background image

ZWOLNIENIA 

LEKARSKIE

PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI  

SKONTROLOWANIA  

NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

ZWOLNIENIA 

LEKARSKIE

PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI  

SKONTROLOWANIA  

NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

ZUS i Płace

www.SerwisZUS.pl

background image

2

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Spis treści

Szczególne zasady kontroli dotyczące zwolnień lekarskich wystawianych z powodu opieki  ........ 3
Jak należy rozumieć wskazania lekarskie zawarte w zwolnieniu ZUS ZLA? ............................ 5
„Chory może chodzić” – co to oznacza w praktyce  ......................................................5
Jak należy postąpić, gdy osoba kontrolująca nie zastanie pracownika w domu? ..................... 6
Konsekwencje niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia lekarskiego ............................... 7
Pozbawienie prawa do świadczeń w wyniku kontroli a liczenie okresu zasiłkowego  

i okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego .......................................................... 8

Autor

Elżbieta Więckowska – Meisner

specjalista w zakresie świadczeń krótkoterminowych

Redakcja:

Marta Strupińska

Korekta

Zespół

CBP 379   ISBN 978-83-269-0063-1

Copyright © by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

Warszawa 2010

Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

03 – 918 Warszawa, ul. Łotewska 9a,

www.wip.pl

tel. 0 22 518 29 29, faks 0 22 617 60 10

Praktyczny raport „Zwolnienia lekarskie pracowników” chroniony jest prawem autorskim. Prze-

druk materiałów opublikowanych w raporcie „Zwolnienia lekarskie pracowników” – bez zgody 

wydawcy – jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. 

Niniejszy raport został przygotowany z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem 

wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia. Zaproponowane w raporcie „Zwolnienia lekarskie 

pracowników” wskazówki, porady i interpretacje dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie 

w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane 

rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowisko organów i urzędów państwowych.

W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie 

zawartych w raporcie „Zwolnienia lekarskie pracowników” wskazówek, przykładów, informacji 

itp. do konkretnych przypadków.

background image

3

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Pracownik często jest nieobecny w pracy i przedkłada zwolnienia lekarskie ZUS ZLA. Pracodawca 

podejrzewa, że jego niezdolność do pracy jest pozorowana. W tym i w innych podobnych przy-

padkach pracodawca ma możliwości kontroli pracownika.

Kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy z powodu choroby lub opieki 

polega na ustaleniu, czy pracownik:

1)  w okresie orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonuje pracy zarobkowej, 

2)  nie wykorzystuje zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Są to dwie odrębne okoliczności. Wystarczy więc, że kontrola potwierdzi choć jedną z nich, czyli wy-

konywanie pracy zarobkowej wykorzystywanie zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem, aby 

uznać, że zwolnienie lekarskie od pracy wykorzystywane jest przez pracownika nieprawidłowo. 

Wynik kontroli ma istotny wpływ na prawo do świadczeń z tytułu choroby lub opieki przysługujących 

pracownikowi za okres niezdolności do pracy, poddanej kontroli. Zgodnie bowiem z art. 17 ustawy 

chorobowej pracownik wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub 

wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku 

chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Tę zasadę stosuje się odpowiednio do wynagrodzenia 

za czas choroby przysługującego pracownikowi na podstawie art. 92 Kodeksu pracy, do zasiłku opie-

kuńczego, a także do świadczenia rehabilitacyjnego.

Szczególne zasady kontroli dotyczące zwolnień lekarskich  

wystawianych z powodu opieki

W przypadku przeprowadzania kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego od 

pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki choremu dziecku lub innemu choremu członkowi 

rodziny dodatkowo sprawdza się, czy we wspólnym gospodarstwie domowym są poza pracowni-

kiem inni członkowie rodziny, mogący zapewnić choremu opiekę.

Jest to istotne z tego względu, że zasiłek opiekuńczy przysługuje pod warunkiem że, dziecko lub inny 

chory  członek  rodziny  nie  mają  zapewnionej  opieki  ze  strony  członka  rodziny  pozostającego  we 

wspólnym gospodarstwie domowym. Nie dotyczy to tylko przypadków sprawowania opieki nad cho-

rym dzieckiem w wieku do lat dwóch. Rodzice takiego dziecka mają prawo do zasiłku opiekuńczego 

nawet jeśli są inni członkowie rodziny, którzy mogliby zapewnić dziecku opiekę. 

Kto może sprawować opiekę?

Za członka rodziny mogącego zapewnić opiekę nie uważa się: 

• 

osoby całkowicie niezdolnej do pracy, 

• 

osoby chorej, 

• 

osoby, która jest niesprawna fizycznie lub psychicznie ze względu na swój wiek, 

• 

osoby prowadzącej gospodarstwo rolne, 

• 

pracownika odpoczywającego po pracy na nocnej zmianie, 

• 

osoby  prowadzącej  działalność  pozarolniczą,  która  nie  może  regulować  swojego  czasu  pracy  

w sposób dowolny (ma ustalone godziny pracy),

• 

osoby nie zobowiązanej do sprawowania opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego  

i opiekuńczego, jeśli odmawia ona sprawowania opieki np. babci dziecka jeżeli odmawia opieki 

nad chorym dzieckiem ( nawet jeżeli opiekuje się nim gdy jest zdrowe). 

background image

4

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Typowanie przypadków do kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy 

– wskazówki dla pracodawcy

Przypadki, w których zostanie przeprowadzona kontrola typuje sam pracodawca, jeżeli to on jest 

płatnikiem świadczenia za okres niezdolności do pracy. Gdy płatnikiem świadczenia jest ZUS, sprawy 

do kontroli wybierane są przez ZUS, jednak nawet w tym przypadku pracodawca może wskazać ZUS 

potrzebę skontrolowania prawidłowości wykorzystywania zwolnienia lekarskiego przez pracownika. 

Którzy pracownicy powinni zostać skontrolowani?

Pracodawca zazwyczaj wie najlepiej, czy istnieje podejrzenie niewłaściwego wykorzystywania przez 

pracownika  zwolnienia  lekarskiego.  Kontroli  wykorzystywania  zwolnień  lekarskich  poddawane  są 

przypadki budzące wątpliwości, w szczególności poddawani są jej pracownicy, którzy:

• 

korzystają często z krótkotrwałych zwolnień lekarskich, 

• 

uzyskują kolejne zaświadczenia lekarskie od różnych lekarzy, 

• 

uzyskują kolejne zaświadczenia lekarskie z tytułu różnych schorzeń, albo na przemian z tytułu 

choroby i opieki, 

• 

korzystają z kolejnych okresów zasiłkowych, 

• 

byli już pozbawiani prawa do zasiłku w związku z niewłaściwym wykorzystywaniem zwolnienia, 

• 

składali wcześniej zaświadczenia lekarskie po terminie, co skutkowało obniżeniem zasiłku o 25%, 

a także pracownicy, co do których na podstawie posiadanych przez płatnika zasiłku informacji, zachodzi 

podejrzenie że wykonują pracę zarobkową lub wykorzystują zwolnienie niezgodnie z jego celem. 

 

Sposób przeprowadzania przez pracodawcę kontroli

Gdy pracodawca zadecyduje o konieczności przeprowadzenia kontroli wyznacza pracownika, który 

przeprowadzi taką kontrolę. Powinna być to osoba ciesząca się dobrą opinią i budząca zaufanie. Pra-

codawca  zobowiązany  jest  wystawić  jej  imienne  upoważnienie,  które  uprawnia  do  wykonywania 

kontroli w:

• 

miejscu zamieszkania, 

• 

miejscu czasowego pobytu, 

• 

miejscu zatrudnienia albo prowadzenia działalności pozarolniczej przez osobę kontrolowaną, lub

• 

w innym miejscu, jeżeli z posiadanych przez pracodawcę informacji wynika, że jest to celowe. 

Upoważnienie jest ważne łącznie z legitymacją pracowniczą lub dokumentem tożsamości. Numer 

jednego z tych dokumentów pracodawca podaje w upoważnieniu. 

Jakie okoliczności należy uznać za wykonywanie pracy zarobkowej? 

Kontrola mająca na celu ustalenie, czy w czasie zwolnienia lekarskiego wykonywana jest praca zarob-

kowa, polega na ustaleniu, czy wykonywana jest ta sama bądź inna praca zarobkowa.

 

Za pracę zarobkową należy uznać wszelkie czynności zmierzające do osiągnięcia zarobku, choć-

by były to czynności nieobciążające w sposób istotny organizmu, w tym m.in. wykonywanie 

czynności formalnoprawnych takich jak podpisywanie dokumentów, zawieranie umów, repre-

zentacja przed sądem. 

background image

5

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Na czym polega kontrola wykorzystywania zwolnienia lekarskiego zgodnie z jego celem?

Kontrola zgodności wykorzystywania zwolnienia lekarskiego z celem tego zwolnienia polega na usta-

leniu, czy pracownik nie wykonuje w okresie orzeczonej niezdolności do pracy czynności sprzecznych 

z celem zwolnienia lekarskiego, czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy albo naru-

szających wskazania lekarskie. 

W czasie kontroli należy mieć na uwadze warunki życiowe i rodzinne pracownika. A to oznacza, że:

1.  Nie należy traktować jako niezgodnego z celem zwolnienia wyjazdu na okres leczenia do rodziny. 

Pracownik  powinien  jednak  w  miarę  możliwości  wskazać  płatnikowi  zasiłku  przed  wyjazdem 

miejsce swojego pobytu.

2.  Powodem do pozbawienia prawa do świadczeń chorobowych za okres zwolnienia lekarskiego nie 

może być wykonywanie przez pracownika w okresie zwolnienia czynności niezbędnych dla zaspo-

kojenia podstawowych potrzeb życiowych, o ile nie ma innych domowników mogących wykonać 

te czynności, albo udanie się na zabieg czy kontrolę lekarską. 

3.  Nie jest także sprzeczne z celem zwolnienia wystawionego z tytułu opieki nad chorym członkiem 

rodziny, wykonywanie przez pracownika czynności domowych w zastępstwie osoby, nad którą 

sprawuje opiekę. 

Gdy pracodawca po dokonaniu kontroli ma wątpliwości, czy należy uznać, że pracownik wykorzystywał 

zwolnienie lekarskie od pracy niezgodnie z jego celem, może wystąpić o rozstrzygnięcie do właściwej 

terenowej jednostki organizacyjnej ZUS. Gdy będzie to niezbędne, ZUS wystąpi o opinię do lekarza 

leczącego. W razie sporu z pracownikiem ZUS wyda decyzję, która zawiera pouczenie o przysługują-

cych  pracownikowi  środkach  odwoławczych.  Od  decyzji  pracownikowi  przysługuje  odwołanie  do 

sądu rejonowego sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Jak należy rozumieć wskazania lekarskie zawarte w zwolnieniu 

ZUS ZLA?

W zaświadczeniu lekarskim ZUS ZLA lekarz leczący w pkt 12, korzystając z kodu cyfrowego wpisuje 

wskazania lekarskie. Cyfra 1 oznacza „chory powinien leżeć”, a cyfra 2 oznacza „chory może chodzić”. 

Najważniejsze zasady:

1.  Kontroli  prawidłowości  wykorzystywania  zwolnień  lekarskich  mogą  zostać  poddane  zarówno 

okresy niezdolności do pracy, z zaleceniem „chory powinien leżeć”, jak i te, w których lekarz do-

puścił możliwość chodzenia pacjenta. 

2.  Przeprowadzając kontrolę, trzeba mieć na uwadze wskazania lekarza, ale należy także uwzględ-

nić potrzeby i sytuację chorego pracownika. Nie należy zatem kwestionować prawidłowości wy-

korzystywania przez pracownika zwolnienia lekarskiego od pracy, gdy osoba kontrolująca zasta-

nie go przy wykonywaniu czynności niezbędnych do powrotu do zdrowia albo do zaspokojenia 

podstawowych potrzeb życiowych, mimo że lekarz leczący wpisał zalecenie „chory powinien leżeć”.

„Chory może chodzić” – co to oznacza w praktyce

W  czasie  kontroli  często  powstają  też  wątpliwości,  jak  należy  interpretować  wskazanie  lekarskie 

„chory może chodzić”. Otóż taka adnotacja upoważnia chorego pracownika do wykonywania zwy-

kłych czynności życia codziennego, np. przygotowywania posiłków, udania się na zabieg lub kontro-

lę  lekarską.  Wcale  nie  oznacza  to,  że  pacjent  w  okresie  zwolnienia  lekarskiego  może  wykonywać 

uciążliwe czynności mogące przedłużyć okres niezdolności do pracy, a w szczególności, że w okresie 

tego zwolnienia może wykonywać pracę (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach, sygn. akt III AUa 

background image

6

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

3189/01 (Pr.Pracy z 2003 r. nr 10, poz. 43). Jeżeli zatem w trakcie kontroli zostanie ustalone, że pra-

cownik przebywał poza domem, ponieważ np. wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym, to należy 

uznać że niewłaściwie wykorzystuje zwolnienie lekarskie, choć lekarz dopuścił możliwość poruszania 

się przez pacjenta. 

Pracy wykonywanej w okresie zwolnienia nie można uznać za uzasadnioną potrzebami życio-

wymi i zdrowotnymi chorego.

Jak należy postąpić, gdy osoba kontrolująca nie zastanie 

pracownika w domu?

W przypadku przeprowadzania kontroli w miejscu zamieszkania lub pobytu i stwierdzenia nieobec-

ności pracownika w domu, należy wyjaśnić przyczyny tej nieobecności i w miarę możliwości kontrolę 

ponowić. Jeżeli pracownik poda wiarygodny powód swojej nieobecności, np. wizyta kontrolna u lekarza 

i potwierdzi ten fakt, nie można uznać, że zwolnienie od pracy jest nieprawidłowo wykorzystywane. 

W przypadku odmowy wyjaśnienia przez pracownika przyczyn nieobecności, uznaje się, że zwolnie-

nie lekarskie było wykorzystywane niezgodnie z jego celem. 

Konsekwencje niewłaściwego wykorzystywania zwolnienia  

lekarskiego

Pracownikowi, który w czasie niezdolności do pracy orzeczonej zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA 

wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje to zwolnienie niezgodnie z jego celem, nie przysługuje 

wynagrodzenie  chorobowe  i  zasiłek  chorobowy.  Świadczenia  chorobowe  nie  przysługują  za  cały 

okres objęty zaświadczeniem lekarskim, w czasie którego zostały stwierdzone te okoliczności. 

Sporządzony protokół stanowi podstawę do pozbawienia pracownika prawa do zasiłku chorobowe-

go za cały okres objęty kontrolowanym zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA.

Dowiedz się, jak rozliczać ZUS w nietypowych sytuacjach!

Rozliczenia z ZUS są dziedziną pełną wyzwań. Z jednej strony wymagają bezwzględnego 

podporządkowania się obowiązującemu prawu i wytycznym instytucji państwowych.  

Z drugiej dotyczą często nieszablonowych i skomplikowanych sytuacji wziętych z życia, 

które trudno pogodzić z suchą literą prawa. Jak prowadzić rozliczenia z ZUS, które stanowią 

wyzwanie nie tylko dla doświadczonych księgowych, ale także dla specjalistów z ZUS?

„Serwis Płatnika ZUS” wyróżnia to, że koncentruje się na omawianiu takich sytuacji 

w rozliczeniach z ZUS, które są skomplikowane albo mogą istnieć wątpliwości co do 

właściwego rozwiązania. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, o tym jak prowadzić rozliczenia 

z ZUS zgodnie z wytycznymi, to nie musisz szukać dalej. Znalazłeś wiarygodne źródło 

informacji fachowej o wysokiej wartości merytorycznej.

Odbierz swój bezpłatny numer „Serwisu Płatnika ZUS” oraz prezent  

– sprawdź szczegóły na stronie www.Serwiszus.pl

UWAGA!

background image

7

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

PRZYKŁAD 

Pracownik przedłożył zaświadczenia lekarskie na drukach ZUS ZLA o niezdolności do pracy w okresie:

• 

od 1 do 31 sierpnia,

• 

od 1 do 30 września. 

Jest to jego pierwsza niezdolność do pracy w tym roku kalendarzowym. Za okres 33 dni tej niezdol-

ności, tj. od 1 sierpnia do 2 września, pracodawca ustala prawo do wynagrodzenia chorobowego,  

a począwszy od 34. dnia niezdolności, tj. od 3 do 30 września – do zasiłku chorobowego. W wyniku 

kontroli przeprowadzonej 10 września stwierdzono, że pracownik w czasie zwolnienia wykonywał 

pracę zarobkową. Ustalenia te zostały zapisane w protokole kontrolnym. 

Na  tej  podstawie  pracownik  został  pozbawiony  prawa  do  wynagrodzenia  chorobowego  i  zasiłku 

chorobowego za cały okres objęty drugim zaświadczeniem lekarskim od 1 do 30 września, na którym 

został skontrolowany. Natomiast za okres objęty pierwszym zaświadczeniem lekarskim ZUS ZLA, od 

1 do 31 sierpnia, pracodawca wypłacił pracownikowi wynagrodzenie chorobowe.

Zwolnienie na okres pobytu w szpitalu i w domu – kontrola

Jeżeli zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA, w trakcie którego pracownik został skontrolowany obejmuje 

okres pobytu w szpitalu i poszpitalny okres niezdolności do pracy, utrata zasiłku dotyczy tylko okresu 

po wypisaniu ze szpitala. Takie stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w wyroku z 4 lipca 2000 r. 

sygn. akt II UKN 634/99 (OSNAPiUS z 2002 r. nr 2, poz.48), uznając, że dopiero po wypisaniu ze szpi-

tala ubezpieczony mógł podjąć czynności pozbawiające go prawa do zasiłku chorobowego.

PRZYKŁAD 

Pracownik przedłożył zaświadczenie lekarskie na druku ZUS ZLA o niezdolności do pracy w okresie 

od 10 do 30 października, 7 dni przypadało na pobyt w szpitalu (od 10 do 16 października). Jest to 

jego kolejna niezdolność do pracy w tym roku kalendarzowym, wcześniej wykorzystał już 33 dni wy-

płaty wynagrodzenia chorobowego. A zatem, za ten okres niezdolności do pracy pracodawca ustala 

prawo do zasiłku chorobowego. W wyniku kontroli przeprowadzonej 22 października stwierdzono, 

że pracownik w czasie zwolnienia wykonywał pracę w gospodarstwie rolnym. Ustalenia te zostały 

zapisane w protokole kontrolnym. 

Na tej podstawie pracownik został pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego, jednak nie za cały 

okres objęty zaświadczeniem lekarskim. Utracił prawo do zasiłku za okres po wypisaniu ze szpitala. 

Ppracodawca wypłacił pracownikowi zasiłek chorobowy za okres pobytu w szpitalu od 10 do 16 paź-

dziernika, natomiast nie wypłacił zasiłku chorobowego za okres od 17 do 30 października.

Kontrola obejmująca okres świadczenia rehabilitacyjnego

Jeżeli kontrola przeprowadzana jest w trakcie okresu, za który pracownikowi przysługuje świadczenie 

rehabilitacyjne i zostanie stwierdzone, że pracownik wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje 

okres, na który przyznane zostało świadczenie rehabilitacyjne, w sposób niezgodny z jego celem, 

świadczenie rehabilitacyjne nie przysługuje pracownikowi za miesiąc kalendarzowy, w którym fakt 

ten miał miejsce. 

background image

8

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

PRZYKŁAD 

Pracownikowi przyznane zostało świadczenie rehabilitacyjne na okres 3 miesięcy od 1 września do 

29 listopada (90 dni). W dniu 27 października została na zlecenie pracodawcy przeprowadzona kon-

trola prawidłowości wykorzystywania okresu, na który zostało przyznane świadczenie rehabilitacyjne. 

W jej trakcie osoba upoważniona stwierdziła, że pracownik, korzystający ze świadczenia rehabilita-

cyjnego, maluje swoje mieszkanie. Z dokonanych ustaleń sporządziła protokół. 

Na tej podstawie pracodawca nie wypłacił pracownikowi świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 

1 do 31 października.

Pozbawienie prawa do świadczeń w wyniku kontroli a liczenie 

okresu zasiłkowego i okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego

To, że pracownik został pozbawiony w wyniku kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekar-

skich prawa do wynagrodzenia chorobowego lub zasiłku chorobowego, nie powoduje wyłączenia 

tego okresu z przysługującego pracownikowi okresu wypłaty wynagrodzenia chorobowego w roku 

kalendarzowym lub okresu zasiłkowego.

Jak wiadomo, okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego w roku kalendarzowym wynosi łącznie 

do 33 dni, a w przypadku pracowników, którzy ukończyli 50. rok życia, wynosi do 14 dni. Pracodawca 

ustalając okres wypłaty wynagrodzenia chorobowego w roku kalendarzowym, powinien wliczyć do 

niego także okres niezdolności do pracy, za który pracownik pozbawiony został prawa do wynagro-

dzenia chorobowego na skutek wykonywania w czasie zwolnienia lekarskiego pracy zarobkowej lub 

wykorzystywania zwolnienia lekarskiego niezgodnie z jego celem.

Także przy ustalaniu okresu zasiłkowego uwzględnia się okresy orzeczonej niezdolności do pracy, za 

które pracownik został pozbawiony prawa do świadczeń chorobowych z tego powodu, że wykony-

wał pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie lekarskie od pracy niezgodnie z jego celem. Okres 

zasiłkowy to maksymalny okres, przez który przysługują pracownikowi świadczenia z tytułu choroby 

– wynagrodzenie chorobowe oraz zasiłek chorobowy. Wynosi on 182 dni, albo 270 dni, jeżeli przy-

czyną niezdolności do pracy jest gruźlica, lub gdy niezdolność do pracy przypada na okres ciąży.

PRZYKŁAD 

Pracownica była niezdolna do pracy z powodu choroby i przedłożyła pracodawcy zaświadczenia lekar-

skie ZUS ZLA na okresy:

• 

od 17 do 31 sierpnia (15 dni),

• 

od 1 do 30 września (30 dni),

• 

od 1 do 16 października (16 dni).

W  okresie  ostatniego  zwolnienia  została  skontrolowana.  W  wyniku  kontroli  pracodawca  ustalił,  

że  pracownica  pracowała  zarobkowo  w  biurze  rachunkowym,  prowadząc  rozliczenia  finansowe 

klientów biura. W związku z tym został sporządzony protokół kontroli. 

Na tej podstawie pracodawca pozbawił pracownicę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres za-

świadczenia lekarskiego ZUS ZLA, w trakcie którego została skontrolowana, tj. od 1 do 16 października. 

Do okresu zasiłkowego pracodawca zliczył wszystkie okresy niezdolności do pracy. Łącznie pracow-

nica wykorzystała 61 dni okresu zasiłkowego (15 + 30 + 16).

background image

9

www.SerwisZUS.pl

ZWOLNIENIA LEKARSKIE PRACOWNIKÓW

MOŻLIWOŚCI SKONTROLOWANIA NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

Co może zrobić pracodawca, gdy ma wątpliwości jak interpretować wyniki kontroli? 

Zdarza się, że pracodawca ma wątpliwości, czy zachowanie kontrolowanego pracownika oznacza, że 

zwolnienie lekarskie było wykorzystywane niezgodnie z celem tego zwolnienia, albo czy bezspornie 

można uznać, że wykonywał pracę zarobkową w okresie zwolnienia od pracy. W takim przypadku  

o rozstrzygnięcie wątpliwości powinien wystąpić do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubez-

pieczeń Społecznych, właściwej według siedziby pracodawcy. ZUS zbada sprawę i zajmie stanowisko 

po uzyskaniu, gdy będzie to konieczne, opinii lekarza leczącego. 

W razie sporu z pracownikiem może być wydana w tej sprawie decyzja o braku prawa do zasiłku, od 

której przysługuje odwołanie do sądu Rejonowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

Należy dodać, że prawo wystąpienia do ZUS o wydanie decyzji przysługuje także pracownikowi, 

jeżeli nie zgadza się ze stanowiskiem pracodawcy w sprawie niewłaściwego wykorzystywania 

zwolnienia od pracy.

UWAGA!