Struktura systemu bankowego

Strukturę systemu bankowego tworzą banki o różnym znaczeniu:

1. Bank centralny ( funkcja emisyjna, bank banków )

2. Bank operacyjny ( świadczą usługą niezbędne z punktu widzenia społecznego, a także są przedsiębiorstwem nastawionym na zysk )

3. Banki specjalne lub specjalistyczne

• Banki inwestycyjne,

• komunalne, hipoteczne,

• towarzystwa kredytowe

Generalnie są to banki które działanie ma specjalny charakter pod względem zakresu i formy działania.

4. Banki komunalne ( tworzone przez samorządy terytorialne )

• towarzystwa kredytowe ( kasy oszczędnościowo - kredytowe )

• kasy oszczędnościowe ( ich działalność jest ściśle związana z potrzebami drobnych wytwórczych i ich samorządów może mieć formę prawną ( np. Bank Państwowy w Polsce )

• spółdzielnie kredytowe ( instytucje drobnego kredytu zorganizowane na zasadach spółdzielczych

Podział na banki krajowe i zagraniczne

W Polsce zostały PKO BP, BGŻ, Bank Gospodarki Krajowej.

1. Negatywne strony - banki zagraniczne mogą ingerować przemysł krajowy

2. Pozytywne strony - nowe produkty finansowe, nowe pieniądze, systemy informatyczne, nowe zarządzania, zwiększenie mobilności banków krajowych, szybsze rozliczenie z zagranicą.

Struktura systemu krajowego

1. Banki specjalistyczne

• BGŻ - zajmuje się kredytowaniem rolnictwa, żywności )

• BRE BANK ( bank rozwoju eksportu, miał finansować ..... aktualnie przekształcił się w bank uniwersalny, twórca elektronicznego banku M-Bank

2. Banki z misją

• Bank Ochrony Środowiska ( powołany do pobierania inwestycji służących ochronie środowiska, posiada dostęp do tanich środków, narodowego funduszu ochrony środowiska, aktualnie Bank Szwecji )

• Bank Inicjatywno społeczno - ekonomiczny ( działa w oparciu o fundusz pracy, aktualnie bank Francuski )

• Bud Bank ( miał wspierać rozwój budownictwa aktualnie przyłączył się do struktury BGK ( Bank Gospodarki Krajowej )

Rozwój systemu bankowych uwarunkowany jest przede wszystkim od:

1. Porządek społeczny i gospodarczy, który określa społeczne wartości i cele gospodarcze

2. Struktury i wielkości popytu na usługi bankowe

3. Regulacje prawne działalności bankowej

Fundusze własne banków ( służą czterem celom )

1. są źródłem finansowania działalności bankowej

2. stanowią podstawę dalszego rozwoju

3. zapewniają dochód właścicielom

4. służą do absorbowania ewentualnych strat

Funkcje kapitału własnego

1. Założycielska - odpowiednia wysokość kapitału, warunek otrzymania licencji bankowej, aktualnie wynosi 5 mil EURO

2. Finansująca - kapitał własny banku ma obowiązek sfinansować środki trwałe i długoterminowe aktywa zarówno w początkowym okresie działalności jak i późniejszym.

3. Parametryzująca - są to nadzorcze ograniczenia dotyczące głównie limitu koncentracji ryzyka i współczynnika wypłacalności. Ma zapobiegać osiągnięciu zbyt wysokiego poziomu aktywów i złej ich jakości

4. Przejściowego wyrównania poniesionych strat

5. Tworzenie zaufania do banku, wysokości kapitału banku w opinii klientów i akcjonariuszy jest traktowana jako mocna strona, danej instytucji. Jest również podstawą podziału zysku pomiędzy właścicielami.

Współczynnik wypłacalności - współczynnik adekwacji kapitałowej zwany współczynnik Cooke'a

KW netto

R = A + zobowiązania pozabilansowe ważone ryzykiem

Wagi ryzyka

• kredyty zwykły - 100%

• kredyt z gwarancją skarbu państwa 20%

• papiery rządowe %

Na początku działalności minimum 15%

Za dwa okresy działalności 12%

8%

Limity koncentracji - nadmierna koncentracja ryzyka.

Rodzaje limitów koncentracji - obligatoryjne

1. Pojedyncze - są związane z pojedynczymi podmiotami

2. Łączne - dotyczące zaangażowania w skali własnego banku

1. 25 % kapitału własnego ,maksymalna suma wierzytelności banku w stosunku do jednego pomiotu lub podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjne ponoszące wspólne ryzyko gospodarcze i dotyczy to następujących produktów:

• kredyty, poręczenia,

• pożyczki, obligacje

• akredytywy,

• gwarancje

Jest to limit koncentracji pojedynczy.

2. 800% kapitału własnego. Limit koncentracji łączny. Maksymalna suma dużych wierzytelności czyli takich, które przekraczają 10% kapitału własnego ale nie mogą przekroczyć 25 % kapitału własnego. Wierzytelności te muszą być zgłaszane do głównego nadzoru bankowego.

3. 15 % kapitału własnego. Limit koncentracji pojedynczy. Łączna wartość akcji i praw z akcji lub udziałów jednego podmiotu ( 3 mli )

4. 60% kapitału własnego. Jest to łączna wartość inwestycji w udziału akcji i prawa w akcji oraz zakup nieruchomości oraz należności zabezpieczonych hipoteką.

Limit koncentracji łączny.

5. 10 % kapitału własnego. Limit koncentracji łączny. Suma kredytów udzielona kierownictwu banku

Mniej obligatoryjne limity są określone przez zarządy banków lub rady banków:

1. Limit koncentracji branżowej ( związany z kredytowaniem niezależnych firm, lecz tej samej branży )

2. Limit koncentracji geograficznej ( dotyczący określonego regionu kraju lub całego kraju )

3. Limit koncentracji dla firm posiadających jedno źródło surowców lub dostawców.

4. Limit koncentracji na przyjmowaniem tego samego zabezpieczenia

5. Limit koncentracji na poszczególne waluty danego kraju służą one zapobieganiu upadłości banków.

Skutki upadłości banku:

1. Efekt domina

• upadek banku może spowodować trudności finansowe przedsiębiorstw, często sprawie działających.

• utratą przez społeczeństwo części majątku ulokowanego w banku

• likwidacja placówek bankowych

• utratą zaufania społeczności do działalności bankowej a w efekcie obniżenie skłonności do oszczędności

• zakłócenie w obrocie płatniczym

• zmniejszenie podaży kredytów napływu wycofaniem z pozostałych inwestycji bankowych

2. Koszty społeczne upadłości banków

• wierzyciele bankrutującego banku są zmuszeni do zaciągania nowych pożyczek w innych bankach w celu utrzymania swojej płynności

• pożyczkobiorcy banku bankruta którzy im stworzył dostęp do kredytu będą zmuszeni ograniczyć swoje aktywności gospodarcze zwłaszcza jeśli znalezienie alternatywnych źródeł kredytu jest zbyt kosztowne lub niemożliwe

Podział banków według kapitału własnego

1. Banki spółdzielcze

2. Banki akcyjne

3. Banki państwowe

Banki spółdzielcze

Główny fundusz

• udziałowy

• zasobowy

• rezerwowy

Udział - jest to układ pieniężny udziałowca.

Zwiększenie funduszu; zwiększenie udziałowców lub zwiększenie udziałów.

Banki akcyjne

Główny fundusz

• akcyjny ( ze sprzedaży )

• zapasowy

• rezerwowy

( CV - Cn ) x a = Z

Banki państwowe

Główny fundusz

• statutowy

• zapasowy

• rezerwowy

Majątek bankowy dzielimy na:

1. Majątek trwały

• finansowe składniki majątku trwałego

• dotacje dla udziałów zagranicznych i biur maklerskich

• pożyczki podporządkowane ( pożyczki, które nie mogą być wycofane przed terminem a w przypadku upadłości pożyczkobiorcy będą podlegały spłacie w ostatniej kolejności ) i udziały

• rzeczowy majątek trwały ( środki trwałe: wyposażenia, rozpoczęte inwestycje, wartości niematerialne i prawne )

Wartości niematerialne i prawne ( koszty nabycia praw majątkowych wartości firmy, koszty organizacji zgromadzenia kapitału, oprogramowanie )

2. Majątek obrotowy

• środki pieniężne czyli gotówka, zasoby na rachunku obowiązkowo bankowo - centralnym i rezerwa

• należności

• papiery wartościowe ( akcje, obligacje )

1

---