, podobnie jak tysiące innych, jest dostępna on-line na stronie
.
Utwór opracowany został w ramach projektu
przez
JAN KOCHANOWSKI
, ę
Do gór i lasów¹
Wysokie góry i odziane lasy!²
Jako rad na was patrzę, a swe czasy
Carpe diem, Młodość,
Ojczyzna, Podróż, Starość
Młodsze wspominam, które tu zostały,
Kiedy na statek człowiek mało dbały³.
Gdziem potym nie był? Czegom nie skosztował?
Jażem przez morze głębokie żeglował,
Jażem Francuzy, ja Niemce, ja Włochy,
Jażem nawiedził Sybilline lochy⁴.
Dziś żak spokojny, jutro przypasany
Do miecza rycerz⁵ dziś miedzy dworzany
W pańskim pałacu, jutro zasię cichy
Ksiądz w kapitule⁶, tylko że nie z mnichy
W szarej kapicy a z dwojakim płatem⁷;
I to czemu nic⁸, jesliże opatem?
Taki był Proteus⁹, mieniąc się to w smoka,
To w deszcz, to w ogień, to w barwę obłoka.
Dalej co będzie? Srebrne w głowie nici,
A ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci.
¹Fraszka autobiograficzna powstała ok. r. , w pierwszych latach pobytu w Czarnym Lesie.
²o ia
las — pokryte lasami (Góry Świętokrzyskie) lub może: lasy piękne (liściaste).
³ a s a
owi
a o
a — mało stateczny (w dzieciństwie i młodości).
⁴
illi
lo
— groty pod Neapolem.
⁵ r
asa
o i
a r
r — Kochanowski brał udział w wyprawie inflanckiej z r. (por. i
i, I );
tutaj powtarza żart Cycerona o wojowniku małego wzrostu.
⁶ i
si
w a i l — proboszcz poznański mający prawo zasiadać w radzie biskupiej.
⁷ wo a i a — szkaplerz zakonny: część habitu zbliżona krojem do ornatu; l o
i
i
w s ar
a i a
wo a i
a
— zagadkowa wzmianka o zabiegach o jakieś opactwo. Próbę rozwiązania zagadki
podjął Julian Krzyżanowski w studium
ar ras a
o a ows i go („Odrodzenie i Reformacja w Polsce”,
). Usiłował tam wyjaśnić, iż poeta zabiegał o godność komendatariusza, tj. przełożonego zakonu Bożo-
grobców w Miechowie, inaczej opata, że jednak starania te z powodu śmierci Zygmunta Augusta do skutku
nie doszły. Klucza do rozwiązania zagadki dostarcza list Kochanowskiego do Stanisława Fogelwedera (t. II, s.
).
⁸
i — czemu nie.
⁹Proteus — bóg mórz południowych, wieszczek. Pasł on Neptunowi stada cieląt (według innych wersji fok).
Miał dar przemieniania się w różne postaci, zwierzęta i przedmioty.
Ten utwór nie jest objęty majątkowym prawem autorskim i znajduje się w domenie publicznej, co oznacza że
możesz go swobodnie wykorzystywać, publikować i rozpowszechniać. Jeśli utwór opatrzony jest dodatkowymi
materiałami (przypisy, motywy literackie etc.), które podlegają prawu autorskiemu, to te dodatkowe materiały
udostępnione są na licencji
Creative Commons Uznanie Autorstwa – Na Tych Samych Warunkach . PL
Źródło:
http://wolnelektury.pl/katalog/lektura/aszki-ksiegi-trzecie-do-gor-i-lasow
Tekst opracowany na podstawie: Jan Kochanowski, Dzieła polskie, tom , Państwowy Instytut Wydawniczy,
wyd. , Warszawa,
Publikacja zrealizowana w ramach projektu Wolne Lektury (http://wolnelektury.pl). Reprodukcja cyowa
wykonana przez Bibliotekę Narodową z egzemplarza pochodzącego ze zbiorów BN.
Opracowanie redakcyjne i przypisy: Aleksandra Sekuła, Barbara Otwinowska, Dariusz Gałecki, Julian Krzyża-
nowski, Olga Sutkowska.
Okładka na podstawie:
s r
ol
r
Wolne Lektury to projekt fundacji Nowoczesna Polska – organizacji pożytku publicznego działającej na rzecz
wolności korzystania z dóbr kultury.
Co roku do domeny publicznej przechodzi twórczość kolejnych autorów. Dzięki Twojemu wsparciu będziemy
je mogli udostępnić wszystkim bezpłatnie.
a
o s
o ó
Przekaż % podatku na rozwój Wolnych Lektur: Fundacja Nowoczesna Polska, KRS .
Pomóż uwolnić konkretną książkę, wspierając
zbiórkę na stronie wolnelektury.pl
Przekaż darowiznę na konto:
Do gór i lasów