Badanie fizykalne
lek. med. Marta Szulik
Badanie fizykalne
lek. med. Marta Szulik
Skład badania:
oglądanie
odpowiednie oświetlenie
źródło światła – żółtaczka
(światło dzienne),
rozszerzenia żylne,
powiększenie tarczycy –
oświetlenie boczne
obmacywanie
opukiwanie
osłuchiwanie
Schemat badania:
wygląd ogólny
stan przytomności
zachowanie się chorego
mowa
chód
pozycja ciała
budowa ciała, ciężar, wzrost,
odżywienie
skóra
węzły chłonne
temperatura ciała
Schemat badania:
badanie szczegółowe
głowa
szyja
klatka piersiowa
jama brzuszna
układ płciowy
układ moczowy
układ ruchu
układ nerwowy
badanie psychiatryczne
Wygląd ogólny i
zachowanie się
chorego:
ogólne wrażenie –
zachowanie się chorego
nadmierne podniecenie
psychiczne
nadczynność tarczycy
ostre choroby zakaźne
niektóre choroby OUN
ostre choroby zakaźne
przygnębienie, senność,
osłupienie
zamroczenie – dezorientacja w
czasie, miejscu, otoczeniu
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego –
stan przytomności
omdlenie (syncope)
krótkotrwała utrata
przytomności (sekundy
lub minuty)
etiologia
chwilowe niedokrwienie
mózgu, wskutek
czynnościowych zaburzeń
regulacji krążenia (emocje,
nagły wysiłek lub ból)
zaburzenia w OUN – m.in.
padaczka
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego –
stan przytomności
śpiączka (coma)
długotrwała utrata
przytomności (godziny
lub dni)
cechy
utrata świadomości, czucia,
ruchu
nie reaguje nawet na
bardzo silne bodźce
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego –
stan przytomności
śpiączka (coma)
etiologia
najczęściej – udar mózgu, ale też guzy, ropnie
mózgu, urazy czaszki, mózgu, zapalenie opon
mózgowych, krwotok podpajęczynówkowy
zaburzenia przemiany materii
cukrzycowa (c. diabeticum) – zakwaszenie
ustroju ciałami ketonowymi; bez kwasicy –
hiperosmolarna
skóra sucha, zmniejszone napiecie
gałek ocznych, oddech Kussmaula,
zapach acetonu z ust
hipoglikemiczna (c. hypoglycaemicum) –
niedocukrzenie krwi, najczęściej jako
przedawkowanie insuliny
skóra wilgotna, źrenice szerokie
mocznicowa (c. uraemicum)
skóra sucha, źrenice wąskie, oddech o
zapachu amoniaku, Cheyne’a-Stokesa
lub Kussmaula
wątrobowa (c. hepaticum) – ciężkie
uszkodzenia miąższu wątroby
oddech aromatyczny, niekiedy
żółtaczka
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego –
stan przytomności
śpiączka (coma)
etiologia
zaburzenia endokrynologiczne
przełom tarczycowy
zatrucia egzogenne – m.in.:
barbituranami
tlenkiem węgla
alkoholem
stan przedśpiączkowy (praecoma) –
utrata przytomności nie jest w pełni
rozwinięta
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego –
mowa chorego
chrypka
stany zapalne krtani
porażenie nerwu
wstecznego
guz śródpiersia, guz
płuca
tętniak aorty
choroba układu
nerwowego (porażenie
opuszkowe, wiąd rdzenia)
zatrucie talem, błonica
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego –
mowa chorego
zaburzenia mowy
dyzartria
niezdolność dokładnej artykulacji na skutek
uszkodzenia neuronów unerwiających mięśnie
mowy
mowa niewyraźna, zamazana, przydźwięk
nosowy
przyczyny: porażenie opuszkowe,
rzekomoopuszkowe
anartria – całkowity brak artykulacji
afazja (dysfazja)
niemożność wyrażenia słowami myśli (a.
ruchowa) lub rozumienia mowy (a. czuciowa)
uszkodzenie ośrodków mowy
aleksja – niemożność czytania
agrafia – niemożność pisania
skandowana / wybuchowa
choroby móżdżku, stwardnienie rozsiane
afonia (utrata głosu) – zaburzenia strun
głosowych
jąkanie (balbuties)
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego
– chód chorego
połowiczo niedowładny – niedowład
połowiczy wiotki
powłóczenie niedowładnej kończyny
dolnej
koszący – porażenie połowicze
spastyczne
kończyna wyprostowana w stawie
kolanowym zatacza półkole, bez
odrywania się od ziemi
niedowładny wiotki (paraparetyczny)
- choroby rdzenia kręgowego
powolne przesuwanie nogi za nogą
niedowładno-kurczowy – choroby
rdzenia połączone z niedowładem
spastycznym
usztywnione kończyny dolne
móżdżkowy
szeroko rozstawione kończyny dolne
(jak u pijanego)
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego
– chód chorego
zespół Parkinsona
przymusowy pęd ku przodowi i do tyłu
lub do boku
tabetyczny
nadmierne zginanie kończyn w
kolanach, najpierw stawiane na ziemi są
pięty, nogi szeroko rozstawione, patrzy
pod nogi
histeryczny
naśladowanie chodu nieprawidłowego
kaczkowaty
kołysanie się w biodrach
osteomalacja, zwichniecie wrodzone
stawu biodrowego
choroby stawów – kuleje
zapalenie nerwu kulszowego – pozycja
– w ukłonie, oszczędzając chorą
kończynę
Wygląd ogólny i
zachowanie się chorego
– układ ciała
po pierwsze – ułożenie dowolne, czy
przymusowe
ułożenia przymusowe
duszność w zastoinowej niewydolności
krążenia
wysokie ułożenie na łóżku lub nawet pozycja
siedząca
silny atak astmy oskrzelowej
w pozycji siedzącej lub stojącej podpiera się
rękami (ortopnoe) – uruchomienie dodatkowych
mięśni oddechowych
tężec, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
opistothonus – na wznak, głowa odrzucona i
wciśnięta w poduszkę, kręgosłup tworzy łuk
tetralogia Fallota
pozycja kuczna
bóle kolkowe brzucha
niespokojny, ciągle zmienia pozycję
zapalenie otrzewnej
w bezruchu, pozycja skulona
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – budowa, masa
ciała, wzrost, odżywienie
budowa ciała – typy
konstytucjonalne
asteniczny (leptosomiczny)
atletyczny
pykniczny
mięśnie
stopień rozwoju –
dostatecznie, nadmiernie,
zanik
stan napięcia
bolesność
drgania włókienkowe, drżenie
obrona mięśniowa
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – budowa, masa
ciała, wzrost, odżywienie
ciężar ciała – reguła Broca – określenie
przeciętnego ciężaru ciała
przy wzroście 155-165 cm = długość
ciała – 100
przy wzroście 165-175 cm = długość
ciała – 105
przy wzroście 175-185 cm = długość
ciała – 110
wzrost
olbrzymi
konstytucjonalny – proporcjonalnie
akromegalia
karłowaty
konstytucjonalny
choroby nerek, krzywica, choroby serca
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – budowa, masa
ciała, wzrost, odżywienie
odżywienie
nadmierne – nadwaga, otyłość
otyłość
rozpoznanie
wskaźnik masy ciała BMI
masa ciała w kg / wzrost w m 2
< 25 – prawidłowa
25-30 – nadwaga
> 30 – otyłość
iloraz obwodu talii i największego
obwodu okolicy biodrowej WHR
prawidłowy
M < 1,0
K < 0,85
podział
gynoidalna – tkanka tłuszczowa
odkłada się na biodrach, udach,
pośladkach, brzuchu
androidalna – brzuch, boczne
powierzchnie klatki piersiowej, kark,
podbródek – sprzyja nadciśnieniu
tętniczym, CHD
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – budowa, masa
ciała, wzrost, odżywienie
odżywienie
niedożywienie – gdy
aktualna masa ciała jest
mniejsza o więcej niż 10%
wagi należnej
niedostateczny pobór
pokarmów
zaburzenie wchłaniania
utrata
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
oświetlenie dzienne
barwa
zależy od
ilości Hb we krwi
grubości skóry
pigmentacji
blada
zmniejszenie się ilości krwi krążącej
ostra niewydolność krążenia
krwotok
niedokrwistość
chore nerki
obrzęk śluzowaty
choroby układu krążenia
zimno
stres
wymioty
wyniszczenie
konstytucjonalnie
ograniczona do końców palców – miażdżyca tętnic,
chromanie przestankowe, choroba Raynauda
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
zaczerwieniona
stałe przebywanie na otwartym powietrzu
zwiększenie zawartości Hb i erytrocytów
(czerwienica)
zatrucie atropiną, CO
choroby zakaźne (płonica, róża)
alkohol – rozszerzenie naczyń
krwionośnych
gorączka
przegrzanie
emocje
nadciśnienie tętnicze
ciemnobrunatna
choroba Adisona – okolice ciała narażone
na działanie światła oraz te które są
naturalnie silnie ubarwione
późny okres marskości wątroby
hemochromatoza
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
piegi, znamiona – wrodzone
przebarwienia
po półpaścu
w bliznach
odbarwienia
żółte
żółtaczka (nagromadzenie się
bilirubiny w tkankach), także błony
śluzowe
zastoinowa – odcień zielonkawy
miąższowa – pomarańczowy
hemolityczna - słomkowy
xanthosis – tylko dłonie i stopy
hyperkarotenemia
xanthelasma (kępki żółte) – żółte złogi
lipidowe na powiekach
hipercholesterolemia
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
sinica
sinawe zabarwienie skóry, błon śluzowych,
zwłaszcza warg – ciemna barwa krwi
przepływającej przez naczynia włosowate
przyczyny
sinica prawdziwa (cyanosis vera)
zwiększona ilość Hb odtlenowanej we
krwi
zmiana strukturalna Hb – kolor skóry
szaropopielaty lub brunatnoniebieski
methemoglobina
powstaje
leki (sulfonamidy, chlorek
potasu)
zatrucie zawodowe
(pochodne aniliny,
nitrobenzenu)
zamiast Fe
dwuwartościowego w
cząsteczce znajduje się Fe
trójwartościowe –
niezdolne do wiązania
tlenu
odtrutka – dożylne
wstrzykniecie kwasu
askorbinowego lub błękitu
metylenowego
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
sinica rzekoma (cyanosis spuria,
pseudocyanosis)
odkładanie się barwników
endogennych, egzogennych
sole srebra, złota
hemosyderyna w komórkach
tkanki łącznej skóry -
szaroniebieska
prawdziwa
gdy ilość odtlenowanej Hb we krwi
wynosi przynajmniej 5g% (fizjologia
3g%)
rodzaje
centralna – hipoksemia
(niedostateczne wysycenie tlenem
krwi tętniczej)
obwodowa (nadmierne odtlenowanie
krwi żylnej na poziomie tkanek)
centralno-obwodowa
miejsca
wargi, nos, uszy, powieki, paznokcie
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
przyczyny
centralna
zaburzenia wentylacyjne i
dyfuzyjne płuc
przecieki tętniczo-żylne w sercu w
wadach serca
obwodowa
z powodu zwolnienia prądu krwi
(zastój)
zwolnienie odpływu krwi żylnej-
niewydolność krążenia
utrudnienie odpływu krwi żylnej –
zapalenia żył, żylaki
zmniejszenia ukrwienia tkanek –
miażdżyca tętnic
zaburzenia czynnościowe naczyń
zespół Raynauda – napadowa
sinica palców rąk i nóg albo
blednięcie i cierpnięcie połączone
z bólem – skurcz tętniczek
nerwica
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
świąd (pruritus)
cukrzyca
dna
żółtaczka
mocznica
ziarnica złośliwa
białaczka
u starych ludzi
pokrzywka
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
zmiany skórne
pierwotne
plamki, grudki, pęcherzyki, pęcherze, krosty, blaszki,
guzki, guzy, torbiele, bąble, teleangiektazje, zaskórniki,
znamiona
wtórne
łuska, strup, pękniecie, nadżerka, przeczosy,
owrzodzenie, blizna
wysypki skórne
różyczka
drobne, różowe grudki
opryszczka
pęcherzyki z przejrzystą cieczą
półpasiec
czerwone pęcherzyki zlokalizowane wzdłuż przebiegu żeber,
najczęściej po jednej stronie
potówki
wybroczyny skórne
drobne (petechiae), duże
uraz
skaza krwotoczna
choroba zakaźna
zastój żylny
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
zmiany skórne
pokrzywka
różowe lub czerwone bąble
blizny
ospa
oparzenia
rozstępy
urazy
łuszczenie się
łuszczyca
owrzodzenia
żylaki
odleżyny (decubitus)
zaczerwienienia, owrzodzenia
guzy, guzki
nowotworowe
zapalne
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
żylaki (varices)
kończyny dolne
w okolicy odbytnicy – guzki krwawnicze
(varices haemorrhoidales)
ropnie
zgorzel (gangraena)
miażdżyca kończyn dolnych
zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic
odma podskórna
trzeszczy pod palcami
odma piersiowa
zmiany zanikowe
wyniszczenie
krążenie oboczne
rozszerzenie żył lub tętnic skórnych –
przeszkoda w głębiej położonych naczyniach
promieniste wokół pępka (głowa meduzy) –
utrudnienie krążenia w żyle wrotnej
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
wilgotność
nadmierna potliwość
przy ustępowaniu gorączki
nadczynność tarczycy
wstrząs
ludzie młodzi z chwiejnym
układem wegetatywnym
sucha skóra
wysoka gorączka
po silnych wymiotach, biegunce –
odwodnienie organizmu
cukrzyca
choroby nerek
niedoczynność tarczycy
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
ucieplenie
oziębienie
zimno z zewnątrz
po krytycznym spadku gorączki
zapaść
przewlekłe choroby serca i płuc
choroby wyniszczające
cholera, wstrząs – całe ciało
niedoczynność tarczycy
zator tętnicy
nerwica naczyniowa
ocieplenie
miejscowe stany zapalne
gorączka
przyczyny
czynniki fizyczne – udar cieplny
czynniki chemiczne
zakażenie bakteryjne
anafilaksja
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
pomiar
pod pachą, w ustach, w
odbytnicy, w pachwinie
w ustach, w odbytnicy – o kilka
dziesiątych stopnia wyższa niż w
ustach
o 8.00 rano i o 17.00
w nocy niższa
podział
prawidłowa – do 37oC
stan podgorączkowy - 37,2-37,5
oC
gorączka – 38-40 oC
hiperpireksja – 41-42 oC
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
typy
stała (febris continua)
stałe podwyższone wartości,
wahania ranne i wieczorne nie
większe niż 1 stopień
dur brzuszny, zapalenie płuc
spadek przełomowy (per crisin –
zapalenie płuc) lub powolny /
lityczny (per lysin – dur brzuszny)
zwalniająca (f. remittens)
gruźlica, odoskrzelowe zapalenie
płuc, choroby wirusowe
bardzo znaczne wahania dzienne –
ponad 1 oC, trawiąca (f. hectica) –
wahania 2-3 oC (stany septyczne)
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
typy
przerywana (f.
intermittens)
zimnica
kilkugodzinny napad
rozpoczynający się
dreszczami a kończący
potami
powrotna (f. reccurens)
dur powrotny, ziarnica
złośliwa
napad trwa kilka dni
jednodniowa (f.
ephemerea)
przeziębienia
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
napięcie
badamy poprzez obserwacje czasu
wygładzania się fałdu skórnego
prawidłowe napięcie – po ujęciu w
fałd wygładza się szybko
zmniejszone napięcie
powoli
kiedy
w wieku starczym
choroby wyniszczające
odwodnienie
zwiększone napięcie
po kąpieli
zwiększony przepływ krwi przez
skórę
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
obrzęki
przyczyny
zaburzenia w wydzielaniu przez
nerki sodu i wody
choroba nerek
czynniki pozanerkowe
niewydolność krążenia,
wątroby, zaburzenia
hormonalne
ucieczka wody i sodu do
przestrzeni wodnej
pozakomórkowej
pozanaczyniowej na poziomie
naczyń włosowatych
najczęściej są wynikiem obu
tych mechanizmów naraz
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
obrzęki
postacie
uogólnione - pochodzenia
sercowego
niewydolność krążenia – zależność od
położenia ciała
wątrobowego
puchlina brzuszna
nerkowego
nerczycowe – również twarz, blade,
miękkie
hormonalnego
niedoczynność tarczycy – obrzęk
śluzowaty, ucisk palca nie pozostawia
wgłębienia
przedmiesiączkowy – gruczoły sutkowe,
narządy płciowe, twarz, okolica kostek
glikokortykosterydy – zespół Cuishinga
ciężarnych
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
obrzęki
z niedoboru białek
głodzenie
niedobór witaminy B1
choroba beri-beri
alkoholicy
cukrzyca
ciężarne
niedobór potasu
przewlekła biegunka
polekowe
alergiczne
pokrzywka
miejscowe
pochodzenia zapalnego
utrudnienie w odpływie limfy
utrudnienie w odpływie żylnym
alergiczne
Quinckego
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
owłosienie
zmniejszone
wypadanie włosów
cecha konstytucjonalna
choroby tarczycy
zakażenie
zatrucie talem
skąpe lub brak w okolicy
narządów rodnych, pach, twarzy
u mężczyzn – niewydolność jąder
pod pachami
marskość wątroby
niewydolność przysadki mózgowej
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
owłosienie
nadmierne
hirsutyzm
cecha konstytucjonalna
choroba nadnerczy
choroba jajników (hiperplazja,
guzy wirylizujące)
leczenie testosteronem i ACH
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – skóra
paznokcie
kształt szkiełka zegarowego
rozstrzenia oskrzeli, nowotwory płuc
niektóre wrodzone wady serca,
bakteryjne zapalenie wsierdzia
marskość wątroby
miseczkowate (koilonychia),
cienkie, rozszczepione, łamliwe
niedokrwistość
zaburzenia witaminy B
poprzecznie prążkowane
długotrwałe niedożywienie
choroby zakaźne
grzybica paznokci
pogrubienie, żółtawe
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – węzły chłonne
prawidłowe nie są
wyczuwalne
badamy ww. chłonne
za- i przyuszne
za i przed mięśniem
mostkowo-obojczykowo-
sutkowym
podżuchwowe
nadobojczykowe
pachowe
pachwinowe
Wygląd ogólny i zachowanie
się chorego – węzły chłonne
czy ogólne czy
miejscowe
cechy
wielkość
spoistość
ruchomość
powierzchnia
bolesność
chełbotanie
przetoki
Głowa
czaszka
wielkość i kształt
średnio-, krótko-, długowymiarowa
wieżowata (żółtaczka hemolityczna,
zarośniecie szwu strzałkowego i
wieńcowego)
kwadratowa (krzywica)
duża (wodogłowie, akromegalia)
ubytki, wgłębienia pourazowe, blizny
rozmiękanie w okolicy potylicznej i
ciemieniowej – krzywica u małych dzieci
bolesność
zmiany chorobowe okostnej, kości
punkty bolesne w ujściach nerwów –
zmiany zapalne
bolesność opukowa jam obocznych nosa –
zapalenie zatok
Głowa
twarz
facies hippocratica – zapadnięte, blade
policzki, zaostrzony nos, zapadnięte oczy,
bladosina, pokryta zimnym potem (zapalenie
otrzewnej, cholera)
risus sardonicus -tężec
maskowata - parkinsonizm
księżycowata – zespół Cuishinga
obrzękła – zwłaszcza powieki – choroba nerek
twardzina – nieruchoma, wygładzone fałdy,
scieńczała skóra
porażenie nerwu twarzowego - asymetria
facies acromegalica – masywna, grube rysy
twarzy, wystające łuki brwiowe, duży nos,
żuchwa, mięsisty język
okrągła, skośne oczy, czaszka
krótkowymiarowa – zespół Downa
wytrzeszcz gałek ocznych – choroba Gravesa-
Basedova
tiki – ruchy mimowolne
Głowa
oczy
obustronny wytrzeszcz gałek
ocznych (exophtalmus)
choroba Gravesa-Basedova
objawy
Graefego – palec z góry ku
dołowi
Kochera – z dołu ku górze
Moebiusa – utrudnienie
ruchów zbieżnych
Stelwaga – rzadkie mruganie
Dalrymple’a – zwiększone
napięcie powieki górnej
jednostronny wytrzeszcz
guz oczodołu, tętniak, krwotok
oczodołu, choroba Gravesa-
Basedova
Głowa
oczy
nadmierne wpadnięcie gałki ocznej
do oczodołu (enophtalmus)
zanik tkanki oczodołu
zespół Hornera
dodatkowo zwężenie źrenicy i
opadniecie powiek (porażenie nerwu
współczulnego szyjnego)
miękkie – śpiączka cukrzycowa
twarde - jaskra
opadnięcie górnej powieki (ptosis)
porażenie nerwu okoruchowego
porażenie nerwu twarzowego
obrzęki powiek (choroba nerek)
zmiany powiek – stany zapalne;
spojówki – blade (niedokrwistość),
stan zapalny
Głowa
oczy
zmiany twardówki (żółtaczka)
zmiany rogówki (przebyte stany
zapalne)
oczopląs (wrodzony lub choroby
układu nerwowego, zaburzenia
błędnika)
odruch rogówkowy – dmuchniecie w
oko
powstaje skurcz mięśnia
okrężnego oka
obustronny brak – śpiączka,
znieczulenie ogólne
jednostronny – schorzenia
n.trójdzielnego
Głowa
oczy
ograniczenie pola widzenia –
przerwanie dróg nerwu wzrokowego
źrenice
rozszerzenie (zatrucie atropiną,
jadem kiełbasianym, jaskra, wstrząs,
agonia)
zwężenie (zatrucie morfiną,
nikotyna, wylew krwi do mostu,
zapalenie tęczówki)
nierówność (tętniak aorty – ucisk na
nerw współczulny)
sztywność
– brak odruchu na światło,
przy zachowanym na akomodację – SM,
zapalenie opon mózgowych, guzy mózgu,
zrosty tęczówki
Głowa
nos
kształt (zniekształcenia pourazowe)
barwa – czerwony (alkoholicy),
rhinophyma – czerwony, przerosły,
duży
oddychanie skrzydełkowate –
duszność
drożność (skrzywienie przegrody,
polipy, powiększenie migdałków)
krwawienie z nosa (nadciśnienie
tętnicze, skazy krwotoczne,
przyczyny miejscowe)
uszy
guzki złogów moczanowych
wyciek z przewodu usznego –
zapalenie ucha środkowego, PMR
bolesność wyrostka sutkowatego
Głowa
jama ustna
wargi
język
olbrzymi – stany zapalne, obrzęk
Quinckego, akromegalia
zmniejszony – wiąd, jamistość rdzenia
geograficzny – rodzinnie, choroby
endokrynologiczne
czarny – rozwinięe brodawki, zabarwione
lekarstwami, pożywieniem
mosznowy – niedobór witaminy B1
czerwony – niedokrwistości
malinowy – płonica
hunterowski – wygładzony (choroba
Addisona-Biermera)
suchy – gorączka, odwodnienie, mocznica,
śpiączka cukrzycowa
nalot
pleśniawki
owrzodzenia
Głowa
jama ustna
błona śluzowa
uzębienie
dziąsła
gardło
łuki podniebienne
migdałki
Szyja
tarczyca
węzły chłonne
mięśnie
naczynia
nerwy
kręgi szyjne
Szyja
ruchomość szyi –
ograniczenie
zmiany zapalne w
mięśniach szyi
zmiany zwyrodnieniowe w
odcinku szyjnym
kręgosłupa
Szyja
powiększenie tarczycy
wole miąższowe rozlane
powiększenie równomierne i
symetryczne
gładka
niebolesna
wole guzkowe
1 lub kilka guzków
nierówna spoistość
Szyja
powiększenie tarczycy
choroba Gravesa-
Basedowa
tarczyca przeważnie
równomiernie powiększona
gładka
silnie unaczyniona
inne przyczyny
zapalenie tarczycy
nowotwory
niedoczynność (może być) –
wyraz kompensacji
wywołanej zwiększonym
wydzielaniem TSH
Szyja
badanie palpacyjne
tarczycy
oburęcznie
z przodu lub z tyłu chorego
przy połykaniu
powiększona tarczyca
unosi się ku górze wraz z
krtanią
Szyja
węzły chłonne –
powiększenie
ogniska zapalne (zapalenie
gardła, schorzenia zębów)
różyczka – za małżowinami
usznymi
wyraz przebytych stanów
zapalnych – za mięśniem
mostkowo-obojczykowo-
sutkowym
Szyja
żyły szyjne
rozszerzone, silnie
wypełnione
zastój żylny
niewydolność krążenia
mechaniczny ucisk przez
nowotwór zwłaszcza w obrębie
żyły głównej dolnej
tętnice szyjne
rozszerzenia tętniakowate
Układ kostno-stawowy
badanie okolic
stawowych
zmiany skórne nad stawem
zaczerwienienie, obrzęk,
podwyższona temperatura –
stan zapalny
zmiany kształtu stawu
wysięk w stawie
obrzęk okołostawowy
należy badać porównawczo
Układ kostno-stawowy
badanie okolic
stawowych
nieprawidłowe ułożenie
stawu
skręcenie, zwichnięcie
przykurcze mięśniowe
skrócenie kończyny
zniszczenie stawu
zaburzenia prawidłowego
wzrostu
Układ kostno-stawowy
badanie okolic
stawowych
palpacyjnie
wysięk stawowy – zbadać
objaw chełbotania (ucisk
rzepki w kierunku stawowym
podczas badania stawu
kolanowego)
bolesność uciskowa
stany zapalne
Układ kostno-stawowy
ruchomość stawów
upośledzenie
ból
przykurcze mięśni
zmiany zapalne
zmiany kostne, chrzęstne
ruchomość bierna i czynna
Układ kostno-stawowy
badanie
kształtu, ruchomości
kręgosłupa
scoliosis – boczne
skrzywienie kręgosłupa
kyphosis – skrzywienie
wywołujące garb
lordosis – wyrównawcze
uwypuklenie kręgosłupa do
przodu
usztywnienie
zesztywniające zapalenie
kręgosłupa
Układ kostno-stawowy
badanie
obmacywanie, opukiwanie
– bolesność
zmiany zwyrodnieniowe
zesztywniające zapalenie
stawów kręgosłupa
wypadnięcie krążka
międzykręgowego
osteomalacja, osteoporoza
przerzuty nowotworowe
Układ kostno-stawowy
kończyny
kształt
zniekształcenia
tło rozwojowe
zmiany zapalne, urazowe,
złamania
wielkość
powiększenie obwodu –
obrzęki, zapalenie żył
zmniejszenie obwodu – zaniki
mięśniowe
ruchomość bierna i czynna
bolesność
Układ mięśniowy
zaniki mięśniowe
zaburzenia neurotroficzne
zmniejszona masa
mięśniowa, wiotkość
zmniejszenie ruchomości w
stawach
przykurcze mięśniowe
nieprawidłowe położenie
mięśnia
zmniejszona ruchomość w
stawie