Życie i przygody małpki

B I B L J O T E K A I S K I E R E K

FERDYNAND ANTONI OSSENDOWSKI

ŻYCIE I PRZYGODY

MAŁPKI

(PAMIĘTNIK SZYMPANSICZKI „KAŚKI“)

48 RYCIN

K S I Ą Ż N I C A - A T L A S

ZJEDNOCZ. ZAKŁADY KARTOGRAFICZNE I WYDAWN.

TOW. NAUCZ. SZKÓŁ ŚREDN. I W., SP. AKC.

LWÓW-WARSZAWA

1 9 2 9

SPIS RZECZY:

RYSUNKI W TEKŚCIE I OKŁADKĘ WYKONAŁ

KAMIL MACKIEWICZ

2189

Klisze, skład i druk wykonano w Zakładach Graficznych S. A. Książnica-Atlas

we Lwowie

Tekst jest

własnością publiczną

(public domain). Szczegóły licencji na stronie

autora:

Ferdynand Ossendowski

Wstęp

Rozdział I.
Rozdział II.
Rozdział III.

Jak odkryłem pamiętnik „Kaśki“

Rodzinne gniazdo

Małpka w niewoli

Powrót małpki

JAK ODKRYŁEM PAMIĘTNIK „KAŚKI“.

Jestem pisarzem. Dużo podróżuję. Będąc w Afryce,

otrzymałem od pewnego przyjaciela rzadki upominek. Była to
— piękna małpeczka, szympansiczka, imieniem „Kaśka“.

Małe, miłe stworzonko szybko przywiązało się do nas.

Polubiliśmy  ją  bardzo.  Zabawiała  nas  swoją  wesołością  i
sprytem,  rozrzewniała  miłością  dla  nas.  Rozumiała  wszystko,
nauczyła  się  czystości  i  dobrych  obyczajów.  Chętnie  myła  się
trzy  razy  dziennie,  cieszyła  się  przy  wsadzaniu  do  wanny,
nigdy nie kaprysiła, przy stole nie napierała się i nie chwytała
najlepszych kawałków, czekając na swoją miseczkę z kaszką i
kompotem,  nic  nie  ukrywała  przed  nami,  gotowa  była  bronić
nas  własną  piersią.  Gdy  spostrzegała,  że  jesteśmy  z  niej
zadowoleni,  radość  i  wdzięczność  tryskały  z  jej  piwnych,
mądrych ocząt.

Mała „Kaśka“ miała w swem życiu niezwykłe przygody.
Opowiadała nam o nich.
Nie mogliśmy jednak zrozumieć jej rechotania i mruczenia.
Małpki mogą mówić. Trudno jednak zrozumieć ich mowę.

Znają mało słów. A może, to tylko ludziom tak się wydaje?
Słowa są bardzo podobne do siebie. Różnią się tylko tem, że
jedne są wymawiane głucho, inne głośno, powolnie lub szybko.

Trudno tego się nauczyć.
W Wiedniu przed kilkunastu laty żył pewien profesor. Stale

obcował z małpami i nauczył się ich mowy.

I my zaczynaliśmy już rozróżniać oddzielne słowa naszej

„Kaśki“.

Rozumieliśmy, że „O-o-o-o“ było pytaniem: „co to?“.

Krótkie i urwane „o“ oznaczało „chleb“; głośne „o-o“ —
banan.

Powiedziałem już, że nasza „Kaśka“ miała dużo przygód. O

przygodach naszej szympansiczki dowiedzieliśmy się później.
Było to tak.

Lubię pisać w nocy. Myślę, że w nocy najlepiej jest modlić

się i pisać książki. W nocy gwar i zgiełk uliczny milkną. Cisza
zalega miasto i dom. Spokój zapada do serca, które chce czynić
dobro ludziom — dorosłym, młodym i zupełnie małym. Pisarz
chce zawsze czynić dobro swemi książkami. Uczy, radzi,
przestrzega, chwali, gani lub zabawia ludzi.

Więc piszę w nocy. Nagle zauważyłem, że nasza „Kaśka“

budzi się, siada i wydrapuje na kawałkach kory jakieś znaki.
Myślałem, że są to zabawy. Wkrótce zrozumiałem, że
małpeczka pisze.

Nauczyłem ją pisać na papierze ołówkiem.
Kreśliła jakieś znaki. Dziwnie zawiłe, nigdy nie widziane

znaki.

Niedobry chłopak ukradł nam małpkę.
Po długiej włóczędze, „Kaśka“ wróciła do nas. Przyniosła do

nas całą paczkę zapisanych papierków.

Pewnego dnia małpka odeszła od nas i już nie powróciła. Po

roku znalazłem w swojem biurku jej „pismo“. Długo nie
wiedziałem, co z niem zrobić, aż przyszedł do mnie znajomy
— bardzo uczony pan.

Umie on odczytywać napisy na kamieniach, pergaminach,

starych gmachach. Odczytuje nawet takie znaki, które
pozostawiły po sobie ludy, teraz już nie żyjące na ziemi.

Bardzo starożytne napisy, może z przed trzech tysięcy lub
więcej lat…

Ten uczony pan przejrzał papiery ze znakami naszej

„Kaśki“, potarł mądre czoło i rzekłszy: „To ciekawe!“ —
zabrał arkusiki, kawałeczki kory i poszedł do domu.

Niedawno zwrócił mi wszystko wraz z listem, w którym

pisał:

— Posyłam ci, drogi przyjacielu, „Pamiętnik Kaśki“.

Odczytałem

znaki,

nadrapane

niesforną

rączką

szympansiczki, i przełożyłem na nasz język. Jest to bardzo
ciekawe opowiadanie“.

Nic nie zmieniając, drukuję pamiętnik małej „Kaśki“ o jej

życiu, przygodach, wrażeniach i myślach.

Czytelnicy moi zrozumieją, że zwierzęta też mają serce,

rozum  i  pamięć.  Nie  trzymajcie  ich  w  niewoli,  nie  bijcie,  nie
krzywdźcie!  Pamiętajcie,  że,  może,  każde  z  nich  gdzieś
pozostawi  swój  pamiętnik,  wydrapany  na  desce  podłogi,  na
tynku ściany, na kamieniu w polu lub na korze drzewa w lesie.

Smutno byłoby nam, gdyby zwierzęta i ptaszki myślały, ze

ludzie są okrutni i źli, że my nie mamy serca.

Warszawa, październik 1928 r.

F. A. Ossendowski.

Tekst jest

własnością publiczną

(public domain). Szczegóły licencji na stronie

autora:

Ferdynand Ossendowski

O tej publikacji cyfrowej

Ten e-book pochodzi z wolnej biblioteki internetowej

Wikiźródła

[1]

. Biblioteka ta, tworzona przez wolontariuszy, ma

na celu stworzenie ogólnodostępnego zbioru różnorodnych
publikacji: powieści, poezji, artykułów naukowych, itp.

Wersja źródłowa tego e-booka znajduje się na stronie:

Życie i przygody małpki

Książki z Wikiźródeł są dostępne bezpłatnie, począwszy od
utworów nie podlegających pod prawo autorskie, poprzez takie,
do których prawa już wygasły i kończąc na tych,
opublikowanych na wolnej licencji. E-booki z Wikiźródeł
mogą być wykorzystywane do dowolnych celów (także
komercyjnie), na zasadach licencji

Creative Commons Uznanie

autorstwa-Na tych samych warunkach wersja 3.0 Polska

[2]

Wikiźródła wciąż poszukują nowych wolontariuszy.

Przyłącz

się do nas!

[3]

Możliwe, że podczas tworzenia tej książki popełnione zostały
pewne błędy. Można je zgłaszać na

tej stronie

[4]

W tworzeniu niniejszej książki uczestniczyli następujący
wolontariusze:

Wieralee