie pobytu na planecie Cliaand poznałem, że wojsko zdominowało tu 
wszystko. Jeśli cokolwiek się liczyło, to tylko armia. A zatem należało do niej wstąpić. 
Najlepiej do Armady, i to od razu w randze majora. 
Gdy włączyły się silniki hamujące, zacząłem wprowadzać tę myśl w czyn. 
- Czy musisz zameldować się od razu, Vaska? - Dzięki znacznemu obniżeniu się 
poziomu płynu w butelce nasze wzajemne uczucia uległy podgrzaniu. 
- Muszę jutro. 
- Cudownie. Nie chcesz chyba spędzić ostatniej nocy urlopu wśród zimnych 
prześcieradeł w samotnym łóżku w B.O.Q. Pomyśl tylko, czego mógłbyś w tym 
czasie dokonać - mówiłem przedstawiając jego wyobraźni szczegóły tego, czego 

23/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

można dokazać wśród jedwabnych prześcieradeł podwójnego wyra. Wspomniałem 
też o żarciu i piciu, to jednak zainteresowało go tylko marginalnie. 
Zaraz po wylądowaniu robocab zabrał nas i bagaże prosto do „Robotnika", jednego z 
automatycznych w pełni hoteli, których sieć obejmowała całą planetę. Wszystko było 
tu skomputeryzowane i zautomatyzowane. Ludzie zjawiali się pewnie tylko czasami, 
by skontrolować co trzeba i opróżnić kasę. Gości można było spotkać przy drzwiach, 
lecz unikali siebie nawzajem jak zarazy. Ledwo wrota się otwarły, jakaś 
zmotoryzowana lalka wyśpiewała nam: 
Sławny w całym świecie już od dnia otwarcia 
„Robotnik" w Dosadan-Glup wita was, 
Jestem tu, by zabrać wasz bagaż, 
Rozkażcie tylko, a pomogę wam! 
Zabrzmiało to w wybujałym kontralcie, w tle przygrywała dwustuosobowa orkiestra 
dęta. Standardowe nagranie właściwe dla wszystkich hoteli typu „Robotnik". Nie 
znosiłem tego. Kopniakiem zamknąłem drzwi, potem walnąłem robota i pokazałem 
na nasz robocab. 
- Bagaż. Tam. Pięć sztuk. Przynieś. 
Zahuczało, wysunęły się macki. Weszliśmy do hotelu. 
- Czy nie mieliśmy przypadkiem tylko czterech sztuk bagażu? - zastanowił się Vaska 
marszcząc brwi. 
- Masz rację, musiałem się przeliczyć. - Robot przyjechał z czterema torbami i 
drzwiami od bagażnika. - Ale teraz mamy już pięć. 
Wzięliśmy najlepszy apartament. Na lewe nazwisko, jakiego akurat używałem. 
Wpłaciłem 94 boginje. 
Po zameldowaniu się i uregulowaniu opłaty (płaci się z góry, a ewentualne 
wyrównanie następuje przy wymeldowaniu) poszliśmy za robotem. Drzwi otwierały 
się przy kaskadzie dźwięków - trąby zabrzmiały tak, jakby ogłaszały co najmniej 
powtórne narodzenie się Chrystusa. 
- Bardzo ładnie - powiedziałem i wdusiłem guzik z napisem NAPIWEK znajdujący się 
na piersi boya. Automatycznie dorzuciło mi to do rachunku dwie boginje. 
- Zamów kilka drinków i trochę jedzenia - dodałem pod adresem majora, wskazując 
kartę dań umieszczoną na ścianie. - Co sobie życzysz. Byle tylko były w tym steki i 
szampan. 
Pomysł mu się spodobał i zajął się pracowitym naciskaniem guziczków. Ja 
tymczasem zająłem się „pluskwami" - miałem na stanie wykrywacz, który bezbłędnie 
doprowadził mnie do jedynej „pluskwy" umieszczonej w tym pokoju. Była tam, gdzie 
co druga w „Robotnikach". Te hotele były naprawdę standardowe. Unieszkodliwiłem 
ją w banalny sposób: używając krzesła. 
Otwarły się wreszcie drzwiczki dostawcze i na początek wjechała przez nie taca z 
szampanem. Mój słodki major nadal zajęty był naciskaniem kolorowych guziczków; 
mój biedny rachunek, widniejący na ekraniku obok, kurczył się w zastraszającym 
tempie. Odkorkowałem szampana - mierząc umyślnie w kierunku majora - i 
napełniłem kieliszki. To na szczęście odwróciło jego uwagę od menu. 
- Za Kosmiczną Armadę! - wzniosłem toast, pozwalając jednocześnie, by do jego 
kieliszka wpadła mała zielona tabletka. - Wyglądasz, jakbyś był zmęczony. Czy nie 
chce ci się przypadkiem spać, mój kochany Vaska? 
- Spać... - zgodził się z moją sugestią i nadspodziewanie szybko pokiwał głową. 
- Myślę, że nie będzie głupim pomysłem, gdy położysz się przed obiadem. 
- Położę się... - kieliszek wylądował na dywanie, a major na najbliższym łóżku, 
zajmując bezczelnie całą jego szerokość. 

24/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Widzisz, jaki jesteś zmęczony. Śpij, później cię obudzę. - Posłuszny hypnonalowi 
zamknął oczy i zachrapał. 
Pięknie. Nadjechał obiad dla kompanii głodomorów. Zjadłem ile mogłem i zabrałem 
się do pracy. Najpierw zastrzyk blokujący nerwy twarzy, potem snop światła z 
odczytywacza na gębę majora i poprawka na mojej fizys. Byliśmy tego samego 
wzrostu, a podobny musiałem być do zdjęcia w papierach, a nie do oryginału 
rozciągniętego aktualnie na tapczanie. A na tym zdjęciu, które miałem przed sobą, 
gość wyglądał jak ogolona małpa, a nie jak homo sapiens. 
Najtrudniejszy do zrobienia był podbródek; aby wykonać go odpowiednio, musiałem 
użyć potężnych zastrzyków plastiku. W końcu dało się porównać z bohaterskimi 
kształtami brody Vaski. Potem brwi (masa sztucznych włosów wszczepionych pod 
skórę) i szkła kontaktowe o kolorze jego oczu. Potem odciski nałożone cienką błoną 
na opuszki palców i już byłem gotowy do wykonania dalszych zleconych mi zadań. 
Rozebrałem szybko mego dobroczyńcę i wskoczyłem w galowy mundur Armady. 
Moja pierś ugięła się pod ciężarem licznych ozdobników i szerokiej gamy medali, 
które miały dobrze świadczyć o ich właścicielu. 
Zadowolony z dobrze wykonanego obowiązku, nalałem sobie zasłużonego drinka i 
zatopiłem się w kontemplacji. Jutro wstąpić miałem do wojska i choć jedynie na 
krótko, to wcale mi się to nie podobało. 
  
8 
- Proszę mi wybaczyć, ale nie mogę pana wpuścić - wykrztusił strażnik stojący przed 
stalową, nitowaną bramą wpuszczoną w kamienny mur zwieńczony pasmami drutu 
kolczastego. 
- Co to znaczy, że nie możecie mnie wpuścić?! Otrzymałem rozkaz stawienia się w 
Glupost! - ryknąłem naśladując najlepszy wojskowy zwyczaj. - Natychmiast 
otwierajcie te drzwi! 
- Proszę wybaczyć, ale nie mogę. Baza jest zapieczętowana. Otrzymałem zakaz 
wpuszczania kogokolwiek. 
- Chcę się widzieć z dowódcą warty! 
- Proszę bardzo - powiedział jakiś zimny głos za moimi plecami. - Co to za 
zamieszanie? 
Kiedy się odwróciłem i spojrzałem na jego kapitańską belkę, a on na mój krzyż 
majora, wiedziałem, że wygram tę dyskusję. Że już ją wygrałem. Podeszliśmy do 
bramy i nastąpiła seria wezwań i wywołań na wizji i fonii, po czym wręczono mi 
mikrofon i zobaczyłem na ekranie nastroszonego faceta z pułkownikowskim rombem. 
Wiedziałem, że teraz już przegrałem. 
- Baza jest zapieczętowana, panie majorze - usłyszałem. 
- Otrzymałem rozkaz, żeby się tu zameldować. 
- Miał się pan zameldować wczoraj. Przedłużył pan samowolnie urlop. 
- Przykro mi, panie pułkowniku, ale musiała nastąpić omyłka w zapisach. Rozkazy 
mówiły, że mam się zameldować dzisiaj. - Podniosłem rozkazy i zdębiałem: data 
rzeczywiście była wczorajsza. Ten pijak Vaska wszystko pokręcił, a ja będę kwiczał. 
Pułkownik uśmiechnął się słodko, zupełnie jak samiec w czasie rui. 
- Gdyby pomylono rozkazy, majorze, nie byłoby z pewnością kłopotu, ale ponieważ to 
wyście narobili zamieszania, poruczniku, już wiemy, gdzie tkwił błąd. Proszę się 
zameldować przy wejściu bezpieczeństwa. 
Odwiesiłem mikrofon i odebrałem od kapitana komplet gwiazdek, oddając moje 
krzyże. Uśmiechnął się w pełni usatysfakcjonowany, a ja zastanowiłem się, czy 
awanse następują tu równie szybko jak degradacje. 

25/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Później przemaszerowaliśmy przez coś w rodzaju śluzy powietrznej, w której 
sprawdzono moje dokumenty, pobrano odciski palców i już byłem wewnątrz bazy 
Glupost. Dostałem wóz, a przydzielony mi żołnierz zawiózł mnie na kwaterę. 
Przez cały czas uważnie rozglądałem się wokół, lecz nie zauważyłem niczego 
nadzwyczajnego. Po placu apelowym snuły się w ordynku tłumy żołnierzy, walało się 
sporo kosztownych maszyn pomalowanych w jaskrawe kolory. To, czego szukałem, 
było z pewnością dobrze ukryte. 
Gdy w końcu znalazłem się razem z rzeczami w pokoju, z sąsiedniego łóżka dobiegło 
pytanie: 
- Nie masz przypadkiem czegoś do picia? 
Przyjrzałem się uważnie i stwierdziłem, że to, co wziąłem zrazu za kupę 
zmiętoszonych koców, zawiera wewnątrz kościstego osobnika w ciemnych 
okularach. Wysiłek, jaki włożył w zadanie mi tego pytania musiał kompletnie go 
wyczerpać, bo jęknął i opadł na koce. 
- Przypadkiem mam - odpowiedziałem otwierając okno. - Nazywam się Vaska. Masz 
jakieś preferencje co do gatunku? 
- Otrov. 
Nie mogłem przypomnieć sobie alkoholu o takiej nazwie, uznałem więc, że po prostu 
się przedstawił. Sięgnąłem po najmocniejszy argument i nalałem pół szklanki. Złapał 
ją w trzęsące się dłonie i opróżnił duszkiem. Wstrząsnęło nim, ale musiało pomóc, bo 
wyciągnął w miarę stabilną już kończynę po dolewkę. 
- Odpalamy za dwa dni - oznajmił. - To coś tutaj, to naprawdę nie jest 
rozpuszczalnik? 
- Nie, tylko tak pachnie. Dokąd? 
- Nie rozśmieszaj mnie o tak wczesnej porze. Nigdy tego nie wiemy. Dla 
bezpieczeństwa. A może ty jesteś z bezpieki? 
- Uśmiejesz się, ale nie. Nie czuję się najlepiej, stąd te żarty. Rano obudziłem się 
jako major. 
- A teraz jesteś porucznikiem. Cóż, łatwo przyszło, łatwo poszło. 
- Wcale nie przyszło mi to tak łatwo! 
- Przepraszam. Figura stylistyczna. Ja zawsze byłem porucznikiem, więc nie wiem, 
co czujesz. Nalej mi jeszcze trochę, to będę mógł się ubrać. Trzeba iść do klubu i 
wziąć się do roboty. Jak sobie pomyślę o tych tygodniach lotu o suchym pysku, to mi 
się słabo robi. 
A zatem Cliaand wygrywał swoje bitwy o wodzie. Ciekawe, czy ja bym tak potrafił? 
Po drodze do klubu nie byłem zbyt rozmowny. Musiałem stąd wyleźć i zająć się 
Vaską, a trafiłem tymczasem do bazy z zakazem wyjścia i pieczęciami na bramach. 
Nic, dochodziło południe. Trzeba coś wykombinować, aby zniknąć wieczorem. 
Wsunąłem w kieszeń fiolkę butanolu - wywoływał zgagę, lecz brany co dwie godziny 
neutralizował alkohol. A chlanie zapowiadało się potężne. 
Nasz stół szybko stał się centrum ogólnego zainteresowania. Szastałem forsą 
(oficjalnie wygraną w karty) i słuchałem najrozmaitszych wspomnień, najczęściej z 
poprzednich kampanii. Przewijało się w nich jedno - nieprawdopodobna liczba 
zwycięstw. Wiedziałem, że armia planety Cliaand jest niezła, ale patrząc na obecną 
tu kolekcję pijaczków nader trudno było uwierzyć, że ta chluba Armandy Kosmicznej 
była naprawdę aż tak dobra. Ale byli - i to wydało mi się przygnębiające. 
Do wieczora skład się zmienił, gdyż do pierwszego zestawu pijaków dołączyli inni, a 
z tych, którzy ze mną zaczynali, nie ostał się nikt. Kiedy tylko któryś opadał na 
podłogę, obsługa wynosiła go ostrożnie, a jego miejsce zajmował nowy. Doszedłem 
w końcu do wniosku, że pora już opuścić to grono. Zamknąłem oczy i zjechałem pod 

26/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

stół. Silne dłonie złapały mnie pod kolana i za ramiona, gdy tylko zauważono, że 
przestałem funkcjonować. Zostałem odholowany. 
Gdy kroki obsługi oddaliły się, otworzyłem oczy. Zadymiona izba z rzędami prycz - na 
najbliższej widniała otwarta gęba Otrova. Nikt nie zauważył, gdy naciągnąłem 
rękawiczki i ruszyłem do drzwi prowadzących na podwórze. Wszyscy byli pogrążeni 
w pijackim śnie. Było już ciemno, akurat najwyższa pora, by się samowolnie oddalić, 
tyle że nadal jeszcze nie wiedziałem jak. 
Wyjście przez bramę było niemożliwością - przed każdą stała drużyna straży, aby 
komuś nie zachciało się lunatycznych wycieczek. Wzdłuż muru, co sto kroków, 
sterczał wartownik, elektroniki było pewnie ze dwa razy więcej. Paliły się reflektory 
oświetlające wewnętrzną stronę ogrodzenia. Miało to zapobiegać wtargnięciu z 
zewnątrz, lecz działało w obie strony. 
Polazłem w stronę kosmodromu, na którym stała kolekcja najcięższych 
transportowców, jakie w życiu oglądałem. Łatwo by było do nich się dostać, tylko co 
dalej? Lądowanie czymś takim koło „Robotnika" równało się demontażowi połowy 
dzielnicy. 
Nagle rozbłysły światła i do lądowania podszedł deltoidalny myśliwiec. Pneumatyki 
dobijały jeszcze na betonie, a ja już gnałem w jego stronę i to na złamanie karku. 
Szaleństwo? Może. Lecz w moim fachu człowiek szybko uczy się polegać na 
odruchach. 
W biegu przylepiłem sobie wąsa i potruchtałem za kołującą maszyną do boksu. 
Pojawił się samochód, który wyjechał mu na spotkanie, a mechanicy zaraz zabrali się 
do przeglądu. 
Kabina otwarła się i po przystawionej drabinie zaczął schodzić tęgi osobnik z 
krzyżem majora na kołnierzu. Podbiegiem tak, aby stanąć w ciemności przy 
samochodzie i gdy skierował się ku mnie, zasalutowałem. 
- Proszę wybaczyć - wysapałem przesuwając się tak, by móc w każdej chwili 
wepchnąć się za nim do środka. - Ale komendant prosił mnie, bym sprawdził, czy ma 
pan papiery. 
- O czym, kurwa, pan mówi? - wlazł do wozu, a ja za nim. 
- To pan nie wie? Boże! Szofer, natychmiast jedziemy! 
Szofer pojechał, bo na tym w końcu polegało jego zajęcie. Wyciągnąłem z kieszeni 
rurkę i kiedy byliśmy już poza zasięgiem wzroku obsługi myśliwca, uniosłem ją do 
ust. 
- Panie majorze... 
Dmuchnąłem, gdy odwrócił głowę. Jęknął, podniósł rękę do policzka, w który wbiła 
się strzałka, i osunął się na siedzenie. Przytrzymałem go, wyjmując jednocześnie 
igłę. 
- Szofer, stać! Coś się stało panu majorowi! 
Nie był to człowiek obdarzony wyobraźnią - stanął. Pozwoliłem sobie zrobić ponowny 
użytek z rurki. Dołączył do majora. 
Ściągnąłem obu na pobocze i ubrałem się w kombinezon majora, nakładając 
jednocześnie hełm i okulary. Śpiącą parę ułożyłem w ten sposób, by obejmowali się 
czule, i zawróciłem wóz. 
Zahamowałem z piskiem obok myśliwca. 
- Alarm! - ryknąłem. - Odczepcie go, bym mógł wystartować! 
Mechanicy porozdziawiali gęby, w niemym zachwycie, ale żaden nie drgnął, toteż 
obróciłem najbliższego czubkiem buta we właściwą stronę. To ich zmobilizowało. 
Rzucili się w wir pracy - wszyscy poza szpakowatym podoficerem, który przyglądał 
mi się uważnie. 

27/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- To osobista maszyna majora Lopty. Czy nie zaszła tu przypadkiem jakaś pomyłka? 
- Nie większa niż ta, którą wy chcecie zrobić, wtykając nos w nie swoje sprawy. Jak 
dawno temu byliście szeregowcem? 
Popatrzył na mnie w zamyśleniu i odszedł. Wsiadając do samolotu zauważyłem, że 
majstruje coś przy umieszczonym w samochodzie radiu. Trzeba było wcześniej coś z 
nim zrobić, teraz było już za późno. Właziłem właśnie do kabiny, gdy rzucił 
słuchawkę i wrzasnął: 
- Zatrzymajcie go! Nie ma żadnego alarmu! 
Pomagający mi dotąd mechanik stał się nagle przeszkodą, toteż odesłałem go 
kopniakiem na ziemię, w chwilę później zrobiłem to samo z drabiną. Rozwój sytuacji 
wcale mi się nie podobał. Zakładałem, że będę miał trochę czasu na zapoznanie się 
z przyrządami. Wiele latałem na odrzutowcach, ale nigdy na cliaandzkich. Sporo 
czasu zajęło mi odszukanie przełącznika świateł. Akurat gdy go znalazłem, drabina 
znów zachrobotała na burcie. Nigdy nie lubiłem podoflcerów-służbistów, a przez tego 
tutaj musiałem jeszcze marnować czas, którego i tak nie miałem zbyt wiele. 
Rozpiąłem kombinezon i z wewnętrznej kieszeni wydobyłem granaty rozweselające. 
Posłanie ich na dół uwolniło mnie od przesadnej troskliwości mechaników. Ten 
menda sierżant trzymał się tymczasem poza ich zasięgiem, majstrując znowu coś 
przy radiu. Minął się chłop z powołaniem - zamiast do Armandy powinien trafić do 
łączności. Przyjrzałem się armaturze i w końcu znalazłem czarną gałkę z napisem 
PALJENIE. Przesunąłem ją i silniki z grzmotem obudziły się do życia. Coś przeleciało 
mi nad głową. Kopiąc przepustnicę zauważyłem, że sierżant klęka i mierzy 
staranniej. Maszyna ruszyła powolutku. 
Jego pistolet ponownie wypalił i poczułem wibrację, jaką wywołuje pocisk wbijający 
się w pancerną osłonę oparcia fotela. Dzięki ci, Boże, za przezorność konstruktorów i 
pancerne płyty! Ustawiłem się tyłem do niego i dałem pełny gaz - odrzut targnął 
idealnie jego głową i dalszych strzałów już nie było. Maszyna szarpnęła się ku 
przodowi i zobaczyłem majtający się radośnie na wietrze przerwany wąż paliwowy. 
Wciąż tryskało z niego paliwo. Ci idioci zapomnieli go odłączyć! 
Skręcając na pas startowy, ujrzałem kilka nadjeżdżających z rykiem ciężarówek i 
sunącą za nimi pancerkę. Ani chybi mieli zamiar zablokować mi drogę. Szukając 
gorączkowo po kabinie, znalazłem w końcu małą płytkę opatrzoną napisem 
ISBACIWANJE. 
Podnosząc głowę doznałem wrażenia, że zderzę się z najbliższą ciężarówką. Wojacy 
ewakuowali się z niej w chwalebnym pośpiechu. Nacisnąłem hamulce i 
skrzyżowałem stery. Maszyna skręciła w miejscu i jakieś dwie stopy skrzydła zostały 
w ciężarówce. Dałem pełny gaz i światła pasa startowego zaczęły migać obok mnie z 
coraz większą szybkością. 
Jedną ręką trzymałem wolant, a drugą wymacywałem pasy i zapinałem szelki 
uprzęży. Jednej ciągle mi brakowało - okazało się, że na niej siedziałem. 
Zatrzasnąłem w końcu wszystkie i spojrzałem przed siebie: maszyna miała zbyt małą 
szybkość, aby oderwać się od ziemi i z rosnącym przyspieszeniem kierowała się 
prosto na kamienny mur, który wyrósł na pewnym kursie kolizyjnym. 
  
9 
Obliczenie czasu musiało być idealne, inaczej cała impreza skończyłaby się fiaskiem. 
Gdy zobaczyłem spoiny między blokami muru, zrozumiałem, że to teraz, i 
nacisnąłem guzik katapulty. 
Wydarzenia potoczyły się zbyt szybko, abym mógł za nimi nadążyć: nad głową 
trzasnęła mi kabina (zniesiona eksplozją), a fotel trzasnął mnie po krzyżu. 

28/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Pożeglowałem wolno ku górze, przeleciałem nad murem i miałem przed sobą tylko 
ciemne niebo. Kiedy byłem w najwyższym punkcie lotu, poczułem następne 
uderzenie w plecy i rozwinęła się nade mną czasza spadochronu. Ściana 
najbliższego budynku zbliżała się błyskawicznie. Fotel rąbnął o bruk, a spadochron 
nakrył to wszystko zwojami jedwabiu. 
Gdy wreszcie się spod niego wygrzebałem, ujrzałem jakąś parkę, która wrosła w 
chodnik po przeciwnej stronie ulicy. Wytrzeszczali na mnie oczy. Zza muru 
dochodziły tymczasem odgłosy eksplozji i innej ożywionej działalności; niebo 
rozjaśniały płomienie i słychać było dziki ryk syreny alarmowej. Ślicznie. 
- Próbujemy nowy sprzęt - rzuciłem w stronę widzów i prysnąłem za róg. 
W najbliższej bramie zrzuciłem hełm i kombinezon. Jako jednostka wolna i 
niezidentyfikowana udałem się spokojnie do „Robotnika". Musiałem pozbyć się Vaski, 
przejąć na dobre jego tożsamość i pokombinować, jak dostać się ponownie na teren 
bazy. Ale to potem. 
 
Vaska, rozrzucony na łóżku, poruszył się, gdy wszedłem. Zakołysał głową. Trans 
hipnotyczny kończył się, a on usiłował mu w tym dopomóc. Nie można powiedzieć, 
by robot-sprzątacz pozostawał przy tym bierny. Starł już kurze i teraz usiłował zasłać 
łóżko, na którym major leżał. Wdusiłem guzik WRÓĆ PÓŹNIEJ. Zamówiłem obiad i 
żeby ulżyć Vasce, podałem mu sugestię, że nie jadł nic od dwóch dni, a przed sobą 
ma najlepszy posiłek, jaki zdarzył mu się w życiu. Sam tymczasem zastanawiałem 
się, co mam zrobić z tym okazem głodomora wkładającego sobie do uszczęśliwionej 
gęby kolejny kawał leguminy. 
Na tym świecie było miejsce tylko dla jednego Vaski, więc co miałem zrobić? Zabić 
go? Technicznie żaden problem, poszatkować potem zwłoki, wrzucić do pieca 
łukowego i usunąć popiół. Żadna filozofia. Ale nie było dla mnie kuszące zabić z 
zimną krwią - to nie ja. Zabijałem ludzi wielokrotnie i na różne sposoby, ale tak sobie 
spokojnie wykalkulować i sprzątnąć kogoś - nie, zbyt silny miałem szacunek dla 
życia. Teraz, kiedy wiemy, że jedyną rzeczą, jaka istnieje po drugiej stronie nieba jest 
następny szmat przestrzeni i gdy wszystkie religie odeszły w niepamięć dziejów, 
zrozumieliśmy, że doczesność jest jedyną rzeczą, jaką posiadamy. Każdy ma tylko 
jedno, krótkie doświadczenie, związane z funkcjonowaniem jego jasnego świata 
świadomości w nieskończonej, a otaczającej nas nocy, której ciemności nie 
rozświetla nic innego, i musi jak najlepiej wykorzystywać to, co ma. Oznacza to, że 
powinien szanować życie innych, gdyż konsekwencją śmierci jest nieodwracalne 
zakończenie bytowania czyjejś świadomości. Cliaandczycy tak nie myślą, ale to nie 
dowodzi, że najlepszą rzeczą jest akurat zgodzenie się z nimi w tym punkcie. 
Westchnąłem - prześliczne wręcz plany związane z piecem łukowym zniknęły. 
No i co? Mogłem skuć go łańcuchami i wsadzić do jaskini wraz z dystrybutorem 
żywności. Gdybym miał jaskinię i pozostałe. Odpada. Gdybym miał czas, mógłbym 
zmienić mu wygląd i nafaszerować pamięć informacjami prowadzącymi prosto do 
mamra, i to zatrzymałoby go przynajmniej na sześć miesięcy. Ale ja nie miałem 
czasu. Mogłem też zrezygnować z całej akcji, co byłoby najrozsądniejsze, 
zważywszy, że w Glupost rozpętano już zapewne biurokratyczne piekło, by 
sprawdzić, kto rozpieprzył im to latające cudo. 
Usłyszałem jakieś poruszenie za ścianą i do pokoju wjechał sprzątacz. 
- Mógłbym wam ładnie posprzątać? - zapytał seksownym głosem. 
Powiedziałem mu, co mógłby zrobić, ale nie miał odpowiedniego wyposażenia. Toteż 
w końcu pozwoliłem mu wziąć się do roboty. Gapiłem się na jego krzątaninę i zaczęła 
mi powoli świtać genialna myśl. 

29/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Teoretycznie mógłbym tu trzymać Vaskę w nieskończoność - nikt się nim nie 
zainteresuje, dopóki rachunek będzie opłacany. Ale sugestię hipnotyczną trzeba było 
odrzucić, jako że musi ona być odnawiana co dwanaście godzin, a mnie tu nie 
będzie, żeby to robić. A może będę? Najpierw muszę poszukać tutejszego centrum 
kontrolnego. 
Zostawiwszy mego podopiecznego, który zaśmiewał się do łez oglądając jakiś 
dramat historyczny („to najlepszy program rozrywkowy, jaki widziałeś"), poszedłem 
na poszukiwania. Nawet tak zautomatyzowany hotel jak ten musi czasem podlegać 
kontroli mechaników, a ci muszą jakoś dostać się do wnętrza. Wystarczyło trochę 
wytrwałości. 
Znalazłem to w pobliżu wejścia: zamaskowane drzwi z dziurką od klucza. Trochę 
czasu straciłem na „odpluskwienie", a kiedy w końcu zamknąłem te drzwi za sobą, 
poczułem się jak karaluch w skrzynce radioodbiornika. 
Zewsząd zwisały i wystawały elektroniczne komponenty, zwoje kabli wiły się we 
wszystkich kierunkach, rolki taśm wirowały na komputerach, zapalały się pulsujące 
światełka. Słowem, burdel na wrotkach. 
Przelazłem przez to całe zamieszanie, odczytując napisy na wolnych fragmentach 
ścian, i w końcu odnalazłem konsolkę pulpitu kontrolnego. Stało przed nią nawet 
normalne krzesło! Opadłem na nie i zabrałem się do pracy. 
Najpierw „pluskwa" w pokoju. Odnalazłem obwody, był nawet ekran. Profilaktycznie 
sprawdziłem inne pokoje. W niektórych działy się nawet ciekawe rzeczy, miałem 
jednak do wykonania ważniejsze zadanie niż obserwacja, a poza tym byłem przecież 
już człowiekiem żonatym. 
Ze sposobu podłączenia zorientowałem się, że pomyślane było to tak, aby naraz 
dawało się podsłuchiwać tylko jeden pokój. Bóg jeden wie, dlaczego tak zrobiono. 
Nie było rzeczą trudną dorobić jeszcze jedno połączenie i pod ten numer podłączyć 
jakikolwiek inny, udający pokój Vaski. Szansa jedna na milion, że się wyda. A 
wystarczało mi to w zupełności, by spać potem spokojnie. Tak zatem od tej chwili 
Vaska nie mógł być ani widziany, ani słyszany. Na dodatek połowa pokoi stała pusta, 
a na najbliższym posterunku bezpieki, ku któremu kierowały się kable, wcale nie 
musieli o tym wiedzieć. 
Pieniędzy na jego utrzymanie mogłem dostarczać przez ponad rok, bo zawsze 
istniały banki, z których można je sobie wypłacać. Pozostawało jeszcze tylko znaleźć 
sposób, by utrzymać go w tym pokoju. Przy mojej płodnej wyobraźni i zasadniczo 
wrednym charakterze obmyślenie planu było kwestią chwili. 
Do obwodu głośnikowego podłączyłem magnetofon z mechanizmem zegarowym i 
ukryłem to wszystko w gąszczu innych połączeń. Zaprogramowałem nagranie i czas i 
uruchomiłem całą aparaturę. Pospieszyłem do pokoju na próbę generalną. 
Vaska przez cały czas wlepiał oczy w telewizor. Posapywał z podniecenia, gdy 
potężne krążowniki kończyły swój żywot w oszalałym dziele zniszczenia. Grzmiały 
armaty, wściekały się rozszalałe moce, a przez to wszystko przebijał się mój nagrany 
głos: 
- A teraz posłuchaj, Vaska, posłuchaj uważnie. Masz za sobą długi, męczący dzień i 
jesteś śpiący. Ziewasz. Wyłączysz światła i udasz się na spoczynek, aby zasnąć 
zasłużonym snem sprawiedliwego i zacząć jutro kolejny, pracowity dzień. 
Wszystko się zgadzało, poza tym pracowitym dniem oczywiście. Jutro obudzi go mój 
kojący głos, oznajmiając, żeby zapomniał wszystko, co było wczoraj, gdyż dzisiaj 
właśnie ma ostatni dzień urlopu i musi odpocząć przed zameldowaniem się w 
jednostce. Wieczorem usłyszy cytowane już nagranie o pracowitym dniu i tak na 

30/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

okrągło, aż do końca zaprogramowanego czasu. Cudownie proste i przez to 
niezawodne. 
Do otworu w ścianie wsunąłem połowę posiadanej gotówki, tak że rachunek skoczył 
do niesamowitej sumy. W radosnym podnieceniu wyszedłem na korytarz. Jeszcze 
karteczka NIE PRZESZKADZAĆ zawieszona na drzwiach i byłem gotów. 
Potem dopadło mnie przygnębienie. Vaską zająłem się troskliwie, pora pomyśleć o 
sobie. Trzeba wrócić do bazy, a nie wiadomo jak. Rozejrzałem się za butelką, która 
jak dotąd skutecznie dostarczała mi twórczego natchnienia. 
Biorąc pod uwagę zamieszanie, jakiego narobiłem wychodząc nielegalnie poza mury, 
musiała tam panować nader ożywiona działalność. Oczyma wyobraźni widziałem 
wzmocnione warty, oddziały kręcące się po terenie i tym podobne atrakcje. Najlepiej 
byłoby zrobić tak, żeby wszystko to skierowało się przeciwko nim samym i aby nikt 
nie wiedział, że ktoś wszedł. Tylko jak to zrobić? 
Gdy tylko postawiłem właściwe pytanie, znalazła się rychło właściwa odpowiedź. 
Skompletowałem potrzebny sprzęt. Trochę ciężki niestety. Potem zająłem się 
przebraniem mojej skromnej osoby: zapięty od góry do dołu płaszcz, sflaczały 
kapelusz i stara, wierna siwa broda. Wykończyłem butelkę, wyszedłem na korytarz, 
zamknąłem drzwi na klucz, klucz wrzuciłem do zsypu i pojawiłem się na ulicy. 
Machnięciem ręki zatrzymałem robocab i gramoląc się do środka rozkazałem: 
- Baza Glupost, główne wejście. 
Szaleństwo? Możliwe, lecz było to jedyne wyjście. Gdy dojechaliśmy do bramy, jakiś 
porucznik otworzył drzwiczki i wrzasnął: 
- Baza jest zamknięta! Co tu robicie? 
- Baza? - zajodłowałem, bardzo źle naśladując starczy falsecik. - A to nie jest 
Centrum Poprawy Możliwości Sokiem Marchewkowym? Taksówka zawiozła mnie w 
złe miejsce... 
Porucznika aż skręciło z obrzydzenia. Odwrócił się zgorszony, a wtedy wturlałem mu 
pod nogi dwa argumenty gazowe. Gdy wybuchły, dołożyłem jeszcze pięć, 
uszczelniając jednocześnie maskę na twarzy. 
Była to wspaniała mieszanka; gaz rozweselający, oślepiajacy i kupa dymu na 
dodatek. Zaśmiewający się i przeklinający faceci rozbiegli się na wszystkie strony. 
Gruchnęły strzały. Targając walizkę dotarłem do bramy. Ładunki miały magnesy, tak 
że wystarczyło je tylko odpowiednio umiejscowić. Połączyłem je ze sobą inicjatorem i 
uruchomiłem zapalniki. Sam prysnąłem pod mur. Czas uciekał aż za szybko. Za 
bramą musiał czekać już na mnie komitet powitalny. Lecz ja zaszedłem już za 
daleko. 
W ciemności rozległ się huk i łoskot rozrywanej stali. Miałem nadzieję, że wybuch 
rozwalił bramę doszczętnie. Gdy ku niej postąpiłem, z otaczającej mnie ciemności 
dobiegły dźwięki, które zwykle są właściwe tylko domom wariatów. 
  
10 
Dziura była w sam raz. Po drugiej stronie zobaczyłem reflektory i oddział żołnierzy z 
bronią gotową do strzału. Co więcej, strzelali, i sądząc po odgłosach za mną, musieli 
kogoś trafić. Przytuliłem się do ściany i wrzuciłem przez otwór granaty. Gdy dym 
zgęstniał, rzuciłem się najszybciej jak mogłem, do środka. Widowisko było pierwszej 
klasy, dramatyczne jak cholera. Jęczały syreny, wrzeszczeli ludzie, szczękała broń. 
Powiększałem to pandemonium, jak mogłem, ciskając granaty na prawo i lewo. 
Zostawiłem sobie ich jeszcze parę, ot, na wszelki wypadek, i włączyłem 
samolikwidator w walizce. Miał pięć sekund opóźnienia, więc cisnąłem ją i pobiegłem 
w przeciwnym kierunku. Z tego co pamiętam, była tam strażnica, przed którą 

31/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

parkowały samochody. Modliłem się, żeby był tam jeszcze choć jeden. Z mroku 
dobiegł odgłos zapalanego silnika. Ruszyłem z kopyta, gubiąc kapelusz. Silnik 
zawarczał głośniej i poprzez rzednący dym ujrzałem kanciaste pudło ciężarówki. 
Rzuciłem dwa z czterech pozostałych mi granatów, mierząc jak najdalej od siebie. 
Zgodnie z oczekiwaniami kierowca zahamował, ledwo tylko ujrzał przed sobą 
wykwitające kłęby dymu. 
Skoczyłem do drzwi i otwarłem je jednym szarpnięciem, drugim zaś wyciągnąłem 
kierowcę za szmaty (białe - był w pełnym uniformie kucharza). Gdy leciał na ziemię, 
mój prawy sierpowy wylądował na jego rozdziawionej gębie. W chwilę później 
siedziałem za kółkiem. Kiedy wyjechałem ze strefy zadymienia, zauważyłem, że już 
jest dzień. 
Coraz więcej żołnierzy kręciło się spokojnie po okolicy. Najwyższy czas wrócić do 
starej tożsamości - dziadek w wojskowej bazie to dość szokujący widok. Skuliłem się 
i szarpnięciem zdarłem brodę. 
Nagle poczułem przeszywający ból w okolicy ucha. Rzuciłem się w bok (razem z 
ciężarówką, która wjechała w oddział wojska), kątem oka dostrzegając błysk. Drugie 
uderzenie dosięgło mnie w ramię. Z tylnego okna szoferki wystawała odziana w biel 
ręka ściskająca ciężki garnek. Rozgorączkowany jazdą zapomniałem, że kucharz 
zwykle ma pomagierów. Ręka plątała się niepokojąco blisko. Trzasnąłem ją kantem 
dłoni i przejąłem garnek. Za następnym razem odesłałem go z powrotem. Z 
granatem wewnątrz. Choć na chwilę miałem spokój. Wyrównałem kurs, zwolniłem i 
skręciłem za najbliższe zabudowania. Ciężarówka była już nadmiarem dobrobytu, a 
nie zdobyczą, i należało się jej pozbyć. 
Ale nie byłoby dobrze, gdyby znaleziono mnie gdzieś daleko od kwater; mogłoby to 
spowodować niezdrowe zainteresowanie moją osobą. A kwatery oficerów były po 
drugiej stronie bazy. Nagle coś mi zaświtało - blisko stąd był przecież ich klub, a jeśli 
ci pijacy leżą jeszcze tak, jak ich zostawiłem... Byłaby to zbyt piękna okazja, by nie 
spróbować z niej skorzystać. Wyskoczyłem z hamującego wozu, zostawiając po 
drodze płaszcz i maskę. Wsadziłem czapkę na głowę, ostatni granat wepchnąłem do 
kieszeni i skręciłem za róg. Już miałem wniknąć przez tylne wejście, gdy usłyszałem 
głosy. Wmurowało mnie. 
- To wszyscy? 
- Jest jeszcze paru, trudno ich dobudzić. I jeden, z którym nie można się dogadać. 
Przybyłem za późno. Jakiś oficer wchodził właśnie do budynku, a dookoła 
podreptywało wielu żołnierzy odprowadzających skacowanych oficerów do 
ciężarówki. Odbezpieczyłem granat i wyszedłem zza rogu. Jeśli uda mi się dołączyć 
do tej drużyny ubogich pijaczków, będę bezpieczny. Nikt nie zwrócił na mnie uwagi. 
Szerokim łukiem cisnąłem granat przed ciężarówkę. 
Wybuchł w przyjemny i znany mi sposób. Wszyscy oczywiście spojrzeli w tym 
kierunku. W paru skokach osiągnąłem grupkę i dołączyłem do jednego z siedzących 
na ziemi oficerów, który z podziwu godną obojętnością ignorował bodźce zewnętrzne 
mamrocząc coś do siebie. Pomogłem mu się pozbierać. 
A potem żołnierze pomagali mi, bo nie sprawiałem wrażenia kogoś mogącego 
samodzielnie utrzymać pion. Omal się nie wykopyrtnąłem, ale powstrzymano mnie w 
ostatniej chwili. Ten etap można było uznać za zakończony. 
Lecz było coś jeszcze do zrobienia - kucharz z pewnością zamelduje, że przyłożył mi 
w ucho. Był tam już dość duży guz. Zacznie się więc szukanie śladów na głowie. No i 
cześć... Guza się nie pozbędę, ale mogę spróbować jakoś go zamaskować. 
Wojacy pomogli mi wleźć na pierwszy stopień, dalej miałem czołgać się sam. Jak 
tylko mnie puścili, nie trafiłem łapą, gdzie miałem trafić i jak bryła betonu runąłem do 

32/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

tyłu. Nie było to miłe, lecz rozbiłem sobie łeb dokładnie pod ich nogami. Niech teraz 
ktoś mnie zapyta, skąd ten guz. 
Palnąłem się jednak mocniej, niż zamierzałem. Gdy wróciła mi ostrość widzenia, 
siedziałem na ziemi, a po mojej twarzy ciurkiem płynęła krew. Nie leżało to w moich 
zamiarach, lecz robiło dobre wrażenie: już gnał ku mnie żołnierz z apteczką. 
Obwiązali mi łeb i doprowadzili pod pudło ciężarówki (żebym, broń Boże, powtórnie 
im się nie wymsknął). Powłócząc nogami dotarłem do najciemniejszego kąta budy i 
właśnie stamtąd dotarło do mnie chrapliwe: 
- Vaska... - rzecz jasna, był to mój kumpel z pokoju, rozczochrany i nieszczęśliwy. - 
Nie masz czegoś do picia? - spytał zgodnie ze swym porannym zwyczajem. 
Nie zdążyłem mu odpowiedzieć, gdy ten pijany autobus zatrzymał się. Kiedy 
oficerowie zobaczyli, że zamiast na kwatery przywieziono ich pod budynek 
komendantury, rozległy się pełne żalu jęki. Mimo że spodziewałem się tego, 
skarżyłem się równie przeraźliwie. Zaprowadzono nas do poczekalni, skąd miano 
nas wywoływać pojedynczo na rozmowy z bezpieczniakami (z powodu dziwnych, a 
niepokojących zabaw, jakie miały miejsce w bazie Glupost). W trakcie oczekiwania 
dała się zauważyć wzrastająca popularność latryny. Również z niej skorzystałem. 
Głównie po to, by zostawić sobie na palcach trochę mydła, które wtarłem również do 
oczu. Piekło jak ocet, ale wyglądało dobrze, czyli tak, jakbym był obudzony z 
ciężkiego, pijackiego snu. 
Wraz z innymi położyłem się na ławkach i zasnąłem. 
Obudziła mnie nagła cisza, w którą wdarły się odgłosy pojedynczych kroków. Zbliżyły 
się do mnie i... przeszły dalej. Uchyliłem powieki i zobaczyłem plecy w 
pomarszczonym, jasnoszarym mundurze. Ziewając wstałem i drapiąc się pod 
bandażem zastanawiałem się, o co tu chodzi. Skąd ten mundur i skąd ta cisza. 
Posiadacz pleców doczłapał do przeciwległej ściany, stanął i odwrócił się. Z przodu 
był równie niesympatyczny: lekka łysina okolona ryżawymi włosami, pierwsza tłusta 
fałda podwójnego podbródka, wyblakłe oczy - przeciętna twarz nie do zapamiętania. 
Jednak gdy się odezwał, a miał głos surowego dyrektora szkoły, moi pijaczkowie 
zachowali absolutną ciszę. 
- Panowie oficerowie, to znaczy ci, którzy nie byli pijani jak świnie, słyszeli być może 
eksplozje i całe spowodowane nimi zamieszanie. Powstało ono w wyniku działań 
osobnika, który wtargnął na teren bazy i nie został jeszcze zlokalizowany. Nie wiemy 
o nim niczego konkretnego, ale podejrzewamy, że jest szpiegiem z innego świata. 
Jak można było się spodziewać, oświadczenie to spowodowało westchnienia i cichy 
szmer. Mężczyzna poczekał, aż nastanie cisza. 
- Prowadzimy intensywne poszukiwania, a ponieważ wy znajdowaliście się w pobliżu, 
zamierzamy porozmawiać z wami, aby dowiedzieć się tego, co wy wiecie. Możliwe 
zresztą, że znajdę owego szpiega wśród was. 
Przygotowawszy nas duchowo, zaczął wywoływać pojedynczo na rozmowy. Byłem 
wdzięczny mojej przezorności, dzięki której nabiłem sobie porządnego guza. 
Nieprzypadkowo zostałem wywołany jako trzeci. Bóg wie co, lecz coś musiało 
podpaść i wzbudzić podejrzenia, skoro wzięto mnie na początku. Powłócząc nogami 
wszedłem do pokoju. Wskazał mi krzesło przy biurku. 
- Może będzie pan łaskaw potrzymać to w trakcie rozmowy - stwierdził średnio 
obraźliwym tonem, podając mi srebrne jajko nadajnika poligraficznego. 
Ponieważ Vaska nigdy w życiu by tego nie rozpoznał, ja też nie wiedziałem, co to 
jest. Przyjrzałem się jajku z mieszaniną wstrętu i zainteresowania i ścisnąłem je w 
dłoniach. Wewnętrzne moje reakcje nie były jednak takie spokojne: 

33/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

„Mają mnie! Wie, kim jestem i bawi się ze mną!" Byłem ciekaw, co też interesującego 
widzi w detektorze kłamstw leżącym na stole. Gapił się weń dłuższą chwilę. 
Spotęgowało to moją panikę. 
W końcu spojrzał głęboko w moje przekrwione oczy i skrzywił się z niesmakiem. 
- Miał pan dość ciężką noc, poruczniku Hulja. - Oczy znów zwróciły się na papiery i 
detektor. 
- No tak... Kilka ostatnich kieliszków... - powiedziałem głośno, w myślach natomiast 
przemknęło: „Zastrzelą mnie. Kulą w serce". Oczami wyobraźni widziałem już moje 
zwłoki walące się w błoto. 
- Widzę, że ostatnio pana zdegradowano... A gdzie są pańskie zapalniki, panie Pas 
Ratunkowy! 
- Zapalniki? Jakie zapalniki? - „Jestem zmęczony", pomyślałem, „chcę spać". 
- A pańska rana na głowie? Nasz szpieg został uderzony w okolice ucha. 
- Spadłem z ciężarówki, żołnierze mnie obandażowali, może pan ich spytać... 
- Już to zrobiłem. Pijak, który się przewraca - typowy przedstawiciel szeregów 
oficerskich. Niech się pan wynosi i umyje. Napawa mnie pan wstrętem. Następny. 
Niepewnie podniosłem się na nogi i ruszyłem do drzwi, zapominając o trzymanym w 
ręku jajku. Musiałem zawrócić i położyć je na biurku. Oszukiwanie poligrafii wymaga 
treningu i zręczności, które to przymioty na szczęście posiadałem. Można to 
przeprowadzić w określonych warunkach. Te tutaj były idealne - nagły wywiad 
przeprowadzony bez testów normalizujących. Wywiad rozpoczął się, gdy byłem bliski 
paniki. Bałem się jeszcze, zanim zadano mi jakiekolwiek pytanie. I to zostało idealnie 
wykreślone na poligrafie. Ale kiedy zadano mi trefne pytanie - to, które miało 
zdemaskować szpiega, a na które byłem przygotowany - odprężyłem się i to zostało 
pokazane. Pytania nie mówiły nic nikomu poza szpiegiem. I kiedy zobaczył wynik, 
wywiad był już skończony. 
Otrov siedział kompletnie trzeźwy, z oczami wielkimi jak spodki. Oparłem się o ławkę 
obok niego. 
- Czego chciał? - spytał konspiracyjnym szeptem. 
- Nie wiem. Pytał mnie o bzdury, o których nie miałem zielonego pojęcia. 
- Mam nadzieję, że ze mną nie będzie chciał rozmawiać. 
- A kto to jest? 
- Nie wiesz!?? - szok, zaskoczenie, totalne osłupienie. 
- Przecież wiesz, że dopiero przyjechałem... 
- Ale przecież wszyscy znają Kraja! 
- To... on?! - wykrztusiłem i spróbowałem wyglądać na równie przerażonego jak 
Otrov. Po czym, aby skończyć temat, wyszedłem do latryny. 
Wszyscy znają Kraja. 
Kim jest Kraj? 
  
11 
Przygotowania do inwazji okazały się dla wszystkich ulgą. Lepsza spokojna wojna niż 
niespokojny pokój; pokój pełen podejrzeń, które ciągle jeszcze przelewały się przez 
Glupost. Nagłe inspekcje, nocne poszukiwania i inne takie. Byłbym naprawdę dumny 
z własnych osiągnięć (w sianiu zamętu), gdybym sam nie stał się ofiarą moich 
działań. 
Na dwa dni przed dniem B zamknięte zostały bary. Miało to ułatwić doprowadzenie 
oddziałów do stanu trzeźwości. Kilku opornych, a wśród nich Otrov i ja, musiało 
zakonspirować swoje zapasy, dzięki czemu udało nam się zachować równowagę 
ducha nieco dłużej niż pozostałym. W dniu inwazji miałem jeszcze małą puszkę 

34/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

sproszkowanego alkoholu w opakowaniu po proszku do zębów. Zostawiłem ją na 
czarną godzinę. Tyle że owa godzina nastała właśnie wtedy, gdy wszelkie zapasy już 
zniknęły, a my z przerażeniem rozmyślaliśmy o nadchodzących tygodniach 
abstynenci. W końcu wywołano nas i pojedynczo skierowano na wyznaczone okręty. 
Cała ta ścisła tajemnica z początku mnie ogłupiała - inwazja bez planów, manewrów, 
szkolenia... Ale oświeciło mnie: był to idealny sposób na zachowanie tajemnicy, a 
przy dużym doświadczeniu pilotów i wojsk desantowych mogło się nawet udać. 
Potem odkryłem, że taka procedura naprawdę ułatwiała mi życie: zmniejszała ilość 
okazji do popełnienia błędu wynikającego z nieznajomości realiów. 
Prawdziwą satysfakcję sprawił mi przydział na transportowiec wojsk. Wiedziałem już, 
że będę mógł spokojnie wyładować. Kilka minut później spotkała mnie druga radość; 
do kabiny wlazł Otrov i oświadczył, że będzie moim drugim pilotem. 
- Wspaniale, a ile masz godzin na transportowcu klasy „Parijan"? 
Przyznał się do żałośnie niskiej liczby. Poklepałem go po przyjacielsku. 
- Masz szczęście. Wujek Vaska nie jest samolubem. Dla starego kumpla żadne 
poświęcenie nie jest za wielkie. Pozwolę ci samodzielnie wystartować, a jak się 
postarasz, to nawet wyładować. 
Jego wdzięczność była tak wielka, że przyznał się do posiadania wiecznego pióra 
wypełnionego dwustuprocentowym alkoholem. Obaj strzyknęliśmy sobie i z uczuciem 
zadowolenia obserwowaliśmy ładujące się oddziały. Kilka minut później przytuptał do 
kabiny jakiś pułkownik z imponującą brodą i w pełnym rynsztunku bojowym. 
- Pasażerom wstęp wzbroniony! - zwróciłem mu delikatnie uwagę. 
- Niech pan zamknie gębę, poruczniku. Mam taśmy z pańskim kursem. 
- Dobrze. Mogę je dostać? 
- Coo? Albo pan zwariował, albo żartuje - jedno i drugie jest w czasie wojny karalne. 
- To chyba przemęczenie. Wie pan, brak snu... 
- Tak - złagodniał nieco. - Trzeba to brać pod uwagę. To nie było łatwe dla nikogo, 
ale mamy to już za sobą. Proszę włączyć obwód komenderujący. 
Otrov nacisnął jakiś guzik, a na ekranie wyświetliło się: BACZNOŚĆ (stanęliśmy w 
postawie mocno zasadniczej). W chwilę później ukazało się tam: PODAĆ KURS. 
Pułkownik wyjął taśmę z torby, a my podpisaliśmy się, zaświadczając, że była 
zapieczętowana. Otrov wsunął ją do komputera, a pułkownik chrząknął z satysfakcją 
wynikającą z dobrze spełnionego obowiązku. Na pożegnanie wypalił jeszcze przez 
ramię: 
- I żadnych lądowań przy dziesięciu G, które skretyniali piloci uwielbiają, jak mocno 
mi się wydaje, bo jak nie, to policzymy się na sądzie polowym. 
 
Przez siedem straszliwie nudnych dni w drodze (Bóg wie dokąd), na zamrożonych 
racjach żywnościowych i bez zmiękczających efektów alkoholu, byliśmy dodatkiem 
jedynie do całkowicie zautomatyzowanego statku. Nikt do nas nie zaglądał. Jedyne 
drzwi do pomieszczeń oddziałów desantowych zamknięte były na głucho, a klucz 
miał ów znajomy skądinąd pułkownik. 
Ostatecznie, jak powszechnie wiadomo, zabawa w wojnę składa się z dwóch 
zasadniczych elementów: graniczącego z obłędem pośpiechu i paniki, która ogarnia 
dokładnie wszystkich, oraz ogłupiającego do cna czekania nie wiadomo na co. 
Obecnie byliśmy ogłupiani, między innymi przez komputer, który nie uznał za 
stosowne poinformować nas nawet, dokąd lecimy. 
Pułkownik zjawił się znowu w momencie wychodzenia z nadprzestrzeni. 
- Proszę to wziąć, sprawdzić i podpisać - warknął. 

35/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Była to opisana wielkimi czerwonymi literami taśma pod tytułem „Inwazja". 
Wpakowałem ją do komputera i od razu wszystko ruszyło szybciej. Po jednej stronie 
rozbłysło żółtawe słońce, po drugiej pojawiła się błękitna planeta, a pośrodku cała 
cliaandzka flota inwazyjna. 
Nasz szwadron trzymał się statku dowódcy jak pisklęta kwoki, a planeta rosła na 
ekranach. Nie cieszyłem się na inwazję. Tylko szaleniec cieszyć się może z 
nadchodzącej wojny. Miałem jednak nadzieję znaleźć tu odpowiedzi na nurtujące 
mnie pytania, w tym - jak to możliwe? Wierzyłem dotąd, że inwazji nie da się 
przeprowadzić, a to, że właśnie brałem w jednej udział, nie było jeszcze dość 
przekonywającym dowodem. 
Siły uderzeniowe zadały kłam moim teoriom, wysforowując się do przodu. Gdy 
planeta wypełniła przednie ekrany, ujrzałem wreszcie pierwsze oznaki wojny: małe 
iskierki światła w bezkresie nocy. Rozpuściliśmy szyk i pojedyncze transportowce 
rozpoczęły desant na określone cele. Pomajstrowałem przy radiu i przekląłem 
cliaandzką przezorność. Oto schodziłem do lądowania wraz z wypełnionym wojskiem 
statkiem, nie wiedząc absolutnie, gdzie wyląduję. Oczywiście dojrzeli nas już z 
planety, teraz nie można już było tego uniknąć. Tylko co to za planeta? Naszym 
celem był jakiś port kosmiczny, do którego kierował nas sygnał ze zrzuconej przez 
myśliwce osłony radiolatarni. Jego współrzędne dostaliśmy z ową tajną taśmą. 
- Przekaż pułkownikowi pierwsze ostrzeżenie i podaj mu wysokość - poleciłem 
Otrovowi. 
Lądowaliśmy prowadzeni przez komputer dokładnie po stycznej do sygnału radioboi. 
Gdy wyszliśmy z chmur, dojrzałem pierwsze oznaki oporu. Wokół nas zaczęły 
wykwitać czarne kłaczki. Zaczęli się wstrzeliwać, przeszedłem zatem na ręczne 
sterowanie i przyspieszyłem opadanie, myląc tym samym komputer opeelu. 
Następna seria ułożyła się już wysoko nad nami. Podałem komputerowi program 
utrzymania deceleracji jak najdłużej. Zaprogramowałem też opuszczenie się do 
wysokości zero z opóźnieniem dającym 10 G. Oznaczało to, że będziemy spadać z 
maksymalną szykością, a zwalniać w minimalnym czasie, dzięki czemu skróci się 
okres narażania się na ostrzał w powietrzu. Poza tym pułkownik będzie miał swoje 10 
G. 
Odpaliły silniki hamujące. Maszyna zatrzymała się na wysokości równej 
wierzchołkom drzew, a impet wcisnął nas w fotele. Gdy tylko zachrzęściły podpory, 
nacisnąłem przycisk rampy rozładunkowej. Maszyna zadrżała, żelastwo jęknęło i 
oddziały desantowe weszły do akcji. 
Wszędzie w pobliżu widziałem leje po bombach i zwały gruzu. Osłonę stanowiły 
myśliwce bombardujące, ale nie było prawdopodobną rzeczą, by tylko one złamały 
opór. Chyba że ten świat nie posiadał regularnych sił zbrojnych. Może to właśnie była 
tajemnica sukcesu: wybiera się planety, które dojrzały do oskubania. W słusznej 
odległości za swoimi oddziałami kroczył brodaty pułkownik. Miałem nadzieję, że flaki, 
które powykręcało mu podczas lądowania, nie wróciły jeszcze na swoje miejsce. 
- A teraz trzeba by znaleźć coś do picia! - odezwał się Otroy i na samą myśl o chlaniu 
gęba rozjaśniała mu się w uśmiechu. 
- Pójdę się rozejrzeć, a ty siedź przy radiu i pilnuj tej wojny. 
- To samo mówią wszyscy pierwsi piloci - poskarżył się. 
- Przywilej stanowiska. Poczekaj, a któregoś dnia i ty z tego skorzystasz. 
- Bar jest w porcie! - wrzasnął za mną. 
- Nie ucz ojca dzieci robić! - odparłem z godnością i wyszedłem. 
Wszystkie drzwi otworzyły się z chwilą lądowania, toteż bez problemów skorzystałem 
z rampy. Było cicho, oddziały inwazyjne wyniosły się już z portu i nigdzie nie było 

36/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

żywego ducha. Odnalazłem bar i na początek wysuszyłem piwo, po czym, dla 
utrwalenia, antecańską Ladevandet. Ze starych i nowych znajomych ustawionych za 
barem ułożyłem zgrabny stosik i zabrałem się do poszukiwania torby. W efekcie tych 
starań znalazłem się twarzą w twarz z jakimś przerażonym młodziankiem. 
- Ne mortigu min! - ryknął rozpaczliwie. Esperanto opanowałem już jakiś czas temu, 
toteż skorzystałem ze sposobności, aby nabyć praktyki. 
- Przybyliśmy tu, aby was wyzwolić, więc nie uczynimy wam krzywdy. Jak się 
nazywasz? 
- Pire. 
- A jak się nazywa ten świat? - Było to może dziwne pytanie, jeśli wziąć pod uwagę, 
że zadał je butny zdobywca, lecz młodzian był zbyt przerażony, by logicznie myśleć. 
- Burada. 
- Świetnie, cieszę się, że mówisz prawdę. No i cóż mógłbyś powiedzieć o Buradzie? 
Pogapił się na mnie z rozdziwioną gębą i trwał tak przez dobrą chwilę, zanim wylazł z 
szafki. Pogrzebał potem w niej i podał mi książeczkę. Na okładce był trójwymiarowy 
obrazek oceanu i pełne wdzięku drzewa, które rosły na samym brzegu. Wraz z 
dotknięciem obrazek ożył: fale uderzyły o złocisty piasek, a drzewa poruszyły się pod 
tchnieniem niesłyszalnego wiatru. Z chmurek uformowały się litery i przeczytałem 
napis: PIĘKNA BURADA - ŚWIAT WAKACJI DLA ZACHODNIEJ SFERY. 
- Szaber i kontakty z wrogiem - oznajmił od drzwi głos znanego mi, obmierzłego 
pułkownika. Trzymał palec na spuście rozpylacza i wpatrywał się we mnie z wyrazem 
twarzy, który można było określić wyłącznie jako świński uśmiech. - No i lądowanie 
przy dziesięciu G. To ostatnie nie jest wystarczającym powodem do rozstrzelania, ale 
dwa pierwsze z pewnością tak. 
  
12 
Pire wydał zdławiony okrzyk i usiłował wejść w ścianę. Uśmiechnąłem się możliwie 
jak najchłodniej, zorientowawszy się, że moje dłonie pozostają poza zasięgiem 
widoczności, i rozkazałem młodzikowi stanąć pod przeciwległą ścianą. W chwili 
odwracania się z powrotem do pułkownika jedną ręką wysunąłem z kabury pistolet. 
Rozpylacz pułkownika znajdował się troszeczkę wyżej niż poprzednio. 
- Myli się pan - powiedziałem - i obraża przy okazji oficera lotnictwa. Zabezpieczam 
alkohol, aby nie dostał się w niepowołane ręce i aby uchronić od pijaństwa pańskich 
żołnierzy. Przy okazji złapałem więźnia - to wszystko, co mam do powiedzenia, 
pułkowniku. 
- Wystarczy, że na rozprawie powiem, że złapałem pana na szabrownictwie i 
zmuszony zostałem do użycia broni podczas próby ucieczki. 
- Tego nie da się zrobić - oświadczyłem łagodnie podnosząc broń na wysokość jego 
oczu. - Ostrzegam, że strzelam dobrze, a ta zabawka może rozwalić panu łeb. 
Zatkało go. Pire zapiszczał w kącie i usłyszałem głuchy łoskot, pewnie zemdlał. Nie 
wiadomo, jak skończyłaby się ta scena, gdyby w polu widzenia nie zjawił się żołnierz 
i radiostacją. Pułkownik złapał słuchawkę i wrócił na wojnę, a ja dźwignąłem naręcze 
flaszek i wyszedłem drugimi drzwiami. Zaniosłem to na statek i oddałem Otrovowi z 
komentarzem: 
- Nie wychylaj od razu więcej niż dwie flaszki. 
Po czym postanowiłem skorzystać z okazji, iż bitwa jeszcze trwała i wszyscy zajęci 
byli sobą. Poszedłem się trochę powłóczyć po okolicy. Przewodnik, który uprzednio 
przekartkowałem, szybko wyrzuciłem. A nuż znajdzie się drugi pułkownik. 

37/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Dowiedziałem się jednak z tej książeczki, że znajduję się w mieście zwanym Sucak i 
że cała ta planeta nastawiona jest na turystykę. Przygnębiające. Wiele czasu upłynie, 
zanim turyści powrócą na te słoneczne plaże. 
Musiałem odszukać jakiegoś odpowiedzialnego mieszkańca Sucak City, który nie 
dość, że jeszcze żył, to nie był również więźniem. Musiałem spytać go o parę rzeczy. 
Szedłem wypalonymi już ulicami, mijając kolumny jeńców i trupy leżące na 
chodnikach. W końcu to nie ja znalazłem mieszkańca, a mieszkaniec mnie. 
Skręciłem z głównej ulicy w przecznicę, która wyglądała dość podejrzanie. Z tabliczki 
wynikało, że nazywa się to Matbaacilik-sasurtmek - żadna ulica o tej nazwie nie 
mogła być niczym dobrym. Potwierdziło się to za najbliższym załomem muru. 
Skręciwszy, natknąłem się na młodą kobietę z automatem śrutowym w dłoniach. 
Wyglądała, jakby nie trzymała go po raz pierwszy, toteż grzecznie podniosłem rączki, 
zanim jeszcze się odezwała. 
- Poddaj się albo cię zabiję! 
- Już się poddałem, nie widzisz? Jestem po waszej stronie, niech pokój zapanuje na 
Buradzie! 
Parsknęła pogardliwie na tę tyradę (rzeczywiście kretyńską, lecz nie zdołałem na 
poczekaniu wymyślić nic mądrzejszego) i automatem wskazała drzwi. Nawet w 
gniewie była piękna. Miała na sobie jakiś ciemnogranatowy uniform ze złotymi 
insygniami na rękawie. Grzecznie przeszedłem przez drzwi i równie grzecznie 
oddałem jej pistolet. Mógłbym coś zrobić z jej ręką i automatem, ale nie odczuwałem 
potrzeby posiadania dwóch samopałów. Jak długo sadziła, że jest górą, tak długo 
była szansa na w miarę swobodną rozmowę. Weszliśmy do jakiegoś biura, gdzie 
leżała druga dziewczyna w mundurze. Nogawka jej spodni była odwinięta i odsłaniała 
bardzo brzydką ranę i przesiąknięte krwią bandaże. 
- Masz jakieś lekarstwa? - zapytała moja władczyni. 
- Mam - otwarłem pakiet pierwszej pomocy i zabrałem się do roboty. - Ale chyba 
niewiele pomogą. Straciła dużo krwi i wymaga pomocy lekarza. 
- Ciekawe, gdzie mam go znaleźć? Może u was? 
- Może, ale ma za powolny i słaby puls. Wątpię, żeby przeżyła. 
- Jeśli nie przeżyje, to będzie wasza wina! - W jej oczach pojawiły się łzy, ale 
rusznica nadal skierowana była w moją stronę. 
- Pamiętaj, że próbowałem ją uratować. Możesz mi mówić Vaska. 
- Taze - odparła automatycznie. - Sierżant Gwardii przed ich przewrotem. 
- Ich? - poczułem lekki zamęt. - Masz na myśli nas, armię planety Cliaand? 
- Oczywiście, że nie. Ale po co ja z tobą gadam, zamiast porządnie cię ukatrupić! 
- Nie powinnaś. To znaczy - nie powinnaś mnie zabijać. Czy uwierzyłabyś, gdybym ci 
powiedział, że jestem przyjacielem? 
- Nie. 
- Że jestem szpiegiem z innego świata, który aktualnie przyłączył do ich Armady? 
- Powiedziałabym, że jesteś bezwartościowe ścierwo, które usiłuje za wszelką cenę 
uratować swoją skórę. 
- No, tak czy inaczej patrząc, też racja - zgodziłem się dochodząc do wniosku, że nic 
tu nie zdziałam, posługując się argumentami, które trzeba przyjmować na wiarę. 
- Taze... - odwróciliśmy się. To ranna wyszeptała jej imię i znieruchomiała. Nie żyła. 
Poczułem, że ja też jestem już martwy. Taze uniosła broń i zobaczyłem, jak bieleją jej 
kostki u palców. Po czym zrobiłem błyskawicznie kilka rzeczy: znurkowałem pod broń 
i skoczyłem na dziewczynę. Automat wypalił, omal nie urywając mi głowy, ale tylko 
raz. Złapałem jedną ręką za lufę, drugą wymierzyłem dziewczynie cios kantem dłoni, 
trafiając w mięsień ramienia. Potem wykonałem jeszcze kilka rzeczy, których 

38/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

normalnie nie robi się kobietom (chyba że w nagłej potrzebie), i w efekcie tych 
czynności stałem się posiadaczem i automatu, i pistoletu, a ona leżała pod ścianą. 
Minie jeszcze kilka dobrych minut, nim odzyska władzę w palcach. Niewiele 
brakowało, a złamałbym je. 
- Przepraszam, ale musiałem. - Schowałem pistolet i rozładowałem automat. - To, co 
ci powiedziałem, to prawda. Jestem po waszej stronie i próbuję wam pomóc. Ale 
najpierw to ty będziesz musiała udzielić mi pomocy. 
Była mocno zmieszana, ale i zainteresowana. Otarła rękawem oczy i otwarła je 
szeroko, gdy podałem jej automat. Zdziwiła się jeszcze bardziej, gdy dostała również 
amunicję. 
- Byłbym wdzięczny, gdybyś trzymała póki co te rzeczy osobno. W zamian coś ci 
opowiem. Istnieje pewna organizacja, o której pewnie nie słyszałaś, a która interesuje 
się poczynaniami planety Cliaand. A owe poczynania to międzyplanetarne inwazje. 
Burada jest piąta na liście i wygląda na to, że wszystko poszło tu zgodnie z planem. 
Jak zawsze dotąd. Chcę wiedzieć, jak oni to robią. Jak, mimo waszych systemów 
obronnych, udało im się to osiągnąć. 
- To wina Konsolosluka! - przerwała mi potrząsając bronią. - Nie twierdzę, że Partia 
Kobiet nie popełniała błędów, ale nie takie... 
- Obawiam się, że straciłem wątek. Czy nie mogłabyś wyrażać się precyzyjniej? 
- Mężczyźni! - splunęła, a oczy rozbłysły jej wściekłością i znowu wyglądała 
atrakcyjnie. - Przez wiele lat na tej planecie prowadziła oświecone rządy Partia 
Kobiet. Nikomu nie było źle. Gospodarka się rozwijała, obroty z turystyki były 
wysokie. Możliwe, że mężczyźni byli dyskryminowani, nie pracowali we wszystkich 
zawodach, ale od niedawna mogli już brać udział w wyborach. No i co z tego? Na 
innych planetach kobietom wiedzie się tak samo, a nie robią z tego powodu rewolucji. 
Ta ich partia - Konsolosluk, właziła wszędzie i wszędzie rozpuszczała kłamstwa. 
Zdobyli sobie popularność i uzyskali parę miejsc w parlamencie. Zaczął się zamęt. A 
potem doszło do jednodniowej rewolucji i przejęli wszystko pod swoją kontrolę. 
Jedyne, czego chcieli, to puszyć się jak pawie i czuć się wyższymi. Miernota. Nie 
wiedzą nic o walce ani o rządzeniu! Zabronili nam, kobietom, wielu rzeczy. Zrobili tu 
taki konkursowy bajzel, że mucha nie siada! Ale jak te świnie wylądowały, to więcej 
tych mężczyzn uciekło, niż walczyło. Na dodatek poddawali się z byle powodu. 
- Może musieli? 
- Figa! Ofiary i tyle! 
To wszystko ładnie pasowało do moich podejrzeń. Poszczególne kawałki łamigłówki 
ułożyły się w jedną całość. Jak wszystkie genialne pomysły, tak i ten był prosty i 
zarazem skuteczny. Należało jeszcze sprawdzić, czy faktycznie podboje planety 
Cliaand właśnie na tym się opierają. Zwróciłem się do Taze: 
- Będę jeszcze potrzebował twojej pomocy. Pozostanę w Kosmicznej Armadzie, bo 
tutaj mogę się najwięcej dowiedzieć. Ale nie odlecę z tej planety. Tu oni są najsłabsi i 
tutaj muszą zostać pobici. Słyszałaś kiedyś o Korpusie Specjalnym? 
- Nie. 
- No to już usłyszałaś. Zamierza wam pomóc, a ja pracuję właśnie w tej firmie. 
Wiedzą, że flota inwazyjna ruszyła i z pewnością już tu przylecieli. Była to jedna z 
rzeczy, jakie planowaliśmy. Teraz krąży wokół tej planety automatyczna stacja 
przekaźnikowa. Czy masz dostęp do nadajnika średniej mocy? 
- Tak. Ale powiedz mi, dlaczego mam ci wierzyć? Przecież ty możesz kłamać! 
- Mogę. Ale ty też możesz spróbować mi uwierzyć. - Naskrobałem, co trzeba, na 
jakimś formularzu. - Zostawiam cię teraz, by wrócić na statek, zanim zaczną się 
zastanawiać, dlaczego nie ma mnie w najbliższej knajpie. Oto wiadomość, którą 

39/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

przekażesz na tej częstotliwości. Na pewno uda ci się to zrobić. To dość proste. Nic 
przez to nie tracisz, a możesz przysłużyć się swojej planecie. 
- Wybacz mi, ale tak trudno w to uwierzyć, że jesteś szpiegiem i że chcesz nam 
pomóc. 
- Może mu pani wierzyć z cały spokojem. On jest szpiegiem, daję pani na to moje 
słowo - dobiegło w tejże chwili od drzwi, które miałem za plecami. 
Poczułem się jak skończony idiota. Tak się zapomnieć? 
Odwróciłem się powoli. Stał tam ubrany na szaro Kraj. Dwaj inni, też w owym 
twarzowym kolorku, wystawali mu zza ramion, trzymając wycelowaną w moją 
skromną osobę broń. Kraj odezwał się ponownie. 
- Obserwowaliśmy cię, szpiclu. Czekaliśmy na taką właśnie szczerą rozmowę. Jak 
widzisz - cierpliwość popłaca. Teraz możemy się już zabrać za twój Korpus 
Specjalny! 
  
13 
- Coś mi się zdaje, że jestem coraz bardziej popularny. Pochlebia mi to - odezwałem 
się z uprzejmym uśmiechem. 
- Jeśli ma pan na myśli pułkownika, to obserwował pana na mój rozkaz. A teraz niech 
pan przestanie rżnąć głupka, panie Pas Bezpieczeństwa, czy jak tam się pan 
naprawdę nazywa. 
- Hulja Vaska, porucznik Armady Kosmicznej, do usług Waszej Ekscelencji - 
skłoniłem się nisko. 
- Major Hulja został znaleziony w hotelu typu „Robotnik" w Dosadan-Glup, co zresztą 
naprowadziło nas na pański ślad. Tak prywatnie powiem panu, że gdyby nie 
przypadek - przepalił się czujnik optyczny w pokoju - to pański plan by się powiódł. 
Majora znalazł wysłany w celu naprawy elektryk. Ma pan pecha. Pani pozwoli, ten 
drobiazg ja wezmę. - Wyjął kartkę z wiadomością z nie stawiających oporu palców 
Taze. Zdawał się w pełni panować nad sytuacją. 
Złapałem się za klatkę piersiową w okolicy serca i przewróciłem oczami, chwiejąc się 
na nogach. Całe towarzystwo obserwowało mnie w osłupieniu, gdy z jękiem agonii 
moje ciało wyprężyło się i w kaskadzie szklanych odłamków wyleciało przez okno. 
Gwałtownym szarpnięciem obróciłem się w powietrzu i spadłem prosto na 
czekającego pod oknem szarego. Na nikogo więcej nie będzie już czekał - złamałem 
mu krtań. Obrót - i już byłem na nogach, gotów do biegu, który nie doszedł do skutku. 
Patrzyłem bowiem prosto w lufę rozpylacza trzymanego przez następnego milczka w 
szarym uniformie. To się nazywa, o ile się nie mylę, szeroko rozwinięta profilaktyka. 
- Dziewczynę zabierajcie do obozu, nie będzie nam już potrzebna, reszta razem z 
nim do centrum. Tylko nie dajcie się zaskoczyć! Widzieliście sami do czego jest 
zdolny! - To był bez wątpienia głos Kraja. 
„W tej chwili do niczego", pomyślałem ponuro. Szlag mnie trafiał - znałem sekret ich 
sukcesów i nie byłem w stanie przekazać go dalej. Co gorsza, wiadomość mogła 
zostać przeinaczona przez Kraja, który, jak należało sądzić, był jednym z 
organizatorów tej imprezy. 
Zostałem otoczony przez dziewięciu ponurych klientów w szarych wdziankach i 
zapakowany do ciężarówki (razem z nieboszczykiem). Żadnych szans na ucieczkę - 
to byli fachowcy, i to dużej klasy. Doszedłszy do tego budującego wniosku, siadłem 
spokojnie na podłodze. Jazda nie trwała długo. Pod lufami zaprowadzono mnie do 
zarekwirowanego wieżowca, wepchnięto do zimnego pokoju i rozkazano zrobić 
striptiz, tyle że bez muzyki. Za pomocą fluoroskopu i poniżających, zimnych sond 
usunięto z mojej osoby wszystkie dodatki i wręczono mi nowy przyodziewek. 

40/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Projektanci strojów na Cliaandzie mieli fantazję co się zowie. Był to jednoczęściowy 
kombinezon z elastycznego plastiku zapewniający użytkownikowi wygodę, ciepło i 
całkowitą otwartość - był idealnie przezroczysty. Ostatnim dodatkiem krawieckim 
mego stroju był metalowy kołnierzyk z kablem, który biegł do małego pudełka 
trzymanego przez jednego ze strażników. Wszystko to zostało zrobione w całkowitym 
milczeniu i niespecjalnie mi się podobało. Okazało się, że słusznie. Gdy operacja 
została zakończona, strażnicy wynieśli się. Wszyscy, z wyjątkiem tego, który trzymał 
pudełko. 
- Jeśli będę zmuszony, to mogę zrobić coś takiego - odezwał się tenże naciskając 
guzik na pudełku. 
W jednej chwili oślepiły mnie eksplodujące światła, uszy wypełnił mi superpotężny 
dźwięk, a każdy cal skóry zapłonął ogniem, zupełnie jakby wrzucono mnie do kwasu 
solnego. 
Skończyło się równie szybko, jak zaczęło. Zmysły wróciły i zobaczyłem, że leżę na 
podłodze z bolącą głową - musiałem nieźle rąbnąć w ścianę. To małe draństwo 
generowało prądy o wybranych częstotliwościach, oddziaływujące na ośrodki 
nerwowe. Pomysłowe - po co torturować ciało, skoro można dostarczyć impulsy bólu 
bezpośrednio do systemu nerwowego. Czysto i skutecznie. 
- Wstać! - usłyszałem i pozbierałem się dość szybko. Jeśli to miała być nauczka, bym 
zachowywał się posłusznie, to została ona przekazana jasno i wyraźnie. 
- Przyrzekam, że będę grzecznym chłopczykiem - wychrypiałem przez zaciśnięte 
gardło. 
Potulnie podreptałem za nim do innego pomieszczenia. Było całkowicie puste, jeśli 
nie liczyć biurka i haka, wyraźnie świeżo wbitego w sufit. Za biurkiem siedział Kraj. 
Obejrzał mnie dokładnie, co - biorąc pod uwagę moje wdzianko - nie sprawiało mu 
specjalnych problemów. Nie dziwię mu się zresztą: po raz pierwszy oglądał Pas 
Ratunkowy, a nie duplikat Vaski. Znudziła mi się ta obserwacja i przejąłem inicjatywę. 
- Co chciałby pan wiedzieć? 
- Wiele rzeczy, ale na to przyjdzie czas później. 
- A dlaczego nie teraz? Biorąc pod uwagę zaawansowanie technik hipnotycznych i 
farmakologicznych, że nie wspomnę o przestarzałych torturach, jak ten tu kołnierzyk, 
nie jest możliwe ukrycie jakichkolwiek informacji, i to przed tak zdeterminowanym 
człowiekiem jak pan. A więc niech pan pyta. Postaram się odpowiedzieć w miarę 
wyczerpująco, ale uprzedzam, że moje informacje o Korpusie są raczej mgliste - 
oględnie mówiąc - jako że nie informowano mnie o niczym konkretnym, na przykład o 
położeniu baz i innych takich rzeczach, zapewne właśnie dla uniknięcie nieszczęść, 
które mogłyby wyniknąć z sytuacji podobnych do mojej. Moja inicjatywa nie mogła 
nikomu zaszkodzić. 
Byłem szczerze zdziwiony, gdy pokręcił przecząco głową. 
- Na informacje przyjdzie czas później. Chcę zadać panu wiele pytań, ale przedtem 
chcę pana zapisać do służby. Na ochotnika. Żeby pana do tego przekonać, muszę 
zacząć od jednej sprawy: nie zostanie pan zabity. Moi ludzie nie boją się śmierci, to 
byłaby zbyt łatwa ucieczka od wszystkich problemów, które ich codziennie gnębią. 
Pan nie będzie miał szansy takiej ucieczki. 
W miarę upływu czasu miałem coraz bardziej dość tego gadania, powiedziałem 
zatem po prostu: 
- Proszę o tym zapomnieć. Proszę zdać sobie sprawę z faktu, że nie podoba mi się 
ani pan, ani pańska organizacja, ani też jej cele. I nie zamierzam zmienić zdania. 
Jeśli nawet to panu obiecam, to nigdy nie będzie pan miał pewności, czy naprawdę 
będę panu pomagał zamiast szkodzić. Nie traćmy na to czasu. 

41/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Pozwoli pan, że będę innego zdania - mówiąc to nacisnął coś na biurku i pudełko z 
mruknięciem wciągnęło kabel, tak że musiałem stanąć na palcach, z kołnierzykiem 
wpijającym się w szyję. - Zanim z panem skończę, będzie pan błagał o okazję do 
współpracy i rozpłacze się pan ze szczęścia, kiedy ten moment nastąpi. Pozwoli pan, 
że zademonstruję jedną z naszych najprostszych, ale również i najskuteczniejszych 
technik argumentacyjnych. 
Stanął obok i dwoma szarpnięciami przypiął dolne części moich rąk do biurka za 
pomocą kajdanek w ten sposób, że nadgarstki i dłonie miałem wolne. Następnie 
wyjął coś z szuflady. Była to siekiera - prymitywna i skuteczna, o długim stylisku i 
stalowym, lśniącym ostrzu. Złapał ją oburącz i podniósł wysoko w górę. 
- Co robisz, idioto! - ryknąłem nie mogąc nic zdziałać. Siekiera z głuchym stukiem 
opadła na blat biurka. 
Przepraszam, ale krzyknąłem. Ból był przeszywający. Podobnie jak przerażający był 
widok mojej prawej dłoni odrąbanej w nadgarstku i leżącej na biurku. Z przegubu 
tryskała krew. Siekiera uniosła się ponownie i tym razem, jestem pewien, 
wrzeszczałem przez cały czas - aż do momentu, w którym moja lewa dłoń została 
potraktowana tak samo jak prawa. Przez ten ból i przerażenie dotarł do mnie wyraz 
twarzy Kraja. Ten skurwiel, po raz pierwszy odkąd go zobaczyłem, uśmiechał się. 
Potem była nicość, w której obracały się wolno jakieś olbrzymie koła. 
Kiedy otworzyłem oczy, leżałem na podłodze. Minęło trochę czasu i musiałem wysilić 
pamięć, aby odtworzyć, co właściwie się stało. Dopiero wstrząsająca wizja 
odrąbanych dłoni przywróciła mnie do świadomości. Usiadłem pocierając dłonie o 
siebie. Były zupełnie normalne i na miejscu. Co tu się, do cholery, wyrabia? 
- Niech pan wstanie - dobiegło mnie gdzieś z góry. Był to głos Krają i zdałem sobie 
sprawę, że siedzę przed biurkiem. Wstałem i spojrzałem na blat. Był czyściutki. 
- Przysiągłbym, że... - zatkało mnie, gdy zobaczyłem dwa głębokie ślady, które 
potężne uderzenie wyryło w metalowym blacie. Zupełnie jakby ktoś rąbnął weń na 
przykład siekierą. Podniosłem ręce i przyjrzałem się nadgarstkom. Każdy otoczony 
był czerwoną pręgą. Wzdłuż brzegów znajdowały się czerwone przecinki po 
usuniętych szwach. Ale mimo to moje dłonie były takie jak zawsze. Co tu się dzieje? 
- Czy zaczyna pan rozumieć, co miałem na myśli? - głos Krają był równie szary, jak 
jego ubranie. 
- Coście zrobili?! Nie mogliście amputować moich dłoni i przyszyć ich z powrotem. 
Powiedzmy, że mogliście, ale to wymaga czasu, nie mogliście... - zamilkłem zdając 
sobie sprawę, że zaczynam bełkotać. 
- Nie wierzy pan w to, co się stało? Mogę powtórzyć. 
- Nie!!! 
Pokiwał głową z aprobatą. 
- No to zaczynamy szkolenie. Utracił pan już jakiś odcinek rzeczywistości, zgubił 
gdzieś nieco swego czasu, nie wie pan, co właściwie się stało. Lecz na pewno nie 
chce pan, by zdarzyło się to jeszcze raz. I tak właśnie będzie. W końcu straci pan 
wszelki kontakt z rzeczywistością, którą poważał pan przez całe życie. Kiedy stan ten 
zostanie osiągnięty, uznamy pana za jednego z nas. A wtedy przejdziemy do 
szczegółów związanych z Korpusem. Mogę zaręczyć, że będzie pan nie tylko 
zamęczał swoją pamięć, ale również jak najaktywniej opracowywał plany zniszczenia 
tej służby. 
- To się wam nie uda. Nie jestem sam. Korpus wie o was i pracuje przeciwko wam. 
Jest tylko sprawą czasu, kiedy skończy swe dzieło, a wtedy wszystkie wasze plany 
będzie można utopić w rynsztoku. 

42/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Ależ skądże. Przez cały czas zdawaliśmy sobie z tego sprawę i uprzedzaliśmy 
każdy wasz krok. Schwytaliśmy i torturowaliśmy wielu waszych agentów. 
Wiedzieliśmy, że wszystko, co Korpus robił, podporządkowane zostało agentowi 
polowemu. I czekaliśmy na niego. Zjawił się pan. Mamy pana i pan będzie bronią, za 
pomocą której zniszczymy Korpus. Prawie mu uwierzyłem. 
- To ładnie i ambitnie z waszej strony. Mam nadzieję, że się tym udławicie. 
Zapomnieliście o setkach planet popierających Unię. Gdy dowiedzą się, jakie kłopoty 
im sprawiacie, zmiażdżą was bez wysiłku. 
- Setki planet to tylko teoria. Praktycznie każda z nich istnieje sama dla siebie i nie 
jest problemem opanowywać je po kolei. A im bardziej rozszerza się nasze imperium, 
im więcej światów składa nam hołd, tym bardziej proces nabiera szybkości. 
- Istnieje czynnik, który ograniczy wasze podboje - wpadłem mu w słowo. - Wiem, na 
czym polega sekret waszych sukcesów. Dokonujecie inwazji na plenety, które i tak 
już przegrały. 
- Absolutna prawda - zgodził się ze mną. 
- Znajdujecie planetę, która dojrzała już do tego, by ją zająć, gdyż wśród jej ludności 
znajduje się aktywna grupa malkontentów. Wasi ludzie zaopatrują ich we wszystko, 
czego trzeba: pieniądze, broń, narzędzia propagandy. I w końcu robią przewrót, a wy 
napotykacie znikomy opór podczas samej inwazji. Wasi agenci dbają o to, by siły 
zbrojne poddały się po kilku strzałach. Inwazja jest wygrana, zanim jeszcze się 
rozpocznie. Nic dziwnego, że wasi żołnierze uważają się za niezwyciężonych. 
- Jest pan dobrym obserwatorem. Pańska analiza godna jest mistrza. To jest właśnie 
ta metoda. 
- No to was mam. 
- Raczej my pana. Co z tego, że pan wie? Nie zamelduje pan o tym nikomu, a jest 
pan jedynym spoza naszego kręgu, który ma na ten temat jakiekolwiek pojęcie. 
- Nie mogę panu obiecać, że nie zamelduję! 
- Pan nie, ale my możemy to zrobić w pana imieniu. Raport został przechwycony, a 
następnego nie będzie. I spokojnie minie jeszcze sporo czasu. A wówczas dojdziemy 
już do drugiego etapu naszego planu. Będziemy dysponowali wystarczającą liczbą 
sprzymierzeńców z podbitych planet, by przystąpić do otwartej wojny. Tacy ludzie 
nazywają się najemnicy. Ich straty będą ogromne, lecz my będziemy mieli dość baz, 
by stanowiły niewyczerpane źródło rezerwy. I tak, w efekcie, zawsze będziemy 
zwyciężać. Interesujący obrazek, prawda? 
- Nigdy wam się to nie uda! Kraj wstał zza biurka. 
- No cóż, pożyjemy - zobaczymy. Nadszedł czas, aby zacząć pańską indoktrynację! 
  
14 
Zabrano mnie do celi - nagiego pokoju bez okna, który za całe wyposażenie miał 
wiadro i również niedawno zainstalowany hak, do którego zostałem dohaczony przez 
strażnika. 
- Szansa, że umrę z głodu jest niewielka - poinformowałem strażnika. - Z całą 
pewnością najpierw umrę z pragnienia. 
Nie raczył nawet mi odpowiedzieć, ale przyniósł butelkę wody i standardową rację 
polową. Nie był to najlepszy posiłek w moim życiu. 
Gdy zająłem się przeżuwaniem, coś ścisnęło mnie w środku. Kraj mówił rozsądnie i 
prawie mnie przekonał. Zerknąłem na swoje nadgarstki. Przekonał mnie. Tylko 
dlaczego tak bardzo mu na tym zależało? Ponieważ, to oczywiste, nie byłem w tej 
grze jedynie pionkiem, który mógł przeważyć szalę, i to na którąkolwiek stronę. Póki 
co planecie Cliaand powodzi się w najazdach, lecz Korpus mógł zaktywizować 

43/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

działalność powstańczą, dając im w ten sposób zajęcie na planetach już podbitych, 
co uniemożliwiłoby dalszą ekspansję aż do czasu decydującego spotkania. Moje 
umiejętności i wiedza mogły przyczynić się do neutralizacji tego zagrożenia i dać 
czas Cliaandowi. Czas potrzebny na przejście do drugiej fazy operacji. 
A to oznaczało, że szarzy popełnili błąd. Powinni mnie zabić lub poddać klasycznym 
torturom, wówczas pomógłbym im. Ze dwa razy. Zapomnieli o prostym fakcie, że jak 
długo będę żył, tak długo stanowić będę najbardziej morderczą broń wymierzoną 
przeciwko nim - a już na pewno po tym, co mi zrobili. Teraz nie było szans na 
współpracę. 
To był trick. To musiał być trick i ja musiałem w to wierzyć, jeśli wszystko miało 
zachować sens. Opieprzyłem się zdrowo - słuchaj, DiGriz, wiesz wystarczająco dużo 
o rzeczywistości, aby wiedzieć, jak się nią manipuluje. Sam zawsze robisz to dla 
własnego dobra, a teraz ktoś wyciął taki numer tobie. Odcięte nadgarstki, z których 
tryskała krew! - spokój, do tego wrócimy za chwilę. 
Najpierw fakty. Medycyna, choć wspaniała, nie da sobie rady z taką operacją w tak 
krótkim czasie. No dobrze, ale skąd niby ten krótki czas? Gdzieś, na jakimś poziomie 
podświadomości wiedziałem, że między amputacją a powrotem świadomości minęło 
ledwie parę chwil - nie dni, najwyżej godziny. Każdy ma taki zegar, który nigdy się nie 
zatrzymuje. Właśnie teraz usiłował mnie poinformować, że od chwili, gdy się tu 
znalazłem, upłynęło naprawdę niewiele czasu. Ale jakie miałem dowody? Że 
powinien być zarost albo dłuższe włosy? A kto bronił im ostrzyc mnie i ogolić? 
Paznokcie? Zawsze krótko je przycinam, a krótko przycięte paznokcie zawsze 
wyglądają tak samo. Zaraz, zaraz... coś mi świta... w czasie ładowania... złamałem 
paznokieć na małym palcu lewej ręki... jak rąbnąłem w ten głupi taster... nie patrz 
jeszcze... przypomnij sobie... denerwujący kawałek odłamanego paznokcia... cichy 
krzyk bólu... i maleńka kropla krwi... Incydent, o którym całkiem zapomniałem w 
gorączce późniejszych wydarzeń. 
Ostrożnie uwolniłem dłoń spod pilnującego jej półdupka i obejrzałem: mały palec, 
złamany paznokieć i niewielki s trupek. Mam cię, Kraj, ty stary oszuście! 
Sądząc z wyglądu ranki, byłem ich więźniem ledwie kilkanaście godzin. Najwyżej 
dwa dni. Czerwone blizny na nadgarstkach były zwykłymi czerwonymi bliznami. Mogli 
je zrobić na sto sposobów. A amputacja? Kraj manipulował rzeczywistością - może 
była to hipnoza, może co innego. W tej chwili nie było to ważne. Zatem nie byli aż 
tacy inteligentni, na jakich chcieli wyglądać. Bez wątpienia stosowali tę technikę, 
technikę wykorzystywania luk w pamięci na tyle często, że popadli w rutynę i stracili 
krytycyzm. Szczególnie że wyniki były zwykle z pewnością rewelacyjne. Kraj radził 
sobie w ten sposób z obywatelami własnego świata, którzy brali swój zaścianek 
egzystencji za jedyną rzeczywistość, ich świat był dla nich jedynym światem. 
Wystarczyło wyrwać ich ze znajomego środowiska, by ich mózgi, pod odpowiednim 
naciskiem, zamieniały się w roztrzęsioną galaretę nadającą się do dowolnego 
formowania. 
Pięknie. Tyle tylko, że nie takich sposobów było trzeba na elastycznego, z gruntu 
nieuczciwego i z dziecinną łatwością zmieniającego skórę (kameleon przy mnie 
nabawiłby się kompleksów) Jima DiGriz - człowieka o tysiącu twarzy, który znał setki 
kultur; bywalca dziesiątków światów. Chcieli zgnieść moją rzeczywistość jak wesz? 
Śmiechu warte usiłowanie! Tych wszy jest na mnie parę setek. 
Z radości zacząłem tańczyć i huśtać się na kablu. O małego słonia nie powiesiłem się 
przy tej okazji, gdy ześliznęła mi się ręka. Szczęśliwie złapałem kabel, inaczej nie 
byłoby już tu ze mnie pożytku. 

44/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Ponieważ moje wygłupy i próba samobójstwa nie wywołały żadnej reakcji, możliwości 
były dwie: albo tu nie ma „pluskiew", albo nikt nie ma czasu na obserwacje. 
Postanowiłem przyjąć to za pewnik. 
Sam kabel był zbyt cienki, by można było się po nim wspiąć (patologicznie podejrzliwi 
gospodarze musieli przewidzieć taki zamiar), lecz zrobiwszy pętlę można się było na 
nim bujać! 
Z pojemników po wodzie i żywności zrobiłem tampon, mogący posłużyć mi za 
rączkę. Związałem wokół niej podwójną pętlę z kabla. Na wysokości szyi. 
Podskoczyłem jak najwyżej i zawisłem całym ciężarem. 
Za dziesiątą próbą poczułem, że prędzej ręce wyrwą mi się ze stawów, nim puści ten 
cholerny mechanizm. Teoria była słuszna: obręcz, kabel, pudełko, hak - wiele 
elementów. Gdyby zawiódł tylko jeden z nich, byłbym wolny. Pewnikiem zawiodą 
raczej moje elementy. Chwilę odsapnąłem i skoczyłem po raz trzynasty. 
Szczęśliwa trzynastka! Coś chrupnęło metalicznie i pudełko rąbnęło mnie w głowę. 
Byłem wolny. Pewnie tylko na parę chwil, lecz zawsze. 
Pozbierałem się i przyjrzałem mojemu narzędziu tortur. Tylna ścianka naszpikowana 
była czerwonymi guziczkami. Zatrzęsło mną na myśl o naciśnięciu któregokolwiek. 
Nad nimi były jeszcze dwa większe: czerwony i czarny. Czerwony był wduszony. Z 
duszą na ramieniu nacisnąłem czarny. 
Nic się nie stało. Tego byłem niemal pewny. Czując się już bezpiecznie wdusiłem 
jeden z małych czerwonych, potem następny. I jeszcze jeden. Nic - teraz był to 
martwy kawałek metalu. Zwinąłem kabel tak, by zwisał na wysokości rąk. Drzwi nie 
były zamknięte: albo głupota straży, albo pokładanie zbyt dużych nadziei w machinie. 
Przycisnąłem oko do futryny i zrobiłem niewielką szparkę. 
I natychmiast zatrzasnąłem drzwi z powrotem. Korytarzem zbliżało się dwóch 
szarych, taszczących jakiś złowieszczy przedmiot. Następny krok w reedukacji 
DiGriza? Gdy poruszyła się klamka, stało się to nader prawdopodobne. 
W zanadrzu miałem dla tej parki pewną niespodziankę, lecz postanowiłem osiągnąć 
maksymalny efekt dramatyczny. Stanąłem za drzwiami i podziwiałem, jak mocują się 
z nieporęcznym meblem. Dopiero gdy jeden pisnął na znak alarmu, z całej siły 
rąbnąłem go uchylonymi drzwiami. 
Słysząc chrzęst i skowyt, wyskoczyłem z ukrycia. Pudełko huśtające się na kablu 
nadawało się znakomicie na broń zaczepną. Jeden z szarych pochylał się właśnie 
nad maszyną, zajęty głównie swoimi stopami, na których znalazła oparcie. 
Walnąłem go jedyną dostępną mi bronią w szczyt czaszki. Zanim pudełko zdążyło 
odskoczyć, pierwszy miał już spluwę w garści. Zainkasowałem cios w krocze. Zwinął 
się z bólu, a ja bez trudu zabrałem mu broń. Miała pełny magazynek. Zmarnowałem 
dwa pociski, ale zyskałem w zamian pewność, że ci dwaj nie podniosą już alarmu. 
Wziąłem głęboki oddech i wychyliłem głowę za drzwi. Korytarz był pusty, pomknąłem 
więc do schodów. Następnym poziomem powinien być, o ile dobrze pamiętam, 
parter. Zbiegłem po dwa schody naraz i okazało się, że pode mną jest jeszcze osiem 
pięter. 
A jednak to fakt, że latali po mojej korze mózgowej w swoich malutkich ołowianych 
bucikach. Potwierdzało to moją teorię, że prawie wszystko, co przydarzyło mi się po 
aresztowaniu, to były iluzje, fałszywe wspomnienia. Pojawił się problem - czy to, co 
teraz robię, to rzeczywistość, czy może następne fałszywe wspomnienie, które ma mi 
udowodnić, że ucieczka jest niemożliwa. Może obudzę się znów w tamtym pokoju, 
przyczepiony do pudełka? Gdyby to była prawda, to i tak nie mogłem nic na to 
poradzić. Musiałem uznać iluzję za rzeczywistość. 

45/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Cztery piętra niżej, gdy już zaczynało kręcić mi się w głowie od ciągłego biegania w 
kółko, zobaczyłem jegomościa w szarym uniformie. Wędrował w górę i właśnie miał 
szok w oczach. Ponieważ to ja, a nie on, spodziewałem się takiego spotkania, mój 
strzał padł pierwszy. 
To był strzał! W przeciwieństwie do poprzednich ten pocisk napędzany był rakietowe 
i wywalił dziurę w ścianie, a z jegomościa pozostały tylko nogi i łeb. Ekonomiczna 
rzecz! Rzuciłem się po schodach jak oszalały samobójca - oczekiwanie na oklaski 
byłoby zupełnie pewnym sposobem skończenia ze sobą. 
Schody urwały się i rąbnąłem w ścianę. Za sobą słyszałem jazgot organizującej się 
pogoni. Pchnąłem drzwi i wszedłem w ciemność. Dostrzegłem surowe ściany i kurz – 
oczywiste wskazówki, że minąłem parter i z rozpędu wlazłem do piwnicy. W dali 
majaczył blask światła. Podążyłem w tym kierunku. Gdy jednak dotarłem do celu, nie 
wzbudził on we mnie zachwytu. 
Było to bowiem okno, ale nie takie, o jakim marzy każdy uciekinier, lecz małe, 
wysoko umieszczone i tak okratowane, jakby broniło dostępu do skarbca, a nie do 
głupiej rupieciarni, o której zawartość pokiereszowałem sobie nogi. Dopingowany 
nadchodzącymi z dali przekleństwami, cofnąłem się i wywaliłem w ścianę cały 
magazynek. 
Spory kawał ściany wraz z oknem zamienił się we wspomnienie. Odrzuciłem 
bezużyteczną już broń i wspiąłem się po stercie gruzu, jaką zupełnie mimowolnie 
zrobiłem. 
Wylazłem z tej nory na ulicę i puściłem się ekstracugiem. Ktoś wrzeszczał, ale nie 
raczyłem odkrzyknąć. Może było to niegrzeczne, lecz brakowało mi tchu, a dłuższe 
pozostanie na wolności było ciągle sprawą problematyczną. W moim awangardowym 
stroju miałem szansę zostać zauważonym nawet przez ślepca. Powinienem pozbyć 
się tego wszystkiego i przywarować. 
Skręciłem za róg i wleciałem na kogoś podążającego w przeciwnym kierunku. Obaj 
znaleźliśmy się na ziemi i wtedy zobaczyłem jego twarz. Zatkało mnie w pierwszej 
chwili. To był Otrov! Potem ujrzałem, że ten najłagodniejszy spośród znanych mi 
ludzi zmienia.się w dzikie zwierzę. Twarz mu się wykrzywiła, usta zacisnęły we 
wściekłym grymasie. Przydusił mnie do ziemi. 
- Coś ty narobił najlepszego! - wycharczał. - Kraj o ciebie pytał! Kraj cię szuka! 
  
15 
Szamotaliśmy się przez chwilę, ale mój pierwszy błąd był już nie do naprawienia. 
Trzeba było od razu złapać go za kark, a nie gapić się jak na święty obrazek. Byłem 
wyczerpany i choć dałem mu pudełkiem w ucho, to bez specjalnych efektów. Zrobił 
tylko zeza, ale nie puścił mnie. Do tej pory zresztą przygalopował jeszcze oddział 
szarych, którzy rzucili się na nas z prawdziwą euforią. Rozdzielili nas i kopniakami 
pomogli mi wstać. Było ich sześciu plus Otrov, którego wyraz twarzy sugerował, że 
bardzo chciałby być w tej chwili gdzie indziej. 
- Rozumiesz - zaczął - Kraj rozmawiał ze mną. O Vasce. Powiedział, że go szuka... - 
głos był cichy i po chwili zamarł zupełnie. 
Szarzy nie zareagowali, ja natomiast nie okazałem tyle samokontroli. 
- Ty szmato, masz teraz powód do tygodnia świętowania, ty... ty... - głos uwiązł mi w 
gardle, gdy jeden z moich pięciu władców szarpnął kablem. 
Zamrugałem oczami. Przed chwilą jeszcze wydawało mi się, że jest ich sześciu. Nie 
mogłem dojść z tym przez dłuższą chwilę do ładu, z ciemności jednak wysunęła się 
para rąk i zacisnęła wokół szyi numeru piątego. Oczy wyszły mu z orbit, rozdziawił 
gębę, a ja musiałem się sporo wysilić, aby nie zrobić tego samego. 

46/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Interwencji sił nadprzyrodzonych nie brałem pod uwagę, a sojuszników tutaj nie 
miałem. Co zatem, u licha? Cud? Z osłupienia wyrwał mnie cichy chrzęst, oczy się 
zamknęły i numer piąty zniknął z horyzontu. Poszamotałem się trochę, by zwrócić na 
siebie uwagę, kopnąłem nawet Otrova w kostkę. On też powinien mieć jakieś zajęcie. 
- Nie musiałeś tego robić - poskarżył się. 
Uśmiechnąłem się do niego, widząc, jak numer czwarty odchodzi w ślad za 
poprzednikami. Podziwu godne były i sposób, i precyzja, z jaką eliminowano moich 
przeciwników. To musieli być fachowcy pierwszej klasy. 
Trzeci jednak nie stanął na wysokości zadania: krótkim charkotem obwieścił światu 
swój koniec, zamiast odejść w spokoju z tego padołu. Poczekałem, aż pozostali 
odwrócą się w stronę, z której nadszedł lament, i trzasnąłem najbliższego kantem 
dłoni w szyję. Byłem osłabiony i musiałem to powtórzyć, zanim coś tam pękło i legł 
na ziemi. W tym samym czasie doszły mnie przedśmiertne jęki i łoskot walących się 
ciał. 
Kiedy się wyprostowałem, moi wybawiciele kończyli właśnie zbożne zajęcie, którego 
efektem było siedem ciał malowniczo ułożonych na jezdni. Było to dość ciekawe, 
gdyż moi wybawiciele mieli wyraźnie kobiece kształty, buraczkowe wdzianka i 
wysokie buty na obcasach. 
Bliższy odwrócił się i rozpoznałem sierżanta Taze. Rozsypane kawałki zaczęły się 
układać. Druga kobieta była drobniejsza i dość zgrabna, o figurze, którą znałem 
doskonale i o twarzy, której nie zapomnę. Moja żona. 
- Hej, hej! - powiedziała Angelina, całując mnie na powitanie. - Mam nadzieję, 
kochanie, że jesteś w stanie trochę jeszcze pobiegać, bo robi się tu tłoczno. 
Coś przeleciało obok mnie, rozbijając szybę wystawową jakiegoś sklepu. To dodało 
powagi jej słowom. 
- Pobiegać... - wychrypiałem, dalej nie bardzo wiedząc, co się tu dzieje, mając jednak 
dość rozsądku, by nie zadawać głupich pytań. 
Taze objęła mnie ramieniem, nadając mi właściwy kierunek i pomagając utrzymać 
pion, a Angelina uwolniła mnie od pudełka z kablem. No i pobiegliśmy. Jestem 
pewien, że był to czarujący widok: facet z głupim wyrazem twarzy i w przezroczystym 
wdzianku, poruszający się jak żwawy sześćdziesięciolatek, i dwie dziewczyny w 
skąpych strojach. Tyle że w pobliżu nie było nikogo, kto mógłby ten widok docenić. 
Taze skręciła za róg, potem jeszcze raz, i pociągnęła mnie do jakiegoś budynku. 
Zasunęła rygle w stalowych wrotach i ruszyliśmy dalej, tyle tylko, że wolniej, przez 
jakieś schody, biura, aż do pokoju, którego okna wychodziły na podwórze. Miałem 
słabą nadzieję, że wiedzą obie, co robią. 
Wiedziały. Wylezliśmy przez okno, przeszliśmy przez podwórze i Taze otworzyła 
drzwi do garażu. Stał w nim nowiutki cliaandzki wóz dowodzenia z generalskim 
proporcem na antenie. 
- To już lepiej! - mruknąłem chwiejąc się na nogach. 
- Oboje do tyłu! - rozkazała Taze wkładając wojskową kurtkę i upychając włosy pod 
hełmem. 
Powstrzymałem głupie pytanie, co się stało z oryginalnym użytkownikiem wozu, i 
polazłem do tyłu. Ledwo zamknęliśmy drzwi, wóz wyrwał do przodu, przewracając 
nas na podłogę. 
- Zeszczuplałaś - sieknąłem łapiąc oddech. 
- Będziesz z pewnością szczęśliwy, słysząc, że zostałeś ojcem bliźniaków. Dwóch 
chłopców. Dałam im imiona po tobie: James i Bolivar. 
- Jak sobie życzysz, kochanie. Najpierw chciałbym jednak wiedzieć, jakim cudem 
zjawiłaś się tutaj i to w odpowiedniej chwili. 

47/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Przyleciałam, żeby się tobą zaopiekować, kochanie, i jak widzisz, zrobiłam słusznie. 
- Tak, oczywiście - skinąłem głową słysząc ten wzorcowy przykład kobiecej logiki. - 
Tyle tylko, że kiedy ostatnio się widzieliśmy, kierowano cię właśnie do szpitala z 
wielkim wybrzuszeniem przepony i błyskiem macierzyństwa w oczach. 
- No przecież ci powiedziałam, że wszystko poszło dobrze, nie słyszałeś? 
Dowiedziałam się później, że te łotry z Cliaandu wyruszyły na podbój następnej 
planety i że jesteś prawdopodobnie z nimi. To wszystko. 
- Inskipp ci powiedział? 
- Oczywiście! - parsknęła. - To są skutki braku mego zbawiennego wpływu na ciebie. 
Zgłupiałeś? Włamałam mu się do biurka i znalazłam raporty. Nie był uszczęśliwiony, 
ale przyleciałam tu jako zespół uzupełniający. Nie miał wyboru. Obiecał, że będzie 
miał na oku piastunkę i dzieci. Dostaliśmy się na orbitę, otrzymaliśmy wiadomość, no 
i jestem. Poczekaj, zajmę się zamkiem tej twojej obroży. Nie wiem, dlaczego zawsze 
pozwalasz się tak traktować? 
- W twojej relacji są pewne luki - powiedziałem łagodnie. - Czy byłabyś na tyle miła, 
żeby odpowiedzieć mi na parę pytań? Na przykład - jaką wiadomość? 
- Moją! - włączyła się Taze, która bezwstydnie podsłuchiwała. - Ci durnie zamknęli 
mnie w obozie dla cywilów. Mnie - sierżanta Gwardii! Wyszłam z niego jeszcze tej 
samej nocy i odszukałam nadajnik alarmowy. 
No i przekazałam wiadomość na częstotliwości, którą zapisałeś mi na karteczce. 
Zapamiętałam ją, zanim mi zabrali kartkę. 
Taze była dość pewna siebie i moja pamięć nieśmiało zasugerowała, że ma po temu 
powody. 
- Jak tylko to usłyszeliśmy, wzięłam rakietę zwiadowczą i wylądowałam - uzupełniła 
relację Angelina. - Musiałam sobie utorować do ciebie drogę, co nie było nawet 
specjalnie trudne. Jak na przyszłych zdobywców galaktyki, to nie są oni zbyt zdolni. A 
potem spotkałam Taze. 
Zbliżyła usta do mego ucha i spytała lodowato: 
- Dobrze znasz tę dziewczynę? 
- Raz ją widziałem - odparłem tonem urażonej niewinności. - A poza tym ona nie jest 
w moim typie. 
- Ty lubisz takie hoże panienki. Nie oszukuj mnie! Skierowałem rozmowę na bardziej 
neutralne tematy. 
- No dobrze, ale skąd wiedziałaś, gdzie mnie szukać? 
- To było proste. Ci w szarych mundurach zajmują tylko jeden budynek w mieście. 
Obserwowałyśmy go. - Usłyszałam chrzęst i obroża puściła. - Starałyśmy się wejść 
do środka, a jedyny kłopot był z takimi różnymi nachalnymi łobuzami, podobno 
żołnierzami, ale w efekcie dowiedziałyśmy się paru ciekawych rzeczy i dostałyśmy 
ten wóz. 
Wiedziałem już wystarczająco dużo, aby nie pytać o losy kierowcy i jego kumpli. 
- A teraz opowiedz nam, co ci się przydarzyło - zażądała Angelina przytulając się do 
mnie. - Umieram z ciekawości, żeby się dowiedzieć, co miałeś na szyi i dlaczego 
nosisz ten seksowny kombinezon. 
Opowiedziałem im. Wszystko po kolei. Nagrodą były westchnienia, jakie mogą 
wydawać tylko dziewczyny, i przynajmniej jeden pisk, gdy doszedłem do 
nadgarstków. Potem słuchały już w oziębłym milczeniu. Poczułem coś w rodzaju 
litości dla każdego osobnika w szarym uniformie, który będzie miał pecha spotkać się 
z tymi ślicznotkami. Angelina miała wrodzony talent do urozmaicania sposobów, w 
jakie jej bliźni schodzili z tego świata. 

48/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Zanim skończyłem tę fascynującą historię, dotarliśmy do miejsca przeznaczenia, 
strzeżonego przez podwójną śluzę. Wjechaliśmy do wnętrza. Znajdowało się tam 
sporo dziewczyn, silnie uzbrojonych, ponętnych, a ja, potrząsając wciąż z 
niedowierzaniem głową (do tej pory nie wiem, jak udał się przewrót przeciwko tak 
atrakcyjnemu rządowi), pozwoliłem zaprowadzić się do pokoju. Była w nim 
nadzwyczaj zachęcająca wojskowa prycza. Niewiele myśląc, zaraz na nią opadłem. 
- Ubranie - zadysponowałem. - I coś do picia. Niekoniecznie w tej kolejności. 
Na szczęście obok znajdowała się moja żona, gdyż w przeciwnym razie z pewnością 
wmuszono by we mnie szklankę jakiegoś soku czy innego paskudztwa. Zamiast tego 
podała mi butelkę porządnego piwa. Zadziałało jak balsam na moje rozkojarzone 
zmysły. 
- Obawiam się, że moje odczucia... moje poczucie rzeczywistości znajduje się 
jeszcze w dość podłym i niezorganizowanym stanie - przyznałem się po osuszeniu 
butelki. Z wyrazu twarzy Angeliny wyczytałem, że zdążyła to już zauważyć. 
- Oni mi coś zrobili, nie wiem dokładnie co, ale jeszcze mi to nie przeszło. 
- Zabiję ich co do jednego i będę miała z tego dużą satysfakcję - syknęła Angelina 
przez zaciśnięte zęby, a zewsząd odezwały się pomruki aprobaty. 
Zamknąłem oczy, żeby dać im odpocząć. Kiedy je otworzyłem, w pokoju paliło się 
światło, a obok mnie stała tylko Angelina. Czułem się tak, jakbym oglądał pocięty na 
kawałki film, w którym niektóre odcinki zastąpiono przezroczystą taśmą. Poczułem do 
Krają pewien rodzaj szacunku, co bynajmniej nie przeszkodziło mi znienawidzić go 
jeszcze bardziej. 
- Jestem głodny - poinformowałem Angelinę. Podeszła do pryczy i wzięła mnie za 
rękę. 
- Spałeś i mówiłeś przez sen takie dziwne rzeczy... 
- Jak coś zjem, poczuję się lepiej, a kiedy wrócimy do bazy, lekarze odkurzą 
wszystkie kąty mojej jaźni. Ale teraz są ważniejsze sprawy. Musimy zorganizować 
ruch oporu, zanim oni położą na wszystkim swoją łapę i... 
- Nie. 
- Co nie! - Miałem wrażenie, że uciekła mi gdzieś część rozmowy. Albo to znów 
przykład babskiej logiki. 
- To znaczy, że nie, że my tego nie zrobimy. Kiedy spałeś, posłałam Inskippowi 
raport i opisałam w nim wszystko, co powiedziałeś o ich planach i o tym, jak 
przeprowadzają swoje operacje. 
- Czy podpisałaś go przynajmniej moim nazwiskiem? - spytałem rozdrażniony. 
- Zapomniałeś, skarbie, że nosimy to samo nazwisko! Wypiliśmy, żeby załagodzić 
całą sprawę. Potem spróbowałem wrócić do tematu. 
- No więc wysłałaś raport, i co? 
- Dostałam od Inskippa odpowiedź: „Wiadomość przyjęta, gratuluję, wracajcie 
natychmiast". Dlatego powiedziałam „nie". 
- I ty myślisz, że ja wrócę? - prychnąłem. 
- Nie czujesz się dobrze, wymagasz opieki lekarskiej, zrobiłeś, co miałeś zrobić. 
- Nie o to pytałem. Czy myślisz, że ja teraz wrócę? Spróbowała wyglądać nieco 
groźniej, ale jej to nie wyszło. Wzruszyła ramionami. 
- Oczywiście, że nie. Gdybyś to zrobił, nie byłbyś tym człowiekiem, za którego 
wyszłam. Zetrzyj więc z powierzchni gruntu tych obrzydliwych szaraków, ocal Buradę 
i powstrzymaj dalsze najazdy. Dla ciebie powinno to być dość łatwe. 
- Moment, chwila - nie wszystko naraz, ale w ogólnych zarysach plan przedstawia się 
całkiem trafnie. Trzeba zorganizować tu partyzantkę. Powinna się tym zająć Taze. 

49/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Przy naszej pomocy i wsparciu materialnym. Ale jest jedna rzecz, ważniejsza od tego 
wszystkiego. Musimy złapać Krają, a w najgorszym razie kogoś z jego sztabu. 
- Wspaniały pomysł! Jeśli myślisz, że on wie wszystko o torturach, to może nauczy 
cię tego i owego. Pamiętam... 
- Nie o to chodzi, skarbie. Chcę, żeby ten człowiek przeszedł specjalne testy w 
laboratorium. Nie zauważyłaś niczego szczególnego, gdy ich dzisiaj wykańczałaś? 
- Nic, poza tym, że byli tak samo ubrani, a ich skóra wydawała się zimna. 
- Właśnie. Oni nigdy się nie śmieją, nie okazują w ogóle niemal żadnych uczuć, 
żadnych wzruszeń, nie plotkują, nie odzywają się nawet, jeśli nie mają nic istotnego 
do powiedzenia, i parę jeszcze innych, podobnych spraw. 
- Chcesz mi powiedzieć, że to są zombi, androidy czy tego rodzaju potworki, które 
pojawiają się w kosmicznych operetkach dla przedszkolaków? 
- Pośmiej się, pośmiej, póki jeszcze możesz.- Nie, .te typy to nie potworki. Są bez 
wątpienia żywe jak normalne organizmy, tyle tylko, że nie są to, jak sądzę, ludzie. 
- Może lepiej się prześpij? 
- Nie wygłupiaj się! To nie są majaki zoperowanego mózgu. To chodzi mi po głowie 
od chwili, gdy zobaczyłem Kraja. Jeszcze na Cliaandzie. I są na to dowody, mój 
skarbie. Żołnierze śmiertelnie boją się Kraja i jego ludzi, nie chcą nawet o nich 
rozmawiać. Ludzie w szarych mundurach odcięci są od normalnego cliaandzkiego 
życia i różnią się od innych w każdym calu. Zupełnie jakby byli czymś innym. 
Wyobrażam sobie to w następujący sposób: dokonuje się przeglądu zamieszkanych 
planet - a ktoś musiał to zrobić - i tutaj, proszę, Cliaand okazuje się gotów do zajęcia; 
zmilitaryzowany sposób życia, głębokie podziały klasowe - nic, tylko znaleźć się na 
górze i przejąć kontrolę. I zdaje się, że właśnie zrobili coś takiego. Nie pojawiają się 
w żadnych spisach czy kartotekach, tak drogich wojskowemu sercu, a przecież są, i 
to na górze. 
- No cóż... 
- Właśnie, nie jesteś przekonana, ale zaczynasz się zastanawiać. Możesz mi znaleźć 
jakąś wzorcową próbkę, która ubrana by była w szary mundur? 
- Jeśli ci na tym zależy, ale nie mogę obiecać, że będzie całkiem nie uszkodzona. 
Najważniejsza jest, tak chyba mówiłeś, głowa? 
Zanim zdążyłem się odezwać, do pokoju wpadła Taze i rzuciła na pryczę furę 
ciuchów. 
- Ubieraj się, szybko! Te buty to największe, jakie udało mi się u nas znaleźć, i oby 
tylko pasowały! 
- Skąd ten pośpiech? 
- Wokół jest pełno wojska, mają czołgi. Cały budynek jest obstawiony przez 
Cliaandczyków! 
  
16 
Buty, z lekko wydłużonymi noskami, okazały się ciasne jak cholera. Mimo to 
wsunąłem nogę najgłębiej, jak mogłem. 
- Śledzili nas? - zapytałem. 
- Za kogo mnie masz? Nie, i wozu też tu nie ma! - obruszyła się Taze. 
Spróbowałem zmusić swój mózg do myślenia, gdy nagle zadzwonił telefon. 
Zamarliśmy w pół ruchu, wpatrując się w aparat, jakby był diabłem wcielonym. 
Zadzwonił jeszcze raz, a potem rozjarzył się ekranik i pojawił się Kraj. Jak zwykle 
zimny i opanowany. 
- Wiecie, że jesteście otoczeni? - odezwał się. - Wszelki opór jest beznadziejny, 
DiGriz. Poddajcie się, a nikomu z twoich przyjaciół nie stanie się żadna krzywda. 

50/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Kopnąłem ekran i obraz zgasł. Potem złapałem aparat i rąbnąłem nim o ścianę. Na 
skórze pojawiły się kojące krople potu. Odetchnąłem głęboko i spoglądając na 
plastikowy szmelc, zacząłem liczyć na palcach. 
- Zapomnijmy na chwilę o tym telefonie i przemyślmy, co tu się dzieje. Po pierwsze, 
nikt za nami nie jechał. Po drugie, nie ma tu wozu, a więc nie mogli nas namierzyć. 
Po trzecie, Kraj wie, gdzie jestem. W takim razie albo kombinezon, albo ja mam 
zamontowany nadajnik. Kombinezonem zaraz się zajmę, a mnie będzie potrzebny 
dobry rentgen i równie dobry chirurg. Jak tylko się stąd wyniesiemy. 
- Zapomniałeś o innym, prostym rozwiązaniu - odezwała się Angelina. 
- Nigdy nie twierdziłem, że jestem wszechwiedzący. Co ci przyszło do głowy? 
- Pudełko. Mówiłeś, że jest kontrolowane przez radio. 
- Oczywiście, że jest. A ten mebel jest tutaj? 
- Pod tobą. Myślałyśmy, że może się przydać. 
- Brawo. Po trzy punkty dla każdej! Nic, pomyślmy, co możemy zrobić. Taze, co to za 
budynek i jak stąd można wyjść? 
- To fabryka, której właścicielką jest jedna z nas. Stąd nie ma wyjścia, to znaczy, są 
trzy bramy, ale wszystkie obstawione. Los skazał nas na walkę i śmierć, ale drogo 
sprzedamy swoją skórę i zabierzemy wielu z tych... 
- Dobra, dobra. To będzie na naszym nagrobku, jakby co. DiGriz widzi drogi wyjścia 
tam, gdzie inni zauważają tylko lity mur. Ta właścicielka tu jest? 
- Tak. 
- Świetnie, przyślij ją jak najszybciej... Rozumiem - zwróciłem się do Angeliny, gdy 
Taze wymiotło z pokoju - że przywiozłaś nasze standardowe wyposażenie? 
- Pewnie, że tak. Cały arsenalik. 
- Grzeczna dziewczynka. Kiedy pomyślę sobie, że jesteś moją żoną, rośnie moje 
poczucie bezpieczeństwa. 
Taze wbiegła w towarzystwie innej amazonki, trochę starszej, ale fascynującej w 
swej dojrzałości... W oczach Angeliny dostrzegłem lodowaty błysk i szybko 
przeniosłem spojrzenie gdzie indziej, a myśli skierowałem na inne tory. 
- Nazywam się James DiGriz, kosmiczny szpieg i złodziej. 
- Miło mi, Fayda Firtina z Gwardii - warknęła w odpowiedzi i zasalutowała. 
- Mnie również, a przechodząc do rzeczy: rozumiem, że jesteś właścicielką tego 
budynku. 
- Zgadza się, Zjednoczenie Budowy Autosłużących „Firtina". Spółka z ograniczoną 
odpowiedzialnością. Najlepszy towar na rynku. 
- Co to jest... 
- Autosłużący? 
- W rzeczy samej. Nie bardzo jestem zorientowany... 
- Towar luksusowy, bez którego nie można się obejść w dobrze prowadzonym domu. 
Robot, który został zaprogramowany i wyszkolony jako służący i pomoc domowa, 
który odciąży każdą gospodynię od codziennych, uciążliwych prac... 
Mówiła jeszcze dalej, cytując chyba broszurkę reklamową, ale ja się już wyłączyłem. 
W głowie formował mi się plan, aż nagle dotarło do mnie, że strzelają. 
- Próbny atak - poinformowała mnie Taze ze słuchawką radiotelefonu przy uchu. - 
Odparto ich. 
- Na razie pewnie nie zaatakują poważnie. Chcą mnie żywego. Powstrzymujcie ich 
nadal. Fayda - zwróciłem się do właścicielki fabryki - czy mogłabyś naszkicować plan 
tego bydynku i najbliższego terenu? 
Zrobiła to szybko, dokładnie zaznaczając okna, drzwi i sąsiednie ulice. 
- Jak wyglądają te roboty? 

51/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Podobne do ludzi tak kształtem, jak i wielkością - to optymalna forma do ich 
domowych zadań. 
- Dobra. Ile z nich jest do użycia w tej chwili? - Nie wiem dokładnie, ale miedzy sto 
pięćdziesiąt a dwieście. 
- Idealnie. Dokładnie odpowiada to naszym potrzebom. Czy byłoby wielkim 
nieszczęściem - mam nadzieję, że są ubezpieczone - gdyby zginęły za wolność 
Burady? 
- Każdy zginąłby z ochotą za taką sprawę, gdyby posiadał uczucia, tyle że one są 
niezdolne do walki. 
- Tym już my się zajmiemy. To będzie oddział dywersyjny. Chodźcie, to wam 
powiem, co wymyśliłem. 
Moje szare komórki doszły już do siebie, a dobiegający z zewnątrz zgiełk bitewny 
utrzymywał je w formie. Po półgodzinie autosłużący zajęli wyznaczone im 
stanowiska. 
- Znacie rozkazy? - spytałem tłum stojący w hali ekspedycyjnej. 
- Znamy, proszę pana, dziękujemy panu - odpowiedział zgodny chór z akcentem 
świadczącym o głębokiej kulturze. 
- A więc przygotujcie się. Kiedy powiem „naprzód", wyjdziecie stąd, każdy do 
swojego zadania. 
- Z przyjemnością, proszę pana, dziękujemy panu. 
Było tu ponad sto pięćdziesiąt sztuk tego tałatajstwa, uszykowanego w równych 
szeregach. Każdy ściskał kawał rury lub kija imitującego broń. Jedni mieli kapelusze, 
inni kurtki czy spodnie, sprezentowane im przez kobiece oddziały uderzeniowe. Nie 
było to dla mnie najlepsze rozwiązanie, zważywszy mój stan cywilny, dookoła 
znajdowało się bowiem aż za dużo młodych, opalonych ciał, żeby normalny chłop był 
w stanie to zignorować. Roboty stanowiły w tym względzie miłą odmianę. Spojrzałem 
na zegarek i podniosłem mikrofon. 
- Wszystkie jednostki - baczność! Piętnaście sekund do godziny zero! Grenadierzy, 
proszę do ostatniej chwili nie zbliżać się do okien. Gotowi... zapalniki... RZUCAĆ! 
Na ulicy nastąpiła seria głuchych eksplozji, gdy dziewczyny rzuciły z górnych pięter 
granaty. W większości były to granaty dymne, lecz znalazło się też trochę gazowych. 
Po pięciu sekundach, gdy dym zgęstniał, nacisnąłem przełącznik drzwi wyjściowych i 
ujrzałem tylko i wyłącznie kłęby dymu. 
- Naprzód, do ataku! - rozkazałem i wszystkie lewe nogi wystrzeliły do przodu jak 
jedna. 
- Dziękujemy, proszę pana! 
Z górnych okien odezwały się serie karabinów maszynowych, na które oblegający 
odpowiedzieli z entuzjazmem. Wszystko szło zgodnie z planem, czas był na drugą 
falę. 
- Wszystkie pozostałe jednostki autosłużących do ataku! - ryknąłem w mikrofon. 
W tej chwili wszystkie pozostałe roboty (około pięćdziesięciu) winny wyłazić przez 
wszystkie możliwe drzwi i zanurzać się w chmurze dymu. Próbowałem sobie 
wyobrazić, co się tam dzieje, ale nie za bardzo mi się to udało. 
Oto budynek, otoczony przez wroga i pięknie widoczny w zachodzącym słońcu, 
zostaje nagle zasłonięty środkami chemicznymi i coś się tam zaczyna dziać. 
Kompletna przerwa na wizji, szok dla patrzących. Niewyraźne sylwetki majaczące w 
dymie - strzelają do nich, a oni nie padają. Ludzie ze stali! Dym, panika, następne 
ataki. Który z nich jest prawdziwy? Co robić? 
Obliczyłem, że apogeum chaosu nastąpi po około sześćdziesięciu sekundach. Potem 
dym zacznie się przerzedzać, trupy okażą się robotami, a dowództwo otrząśnie się z 

52/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

szoku. I do tej pory musimy stąd wyjść. Oddziały Taze po rzuceniu granatów biegły 
do ekspedytorni, a Taze sprawdzała stan według listy. 
- Wszyscy! - krzyknęła w moją stronę. 
- Teraz! Angelina, granaty w pogotowiu! 
Nikt z nas się nie odzywał. Ruszyliśmy powoli poprzedzani przez wybuchy granatów 
Angeliny. Fayda prowadziła, a każdy opierał ręce na ramionach idącego przed nim. 
Znaleźliśmy się z Angelina pośrodku tego ludzkiego węża. 
Granaty ucichły. Nie był to specjalnie komfortowy marsz - przypominał błądzenie 
ślepego we mgle. Dodatkową atrakcję stanowiły przelatujące tu i ówdzie pociski. 
Ulica nie była szeroka i bez wątpienia znajdowały się na niej oddziały inwazyjne. 
Gdyby wiedzieli, co się dzieje, po prostu by nas rozstrzelali, i to bez większego 
wysiłku. Na szczęście zajęci byli autosłużącymi. 
Do przejścia mieliśmy około dwudziestu jardów. Po drugiej stronie były kwartały 
mieszkalne, w których mogli nas szukać do upadłego. Liczyłem w myśli kroki i, 
według moich obliczeń, prawie doszedłem już do budynku, co znaczyło, że połowa z 
nas jest już bezpieczna, gdy nagle obok mnie rozległo się: 
- To ty, Zobno? Co sierżant mówił o robotach? Wąż zastygł w bezruchu, wszyscy 
wstrzymali oddechy. Głos mówił po cliaandzku. 
- Roboty? Jakie znowu roboty? - spytałem chwytając dłoń spoczywającą na moim 
ramieniu i przenosząc ją na ramię Angeliny. - Idź! - szepnąłem jej w ucho. 
Ciężkim krokiem ruszyłem w stronę źródła głosu. 
- Jestem pewien, że mówił coś o jakichś robotach - poskarżył się głos. 
Za sobą usłyszałem odgłos ruszającego węża, zakasłałem i zacisnąłem pięść. 
Wszystko poszłoby pięknie, dostarczając mi nawet niejakiej przyjemności, gdyby nie 
powiał wieczorny wietrzyk. Powiał mi prosto w twarz i o dwa kroki od siebie ujrzałem 
żołnierza w hełmie. Jego twarz wyrażała totalne zdziwienie. Miał po temu słuszne 
powody: zamiast kumpla zobaczył przed sobą nieznanego osobnika ubranego w 
dziwny kombinezon i damskie buty na obcasach, a do tego wszystkiego, prócz 
przekrwionych oczu i nie ogolonej brody, zarejestrował jeszcze zwieszające się ze 
mnie torby i paczki. 
Na całe szczęście sparaliżowało go dokumentnie i zdążyłem go złapać. Jedną ręką 
za gardło, drugą za rozpylacz. Nie był specjalnie bystry, bo dość długo tańczyliśmy, 
zanim zaświtało mu, że spluwę może trzymać równie dobrze jedną ręką. Gdy do tego 
doszedł, zdarzyły się dwie rzeczy. Zamknął się wokoło nas dym - to raz, a ja 
podstawiłem mu nogę - to dwa. Runęliśmy na ziemię, a ja, będąc na wierzchu, 
poczęstowałem go w krtań tak, że sprawa została definitywnie rozstrzygnięta. 
Usiadłem, czekając, aż powietrze przestanie dochodzić do moich płuc krótkimi 
spazmami, czyli - mówiąc inaczej - aż wróci mi oddech, gdy tuż obok usłyszałem: 
- Co to za hałasy? Co się tu dzieje? Podskoczyłem (moje nerwy nie były już takie, jak 
kiedyś) i starając się zapanować nad oddechem, odezwałem się: 
- To ja. - Zawsze dobra odpowiedź. - Potknąłem się i wywróciłem. Skaleczyłem się w 
palec. 
- Pewno dadzą ci medal. A teraz się zamknij! 
Zamknąłem się, podniosłem rozpylacz i zdałem sobie sprawę, że zgubiłem się w tym 
tumanie. Z trudem opanowałem panikę i spróbowałem skłonić mój umysł do 
myślenia. 
Punkt pierwszy - nie byłem sam. Wąż zdążył z pewnością przemaszerować w 
bezpieczne miejsce, ale Angelina tego nie zrobiła, bo jakby inaczej. Punkt drugi - ona 
wiedziała, gdzie jest która strona świata, a ja nie. A zatem wniosek był prosty: będzie 
musiała po mnie przyjść. Gdy do tego doszedłem, nabrałem powietrza w płuca i 

53/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

gwizdnąłem. Najpierw krótko, potem długo - litera A w alfabecie Morse'a, który znała. 
Miałem nadzieję, że to jej wystarczy. W odpowiedzi usłyszałem wściekły glos, tym 
razem wyraźnie już podejrzliwy. 
- Przestańcie gwizdać! Jak się nazywacie? 
- To ja, sierżancie, Zobno! - Poszedłem na całość. 
- To ja jestem Zobno! - obruszył się głos z lewej. 
- To ja się tak nazywam! - wrzasnąłem oburzony. - Kto to powiedział? 
- Chodźcie tu obaj! - rozkazał sierżant. - Za pięć sekund zaczynam strzelać! 
Prawdziwy Zobno gramolił się ku sierżantowi, a ja nie ośmieliłem się nawet głośniej 
odetchnąć. Wtem coś pociągnęło mnie za rękaw. Angelina. Wzięła mnie za rękę i 
poprowadziła za sobą. Z tyłu rozległy się jakieś głosy, potem szczęk broni. 
Potknąłem się o jakiś stopień i jakieś ręce wciągnęły mnie do jakiegoś 
pomieszczenia. W tej samej chwili na zewnątrz rozległa się pierwsza seria z broni 
sierżanta. 
  
17 
- Grupa poszukiwawcza... grupa poszukiwawcza... - przytłumione głosy przedarły się 
przez porykiwanie atakujących pluszowych misiów. Mógłbym sobie dać radę z tymi 
niedźwiadkami, chociaż kandyzowane laseczki, których używałem jako mieczy, 
łamały się w rękach. Ale nawet jeśli nie ma się kandyzowanej laseczki, można misia 
kopnąć w dołek i miś sobie pójdzie, żadna siła go nie powstrzyma. Z misiami świetnie 
bym sobie poradził, gdyby nie miały po swej stronie tych cholernych drewnianych 
żołnierzyków. Zacząłem grzebać po kieszeniach w poszukiwaniu zapałek, żeby 
zrobić z nich ognisko, gdy nagle jeden dźgnął mnie bagnetem w ramię. Otworzyłem 
oczy i spojrzałem niezbyt przytomnie w okoloną wielkimi bokobrodami twarz doktora 
Muftaka. Ten w odpowiedzi przyjrzał mi się uważnie. - Pobudka, jak widzę, w 
zupełnie nieodpowiednim momencie, ale musiałem skasować działanie narkotyku - 
odezwał się, pocierając watą miejsce zastrzyku. - Wielka szkoda. 
- To nie ja wymyśliłem - mruknąłem z pretensją, ciągle niezbyt przytomny. Dlaczego 
nie pozwolono mi wykończyć pluszowych misiów? 
- Rekonwalescencja przebiega prawidłowo. Cofnąłem pana w okres dzieciństwa i... 
do diabła, ależ pan miał ciekawe dzieciństwo! Musi pan dać mi zgodę na opisanie 
pańskiego przypadku. Pluszowy miś, który normalnie jest symbolem ciepła i 
zadowolenia, u pana przeistoczył się w tajemniczy sposób pod wpływem pańskiej 
szkaradnej podświadomości w... 
- Później, panie doktorze, później! - przerwała mu Angelina, uosobienie złocistego 
wdzięku. 
Wygrzewała się na balkonie, a pasemka materiału, które na tę okazję włożyła, nie 
zasługiwały na miano stroju kąpielowego. Potrząsnąłem głową, by poustawiać na 
miejscach meble hotelowego pokoju. 
Hotel „Ringa Baligi" - jeden z najlepszych hoteli na Buradzie, poza luksusami miał 
jeszcze jedną zaletę. Zbudowany był na wysepce i dostać się do niego można było 
jedynie wodą lub powietrzem. Dawało to spokój, który niezbędny był przy kuracji, i 
wystarczająco wcześnie pozwalało zauważyć wszelkich nieproszonych gości. Takie 
właśnie ostrzeżenie było powodem przerwania seansu prostowania moich dróg 
myślowych. Miałem na sobie kąpielówki - jak zwykle podczas seansów. Wziąłem 
Angelinę za rękę i ruszyliśmy do prywatnej windy. Gdy podłoga uciekła nam spod 
nóg, na platformie lądowały pierwsze helikoptery. Odgłos ich silników był wyraźnie 
słyszalny w kabinie. 
- Sądzisz, że to coś pomoże? Już trzy dni grzebie w moim dzieciństwie, i nic. 

54/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- To ponoć najlepszy specjalista na tej planecie. A jeśli chodzi o twoje dzieciństwo, 
to... 
Zanim skończyła, winda stanęła. Znajdowaliśmy się na poziomie wody, w 
pomieszczeniu dla nurków, skąd prowadziły schody bezpośrednio do oceanu. 
Oczekiwał nas człowiek z akwalungami. Zapięliśmy uprzęże i zanurzyliśmy się na 
dno rafy. Nawet przy dokładnym przeszukiwaniu okolicy szansa znalezienia nas była 
minimalna. Włączyłem hydrofon. 
- Nie prowadzą dokładnych poszukiwań - zawiadomił mnie głos. - Dam znać, gdyby 
coś się zmieniło. 
Wpłynęliśmy z Angelina do groty, którą odkryliśmy poprzednio. Teraz byliśmy odcięci 
od świata. Opuściliśmy się na piaszczyste dno i zetknęliśmy maski, jako że tylko to 
umożliwiało bezpośrednią rozmowę. 
- Zaszło coś nowego, jeśli chodzi o Krają i jego chłopców? - zapytałem. 
- Przeniesiono ich do innego budynku. Siły cliaandzkie przeszły teraz do okupacji. 
Zajęli wielki wieżowiec zwany Octagon i umieścili tam większość administracji i 
wszystkich szarych. 
- Ciekawe, dlaczego opuścili poprzednie kwatery? 
- Z pewnością dla obrony przed tobą i twoją bezlitosną zemstą. 
- To nawet nie taki głupi powód. Ale nie o to chodzi. Trzeba któregoś złapać. Będę 
musiał tam się dostać. 
- Nie zrobisz czegoś tak idiotycznego! - Najwyraźniej się zdenerwowała. - Przy 
wejściu zainstalowali kamery sprzężone z komputerem. A w tym ostatnim są twoje 
dane: wzrost, waga, budowa, sposób chodzenia i mówienia, układ siatkówki. Nie uda 
ci się zmienić wszystkiego. Złapią cię, ledwie wejdziesz i ustawisz się przed kamerą. 
- Najgorsze jest to, że masz rację. Przypuszczam więc, że masz lepszy plan. 
- I owszem. Sama tam pójdę. Mam twoje zalety i jestem dla nich osobą nie znaną. 
- NIE!!! 
- Dlaczego od razu: nie? Pamiętaj, że przeszłam to samo wyszkolenie i mogę to 
zrobić. A poza tym - ty jesteś moim mężem, a nie właścicielem. Mam prawo o sobie 
decydować, czyż nie tak? 
- Przecież... Boję się tylko o twoje bezpieczeństwo! 
- Ty mnie naprawdę kochasz, Jim! Na swój okropny sposób, ale kochasz! I nic mi się 
nie stanie. Zobacz, cliaandzkie oddziały pomocnicze składają się z kobiet. Złapię 
jedną i w jej mundurze dostanę się do wewnątrz. Znajdę Krają i... 
- Nie zrobisz nic głupiego? 
- Oczywiście, że nie. A poza tym nie powiedziałam, że zabiorę go ze sobą. Zrobię 
rozpoznanie i natychmiast się wyniosę. 
- Dobra, to jest dokładnie to, czego potrzebujemy, żeby zorganizować mały 
kidnaping. Komunikator zabrzęczał i doszły mnie słowa: 
- Grupa poszukiwawcza oddaliła się. Możecie wracać. Popłynęliśmy z powrotem, a 
na przystani oczekiwał nas doktor Muftak. 
- No dobrze, zaczynamy w tym samym miejscu, w którym nastąpiła przerwa. 
Wprowadził mnie w trans, ledwie rozciągnąłem się na tapczanie, tak że zdołałem 
tylko pomachać Angelinie, która już szła się ubierać. W jego duszy nie było ni 
szczypty romantyzmu. Musiało nam nieźle pójść, bo kiedy się obudziłem, nie było 
śladu po misiach. Ostatnie, co sobie przypomniałem, to był jakiś eksplodujący 
kosmolot. Muftak pakował właśnie przyrządy, a za oknem zachodziło słońce. 
- Bardzo ładnie - odezwał się. - Dobrze nam idzie. 
- Czy odkrył pan jakieś ślady manipulacji Kraja? 

55/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Ślady! - parsknął z obrzydzeniem. - Na całej korze mózgowej były ślady. To rzeźnik. 
W pewnym sensie to nawet dobrze, bo łatwiej jest je znaleźć. A wprowadzili dużo: 
luki w pamięci, amnezja i fałszywe wspomnienia. Mówiłem panu, że zostało to 
zrobione bardzo szybko. Ciekawe, jaką techniką, bo są nieprawdopodobnie wręcz 
precyzyjne i dotyczą wszystkich zmysłów. Zlikwidowałem najbardziej dokuczliwe i 
nachalne, resztą zajmiemy się następnym razem. Na przykład - niech mi pan opowie 
o tych czerwonych śladach na nadgarstkach. 
- Wyglądają jak ślady po sznurze - powiedziałem i przypomniałem sobie, jak 
obudziłem się w celi, przerażony i przekonany z jakiegoś powodu, że odrąbano mi 
dłonie. Zapytałem go: - Fałszywe wspomnienia? 
- Tak, i to w dodatku nieprawdopodobnie wstrętne. Opowiem panu po następnym 
seansie. A teraz potrzebuje pan odpoczynku. 
- Wspaniały pomysł, tylko że najpierw muszę coś zjeść. 
Drzwi otworzyły się gwałtownie i do pokoju wbiegła Taze. Bez słowa włączyła 
ścienny telewizor. Cliaandczycy zainstalowali już stację propagandową, ale nikt nie 
wysilał się, by oglądać jej poszczekiwania. 
Ekran rozjarzył się i ujrzałem kaprawe oczka Krają. 
- To taśma, puszczają ja na okrągło - szepnęła Taze. Z głośnika dobiegły słowa: 
- ...i chcemy, żeby o tym wiedział. Ktoś musi znać człowieka określanego imieniem 
James DiGriz. Skontaktujcie się z nim. Powiedzcie mu, żeby obejrzał ten program. 
Ta wiadomość jest skierowana do ciebie, DiGriz. Chcemy, żebyś do nas wrócił. 
Mamy Angelinę. Jak do tej pory, nie zrobiono jej krzywdy. Jak do tej pory - i na 
pewno nikt nie zrobi jej nic przed świtem. Witamy w domu, Jim! 
  
18 
Przez dłuższą chwilę siedziałem jak skamieniały. Chciałem być sam, co Taze w mig 
zrozumiała, wystarczył tylko mój kciuk wymierzony w drzwi. Zacny doktor próbował 
natomiast protestować, przyłożyłem mu zatem i wyniosłem go, trzymając za kark i 
spodnie na siedzeniu. 
Potem kopnąłem telewizor. Trochę pomogło. Zrobiłem sobie drinka i zacząłem 
myśleć. W końcu doszło do mnie coś, co od dłuższego czasu wędrowało po mojej 
podświadomości: że będę musiał się poddać i nie uda mi się tego uniknąć. Coś 
strzyknęło mi pod czaszką na tę myśl, ale plan, jaki wymyśliłem, nie był prosty, a świt 
bliski. 
Zawołałem Taze i powiedziałem jej, co zamierzam zrobić. 
- To szaleństwo! Nie możesz! - przysiągłbym, że w jej wielkich oczach pojawiły się 
łzy. - Oddać się w łapy tych łajdaków tylko po to, by ocalić kobietę!? Gdyby 
mężczyźni na tej planecie byli tacy... To nie do uwierzenia! 
Ostatkiem sił oparłem się pokusie poddania się tej kobiecej łasce i zacząłem otwierać 
niektóre pojemniki z bronią. 
- Operacja składać się będzie z dwóch części - oznajmiłem. - Pierwszą biorę na 
siebie: spenetrowanie budynku i uwolnienie Angeliny. Mam nadzieję, że przy okazji 
złapię którego, ale gdyby miało to zbyt skomplikować całą resztę, to załatwimy to 
następnym razem. Druga część, to wydostanie się z budynku, i to już należy do 
ciebie. Muszę mieć jego plany i pogadać z kimś, kto dobrze się tam orientuje. 
Najlepiej z dozorcą. Możesz to załatwić? 
- Natychmiast! 
Bez wątpienia była to dziewczyna, na której można było polegać. 
Kiedy byliśmy już gotowi, od świtu dzieliły nas dwie godziny. W końcu udało mi się 
złapać roztrzęsionego dozorcę, który wskazał możliwości wejścia. Inaczej byłaby to 

56/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

ciężka sprawa. Dla grupy biorącej udział w akcji, przy całkowitym braku ciężkiego 
sprzętu, budynek jawił się jako twierdza. 
Dozorca wodził tymczasem trzęsącym się paluchem po planie. 
- Tunel, którym biegną przewody, panie, przechodzi ulicę i dochodzi do drugiego 
poziomu piwnic, panie, do numeru siedemnastego, panie. Duży tunel, panie. 
- Na pewno jest „zapluskwiony" - skrzywiłem się. - Ale przy dobrej organizacji pracy 
nie powinno być większego kłopotu. Proszę notować, drogie panie, bo nie będzie 
czasu na dalsze tłumaczenia. Otóż ja... 
Zanim zapięto wszystko na ostatni guzik, do świtu pozostało dwadzieścia minut. 
Jednostki były na stanowiskach, a ja zamówiłem rozmowę z Krajem. Zanim zdążył 
się odezwać, warknąłem: 
- Chcę natychmiast zobaczyć Angelinę i porozmawiać z nią. 
Nawet się nie sprzeciwił. Na ekranie pojawiła się Angelina z obrożą i kablem 
znikającym poza obrazem. 
- Nic ci nie jest? 
- Czuję się wybornie, o ile można tak powiedzieć, kiedy przebywa się w jednym 
pokoju z tą kreaturą. 
- Nie zrobili ci krzywdy? 
- Na razie nie. Tylko przyczepili mnie do sufitu, żebym nie uciekła. Ale możesz sobie 
wyobrazić, jakie pogróżki wymyślał tu ten obleśny facet przez cały czas. Gdybym 
miała taki umysł, jak on, dawno popełniłabym samobójstwo… - w tym momencie 
twarz Angeliny stężała. Kraj poczęstował ją małą dawka prądów. 
Wiedziałem już, że nie będzie drugiego takiego razu i że to jego zabiorę dziś ze 
sobą. Na ekranie pojawiła się jego gęba. 
- Przyjdziesz teraz do mnie, DiGriz, i poddasz się. Zostało ci niewiele czasu, a wiesz, 
co stanie się twojej żonie, jeśli odmówisz. Jeśli zaś się poddasz, wypuszczę ją. 
- A niby jak to sprawdzę? 
- Nie sprawdzisz, ale nie masz wyboru. 
- Przygotuj śniadanie, zaraz tam będę. - Zanim odłożyłem słuchawkę i wyłączyłem 
wizję, usłyszałem jeszcze krzyk Angeliny: 
- Nie! Nie poddawaj się! 
- Czy rzeczy już wyschły? - spytałem Taze, ściągając koszulę. 
- Prawie. - Razem z paroma dziewczynami suszyła nad dmuchawami cliaandzki 
mundur, który wydał mi się najbardziej odpowiedni na tę okazję. - Już prawie suchy, 
ale nie możemy dłużej czekać. 
Niektóre miejsca były jeszcze wilgotne, ale nie miało to większego znaczenia. Na 
dole czekała na nas motorówka z zapuszczonym silnikiem. Na brzegu stał wóz z 
doktorem Muftakiem na tylnym siedzeniu. Na kolanach trzymał małą walizeczkę i 
pomrukiwał do siebie z niezadowoleniem. 
- To mi się naprawdę nie podoba. To pogwałcenie etyki lekarskiej! 
- Wojna jest zawsze pogwałceniem jakiejś etyki. Okropieństwem, przeciwko któremu 
należy użyć wszelkiej dostępnej broni. Proszę tylko zrobić to, o co pana prosiłem. 
- Pewnie, że zrobię, nie ma o czym gadać, ale można chyba w końcu wygłosić 
własne zdanie na temat tego, co się robi. 
- Niech pan sobie wygłasza na zdrowie. Proszę tylko jednocześnie naładować 
strzykawkę. 
Zaparkowaliśmy w ciemnej uliczce. Mój cel był tuż za rogiem. 
- Katalizator - powiedziałem. - Pod pachę, żeby nie było śladów. 

57/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Podniosłem ręce i poczułem, jak wlewają się we mnie ciepłe płyny z izolowanego 
zbiornika. Wylazłem z wozu i wsunąłem rękę przez okno. Poczułem ukłucie i wóz 
ruszył. Skręciłem za róg. Zostało mi niewiele czasu. 
Przy wyjściu czekał komitet powitalny w składzie jeden plus pięciu. Byli bardzo pewni 
siebie. Jeden założył mi kajdanki i pociągnął za sobą. Przeszliśmy przez mocno 
pilnowane korytarze i weszliśmy na schody. Potknąłem się i zacząłem uważniej 
spoglądać pod nogi. Zastrzyk zaczął działać i wolałem mieć pewność co do 
podstawowych rzeczy. W końcu nasza milcząca karawana weszła do jakiegoś 
pokoju, w którym mnie rozkuto i natychmiast wzięto pod lufy. Godna podziwu 
asekuracja! 
- Rozbierać się! - usłyszałem. 
Znowu stary znajomy - fluoroskop, potem sondy. Te typy za każdym razem 
postępowały tak samo. Rutyniarze! Pozwoliłem im zrobić ze sobą wszystko, na co 
mieli ochotę. Nic nie znaleźli, bo niczego znaleźć nie mogli. A dokładniej mówiąc, 
tego jednego nie byli w stanie znaleźć. W głowie miałem lekką mgiełkę i chciałem, 
żeby przestali już grzebać w bzdurach. Działanie zastrzyku wzmagało się, a to, co 
zamierzałem zrobić, wymagało całej jego siły - jeśli miało się udać. 
- Ubierać się! - Duplikat kombinezonu wylądował na podłodze. 
Nieomal odetchnąłem z ulgą, gdy zapięto mi obrożę. Jeden z wartowników odkleił się 
od ściany i wziąwszy pudełko, pchnął mnie ku drzwiom. Szedłem ze schyloną głową, 
patrząc uważnie pod nogi. Zacząłem liczyć kroki, by zapamiętać odległość od jaskini 
Krają. Czekał na mnie za biurkiem z Angeliną siedzącą naprzeciw i, oczywiście, 
przyczepioną do sufitu. 
- Wszystko w porządku? - zapytałem jeszcze w drzwiach. 
- W jak najlepszym. Najzupełniej bez potrzeby się tu fatygowałeś - odparła, a ja 
usłyszałem, jak strażnik zamyka za sobą drzwi. 
- Oczywiście - zwróciłem się do Krają - wypuścisz ją? 
- Oczywiście, że nie. Nic bym na tym nie zyskał. 
- Tak też myślałem. Tylko po co traciłeś ślinę, żeby mnie o tym zawiadomić? Mógłbyś 
z łaski swojej powiedzieć, jakim to szczęśliwym zbiegiem okoliczności udało wam się 
ją złapać? 
- To nie był przypadek, DiGriz. W ucieczce pomagały ci dwie kobiety. Otrov przeżył i 
zdał nam relację, a w twojej pamięci był dokładny obraz żony. Założyliśmy, że była 
jedną z nich. Komputer zidentyfikował ją, ledwie weszła do budynku. 
- Byliśmy głupcami, podejmując takie ryzyko - pozornie zwróciłem się do Angeliny, w 
rzeczywistości spojrzałem na strażnika. 
Właśnie zabierał się do przymocowania mnie do sufitu. 
Nie miał prawa tego skończyć, gdyż oboje bylibyśmy wówczas zgubieni. Nie miałem 
innego wyboru, jak podciąć mu nogi. 
- Powstrzymaj go! 
Strażnik wdusił kilka czerwonych guziczków w sobie znanej kombinacji. Nie sprawiło 
mi to przyjemności. Przeszywający ból przebiegł przez mięśnie i wywołał silne 
mdłości. Narkotyk osłabił wprawdzie sam ból, ale to, co zostało, wystarczyło, by 
rzucić mną o ziemię. Oczy zaszły mi mgłą, a zbliżająca się obuta noga nie wróżyła 
niczego dobrego. Kopniaka nie poczułem, ale po sekundzie ujrzałem dłoń 
wyciągającą się do mojej twarzy. Smagnąłem go po łapie wyciągniętym środkowym 
palcem prawej ręki, zdrapując mu skórę na wewnętrznej stronie dłoni. Omal nie 
zemdlałem przy tym wysiłku. Wstrząsnął nim dreszcz i, jak na zwolnionym filmie, 
runął na mnie, wypuszczając pudełko. Sięgnąłem po nie i wdusiłem znajomy czarny 

58/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

guzik. Ból ustąpił. Zatoczyłem się wstając i obróciłem w stronę Krają. Miał refleks, 
ścierwo. 
W ciągu tych paru sekund, które straciłem na zabawę ze strażnikiem, sytuacja uległa 
radykalnej zmianie. Angeliną, wygięta z bólu w pałąk, leżała na biurku Krają, a on w 
najlepsze sięgał po broń. 
Podciąłem mu nogi, ale miał już gnata w ręku, nic prostszego jak strzelić. Dokładnie 
w tym momencie gdzieś w budynku rozległa się eksplozja, od której zadygotały 
ściany i zamrugało światło. Tego Kraj się nie spodziewał, ja zaś owszem, i ta 
sekunda wystarczyła, by wykopać mu spluwę z ręki. Strzelił, ale pocisk poszedł 
bokiem, a potem Kraj nie był już w stanie nic zrobić. Poza odegraniem roli worka 
treningowego, kiedy to z autentyczną przyjemnością trzasnąłem jego głową o 
metalowy blat, ustawiłem go pionowo i zaaplikowałem małą seryjkę w nerki, splot 
słoneczny, krocze (w zmiennej sekwencji), spotkało go coś jeszcze. Gdy runął na 
podłogę, jego twarz znalazła się w miłym sąsiedztwie mojej nogi, a ja nie widziałem 
żadnego powodu, żeby nie doprowadzić do ich spotkania. Do dziś żałuję, że nie 
miałem wtedy butów. 
Potem schyliłem się błyskawicznie i tym samym palcem, co strażnika, udrapnąłem go 
w szyję. Całość trwała siedem sekund. Wyprostowałem się, analizując sytuację i 
jednocześnie ruszając na pomoc Angelinie. 
Najprawdopodobniej zaatakowała go w tym samym momencie, w którym ja zająłem 
się strażnikiem. Uwiesiwszy się kabla, podciągnęła nogi i całą swą siłę włożyła w to 
jedno kopnięcie, które powinno wysłać go na lepszy ze światów. Miał skurwiel 
szczęście - zamiast przetrącić mu kark, złamała mu tylko lewą łapę (minimalnie się 
przesunął i to go uratowało). Zanim sięgnął po broń, zemścił się na Angelinie, ale ta 
chwila sadyzmu miała kosztować go życie. 
Wlazłem na biurko i zamiast tracić czas na szukanie właściwego przycisku, po prostu 
przeciąłem kabel. Angelina przestała się wić w konwulsjach i otworzyła oczy. Ja 
tymczasem przeorałem szuflady, poszukując jednego drobiazgu. 
- Kochanie, jesteś geniuszem - mruknęła słabym głosem, a ja pochyliłem się nad nią 
ze znalezionym wreszcie kluczykiem i otworzyłem jej obrożę. - Jak ci się to udało? 
- Jestem bardziej przewidujący i biję ich siłą wyobraźni. To wszystko. Przepatrzyli 
moje ubranie w poszukiwaniu broni, ale nie przyszło im do głowy, że może nią być 
samo ubranie. Było nasączone tanturaliną. Od reakcji powstrzymywała ją ciepłota 
mego ciała. Kiedy zmusili mnie, bym się rozebrał - a byłem pewien, że to zrobią - 
płyn zaczął się ochładzać, a gdy osiągnął krytyczną tem... 
- Nastąpiło wielkie bum! - dokończyła Angelina i objęła mnie. Na szczęście 
przypomniałem sobie, gdzie jesteśmy i skończyło się na pocałunku. Potem Angelina 
drżącymi rękoma odpięła moją obrożę. 
- Przypuszczam, że coś równie chytrego zabiło tych tu? 
- Jeszcze nie umarli, choć przypuszczam, że Kraj nie czuje się zbyt dobrze. Trochę 
go, zdaje się, uszkodziliśmy. Śpią. Opiłowałem sobie paznokieć na ostro i pokryłem 
go warstewką kalamitu. 
- Oczywiście! Musieliby zrobić ci analizę widmową, żeby to wykryć, a zadrapany tym 
świństwem facet kładzie się grzecznie i śpi. Co dalej? 
- Telefon na wypadek, gdyby eksplozja nie została usłyszana na zewnątrz. Jeśli ta 
podejrzliwa banda założyła u szefa podsłuch w telefonie... - W tym momencie zgasły 
wszystkie światła - Angelina! Jestem naćpany narkotykami! I to po czubek głowy! 
Dzięki temu mogłem wytrzymać kurację zaaplikowaną mi przez strażnika, ale to 
znaczy, że jestem niewrażliwy na dotyk. Musisz mi pomóc w tej ciemności, bo ja tylko 
słyszę. 

59/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Jak? 
- Znajdź to ścierwo, jest za biurkiem, i przyciągnij do mnie. Zabieramy go na spacer. 
Zrobiła to, a z odgłosów sądząc, nie była to pomoc samarytańska. Pomogła mi 
jeszcze wziąć go na plecy. 
- Teraz musisz mnie poprowadzić. Po wyjściu stąd na drugą stronę hallu, potem w 
lewo i ze czterdzieści pięć jardów prosto, do schodów. Potem w dół, do końca. 
Wzięła mnie za rękę i ruszyliśmy. Omal nie wyłożyłem się na strażnika. W hallu było 
łatwiej, bo mogłem opierać się o ścianę. Właśnie zaczęliśmy gratulować sobie 
sukcesu, gdy światła zamrugały nieśmiało i wreszcie rozjarzyły się mgliście. Jakim 
cudem nikt z dobrego tuzina ludzi na korytarzu nas nie zauważył, nie mam pojęcia. 
Wiem tylko, że tak właśnie było. Ruszyliśmy z kopyta do schodów, ale ta sprzyjająca 
sytuacja nie mogła trwać wiecznie. 
Zamigotały właśnie światełka alarmu, a nadchodzący z naprzeciwka miał dość czasu, 
by zrozumieć, co właściwie widzi, i dojść do jedynie słusznych wniosków. Zaczął 
grzebać przy pasie, wrzeszcząc, żebyśmy stanęli. Angelina była, jak zwykle, 
przewidująca. Zabrała spluwę Krają i teraz zrobiła z niej użytek. Gościa rozerwało, a 
my bez przeszkód dotarliśmy do schodów. Światła zgasły ponownie. Schodzenie 
było trudniejsze, niż przypuszczałem, mimo że zaczynało wracać mi czucie. W 
pewnym momencie potknąłem się o Angelinę i upuściłem Kraja. Roześmieliśmy się i 
poturlaliśmy go na dół. Toczył się z miłym dla ucha dźwiękiem. Nagle z dołu 
zabrzmiał głos: 
- Czekamy, żeby was zabrać. Stójcie spokojnie! 
Gdyby nie to, że głos był bez wątpienia damski i nie przemawiał po cliaandzku, 
Angelina zwaliłaby nam na łeb schody. Pistolet Krają miał bowiem eksplodujące 
pociski. 
Stanęliśmy. Poczułem, że ktoś nakłada mi ciężkie gogle i znów wrócił mi wzrok. Tyle 
tylko, że widziałem teraz w podczerwieni. Na dole znaleźliśmy się błyskawicznie. 
Czekała tam na nas Taze. 
- Rozesłałam ludzi na wszystkie klatki schodowe, właśnie wracają. 
Ktoś wziął ode mnie Kraja, ktoś inny pomagał mi iść, bo zaczynały mi się już trząść 
nogi, dygotały zmęczone mięśnie. 
- Prosto - rozkazała Taze. - Przy wylocie tunelu czekają samochody. 
  
19 
Całe ciało było bólem. Nie takim, który nie daje się wytrzymać, ale i tak 
wystarczająco uprzykrzało mi to życie. Trochę czasu zajęło mi przyjście do siebie, 
gdy stwierdziłem, że już nie śpię. Obok mnie znajdowała się Angelina - wcielenie 
doskonałej żony i opiekuńczości, a pokój hotelowy był bardziej niż znajomy: znów 
byliśmy na wysepce. 
- Mieliśmy jakieś straty? - spytałem. Chciałem zapytać o to już wcześniej, lecz jakoś 
wyleciało mi z głowy. 
- Nie ma w ogóle o czym mówić. Parę rannych, i to lekko. Wszystko poszło zgodnie z 
planem. Zaraz po eksplozji dziewczyny zrobiły zwarcie na wszystkich liniach 
przesyłowych i łączach telefonicznych. Bajzel był pierwszej wody. Potem przeszły 
przez tunel i zniszczyły generator awaryjny. Resztę sam widziałeś, bo byłeś na tyle 
uprzejmy, że zemdlałeś dopiero przy samochodzie. 
- Zrobiłbym to z dużą przyjemnością wcześniej, ale nie dawała mi spokoju myśl, że 
amazonki Taze będą wlec mnie przez tę rurę. Zdaje mi się, że one nadal nie są 
dobrego zdania o mężczyznach. Nie słyszałem, żeby w dowód uznania planowały 
mianować mnie honorową siostrą. 

60/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Radziłabym ci, tak z dobrego serca, żeby to było wszystko, co z tobą zrobią. A teraz 
do dzieła, kochanie. Dzwonił Muftak z nowiną, że doprowadził Krają do stanu 
użyteczności psychicznej. Bo fizycznie twoje rękoczyny doprowadziły go do gipsu. 
- No to chodźmy. Nie mogę doczekać się rozmowy. Poczekaj, coś mi się 
przypomniało. Co zrobimy, jeśli zjawią się tu bez zaproszenia jego kumple? Jest go 
gdzie schować? 
- Jest. Leży martwym bykiem i prawie przez cały czas jest nieprzytomny. Wpakuje się 
go do lodówki. Niezły pomysł, szczególnie gdybyśmy tak zapomnieli go wyjąć. 
Rozmawiając dotarliśmy do laboratorium. 
- To potem. Najpierw obowiązki, potem przyjemność - powiedziałem. - Najpierw 
trzeba wyciągnąć od naszego obcego trochę informacji. 
- Nie jest żadnym obcym - sprzeciwił się doktor, słysząc nas w drzwiach. - Stawiam 
za to moją reputację. 
- Niech się pan nie rzuca, doktorku, bo ją pan straci. O ile w ogóle jest coś do 
stracenia. 
- Nie pozwolę, by obrażali mnie profani! - zerwał się z wściekłością, wyciągnąwszy 
swą osobę w gniewie tak, że niemal sięgnął mi głową do ramienia. - Przywykłem do 
zniewag ze strony kobiet, ale nie zniosę, żeby obrażało mnie takie coś, co dopiero 
leczyłem z obsesji pluszowych niedźwiadków. I to ma być wdzięczność! Słuchaj pan, 
nawet na tym zadupiu, gdzieś się pan ulągł, wiedzieli chyba, że jeśli komórki jakiejś 
istoty są komórkami ludzkimi, to istota jest człowiekiem. To normalny homo sapiens! 
- A niska temperatura ciała, brak emocji i tak dalej? 
- Mieści się w obrębie tolerancji. Człowiek to bydlę zdolne do adaptacji. W literaturze 
znajdzie pan bardziej egzotyczne przypadki niż to indywiduum. 
- A zatem nie może też być cyborgiem? - spytała niewinnie Angelina, otwierając 
szeroko oczy. 
Ręce mi opadły. Nie miałem nawet siły, aby dać jej kuksańca. Moje teorie były tu 
wyraźnie dyskryminowane. 
- Co mu pan zrobił, żeby zaczął gadać? - przeszedłem do konkretów. 
- Dobre pytanie! - Muftak podrapał się po brodzie i skupił tak, jak zwykle skupia się 
fachowiec, gdy ma wyjaśnić coś idiocie, który pojęcia nie ma o wiedzy tajemnej, czyli 
- chciałem powiedzieć - medycznej. - Ponieważ z tego, co wiem, był on 
odpowiedzialny za manipulacje na pańskim mózgu i brał udział w przygotowywaniu 
inwazji mojej planety, nie poczuwałem się wobec niego do obowiązków, jakie 
moralność dyktuje lekarzowi wobec pacjenta. A zatem - skoncentrowałem się na 
jednej sprawie i to dla naszego, a nie jego, dobra. Pomocą był fakt, że gdy go 
przywieziono, był nieprzytomny. Lecz nie było to łatwe. Wprowadziłem do jego 
umysłu fałszywe wspomnienia, założyłem blokady pamięciowe i spowodowałem 
regres w polach emocji i postawy, a ponadto zrobiłem jeszcze kilka rzeczy, których 
wstydzić się będę do śmierci. 
Doktorek wyglądał, jakby za chwilę miał się rozpłakać, toteż poklepałem go 
przyjacielsko po ramieniu. 
- Jest pan żołnierzem, doktorze, i robi pan to, co jest potrzebne do zwycięstwa. 
Głęboko poważamy pana za to, czego pan dokonał - powiedziałem. 
- No cóż. Ja wręcz przeciwnie, ale tym się będę martwił później. Za kilka minut 
wprowadzę go w trans, wam będzie się wydawało, że jest przytomny, lecz tak 
naprawdę to nie będzie świadom, co dzieje się wokół. Jego emocje znajdą się na 
poziomie rozwojowym czteroletniego dziecka, które potrzebuje pomocy. Pamiętajcie 
o tym. Nie zmuszajcie go zbyt nachalnie do odpowiedzi i nie zachowujcie się wrogo. 
On chce wam pomóc i zrobi, ile tylko będzie mógł, ale dostęp do informacji nie 

61/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

będzie dla niego rzeczą prostą. Bądźcie dla niego mili, a jeśli nie zrozumie pytania, to 
sformułujcie je na nowo. I nie ponaglajcie go za bardzo. Jesteście gotowi? 
- Chyba tak - odpowiedziałem, choć myśl o Kraju jako o chętnym do współpracy 
czterolatku nie bardzo chciała mi się pomieścić w głowie. 
Ruszyliśmy za nim do salki szpitalnej. Muftak tak ustawił lampę, by Kraj był w pełni 
widoczny, a my pogrążeni w mroku. Wyjął strzykawkę i zrobił z niej użytek, aplikując 
coś leżącej postaci. Oczy Krają były zamknięte, a lewa ręka w gipsie. Łeb miał 
obwiązany bandażami, spod których wychodził pęk przewodów podłączonych do 
stojących obok łóżka urządzeń. 
- Kraj, obudź się. Powieki uniosły się wolno. 
Jego twarz wyrażała spokój, a w kącikach ust czaił się cień uśmiechu. 
- Jak się nazywasz? - spytał doktor. 
- Kraj - odpowiedział miękkim, przypominającym chłopięcy głosem, i to bez żadnego 
oporu. 
- Skąd pochodzisz? 
Zmarszczył brwi i zerkając na mnie, wydał z siebie jakieś niezrozumiałe dźwięki. 
Angelina pogłaskała go uspokajająco, dodając przyjacielskim tonem: 
- Nie denerwuj się, nie trzeba się spieszyć. Przyleciałeś tu z Cliaandu, prawda? 
- To prawda - skinął głową i uśmiechnął się. 
- Czy urodziłeś się na Cliaandzie? 
- Nie... chyba nie. Mieszkam tam od dawna, ale nie tam się urodziłem. Urodziłem się 
u siebie. 
- U siebie - to inny świat, inna planeta? 
- Tak. 
- Czy mógłbyś mi opowiedzieć, jaka ona jest? 
- Zimna, zawsze jest tam zimno, nic nie rośnie, nic nie jest zielone. Trzeba ją polubić, 
a ja jej nie lubiłem. Istnieją ciepłe światy i wielu z nas do nich wyrusza. Ale nie ma 
nas dużo, rzadko się widujemy i chyba się nie lubimy. Nikt nie lubi śniegu, lodu, 
zimna. Wszystko co żyje, żyje w oceanach, czasami łowimy ryby, ale rzadko. Są 
cieplejsze światy. 
- Na przykład Cliaand? - podpowiedziała Angelina. 
- Na przykład Cliaand. Ciepło jest przez cały czas, nawet gorąco, ale mnie to nie 
przeszkadza. Dziwne, gdy widzi się inne życie, stworzenia na lądzie, zieleń... Dużo 
zieleni. 
- Jak się nazywa twoja zimna planeta, twój śnieżny świat? - szepnąłem. 
- Nazywa się... nazywa się... - nagle zaczął się szamotać z wytrzeszczonymi oczami, 
po czym jego plecy wygięły się w łuk, nastąpił ostatni spazm i ciało znieruchomiało 
na łóżku. 
- Nie żyje - oznajmił Muftak spoglądając na przyrządy. 
- Szkoda - skwitowała to Angelina. - Trzeba się zastanowić, jak zdobyć następnego 
klienta dla doktora. Teraz, gdy już wiemy, czego należy unikać, postaramy się, aby 
wytrzymał dłużej. 
Muftakiem zatrzęsło. 
- Nie mógłbym, nie mógłbym zrobić tego jeszcze raz. Zabiliśmy go, ja go zabiłem. 
Wszczepiono mu rozkaz, żeby się zabił, nie podając za żadną cenę położenia i 
nazwy planety. Już nigdy więcej! 
- Wychowano nas trochę inaczej - odezwała się spokojnie i bez emocji Angelina. - 
Gdyby nie był tu potrzebny, zabiłabym go w jego własnym biurze. Naprawdę jest mi 
obojętne, jak zginął. Wie pan, kim był i co zrobił. 
Nie wtrącałem się, bo, według mnie, oboje mieli rację. 

62/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Niech się pan prześpi, doktorze. Trzydzieści sześć godzin na nogach nie wpływa 
dodatnio na samopoczucie. 
Wziąłem Angelinę za rękę i wyprowadziłem, oddalając się od tego małego, smutnego 
człowieczka wpatrującego się niewidzącymi oczyma w podłogę. 
- Żal ci tej kreatury? - spytała Angelina, posyłając w moją stroną swoje 
niezadowoloną minę numer dwa. Znaczyła ona mniej więcej: „Nie szukam kłopotów, 
ale jeśli ty ich szukasz, to znajdziesz je z łatwością". 
- Co? Żal mi tylko tego, że tak mało się dowiedzieliśmy. 
- Następny powie więcej. Przynajmniej wiemy, że twój pomysł miał sens. Być może 
nie należy ich nazywać obcymi, ale na pewno na Cliaandzie są intruzami. Gdyby 
udało się ich wyeliminować, byłby spokój z inwazjami. 
Zrobiliśmy sobie przerwę na posiłek (siedem dań, nie licząc przystawek), a gdy 
uporałem się ze wszystkim (Angelina tylko trochę poskubała) i łyknąłem piwa, 
wówczas stwierdziłem: 
- Myślałem, i wiesz... 
- Żartujesz? Obserwując cię można było raczej dojść do wniosku, że żresz jak świnia, 
która wsadziła oba kopyta w koryto. 
- Daj spokój temu sielankowemu poczuciu humoru. Jak w nocy ciężko się pracowało, 
to w dzień należy się dobrze najeść. Mamy ważniejszy problem. Założę się, że 
gdybyśmy wyeliminowali szarych, Cliaandczycy straciliby swój płomienny zapał do 
inwazji. 
- Nic tudnego. Wystarczy seria zorganizowanych zamachów. Nie może ich być wielu. 
Kraj sam to powiedział. Z przyjemnością biorę to na siebie. 
- O nie. Żadne takie. Nie pozwolę, by moja żona wynajmowała się jako płatny 
morderca. A poza tym - to nie takie proste. Oni mają dobrze rozwinięty instynkt 
samozachowawczy i umieją sobie radzić. A poza tym jeszcze - nie lubię rzeźnictwa. 
- Dobra, chodząca doskonałości moralna. Co jeszcze możemy zrobić? Rewolty w 
podbitych światach? 
- Blisko, ale to nie to. Jeśli Burada może tu służyć za przykład, to przypomnij sobie, 
co powiedziała Taze. Wszelki opór zamiera, a powodem jest szybkość reakcji sił 
cliaandzkich. Jeśli zginie jeden z nich, zabija dwudziestu Buradyjczyków. Ci tu, po 
wielu pokoleniach pokoju, nie są psychicznie przygotowani do totalnej partyzantki. 
Zresztą, to nic nie da. Cała gospodarka Cliaandu nastawiona jest na prowadzenie 
wojen. To jest jak jakaś obłąkana mutacja, która musi rozrastać się, aby żyć. Sądzę, 
że sami nie byliby w stanie zbudować swojej floty. Muszą być w tym uzależnieni od 
podbitych światów. 
- Chciałabym, żeby tak było. Ale ich inwazje to obłąkany sposób życia. Gdyby byli jak 
jakaś mała zielona roślinka. Moglibyśmy wtedy wyrwać ją z korzeniami i odrywać 
listek po listku... 
- Cicho! - rozkazałem. - Coś mi świta! 
Zacząłem kroczyć po pokoju. Dodałem dwa do dwóch i otrzymałem cztery, potem 
dodałem jeszcze cztery i otrzymałem osiem. Następnie dokonałem całego szeregu 
bardziej skomplikowanych obliczeń matematycznych i przeszedłem parę ciągów 
logicznych. Wynik był jasny i olśniewająco prosty. Opadłem na krzesło i uniosłem 
szklankę. 
- Jestem geniuszem! - stwierdziłem skromnie. 
- Dlatego za ciebie wyszłam. Z wyglądu jesteś raczej mało pociągający. 
- Już niedługo będziesz musiała przeprosić mnie za zniewagę, kobieto. A tymczasem 
stuknijmy się za zwycięstwo i mój PLAN. 
Stuknęliśmy się. 

63/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Co to za plan? 
- Nie mogę ci jeszcze powiedzieć. Po pierwsze, wyśmiałabyś mnie. Po drugie, nie 
jest jeszcze dopracowany w szczegółach. Ale pierwszy krok jest już oczywisty i za to 
zabieram się od razu albo za chwilę. Jak sadzisz, czy szarzy ogłosili komunikat o 
zniknięciu Kraja? 
- Wątpię. Nic takiego nie padło, przynajmniej na częstotliwości dowództwa. Mamy ich 
na podsłuchu przez dwadzieścia cztery godziny na dobę. 
- Też tak myślę. Dodając do tego przesadną powściągliwość i egocentryzm, stawiam 
na to, że do tej pory nie opublikowano żadnego oświadczenia o zniknięciu Kraja. 
- No i co z tego? 
- Będę robił na jego konto. Mam do załatwienia parę spraw. 
- Idiota! 
  
20 
Potrzebny mi był cliaandzki środek transportu. A zatem wziąłem go sobie. Ponieważ 
charakteryzacja nie była dobra (za bardzo różniliśmy się w budowie ciała), 
postanowiłem działać po zmroku. W mundurze Kraja, z moją walizeczką, wkroczyłem 
z Hamalem do budynku szarych. Hamal był członkiem rezerwowych oddziałów 
policji. Wolałbym co prawda Taze lub jedną z jej amazonek, ale potrzebowałem 
chłopa; Hamal nie wyglądał na zbyt pewnego siebie, lecz musiał mi wystarczyć. 
- Rozumiesz, co masz robić? - upewniłem się po raz ostatni, wpychając go do niszy 
w pobliżu parkingu Octagonu. 
- Rozumiem, proszę pana, oczywiście, że rozumiem. Wyjąłem dwie kapsułki z 
kieszeni i podałem mu. 
- Masz, przeżuj i połknij. To powinno podnieść twoje morale. Mam cichą nadzieję, że 
nie na tyle, żebyś odstawił trepaka na środku ulicy. 
- Nie... 
- Właśnie że tak. Bierz! 
Wziął. Nie miał innego wyjścia. Poczekaliśmy w cieniu, aż podjedzie samochód 
osobowy. Wyrzucił z siebie dwóch oficerów i zawrócił w naszym kierunku. 
Wyskoczyłem na ulicę i zamachałem rękami. Kierowca zahamował z przeraźliwym 
piskiem opon i błyskiem strachu w oczach. Niemniej zatrzymał się, niemal dotykając 
mnie przednim zderzakiem. 
- Zawsze tak prowadzicie? 
- Nie, panie, to tylko... 
- Zostawcie swoje wykręty dla siebie. Mnie to nie obchodzi. - Wpakowałem się na 
fotel obok niego. - Dalej, ruszajcie, powiem wam, gdzie jechać. 
- Ale ten samochód... To znaczy... 
Wystarczyło jedno spojrzenie Kraja, żeby zamarł jak wiosenny kwiatek w środku 
zimy. Ruszył, aż powietrze zaświszczało. Ledwo skręcił za róg, dałem mu do 
powąchania kapsułkę z usypłaczem i zawróciłem z powrotem tam, gdzie czekał 
Hamal. Włamaliśmy się do sklepu, przenieśliśmy doń kierowcę i dokonaliśmy małej 
zamiany uniformów. Mój pomagier awansował na regularnego kierowcę cliaandzkiej 
armii. 
- Umiesz toto prowadzić? Ślicznie. Teraz do portu kosmicznego. Tylko zwolnij przy 
bramie. Postaraj się wyglądać na nieco mniej przerażonego, niż jesteś. Bądź 
mężczyzną! 
- Jestem! - jęknął. - Ale to robota dla kobiety. Nie wiem, jak mogłem dać się w to 
wrobić. 
- Zamknij się! Weź sobie jeszcze parę kapsułek. 

64/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Bardziej martwiłem się o kierowcę, niż o kogokolwiek z komitetu powitalnego. 
Zawsze schodzili Krajowi z drogi. 
Może to wyjaśni przerażenie mojego kierowcy? Westchnąłem. Byliśmy już przed 
wartownią. Wyprężony na baczność pododdział z sierżantem na czele prezentował 
broń. Sierżant próbował coś powiedzieć, ale go uprzedziłem: 
- Nie podchodźcie do telefonu, chcę sprawdzić parę rzeczy, lecz lepiej, żeby nikogo o 
tym nie uprzedzono. Jasne? 
I już przemykałem obok nich z dużą szybkością. Chyba jednak usłyszeli, żaden 
bowiem nawet nie drgnął. Byliśmy już w porcie. 
- Nie mogę - jęknął Hamal. - Mam tego dość, wracam do domu. Nie nadaję się do 
policji. To wszystko wina mojej matki, zawsze chciała mieć córkę i zrobiła ze mnie 
dziewczynkę... 
Był na najlepszej drodze, by zawrócić. Zakląłem i dałem mu w łeb, przejmując 
jednocześnie kierownicę. Zakręciłem pod jeden z hangarów i zgasiłem silnik. 
Poczęstowałem Hamala usypiaczem i owinąłem w koce na tylnym siedzeniu. W 
zasadzie to powinienem go utrupić i zostawić truchło gdzieś w krzakach, ale nie 
miałem serca - ostatecznie, czy to jego wina, że urodził się mężczyzną? 
Podjechałem na pas i zatrzymałem się koło transportowca, tuż przy warcie. Przyszła 
pora na drugi krok. 
- Wiecie, kim jestem? - spytałem stojącego przy rampie oficera zimnym i pustym 
głosem. 
- Tak jest! - Wyprężył się. 
- Dobrze. Wezwijcie głównego inżyniera na pokład. 
- Nie ma go na pokładzie, panie. 
- Możecie mu powiedzieć, jak wróci, że sobie to zapamiętam. Wezwijcie jego 
zastępcę. - Minąłem go, gdy podskoczył do telefonu. 
Udałem się na pokład A. Czekał tam już jakiś mechanik w zatłuszczonym 
kombinezonie, nerwowo wycierając ręce w równie brudną szmatę. 
- Przepraszam, ale właśnie rozmontowujemy generator... - słowa uwięzły mu w 
gardle pod moim przeciągłym spojrzeniem. 
- Wiem, że macie kłopoty. Dlatego tu jestem. Zaprowadźcie do siłowni. 
Ruszył bez słowa. Pójdzie łatwiej, niż myślałem. Kiedy weszliśmy, z wnętrzności 
rozbebeszonego generatora wyjrzały trzy pobladłe gęby. 
- Każcie im się stąd wynosić. - Nie musiałem nawet powtarzać. Wymiotło ich jak przy 
zarazie. 
Zajrzałem do środka i pokiwałem głową z mądrą miną, potem obszedłem 
pomieszczenie pukając we wskaźniki i generalnie udając inteligenta. Doszedłszy do 
generatora podprzestrzeni, zwróciłem się do postępującego za mną inżyniera: 
- Dlaczego ciągle używacie tego modelu? Nie spotkałem inżyniera, który byłby 
zadowolony z posiadanego sprzętu. Ten nie był wyjątkiem. 
- Wiemy, że to stary model, ale nie dostaliśmy na czas nowego. 
- Przynieście jego schemat. 
Ledwo się odwrócił, ścisnąłem rączkę mojej walizki i na dłoń wypadła mi mała 
bombka. Nastawiłem zapalnik na czterdzieści minut opóźnienia i wepchnąłem pod 
obudowę generatora. Kiedy wrócił ze schematem, zajęty byłem już następnymi 
urządzeniami. Przekartkowałem podaną mi książeczkę, chrząknąłem raz i drugi, 
sprawdziłem numery fabryczne - co wyraźnie go ucieszyło i oddałem mu papiery. 
Było mi wstyd, że wszystko okazało się takie proste. 
- Dopilnujcie, żeby to było szybko naprawione - rzuciłem wychodząc. W odpowiedzi 
otrzymałem gorące zapewnienie, że zrobi, co tylko będzie mógł. 

65/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Powtórzyłem ten numer jeszcze siedem razy i podjechałem do ósmego delikwenta, 
gdy zdałem sobie sprawę, że skądś go znam. Po schodni złaził właśnie Otrov. Stanął 
twarzą w twarz ze mną. Obaj doznaliśmy podobnego szoku. Tyle że on to okazał: 
wybałuszył oczy i zamarł jak piorunem rażony. Zbyt długo byliśmy razem, abym miał 
pewność, że jego nabiorę równie łatwo, jak całą resztę. 
- No i czego tak stoicie? - szepnąłem w końcu, kiedy nie zdradzał żadnych oznak 
ożywienia. 
- Przepraszam, ale nie spodziewałem się pana w tym miejscu - wykrztusił w końcu. - 
Pański głos... czy coś się stało... 
Wiedziałem, że głosu nie podrobię, nie wobec człowieka, który niedawno jeszcze ze 
mną rozmawiał. Ale wiedziałem też, że wszystkie szepty są do siebie podobne. Nie 
podzieliłem się, rzecz jasna, tą wiedzą z Otrovem. 
- Byłem ranny - wychrypiałem. - W końcu to wojna i niektórzy z nas walczą. 
Miałem tego dość, toteż minąłem go, ale zawołał jeszcze za mną, natręt jeden. 
Obróciłem się z wyrazem zniecierpliwienia na twarzy. 
- Przepraszam, ale czy wie pan coś o miejscu pobytu Hulji? 
- On się tak nie nazywa. To szpieg. Chyba nie macie ochoty przyjaźnić się ze 
szpiegiem? Otrov zbladł, ale nie ustąpił. 
- Oczywiście, że nie, ale kiedyś byliśmy przyjaciółmi. Tylko tak zapytałem. 
- Zadawanie pytań to moja specjalność. Żegnam, pilocie! - wypowiedziawszy te 
godne Krają słowa, ruszyłem do wnętrza. 
Otrov zadziwił mnie. Gdzieś w tym zapijaczonym wnętrzu kołatały jednak jakieś 
ludzkie uczucia. 
Reszta poszła równie gładko, jak dotąd. Znajdowałem się właśnie w siłowni numer 
dziewięć, gdy usłyszałem pierwszy wybuch. Odezwały się syreny. 
- Co to? - spytałem podstarzałego inżyniera. 
- Nie wiem. 
- No to się dowiedzcie! - nagle zaczęło mi się spieszyć. 
Ledwo wyszedł, wsunąłem podarek pod generator (tym razem z trzyminutowym 
opóźnieniem) i podążyłem za nim. 
- No i co? 
- Eksplozja na jednym ze statków, w maszynowni. 
- Gdzie? Muszę to sprawdzić! - ryknąłem i ruszyłem z kopyta. 
Zaraz strzeli reszta. Najpierw nastąpi zamieszanie i w tym właśnie czasie muszę się 
stąd ulotnić. Z pewnością ktoś sobie szybko uświadomi, że wszystkie eksplozje 
nastąpiły mniej więcej w tym samym czasie i w tych samych miejscach, a potem ktoś 
połapie się, że we wszystkich tych maszynowniach był uprzednio Kraj. Kraj jest poza 
wszelkimi podejrzeniami (przynajmniej na razie), ale tak czy tak będą chcieli z nim 
pogadać. A na ten luksus nie mogłem sobie pozwolić. Z maksymalną, ale nie 
zwracającą uwagi szybkością podążyłem do wozu. Stało przy nim dwóch żandarmów 
trzymających sflaczałego Hamala. 
- Czy to pański wóz? 
- Oczywiście, a wy co tu robicie? 
- Ten człowiek siedział na tylnym siedzeniu i gadał do siebie. Myśleliśmy, że jest 
pijany, ale on mówi w jakimś obcym języku, podobnym do gwary tubylców. Pan wie, 
kto to jest? 
- Nigdy w życiu go nie widziałem! - Była wojna i nie miałem czasu na ratowanie 
jednego żołnierza. 

66/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

Mój głos musiał dotrzeć do oszołomionego umysłu Hamala. Swoją drogą, gość 
mocny był jak byk, skoro po takiej dawce środka usypiającego mógł zrobić jeszcze 
cokolwiek sensownego. To znaczy, bezsensownego. 
Zawołał do mnie: 
- Musi pan coś zrobić! Oni mnie zabiją! Dlaczego mnie pan tu przywiózł? 
- Co on mówi? - zainteresował się jeden z policjantów. 
- Nie wiem, ale to może być szpieg, który dokonał sabotażu w jednej z maszynowni. 
Załadujcie go do tyłu i jedźcie ze mną. Już wiem, jak go nauczyć gadać po ludzku. 
Ruszyłem jak na wyścigach, zanim jeszcze zdążyli porządnie się rozsiąść. 
Usłyszałem, jak kotłują się na siedzeniu. Jeśli nawet zauważyli rozbebeszone koce, 
to nie mieli czasu na reakcję. Za nami gruchnęły cztery dalsze eksplozje, niemal 
równoczesne, a ja byłem już przy bramie. I przy oficerze, który wyrósł przed maską, 
dając znaki, abym się zatrzymał. Nie miał zamiaru ustąpić, zatem stanąłem. 
- Nie może pan wyjechać. Baza została zamknięta! - Jakby na potwierdzenie wagi 
tego oświadczenia gruchnęło jeszcze dwa razy (w sumie już siedem - nieźle to 
poustawiałem). 
- Rozkazy zostawcie dla innych. Mnie one nie dotyczą. 
- Polecenia, które otrzymałem, dotyczą każdego, bez wyjątków. 
- Wiozę ze sobą więźnia, który jest prawdopodobnie odpowiedzialny za to 
zamieszanie, i dwóch strażników. - Znowu coś gruchnęło. - Zabieram go na 
przesłuchanie. Pańska gorliwość, kapitanie, jest godna pochwały, ale musicie 
wiedzieć, że tutaj ja wydaję rozkazy, a wy tylko wykonujecie. 
- Nie może pan wyjechać! 
Albo był nieprawdopodobnie tępy, albo dostał specjalne rozkazy dotyczące mojej 
skromnej osoby. Nie miałem ochoty wypytywać go w tej materii. Dobyłem pistolet i 
wycelowałem w gogusia. 
- Odsuńcie się albo was zabiję! - powiedziałem maksymalnie znudzonym i 
monotonnym głosem, na jaki mogłem się zdobyć. 
Już sięgał po broń, gdy nagle coś do niego dotarło. W jego oczach odbił się paniczny 
strach, a on sam wyniósł się co prędzej pod ścianę wartowni i kątem oka 
zobaczyłem, jak wybiega stamtąd żołnierz i coś do niego mówi. Nie byłem ciekaw 
usłyszeć, co. Ruszyłem pełnym gazem. 
Moim policjantom wcale się to nie spodobało. Zaczęli majstrować coś przy swoich 
kaburach. Nie miałem wyboru - odwróciłem się i posłałem im dwie kule przez ramię. 
W najbliższy zakręt wchodziłem przy akompaniamencie ostatniej, dziewiątej 
eksplozji. 
W pierwszym zacisznym miejscu pozbyłem się ciał i klucząc po ciemniejszych 
zakamarkach (ze śpiącym nareszcie Hamalem na tylnym siedzeniu) skierowałem się 
do swoich. 
  
21 
- Wyjaśnij mi to, DiGriz, i lepiej, żeby te wyjaśnienia miały sens. - Inskipp był jak 
zwykle w swoim czarującym humorze. Warcząc i pomrukując przemierzał w tę i z 
powrotem hali kosmodromu. 
- Najpierw powiedz mi, jak czują się moi synowie! 
- Właśnie! - poparła mnie Angelina. Inskipp wybełkotał coś do siebie, ale musiał stać 
się bardziej komunikatywny. 
- Wszystko w porządku. Zdrowi. Przybierają na wadze. Wkrótce ich zobaczycie. A 
teraz dość tego! Przelatuję Bóg jeden wie ile parseków, żeby nadzorować tę 
operację, ponieważ jest ona ponoć na ukończeniu, i cóż widzę na miejscu? Obaj moi 

67/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

agenci mieli już dość wszystkiego i opuścili powierzoną im planetę, chociaż rzeczona 
planeta ugina się pod ciężarem żelaznej stopy Cliaandu. Proszę mi to wyjaśnić - z 
łaski swojej! 
- Zwyciężyliśmy! 
- Przestań żartować, DiGriz, bo zastrzelę! 
- Za wiele zainwestowałeś w moją skórę, żeby mi teraz robić krzywdę. A poza tym, 
wiem co mówię. Zwyciężyliśmy, choć na Buradzie nic jeszcze nie wiedzą. Wie tylko 
garść wybranych. 
- Wygląda na to, że nie zostałem do niej zaliczony! 
- Przygotowałem mały pokaz. Angelino, kochanie, czy masz naszą zabawkę? 
Angelina podała mi gładkie, czarne pudełko wielkości mojej dłoni. Na każdej ze ścian 
znajdowały się małe wypustki, na jednej widniał dodatkowo system soczewek. 
Inskipp przyjrzał się temu podejrzliwie. 
- Wiesz, co to jest? - spytałem łagodnie. 
- Nie, i niezbyt mnie to wzrusza. 
- A powinno. To jest nagrobek cliaandzkich inwazji. Powiedz mi, na pokładzie czego 
tu przyleciałeś. 
- Niszczyciel klasy „Gnasher". Ale jakie to ma znaczenie? 
Wziąłem pudełko od Angeliny i wsunąłem w jeden z otworków wyjście kontrolki. Na 
klawiaturze wystukałem symbol i cechy niszczyciela klasy „Gnasher". Następnie 
ruszyłem ku drzwiom. Angelina zrobiła to samo, złapawszy najpierw opierającego się 
Inskippa i pociągnąwszy go za sobą. 
- Musimy sobie wyobrazić, że to jest ich kosmodrom, gdzie, jak to normalnie bywa, 
śluza powietrzna statku jest otwarta. Znajdujemy się zatem w odległości, powiedzmy, 
półtorej mili od statku. Komora otwiera się i operator uruchamia ten drobiazg. Wznosi 
się on w powietrze, dolatuje do statku, wpada do komory i... - Odłączyłem pudełko z 
programatorem i zagrały małe silniczki odrzutowe. Drobiazg wyrwał do przodu jak 
gnany namiętnością koliber. Poleciał gdzie trzeba. 
- Za nim! -wrzasnąłem ruszając galopem. Urządzonko skierowało się ku rufie. 
Dogoniliśmy je dwa pokłady poniżej wejścia, tuż przed drzwiami do siłowni. Nie była 
to przeszkoda, której nie można pokonać, co właśnie maluch udowadniał za pomocą 
laserka. Otwór został wycięty i drobiazg zniknął w siłowni. Zajrzeliśmy do środka 
dokładnie w momencie, gdy nurkował pod generator, po czym usłyszeliśmy 
stukniecie i pojawił się obłoczek czarnego dymu. 
- To był akurat ładunek ćwiczebny. W praktyce zastosuje się głowicę bojową zdolną 
zniszczyć ten generator, lecz nie czyniącą większych szkód. Humanitarna broń. 
- Oszalałeś! 
- Jak pójdziemy na drinka, to opowiem, co będzie dalej. 
Gdy stało się to, co stać się musiało, i ochłodziłem nieco gardło, wyjaśniłem mu 
genialną prostotę mojego pomysłu. 
- Osobiście zlikwidowałem dziewięć takich generatorów, żeby przekonać się, czy nie 
będzie dodatkowych komplikacji. Nie było. Ich statki są tak samo skonstruowane, jak 
inne, różnią się jedynie jeszcze większym stopniem ujednolicenia w obrębie armady. 
Ten drobiazg został zaprojektowany specjalnie do tej roboty. Operator uruchamia go, 
programuje i wypuszcza. Start odbywa się w chwili otwarcia śluzy. Resztę już 
widziałeś. Ma bank pamięci wystarczający do znalezienia drogi we wnętrzu i 
rozpoznania tego właśnie generatora. A jak go odnajdzie, to bum, i koniec 
cliaandzkich inwazji. 
- Koniec jednego generatora - poprawił z szyderstwem w głosie. - Zamawiają 
następny i po krzyku. 

68/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- To nie takie proste. Te generatory są bardziej złożone, niż ci się wydaje. Ich 
budową zajmuje się niewiele firm, większość światów woli je kupować, niż bawić się 
w ich wytwarzanie. Jestem pewien, że Cliaand ma przynajmniej jedną fabrykę, ale 
można ją zlokalizować i zetrzeć z powierzchni ziemi. 
- No to dostaną je z magazynów. 
- Też prawda, ale nie będą ich stamtąd dostawać w nieskończoność. Nie jest 
problemem umieścić ludzi na każdej z podbitych planet z jednym tylko zadaniem: 
niszczenia generatora na każdym cliaandzkim statku, jaki się zjawi. Nie kupią ich od 
nikogo, jeśli ogłosi się embargo, łatwe dla nas do wyegzekwowania. I to będzie 
koniec imperium. 
- Jakim cudem? 
- Pomyśl trochę, człowieku. Mózg ci się chyba do końca nie zlasował? Oni muszą 
rozszerzać imperium, bo na Cliaandzie nie ma nic - ani surowców, ani prawdziwego 
przemysłu i w ogóle nic, żeby mogli wyżyć o własnych siłach, o podbojach już nie 
wspominając. Wyobraź sobie sytuację po zniszczeniu generatorów - mają u siebie 
zakład do ich wytwarzania, a na podbitych planetach mają surowce. I co z tego, jeśli 
nie mogą ich przetransportować? Ekspansja stanie, liczba statków zmaleje, zaczną 
się wycofywać. Z początku wolno, ale skończy się to z powrotem na Cliaandzie. Bez 
możliwości korzystania z handlu daję im najwyżej rok. A handel można spokojnie 
ukrócić, nieprawdaż, Inskipp? 
- Od samego początku uważałem, mój drogi chłopcze, że ci się to uda! 
  
22 
Staliśmy w wewnętrznej śluzie, gdy przybiegł oficer i wręczył mi telegram. Angelina 
obrzuciła go smutnym wzrokiem. 
- Jeśli to od Inskippa, to zniszcz go. Jeśli ten śmierdziel odwołuje nasze pierwsze 
wspólne wakacje... 
- Nie denerwuj się - powiedziałem, przebiegając tekst wzrokiem. Nasze wakacje są 
niezagrożone. To od Taze... 
- Jeśli ten kociak poluje na ciebie, to wpadnie w tarapaty! 
- Komunikat jest wyłącznie natury politycznej. Zawiera wynik pierwszych wyborów po 
wycofaniu się Cliaandczyków. Taze została Ministrem Wojny. Znowu baby rządzą. 
Tego oczekiwałem. A dalej tu pisze, że zostaliśmy kawalerami Orderu Niebieskich 
Gór Pierwszej Klasy i skoro tylko znajdziemy się na Buradzie, odbędzie się wielka 
ceremonia dekoracji. 
- Dopilnuję, żebyś nie udał się tam na własną rękę! Westchnąłem z rezygnacją. 
Otwarły się wewnętrzne drzwi, ukazując panoramę kosmodromu. Na płycie stała 
orkiestra wojskowa i robiła kupę hałasu (z dużym zresztą zaangażowaniem), a 
towarzyszyła jej kompania reprezentacyjna. 
- To bardzo miłe! - stwierdziła Angelina. 
- Ho, ho! - przyznał jej rację Bolivar, a może James? 
Było ich strasznie trudno odróżnić, ale Angelinie nie spodobał się pomysł 
wymalowania im na czołach jednemu J, drugiemu B. Nie to nie - pomyślałem, 
znajdzie się coś innego. 
Pochyliła się nad wózkiem poprawiając koce i wykonując cały szereg innych, 
niepotrzebnych czynności. Tylko ja wiedziałem, jakim to ruchomym arsenałem jest 
ten roboto-wózek. Nie chciałbym być w skórze porywacza, który próbowałby 
uprowadzić nasze dzieci. Znam łatwiejsze sposoby popełniania samobójstwa, ale nie 
wiem, czy wszystkie byłyby równie skuteczne. 

69/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- No, nie takie znowu złe - stwierdziła Angelina, gdy byliśmy już na platformie, która 
się przed nami rozkładała. - Nie rozumiem, dlaczego się skarżyłeś? 
- Powiedziałbym, że poprzednie przyjęcie było cośkolwiek odmienne. Ale, ale - czy to 
nie ładny obrazek? - wskazałem rzędy kadłubów rdzewiejących w wysokiej trawie. 
- Nadzwyczaj - zgodziła się. - Czy to nie jest niebezpieczne? 
Pytanie tyczyło się kompanii reprezentacyjnej, przed którą się znaleźliśmy. Było tego 
przynajmniej z tysiąc chłopa, wszyscy wyprężeni na baczność, a każdy ściskał w 
łapach miotacz Gaussa. 
- Broń nie jest nabita. To zawarowane w umowie. 
- A można im zaufać? 
- Pewnie. To jedyna rzecz, na której się znają: wykonywanie rozkazów. Zresztą, 
zademonstruję ci - stwierdziłem podchodząc do najbliższego. Był wysoki, stalowooki, 
o potężnych żuchwach, słowem - wyglądał jak prawdziwy żołnierz. 
- W prawo zwrot! - szczeknąłem na swój najbardziej reprezentacyjny sposób. 
Posłuchał natychmiast. 
- Baczność! Przygotować broń do inspekcji! 
Podwójne „klik" zabrzmiało za całą odpowiedź. Magazynek był czyściutki. Odebrałem 
mu broń i zajrzałem w lufę. Idelnie lśniący metal. 
- Coś blokuje lufę, żołnierzu! 
- Tak jest, sir. Dostaliśmy rozkaz, sir! 
- Jaki rozkaz? 
- Zalania luf ołowiem. Sam go wlewałem, sir. 
- Wspaniale, byle tak dalej, żołnierzu. - Oddałem mu broń. - Czy ja was nie znam? 
- Możliwe, sir. Pełniłem służbę na różnych planetach. Kiedyś byłem nawet 
pułkownikiem. 
Oczywiście! Nie poznałem go, bo wtedy, gdy Kraj polecił mu mnie śledzić - a było to 
na Buradzie - facet nosił wspaniałą, patriarchalną brodę. 
- Znałem go kiedyś - poinformowałem Angelinę, gdy byliśmy już na dworcu. - Był 
wysokiej rangi oficerem. 
- Teraz ma na to małe szansę. Swoją drogą, to zastanawiające, jak ci ludzie świetnie 
się zaadaptowali. 
- Nie mieli wyboru. Kiedy skończyła się era podbojów, wrócili gromadnie na Cliaand i 
przekonali się, że koniec i z surowcami, i z energią. Pewnie rolnictwo przeżywa teraz 
rozkwit. I nie ma szarych. Odlecieli do domu, zanim zdążyliśmy ich złapać. 
- Ciekawa jestem, co za mądrala wymyślić mógł taką wycieczkę i kto zaproponował, 
żebyśmy polecieli pierwszym statkiem? 
- To ja. To wszystko ja. Nie patrz tak, jakbyś chciała mi gardło przegryźć. W końcu 
turystyka to jedyna rzecz, na jaką może postawić planeta bez surowców. No i poza 
tym, pewien dreszczyk emocji dla tych, których kiedyś podbili, gdy tylko zechcą tu 
przylecieć. Dodatkowa atrakcja. 
Przepchnęło się do nas stado bagażowych. Porwali rzeczy i ruszyli ku taksówkom. 
Wiele zmieniło się tu od mojego ostatniego pobytu. Tubylcy wyglądali zresztą na 
zadowolonych. 
Ze względu na stare wspomnienia zameldowaliśmy się w hotelu „Zlato-Zlato". Ciągle 
był najbardziej luksusowym w mieście. Recepcjonista ukłonił się nawet na nasz 
widok. 
- Witamy na Cliaandzie, panie generale, pani Angelino, witam państwa synów. Mam 
nadzieję, że pobyt u nas sprawi wam wiele satysfakcji. 
Zawsze mówiłem, że jakiś tytuł ułatwia życie, ale żeby aż tak, żeby rozpoznawała 
mnie obca osoba? Przyjrzałem się recepcjoniście uważniej. 

70/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Otrov! To ty? 
- Rzeczywiście, nazywam się Otrov, ale chyba wziął mnie pan za kogoś innego. 
- Fakt, nie mogłem się spodziewać, że mnie rozpoznasz. Teraz jestem w końcu sobą. 
Ostatni raz, gdy ze mną rozmawiałeś, byłem kreaturą zwaną Krajem, a znaliśmy się, 
gdy robiłem za Vaskę Hulja. 
- Vaska! No pewnie, ten głos, rzeczywiście! - Potem jego głos ścichł: - Mam nadzieję, 
że przyjmiesz moje spóźnione przeprosiny. To, że wtedy pomogłem Krajowi cię 
złapać... Półtora dnia byłem nieprzytomny, gdy się dowiedziałem, że uciekłeś. Tak 
się spiłem z radości. Wiem, że byłeś szpiegiem, ale... 
- Nic nie mów. Sprawa zamknięta. Byłeś najlepszym kumplem od kieliszka, jakiego 
miałem. 
- Dziękuję, czy mogę uścisnąć ci dłoń? 
Podaliśmy sobie ręce, a ja przyjrzałem mu się krytycznie. 
- Zmieniłeś się, przytyłeś, robisz w innym fachu... 
- Dziękuję, Vaska, to miło. Przestałem pić, a zatem muszę przestrzegać diety. I nie 
martwię się teraz tym cholernym pilotażem. Wróciłem do rodzinnej tradycji - do 
hotelarstwa. Nie wiesz, jaka to przyjemność wrócić do czegoś, na czym człowiek się 
naprawdę zna. Podpisz się w tym miejscu. - Wręczył mi pióro, dalej mówiąc tym 
samym tonem, tylko ciszej: - Mam nadzieję, że mi wybaczysz, gdy ci powiem, że 
mamy teraz małe pogotowie. Tylko nie podskakuj i nie odwracaj się. Od momentu 
otwarcia hotelu przebywa tu dziś jakiś facet. Według mnie, jeden z chłopców Krają. 
Do tej pory nie wiedziałem, o co mu chodzi. Teraz sądzę, że wiem. Mam nadzieję, że 
masz przy sobie broń. Z prawej strony za tobą, ma śliwkową marynarkę i kapelusz w 
żółte paski. 
To miały być wakacje. Nie miałem przy sobie ani miotacza, ani noża i to po raz 
pierwszy od bardzo długiego czasu (przysiągłem sobie w duchu, że jest to również 
raz ostatni). Wtedy przypomniałem sobie o Angelinie - pochylała się znów nad roboto 
wózkiem. Zbliżyłem się do niej naturalnym krokiem. 
- Nie chciałbym ci przeszkadzać, najdroższa - powiedziałem z uśmiechem - ale ten 
gość w śliwkowym wdzianku, który zachodzi mnie od tyłu, chce mnie zapewne 
utrupić. Czy mogłabyś coś z nim zrobić? I to w miarę możliwości tak, żeby można go 
było jeszcze o parę rzeczy spytać? 
- Jak miło, że prosisz. To znaczy - nie całkiem martwy? To miałeś na myśli? - odparła 
śmiejąc się i poprawiając pieluchy. 
Skinąłem głową i stanąłem z powrotem przy ladzie, obserwując ją. Angelina była 
czarująca, spokojna i uśmiechnięta. I nie traciła czasu. Nagle błyskawiczny ruch 
wózka i wrzask z tyłu. Schyliłem się robiąc jednocześnie półobrót. Było już po 
wszystkim. Śliwkowa marynarka straciła kapelusz i pistolet. Oba przedmioty leżały na 
dywanie. Sięgał jeszcze po nóż w rękawie. Mógł sobie zaoszczędzić fatygi. Angelina 
była już przy nim: cios w kark, poprawka kolanem między nogi, i nieprzytomna postać 
osunęła się na podłogę. 
- To rzeczywiście urocze wakacje - stwierdziła, ale widać było, że zabawę z tego 
miała dobrą. 
- Dostaniesz za to medal, kochanie! A Korpus, jak sądzę, troskliwie się nim 
zaopiekuje i wyciśnie z niego wiadomość, skąd właściwie pochodzi to towarzystwo 
miłujące wojenkę. Wszystkim przyniesie to zapewne ulgę. 
Odwróciłem się do Otrova. 
- Dzięki ci, uratowałeś mi życie. 
- Nie ma o czym mówić. Zawsze twierdziłem, że najbardziej liczą się dodatkowe 
usługi. Zaprowadzić was do pokoju? 

71/72 

Harry Harrison - Zemsta Stalowego Szczura 

- Oczywiście. Trzeba wypić za tę okazję. Nie odmówisz chyba? 
- No cóż, ten jeden raz, ze względu na ciebie. I muszę ci powiedzieć, że jesteś 
szczęśliwym facetem, mając żonę, która podziela i twój entuzjazm, i zdolności. 
- Ach, poznaliśmy się w takich okolicznościach, że od początku o tym wiedziałem. 
Któregoś dnia ci o tym opowiem. 
Z rozrzewnieniem spojrzałem na Angelinę, która wycierała właśnie nóż o marynarkę 
gościa. 
Byłem pewien, że kiedy dzieciaki podrosną, należycie docenią jej niezwykłe 
zdolności. Była w końcu matką, jaką powinien mieć każdy chłopak. 

72/72