Wprowadzenie do psychologii 30.10.2007r.
-Idea
Generalnie idee są nabyte. Wg. Kartezjusza istnieją idee wrodzone (Boga, duszy). John Lock namawiał do idei, przez nie rozumiał przedstawienie, wyobrażenie myśli. Subiektywne obrazy rzeczywistości. Wg. Platona idea to nierealny świat.
Lock mówi, że w naszym umyśle istnieją:
idee proste-doznania zmysłowe
idee złożone- np. złote góry
Skąd się biorą idee?
Idee biorą się z doświadczenia. „Nie ma niczego w umyśle czego nie byłoby w zmyśle”.
Empiryzm genetyczny- wszelka wiedza i treść świadomości wywodzi się z doświadczenia.
David Hume-myśliciel zadawał pytanie: „Jaki jest proces kształtowania się idei złożonych?”
Idee złożone kształtują się poprzez asocjację, czyli kojarzenia – Teoria asocjacjonizmu
Skojarzenia zaś ujmował jako element świadomości)
Jakie są prawa kojarzenia?
-Poprzez styczność
czasowa np. Gdy uczymy się wiersza
przestrzeni
-Poprzez podobieństwo
-Poprzez związek przyczynowy
np. Wychodzące słońce kojarzy nam się z ciepłym dniem
Mechanizm psychologiczny- zaczyna działać zasada kojarzenia.
*Jak przebiegają czynności psychologiczne/świadomości (mechanizm psychiczny)?
Na rozwój psychologii mieli również wpływ:
-astronomowie
-medycy
-filozofowie
Gall- zajmował się głównie anatomią. Badał min. Kształt czaszki ludzkiej i stwierdził, że mają różne kształty (wypukłości).
Kształt czaszki oddaje właściwości psychiki ludzkiej w postaci zdolności.
Frenologia-pojawił sie obraz mózgu, który działa partialnie.
Połowa XIVw. Czas kształtowania sie psychologii współczesnej
Dokładność opisów, interpretacji i krytycyzm, operacje naukowe prowadzone są pod wpływem sceptycyzmu krytycznego, potwierdzalność wyników, bada się zgodność, nauka posługuje się względnie precyzyjna terminologią, dąży się do uściślenia terminologii.
Psychologia naukowa- od 1879r
W.Wunat- założył pierwsze w świecie laboratorium badawcze w Lipsku.
W 1877r. W.James założył w USA laboratorium psychologiczne. Jego laboratorium służyło do demonstracji dydaktycznych. Laboratorium demonstracyjne.
Weber i Fischner w ok.1740r. Próbowali naukowo badać to co mówił Kartezjusz, że dusza i ciało działają równolegle.
Jeżeli istnieją równolegle zjawiska psychologiczne i fizyczne to jak wygląda ich wzajemny wpływ?
Przykład:
Pokazywali różnej wielkości świeczki. Badali różnicę dostrzegalności światła. Jaka musi być siła bodźca żeby człowiek dostrzegł różnicę intensywności światła? <-- Nie jest to zależność prosta bo nie każda zmiana intensywności bodźca powoduje zmianę intensywności doznania. Bodźce muszą być coraz to silniejsze by móc dostrzec różnicę intensywności. Jeżeli świeci się 10 świeczek człowiek spostrzega jakąś intensywność tego, a żeby dostrzec różnicę trzeba dodać 1 świeczkę. Tzn, że przyrost intensywności doznania dokonuje się w postępie arytmetycznym a siła bodźca w geometrycznym.
Modalność- sposób występowania danych przeżyć
-wizualna
-wzrokowa
-audialna
Wunt korzystając z doświadczeń innych doszedł do wniosku, że uprawiając psychologię naukową trzeba bardzo precyzyjnie określić co badamy i z jakiego punktu oraz z jakiego założenia wychodzimy.
Jakie atomy występują w psychice ludzkiej?
Atomem jest wrażenie.
Wrażenie- to najprostsze doznanie zmysłowe. Najprostsze „jakości psychiczne” (doznanie prostej barwy, dźwięku, smakowe). Są to atomy psychiczne.
Psychika ludzka jest tworem połączonych wrażeń.
Po wrażeniach zaczyna funkcjonować mechanizm asocjacji- wrażenia łączą się w większe całości i one nazywają się spostrzeżeniami.
Spostrzeżenia też wiążą się w większą całość- w sądy ( orzeczenie o właściwościach stanu rzeczywistego)
Wunt zajmował się problematyką uczuć, woli. Twierdził, że uczucia też są atomami. Akty woli dokładniej badali uczniowie Wunta.
Jak należy badać psychikę ludzką?
Należy stosować metody empiryczne i w miarę możliwości eksperymentalne (eksperyment jest jednym z przypadków metod empirycznych).
Eksperyment-planowana obserwacja
-należy robić eksperymenty na podstawie doznań fizjologicznych
-trzeba obserwować wnikliwie w sposób systematyczny, obserwator musi wiedzieć co obserwuje
-należy obserwować własną psychikę
Badania Wunta to badania poprzez wgląd we własną psychikę- Introspekcja
Badania Wuntowskie – Badania introspekcyjne
Metoda introspekcji- przypominanie przeżyć i opisywanie ich
Wunt zajął się również psychologią ludu tj. Przekonaniami religijnymi, społecznymi
PODSUMOWANIE:
Psychologia:
fizjologiczna-eksperyment
introspekcyjna-obserwacje
atomistyczna-struktura psychiki
asocjacyjna-mechanizm kształtowania treści świadomości
Franz Brentana- mnich, uważał, że poglądy Wunta nie pozwalają poznać akt psychologicznych-czynności psychologicznych: spostrzeżenia, uwagi, pamięć, myślenie, emocje.
Akt jest intencjonalny, zawsze odnosi się do czegoś (np. Do filmu) tzn, że ten obiekt jakoś się jawił.
U Brentona studiował Kazimierz Twardowski, ojciec psychologii polskiej i nowozytnej.
Całość-postać. Później wyróżniamy elementy – psychologia postaci, całości. Bada się całościowe spostrzeżenia rzeczywistości.
Molarny- jakie czynniki? Co spowodowało?. Bada się całość sytuacji.
Molekularny- jest przeciwstawny, odnosi się do opisu struktury
Holistyczne- odnosi się do zachowania, podejście całościowe.
Ludzie w sytuacjach szukają elementów łączących i rozwiązują problem mając wszystkie elementy. Całość wpływa korzystniej na odczucia ludzi.
John Watson- specjalista od zoopsychologii. Napisał prace: „psychologia białego szczura”.
-Zwierzęta się obserwuje- behawioryzm
-Subiektywne zeznania są niewiarygodne, stosować powinno sie metodę obiektywną
-Psychologia behawiorystyczna jest psychologią obiektywną i jest to psychologia zachowania.
-Interesuje Watsona sposób zachowania się organizmu
-Jego psychologia jest psychologia bez duszy
-Należy badać związki pomiędzy bodźcami a reakcją
S ----> R
-Zdaniem W. Istnieje ścisły związek między „s” i „r”. Reakcja na dany bodziec jest zawsze taka sama ale tylko u niemowlaków.
Bodziec-każde oddziaływanie czynnika zewnętrznego
Zachowania-reakcje na określone bodźce
Następcy przyjęli inną psychologie:
S ---> O ---> R
Psychologia humanistyczna (A.Maslow) – zajmuje sie problematyką dążenia człowieka do doskonałości
Rogers uprawiał terapię, która pozwalała klientom wydobyć pełnię ich mozliwości.