ORGANIZOWANIE NAUKI WŁASNEJ
PROCEDURY WZBUDZANIA
MOTYWACJI DO NAUKI
ORGANIZOWANIE NAUKI WŁASNEJ
PROCEDURY WZBUDZANIA
MOTYWACJI DO NAUKI
Organizacja nauki własnej
organizacja miejsca pracy,
ustalenie planu czasowego nauki,
rozplanowanie materiału do nauki,
dobór metod, które doprowadzą do
wcześniej ustalonego celu.
1.Organizacja miejsca pracy
Miejscem naszej pracy powinien być odpowiednio urządzony, oddzielny pokój, spokojny
kąt lub stół do pracy. Musi być to miejsce stałe, w którym dobrze i chętnie nam się
pracuje.
Biurko, krzesło, lampka stojąca na stole z odpowiednim abażurem, szafki lub regały z
potrzebnymi książkami, zeszytami, notatkami itp.
Źródło światła z lewej strony (gdy jesteśmy praworęczni), lub z prawej strony (gdy
jesteśmy leworęczni)
Podczas nauki na biurku powinny znajdować się tylko te rzeczy, z których w danej
chwili korzystamy. Zapobiega to niepotrzebnemu rozproszeniu uwagi.
Pomieszczenie, w którym będziemy pracować, powinno być mocno przewietrzone, co
powoduje właściwe dotlenienie mózgu i zwiększenie jego wydajności.
Optymalna temperaturą do uczenia się jest ok. 20 stopni Celsjusza. Umiarkowany
powinien być również stopień wilgotności powietrza w pokoju.
Według p.Józefa Półturzyckiego najważniejszym warunkiem jest cisza i spokój w miejscu
nauki (ew. cicha muzyka).
2.Ustalenie planu czasowego nauki
Zastanówmy się, ile czasu poświęcamy na poszczególne czynności w
ciągu dnia, a ile czasu zostanie nam na naukę. Gdy jest go za
mało, znaczy to, że nasze codzienne czynności i zajęcia trwają za
długo i należy je skrócić.
W trakcie nauki, najrzadziej co godzinę, należy sobie zrobić 2-10
minut przerwy. Przerwy są konieczne, by nasz mózg mógł
zintegrować nowe informacje, by nasze oczy mogły trochę odpocząć...
W trakcie przerwy należy przewietrzyć nasze miejsce pracy i
wykonać kilka ćwiczeń gimnastycznych, by poprawić krążenie.
Gdy mamy wybór między uczeniem się późno wieczorem i w nocy a
wstaniem i uczeniem się wcześnie rano, to wstańmy o piątej nad
ranem, a nie siedźmy w nocy, gdyż , jak udowodniły badania
naukowe, zdolność zapamiętywania informacji jest największa
wczesnym rankiem, a późnym wieczorem i w nocy jest ona bardzo
słaba.
Planujemy ilość i jakość materiału, który musimy sobie przyswoić.
3.Rozplanowanie materiału do
nauki oraz metodyka uczenia się
Najpierw planujemy ogólnie – kolejność przedmiotów.
Najlepiej zacząć od przedmiotów najtrudniejszych lub najmniej interesujących, by na
nich skoncentrować największą uwagę.
Planowanie nauki poszczególnych przedmiotów. Sprawdzamy, co już wiemy z danej
dziedziny. Potem należy przekartkować podręczniki, zaznaczyć ołówkiem ważniejsze
tabele, wykresy, definicje.
Ustalamy, ile czasu musimy poświecić na lekturę danego zagadnienia. Jeśli jest to
większa ilość materiału, podzielmy ją sobie na mniejsze, łatwiejsze do "przetrawienia" cz.
Przy czytaniu podręcznika możemy pominąć to, co już wiemy oraz niepotrzebne wywody.
Podkreślajmy ważniejsze definicje, trudniejsze terminy związane z przedmiotem.
Zaznaczmy sobie także zakładkami strony z ważniejszymi tabelami, diagramami, definicjami
- ułatwi to nam późniejsze powtórki materiału. Po skończeniu lektury podręcznika
możemy przejrzeć notatki z zajęć.
Pierwsza powtórka powinna odbyć się bezpośrednio po zajęciach (przeczytanie notatek).
Następna powtórka - wieczorem - przeczytanie notatek i ich uzupełnienie.
Kolejna powtórka - tydzień później, a następna - po miesiącu.
Motywacja – to wrodzona naturalna zdolność
do uczenia się w aktywny sposób: powinna być
raczej wywołana czy ujawniana niż
ustanawiana. Motywację wywołują myśli, na
przykład poglądy i cele, skłaniające do działań
będących wynikiem postrzegania samego
siebie jako podmiotu panującego nad
wydarzeniami.
(B. L. McCombs, J. E. Pope, Uczeń trudny. Jak skłonić go do nauki, WSiP, Warszawa 1997)
Proces ten zachodzi, gdy spełnione są dwa
warunki:
osiągnięcie celu musi
być postrzegane
przez człowieka jako
użyteczne
prawdopodobieństwo
realizacji celu przez
jednostkę musi być
wyższe od zera
Rodzaje motywacji
Wewnętrzn
a
Brak obaw przed
niepowodzeniem.
Respekt i wsparcie
nauczyciela.
Przedmiot nauki ważny i
znaczący.
Warunki do
podejmowania decyzji.
Zewnętrzn
a
Nagrody, bodźce takie
jak punkty, wyróżnienia,
stopnie.
Przyczyna i kontrola nie
zależy od nas
Osoby niepełnosprawne umysłowo często
nie mają motywacji do nauki. Brak
motywacji może wynikać z porażek
i frustracji, jakich doświadczały podczas
dotychczasowej edukacji . Frustracja może
spowodować brak ciekawości, wycofanie
się ucznia oraz utratę zainteresowania dla
określonego zajęcia, niechęć do zgłębiania
wiedzy związaną ze strachem przed
niepowodzeniem.
Wysoka jakość relacji między
dorosłymi a młodymi
Mniej ważne jest to, co się robi, niż to,
kto to robi i jak. (Peck)
Motywacja ucznia
Co to znaczy motywować
uczniów?
Sy
tuacje
i
czy
nnośc
i
•O
so
bis
te
i
akt
yw
ne
zaa
ng
ażo
wan
ie
w
n
aukę
.
•W
łas
ny
w
yb
ór
i p
od
ejmo
wan
ie
d
ecy
zji.
Za
da
nia
szko
lne
•B
ezp
ośr
ed
nio
lu
b p
ośr
ed
nio
zw
ią
za
ne
z
oso
bis
ty
mi
po
trze
ba
mi,
zai
nte
re
so
wan
ia
mi,
ce
la
mi.
•W
łaś
ciw
y p
ozi
om
tru
dn
ośc
i –
możn
a liczy
ć n
a w
yko
na
nie
.
Oto
cze
nie
•D
ob
re
st
osu
nki
z
do
ro
sły
mi.
•D
ost
oso
wa
nie
w
sp
arci
a d
o i
nd
yw
id
ual
ny
ch p
otr
zeb
u
czn
ia
.
•P
od
ejmo
wa
nie
ry
zyka
be
z o
ba
wy
p
rze
d n
ie
po
wo
dze
nie
m.
(B. L. McCombs, J. E. Pope)
Nauczyciel – powinien dobrze poznać
swego ucznia, jego potrzeby i
zainteresowania, a także skoncentrować się
na sposobach skłaniania uczniów do tego,
by przejmowali osobistą
odpowiedzialność za własną naukę i
aktywnie się w nią angażowali.
Jak pomóc uczniom poznać i docenić
samych siebie?
Ułatwić poznanie, jak funkcjonuje
ich psychika.
Cykl myślowy ucznia
1. MYŚL
„Nauczyciel
mnie nie lubi”
2. UCZUCIA
Złość i wrogość
3. ZACHOWANIE
przeszkadzanie,
niegrzeczność
4. REZULTAT
kara
(B. L. McCombs, J. E. Pope, Uczeń trudny. Jak skłonić go do nauki, WSiP, Warszawa 1997)
Dyskusja uczniów na temat działania cyklu
myślenia.
Podanie innych przykładów negatywnych lub
pozytywnych myśli.
Opracowywanie na schemacie innych przykładów.
Wspólne propozycje, jak przełamać schemat
negatywnych myśli.
Cykl myślowy w konflikcie
interpersonalnym
TWOJE MYŚLI
UCZUCIA
ZACHOWANIE
REAKCJA
DRUGIEJ
OSONY/MYŚLI
UCZUCIA
ZACHOWANIE
(B. L. McCombs, J. E. Pope, Uczeń trudny. Jak skłonić go do nauki, WSiP, Warszawa 1997)
Jak pomóc uczniom docenić samych siebie i
cenić naukę?
Strategie nakierowane na zaspokojenie
indywidualnych potrzeb uczących się:
1. Diagnozowanie potrzeb, zainteresowań i celów
poszczególnych uczniów (np.poprzez ankiety lub
wywiady);
2. Pomoc uczniom w określaniu własnych celów;
3. Dopasowywanie ogólnych celów nauczania do
indywidualnych uczniowskich zainteresowań i
celów;
4. Uporządkowanie celów nauki i czynności tak,
by ułatwić indywidualny sukces ucznia.
Stwarzanie warunków dla rozwoju i
samostanowienia
Nauczyciel jako osoba planująca kształcenie.
Uczeń jako ekspert w wybranych przez siebie
dziedzinach.
Uczeń jako osoba przekazująca wiedzę.
Zachęcanie do podejmowania ryzyka w trakcie nauki.
Tworzenie klimatu korzystnego dla uczenia się.
Niepewność i obawa przed podjęciem ryzyka są
szczególnie silne u uczniów, którzy doświadczyli
już niepowodzeń szkolnych, przeżywali
negatywne nastawienie wobec samych siebie i
szkoły czy mają niekorzystne warunki domowe
lub środowiskowe. Takim poczuciom towarzyszą
zwykle podejrzliwość, wrogość i agresywność,
uczucia, które mogą prowadzić do wycofania i
wyłączania się. Jeśli osoby dorosłe, powodowane
troską o dzieci, wytworzą atmosferę zaufania i
wzajemnego szacunku, to poczucie niepewności
tych uczniów może się zmniejszyć.
Nauczyciele, którzy wyzwalają wewnętrzną
motywację u uczniów, to osoby:
znające potrzeby każdego ucznia;
zainteresowane rozwojem każdego ucznia;
konsekwentne i zdecydowane w sprawach reguł;
dodające odwagi;
ciepłe emocjonalnie;
widzące możliwość osiągnięcia sukcesu przez
każdego ucznia;
odnoszące się z szacunkiem.
Strategie uczenia się to
czynności ukierunkowane na
osiągnięcie pożądanego celu i sposoby
rozwiązywania zadań.
Tego typu działania podejmowane są celowo,
oraz świadomie, aby dzięki nim udoskonalić
procesy takie jak:rozumienie,zapamiętywani
e,utrwalanie czy przywoływanie z pamięci.
Strategie jakie podejmują uczniowie,
uzależnione są od rodzaju samego zadania,
czasu trwania nauki,jak również warunków
uczenia się.
Wybór określonej strategii jest uzależniony od
czynników takich jak:
cechy indywidualne dziecka, jego lęki,
czy stopień samodzielności;
nastawienia do przedmiotu nauczania;
poziomu motywacji i zdolności;
poziomu świadomości;
poziomu wykształcenia oraz
doświadczenia;
stylu uczenia się.
Styl poznawczy rozumiany jest
jako sposób, w jaki podchodzi się do
zadań o charakterze poznawczym, to
nic innego jak sposoby funkcjonowania w
sferach takich jak
spostrzeganie,zapamiętywanie,myślenie,
rozwiązywanie problemów i działanie.
Style poznawcze możemy podzielić ze
względu na:
sposób przetwarzania informacji:
refleksyjność i impulsywność;
styl postrzegania: wzrokowy, słuchowy,
kinestetyczny, dotykowy.
Osoby refleksyjne charakteryzuje:
potrzeba większej ilości czasu na zastanowienie,
łatwiejsza koncentracja na zadaniu,
precyzyjność w wykonywaniu zadań,
wolniejsze tempo uczenia się,
mniejsza ilość popełnianych błędów.
Osoby o
impulsywnym stylu uczenia się charakteryzują:
działania na zasadzie prób i błędów,
trudności z poprawnością wypowiedzi,
łatwiej się rozpraszają,
preferują zadania z dużą ilością bodźców,
dobrze wypadają w zadaniach na czas,
lubią działać.
Nauczyciel mając tę wiedzę,
może świadomie sprzyjać nabywaniu przez
dziecko wiadomości, dzięki podejmowaniu
takich działań, które są bliskie uczniom z
określonymi stylami poznawczymi.
Działania wspierające styl wzrokowy to:
wizualne pomoce naukowe,
posługiwanie się kolorowymi pisakami,
eksponowanie plansz z wiadomościami do
opanowania,
obrazowanie informacji do zapamiętania,
prezentacje multimedialne, filmy
Działania wspierające styl słuchowy to:
stosowanie pomocy audio,
umożliwienie udzielania ustnych
wypowiedzi,
głośne powtarzanie informacji do
zapamiętania,
czytanie tekstu z różną intonacją,
czytanie z podziałem na role,
prowadzenie dyskusji, debat,
Działania wspierające styl kinestetyczny to:
demonstrowanie pojęć z
wykorzystaniem gestów i ruchów,
odgrywanie scenek,
uczenie się poprzez zapisywanie
informacji,
stosowanie gier i zabaw ruchowych,
umożliwienie manipulowania pomocami n
aukowymi,
uczenie się poprzez działanie.
Działania wspierające styl dotykowy to:
pisanie metodą kalkowania,
wykorzystywanie tablic magnetycznych,
wykonywanie diagramów, rysowanie,
sporządzanie notatek,
tworzenie obrazów interaktywnych,