Prawo finansowe, ćwiczenia 10, 10-05-2017

• Gospodarka finansowa samorządów

• Część zagadnień już omówiliśmy z tego zakresu.

• 7 czerwca kolokwium zaliczeniowe

• Trzy zagadnienia dziś omówimy:

  1. definicja budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

  2. treść uchwały budżetowej;

  3. procedura budżetowa w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego

• DEFINICJA BUDŻETU JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO

• Brak definicji legalnej, wynika to jednak z ustawy.

• Budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów danej jednostki; uchwalany jest na okres roku budżetowego; w formie uchwały budżetowej; ta uchwała budżetowa jest podstawą prowadzenia gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego; ustawa budżetowa składa się z budżetu i załączników; w uchwale budżetowej nie zamieszczamy przepisów które nie są związane z wykonywaniem budżetu danej jednostki:

  1. Rodzaj planu finansowego (do sektora finansów publicznych jednostki samorządu terytorialnego są zaliczane, a wszystkie z sektora finansów publicznych prowadzą swoje finanse na podstawie planu).

  2. Rok budżetowy – zawsze rokiem kalendarzowym (1 stycznia – 31 grudnia).

  3. Budżety wszystkich jednostek w formie uchwały – samorządy wydają uchwały i zarządzenia; wszystkie budżetowe – w formie uchwały, np. wieloletnia prognoza finansowa, uchwała o zmianie uchwały budżetowej itp.

  4. Uchwała składa się z budżetu i załączników – dodatkowe treści są objęte główną częścią uchwały (nie jak w ustawie budżetowej, gdzie dodatkowe treści są odrębnie).

  5. Ostatnia część – zakaz obładowywania – nie można obładowywać treścią i czasem (zasada szczegółowości, zasada roczności); ten zakaz nie jest nigdzie wyrażony przy budżecie państwa, natomiast tutaj jest wprost wyrażony w odniesieniu do treści (art. 211).

• TREŚĆ UCHWAŁY BUDŻETOWEJ

• Znów odrębność między treścią ustawy budżetowej i uchwały – przy uchwale – dzieli się na dwie części, na część obligatoryjną i fakultatywną (organ wykonawczy decyduje czy te zapisy zawrze w ustawie czy nie):

CZĘŚĆ OBLIGATORYJNA:

1. dochody – prognoza,

2. wydatki – planowane,

   • bardzo ważna odrębność: dodatkowo, tego nie ma w budżecie państwa, wymaga się, żeby dochody i wydatki były dodatkowo sklasyfikowane:

     • bieżące,

     • majątkowe,

     • (wieloletnia prognoza finansowa – tam to się uwzględnia przykładowo)

     •  najczęściej ustawodawca robiąc klasyfikacje mówi, że te które są wymienione to są majątkowe, reszta – bieżące;

     • Przykłady:

       • Dochody majątkowe:

         • dochody ze sprzedaży majątku,

         • dochody z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego w prawo własności (przy gospodarowaniu nieruchomościami skarbu państwa przez starostę zostaje w powiecie 20%, bo to zadanie zlecone, przy innych zadaniach zleconych – 5%),

       • Dochody bieżące:

         • Wpłaty od samorządowych zakładów budżetowych,

         • Podatku

       • Wydatki majątkowe:

       • Wydatki bieżące - zakupy inwestycyjne i wydatki na inwestycje (np. wydatki na wynagrodzenie, świadczenia na rzecz osób fizycznych, składki różnego rodzaju)

3. Deficyt albo nadwyżka (nadwyżki przy budżecie państwa nie ma) – planowane. Kwota deficytu nie wystarczy – musi być informacja o źródłach pokrycia deficytu, o źródłach finansowania; nadwyżka – informacja o przeznaczeniu.

4. Przychody – planowane,

5. Rozchody – planowane,

   • Bo wiemy jakie zobowiązania zaciągnęliśmy a jakich udzieliliśmy.

6. Limit zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów, pożyczek albo emisji papierów wartościowych,

7. Kwota wydatków przypadających do spłaty w danym roku z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji,

8. Szczególne zasady wykonywania budżetu wynikające z odrębnych ustaw – to już jest typowe tylko dla samorządowego budżetu i kolejne 2 pkt też takie punkty będą. Dlatego, że ustawa reguluje wszystko tak samo zarówno dla gminy, powiatu jak i województwa – czasem trzeba sięgnąć dla rozwiązań dostosowanych do „rozmiaru jednostki”.

   • Ustawa o samorządzie gminnym,

   • Ustawa o samorządzie powiatowym,

   • Ustawa o samorządzie województwa,

   • Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego,

   • TRZEBA PAMIĘTAĆ ŻE TEN PUNKT JEST W CZĘŚCI OBLIGATORYJNEJ, tego później zmienić nie można

9. Dotyczy tylko gmin – uprawnienia jednostek pomocniczych do prowadzenia gospodarki finansowej w ramach budżetu gminy (bo jednostki pomocnicze są tylko w gminach – sołectwa, dzielnice i osiedla).

10. Inne postanowienia których obowiązek zamieszczenia w uchwale budżetowej wynika z postanowień organu stanowiącego.

    • Planowanie – wykonawczy,

    • Uchwalanie – stanowiący,

    • Wykonywanie – wykonawczy,

    • Sprawozdanie – wykonawczy,

    • Kontrola – stanowiący,

    • Regionalna izba obrachunkowa.

    • Organ stanowiący też może mieć na tę treść wpływ.

    • Art. 234 Ustawy o finansach publicznych – obowiązek – organ stanowiący podejmuje uchwałę w sprawie trybu prac nad projektem uchwały budżetowej (OBOWIĄZEK!)  postanowienia z tej uchwały = obowiązek zamieszczenia ich w uchwale;

    • Czasem np. informacja o wziętym kredycie, czasem o tym, ile weźmiemy z finansowania unijnego – różne rzeczy dodatkowo organ stanowiący może wymagać.

CZĘŚĆ FAKULTATYWNA

1. Jeden rodzaj postanowień – upoważnienia dla organu wykonawczego (dwa rodzaje upoważnień:

   1. Upoważnienia dla organu wykonawczego do zaciągania zobowiązań

   2. Upoważnienia dla organu wykonawczego do dokonywania zmian w budżecie

• PROCEDURA BUDŻETOWA

• Oprócz tego co w ustawie o finansach publicznych trzeba zawsze jako organ wykonawczy patrzeć na uchwałę z art. 234. Ta uchwała z art. 234 może dodać termin dla organu wykonawczego – może porządkować te czynności.

• Inicjatywa uchwałodawcza – ma ją wyłącznie organ wykonawczy – to wynika wprost z przepisów ustawy o finansach publicznych.

• Musimy pamiętać, że ta wyłączna inicjatywa organu wykonawczego jest szersza niż tylko uchwała budżetowa – tak samo jak przy uchwale budżetowej – uchwała budżetowa, uchwała zmieniająca uchwałę budżetową, uchwała w sprawie prowizorium, uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej (na poziomie państwa plan wieloletni jest w innej formie).

• Pierwszym terminem ustawowym, etapem jest termin złożenia projektu ustawy budżetowej – tutaj mamy datę dzienną – 15 listopada roku poprzedzającego rok kalendarzowy przedkłada organowi stanowiącemu. Musi być ten termin późniejszy, bo organy muszą wiedzieć pewne kwestie z ustawy budżetu państwa – jaka będzie subwencja, jakie finansowanie.

• Organ nadzorczy – Regionalna Izba Obrachunkowa – od razu dostaje projekt uchwały tak samo jak organ stanowiący

• Kolejny termin  organ wykonawczy od dnia złożenia projektu ma 7 dni na przekazanie informacji jednostkom podległym (nie koniecznie 15 listopada, bo jednostka może wcześniej to złożyć, a 15 jest ostatnim możliwym terminem). Informacje o tym co dotyczy każdej jednostki – każda jednostka musi uchwalić swój własny roczny plan finansowych i dlatego potrzebuje tych informacji.

• Jednostki podległe od tego momentu jak organ im przekazał informację mają 30 dni na przygotowanie własnych rocznych planów finansowych (ale nie później niż do 22 grudnia).

• Dodatkowy termin (termin ostateczny) uchwalenia uchwały budżetowej – 31 stycznia – obowiązuje tu zasada roczności, ale czasem to może być niezależne od jednostki i wtedy możemy uchwalić później.

• Projekt uchwały budżetowej też ma charakter samoistny – w wyżej wymienionej sytuacji obowiązuje tak jak uchwała.

• Jeśli jednostka nie wyrobi się do 31 stycznia to traci prawo samodzielnego ustalenia sobie budżetu – ustala go RIO (ona ma czas do końca lutego).

• Prowizorium budżetowe – cztery wytyczne:

  • Wyłączna inicjatywa organu wykonawczego.

  • To jest też uchwała.

  • Nie można zastosować prowizorium budżetowego w budżetach samorządowych jak go nie ma w budżecie państwa.

  • Jeżeli w budżecie państwa byłoby prowizorium ustalone na dany rok, jednostka składa równocześnie z projektem jeśli chce (organ może skorzystać z prowizorium, ale nie musi) – możliwość, a nie obowiązek.