Zdrowie Publiczne wykład 4
Temat: Procesy globalizacji - wyzwania i zagrożenia dla obywateli.
GLOBALIZACJA to swobodna wymiana bez barier granicznych ludzi, towarów, usług, kapitału, technologii, informacji, wiedzy czy idei.
Dzięki swobodnej wymianie kształtowała się historia krajów, kontynentów, rozwijała nauka, kultura, gospodarka, szerzyły wierzenia religijne.
Szalone tempo zmian.
- Przekracza możliwości adaptacyjne społeczeństw, zaczyna być odbierane jako zagrożenie.
- Wywołuje protesty antyglobalistów podczas wszystkich szczytów gospodarczych (Seatle, Melbourne, Quebec, szczyt G-8 w Evian, ostatnie wydarzenia i przygotowania w Warszawie w maju 2004r.)
Czemu protestują?
- Rozgoryczenie istniejącym światowym porządkiem gospodarczym.
- Współistnienie straszliwej biedy i bezprzykładnego bogactwa.
- Stale rosnąca współzależność gospodarcza, polityczna, społeczna.
- Zanikanie tożsamości narodowej poprzez szybkie zanikanie granic dla przepływu kapitału, towarów, osób, koncepcji, idei, systemów wartości.
- Pogłębianie różnic między biednymi i bogatymi.
POLSKA JEST RAJEM….
- Dla 1,2 mld. osób które na swoje utrzymanie mają poniżej 1 dolara dziennie.
- 2,8 mld. którzy mają po 2 dolary dziennie.
BIEDA TO:
- Brak mieszkania i jakiegokolwiek schronienia.
- Niedostatek opieki medycznej.
- Niewystarczający dostęp do edukacji.
Poniżenie > problemy psychiczne > zależność od innych
Ludność świata to 6,2 mld ludzi
- Bogaci - 15%
- Ubodzy - 78%
- Nędzarze - 7%
Przeciętny dochód na 1 mieszkańca ziemi 6000 dolarów rocznie z czego
2% populacji konsumuje 86% wytworzonego bogactwa
50% ludności żyje za 2 dolary dziennie
22% ludzi to analfabeci
6% posiada komputer
Wg raportu UNDP z 2007r.
Na 4.6 mld ludzi żyjących w krajach rozwijających się:
- 1 mld nie ma dostępu do wody pitnej
- a 2,4 mld do urządzeń sanitarnych
- 160 mln. dzieci jest niedożywionych
- a 11 mln. dzieci umiera z powodu chorób którym umiemy zapobiegać.
Agendy ONZ
ILO - Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP)
ECOSOC - Rada Gospodarczo-Społeczna ONZ
UNICEF - Fundusz ONZ Pomocy Dzieciom
UNESO - Organizacja ONZ ds. Oświaty, Nauki i Kultury
WHO - Światowa Organizacja Zdrowia
FAO - Organizacja ds. Wyżywiania i Rolnictwa
UNHCR - Urząd Wysokiego Komisarza ONZ ds. Uchodźców
UNDP - Program Rozwoju ONZ
UNRISD - Instytut Badawczy ONZ ds. Rozwoju Społecznego
UNEP - Program ONZ ds. Ochrony Środowiska
UNFPA - Fundusz ONZ dla Działalności Ludnościowej
IOM - Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji
PHARE - Polska i Węgry: Pomoc w Restrukturyzacji
OECD - Organizacja Współpracy Ekonomicznej i Rozwoju, zrzeszająca najbogatsze państwa świata.
Światowa Organizacja Handlu
- powstała w 1995r., w jej skład wchodzi 146 państw, jej zadanie jest regulowanie całokształtu międzynarodowej wymiany handlowej m.in.: liberalizacja przepływu dóbr i usług pomiędzy państwami ( regulacja stawek celnych, ograniczeń administracyjnych)
- Od 2001 roku po konferencji w Katarze, negocjowane są problemy własności intelektualnej m.in.: patentów dotyczących leków zwalczających choroby zagrażające ludzkości na które kraje rozwijające się nie są w stanie przeznaczyć wystarczających kwot na leczenia gruźlicy, malarii, AIDS.
- Lobby farmaceutyczne broniło się przed zalewem leków tańszych od 2003r. Wtedy podpisano porozumienie pozwalające na produkowanie generyków w Indiach i Brazylii.
Przykłady BSE ( bosine spongiform encephalopathy)
- Pierwsze przypadki w grudniu 1984r. w Anglii, na początku 1985r. Pozostałe krowy z tego stada padły. Materiał diagnostyczny przesłano po 9 miesiącach.
- W listopadzie 1986 zidentyfikowano nowa jednostkę chorobową - gąbczaste zwyrodnienie mózgu u krów - po 10 miesiącach.
- W 1990r zidentyfikowano przyczynę tej choroby - priony anormalna struktura białka.
- Kolejne 7 miesięcy - powiadomiono Ministerstwo Rolnictwa.
- Kolejne 9 miesięcy powiadomiono resort Zdrowia.
- Od momentu pierwszych zachorowań krów minęło 9 lat zanim wprowadzono zakaz produkcji karmy dla zwierząt przeżuwających produkowanej z mięsa i kości tych zwierząt….
- ochrona interesów producentów i ochrona zdrowia społeczeństwa postawiła przed politykami zdrowia publicznego i polityki gospodarczej problem którego rozwiązanie zajęło 15 lat.
W ciągu tych 15 lat zanotowano 47 zgonów młodych ludzi, których śmierć związana była z chorobą przenoszoną przez bydło.
Globalizacja z ochrona środowiska….
- ludność świata - 6,2 mld ludzi, ekosystem naszej planety jest w stanie zaspokoić potrzeby 4 mld ludzi
- ekosystem ZIEMI poza energią otrzymywaną ze słońca jest systemem zamkniętym.
- system ekonomiczny jest systemem otwartym wykorzystującym rosnące ilości paliw surowców, pracy, kapitału, towarów, usług, odpadów.
- rosnący poziom CO2 grozi równowadze ekosystemu,
- od 1990r nastąpił 25 krotny wzrost gospodarczy świata i ulega podwojeniu co 25 lat…
… i zdrowia
- Większe firmy przejmują mniejsze stając się rekinami światowymi.
- Opieka zdrowotna i systemy socjalne ulegają prywatyzacji podlegają globalnym mechanizmom rynku
Prognozy - w 2050r. ludność świata wyniesie 9 mld ludzi dla 7 mld nie wystarczy zasobów.
KONIECZNOŚĆ:
Wprowadzenia nowych zasad redystrybucji zasobów, doprowadzając do utrzymania harmonii ekosystemu.
Systematyczne ograniczenie liczby ludności ( do 1-2 dzieci)
Poprawa dostępności do wody pitnej.
Przykłady:
E. coli 0157 - wykryta w 1982r w 2000razy bardziej odporna na chlorowanie
Biofilm w rurach kanalizacyjnych
Globalizacja z zdrowie
- Przemiany demograficzne
- Sytuacja ekologiczna - urbanizacja
- Rozwój ekonomiczny - globalizacja
- Rosnąca sfera ubóstwa - rozwarstwienie społeczne
- Zmiany struktury społecznej
- Rozwój techniki
- Tempo rozwoju, konflikty, zachowanie pokoju
- Podwójne obciążenie - stare i nowe choroby
Zdrowie jako towar Prawo człowieka do zdrowia.
Globalizacja a porządek gospodarczy.
„…. W ostatnich 20 latach jedyna rzeczą którą zdołaliśmy pojąć jest to, że stosowane recepty rozwoju gospodarczego oparte na reformie wprowadzającej wszędzie mechanizmy rynku i zasady dobrego zarządzania - to dużo za mało.
Recepty te to mówienie człowiekowi umierającemu z głodu by wstał i pobiegł przez pustynię na odległość10 km i tam znajdzie pożywienie.
Geoffrey Sachs