Województwo i jego 
zadania

Co to jest województwo?

Województwo oznacza jednostkę samorządu 

terytorialnego – regionalną wspólnotę 
samorządową, największą jednostkę 
zasadniczego podziału terytorialnego kraju w 
celu wykonywania administracji publicznej. 
Podobnie jak gmina i powiat, ma ono wymiar 
społeczny. Mieszkańcy województwa tworzą z 
mocy prawa regionalną wspólnotę samorządową. 
Ze względu na to, że województwo jest 
podmiotem charakterze terytorialnym, drugim 
jego elementem jest obszar.

Ustawą z dnia 24 lipca 1998r o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego 

podziału terytorialnego państwa, z dniem 1 stycznia 1999r. wprowadzono 

trójstopniowy podział terytorialny państwa. Jednostkami zasadniczymi są: gminy, 

powiaty i województwa.

Utworzono 16 województw. 



Zakres działania samorządu województwa nie narusza 
samodzielności powiatu i gminy. Organy samorządu 
województwa nie stanowią wobec powiatu i gminy organów 
nadzoru lub kontroli oraz nie są organami wyższego stopnia 
w postępowaniu administracyjnym. Samorząd województwa:

  1)   wykonuje określone ustawami zadania publiczne w 

imieniu własnym i na własną odpowiedzialność,

  2)   dysponuje mieniem wojewódzkim,
  3)   prowadzi samodzielnie gospodarkę finansową na 

podstawie budżetu.



Organami samorządu województwa są: 

1) sejmik województwa, 
2) zarząd województwa. 

1) Sejmik województwa jest organem stanowiącym i 

kontrolnym województwa.



 Kadencja sejmiku województwa trwa 4 lata, licząc od dnia 
wyborów. . Sejmik pochodzi z wyborów powszechnych, w 
których uczestniczą mieszkańcy całego województwa, 
uprawnieni do głosowania. Wybiera on ze swego grona 
przewodniczącego i wiceprzewodniczących. Sejmik 
województwa może powoływać ze swojego grona stałe i 
doraźne komisje do wykonywania określonych zadań. 
Do uprawnień sejmiku należy przede wszystkim:



Uchwalanie statutu województwa, budżetu, programów 
rozwoju województwa;



Wybór i odwoływanie zarządu województwa;



Podejmowanie uchwał w sprawie współpracy regionalnej 
itp.

2) Zarząd województwa jest organem wykonawczym województwa. 



W jego skład , liczącego 5 osób, wchodzi marszałek województwa 
jako jego przewodniczący, wicemarszałek lub 2 wicemarszałków i 
pozostali członkowie. Zarząd województwa powoływany jest przez 
radnych sejmiku.

Do zadań zarządu województwa należy przede wszystkim:



wykonywanie uchwał sejmiku województwa,



gospodarowanie mieniem województwa



przygotowywanie projektu i wykonywanie budżetu województwa,



przygotowywanie projektów strategii rozwoju województwa, planu 
zagospodarowania przestrzennego i programów wojewódzkich,



organizowanie współpracy ze strukturami samorządu regionalnego 
w innych krajach i z międzynarodowymi zrzeszeniami regionalnymi.

Zarząd województwa wykonuje swoje zadania przy pomocy urzędu 

marszałkowskiego. Marszałek organizuje prace zarządu i urzędu 
marszałkowskiego, reprezentuje też województwo na zewnątrz.

Samorząd województwa wykonuje zadania o charakterze 
wojewódzkim określone ustawami, w szczególności w zakresie:

1) Edukacji publicznej, w tym szkolnictwa wyższego,

◦

udzielanie stypendiów uczniom szkół podstawowych, 
gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, a także studentom za 
osiągnięcia naukowe, artystyczne i sportowe, ze szczególnym 
uwzględnieniem uczniów i studentów niepełnosprawnych.

◦

organizowanie różnorodnych inicjatyw edukacyjnych np. 
przeglądów, wystaw, warsztatów, konferencji, sympozjów, 
seminariów, szkoleń lub innych imprez o charakterze 
edukacyjnym;

◦

wydawanie oraz zakup niskonakładowych, niekomercyjnych 
publikacji i periodyków, książek, czasopism także z 
wykorzystaniem innych technik zapisu niż druk, druków 
ulotnych, nagrań fonograficznych i audiowizualnych o 
charakterze edukacyjnym.

◦

tworzenie zawodowych szkół wyższych i szkół średnich o 
znaczeniu regionalnym

2) Promocji i ochrony zdrowia,

◦

ograniczenie palenia tytoniu, picia alkoholu i 
używania środków psychoaktywnych przez dzieci i 
młodzież, poprzez rozwój zajęć pozaszkolnych dla 
młodzieży, angażujących ją w różnego rodzaju 
aktywności sprzyjające rozwojowi osobistemu, 
budującymi poczucie więzi z innymi i własnej 
wartości;

◦

szkolenia dla wychowawców, nauczycieli, 
pedagogów i psychologów szkolnych z zakresu 
prowadzenia szkolnych zajęć profilaktycznych;

◦

utrzymanie szpitali specjalistycznych.

3) Kultury i ochrony jej dóbr,

◦

zahamowanie procesów degradacji zabytków i doprowadzenie do 
poprawy stanu ich zachowania; 

◦

 konsekwentne stosowanie wymogów konserwatorskich dla wszelkich 
podejmowanych prac remontowych i budowlanych w obiektach i 
obszarach objętych nadzorem służb konserwatorskich; 

◦

odnowa regionalnej architektury i ochrona przed zniszczeniem, a co 
za tym idzie – utrzymanie obiektów o niekwestionowanych 
wartościach artystycznych i historycznych oraz właściwa opieka nad 
nimi; 

◦

wspieranie, promowanie i tworzenie warunków sprzyjających 
rozwojowi talentów, uprawianiu i rozwojowi profesjonalnej sztuki oraz 
prowadzeniu działalności kulturalnej w formach zorganizowanych 
programowo (festiwale, przeglądy, cykle artystyczne, 
interdyscyplinarne działania artystyczne itp.)

◦

wsparcie projektów związanych z prezentacją dzieł sztuki 
współczesnej (muzyka, malarstwo, rzeźba, plakat, instalacje, 
fotografia, dizajn i wzornictwo, architektura), budowanie społecznej 
świadomości znaczenia sztuki oraz rozwoju talentów i niezależnych 
inicjatyw artystycznych i twórczych w obszarze sztuki (m.in. 
warsztaty, zajęcia dydaktyczne, plenery, wystawy i prezentacje 
multimedialne).

◦

utrzymanie teatrów, bibliotek i muzeów o znaczeniu regionalnym.

4) Pomocy społecznej

◦

przeciwdziałanie społecznemu wykluczaniu osób starszych;

◦

wspieranie działań na rzecz osób przewlekle i terminalnie 
chorych i ich rodzin (m.in. poprzez udostępnianie informacji 
niezbędnych do opieki nad chorym);

◦

pomoc osobom opuszczającym zakłady karne i ich rodzinom;

◦

wspieranie szkoleń dla organizacji pozarządowych 
prowadzących działalność pomocową;

5) Polityki prorodzinnej

◦

organizacji kampanii promującej mediacje rodzinne (w tym 
szkolenia z zakresu mediacji) 

◦

wspieraniu zastępczego rodzicielstwa,

◦

 przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie poprzez edukację 
społeczną i promocję postaw społecznych oraz działań 
wolnych od przemocy, realizacja programów ochrony ofiar 
przemocy oraz pracę ze sprawcami przemocy w rodzinie.

6) Modernizacji terenów wiejskich

◦

zajmowanie się restrukturyzacją i modernizacją rolnictwa oraz 
poprawą infrastruktury technicznej terenów wiejskich.

7) Zagospodarowania przestrzennego

◦

opracowanie planu zagospodarowania 
przestrzennego w regionie.

8) Ochrony środowiska

◦

ustalanie strategii rozwoju województwa i programu 
ochrony środowiska.

9) Gospodarki wodnej, w tym ochrony 

przeciwpowodziowej

◦

Gospodarka wodna w regionie, melioracja, 
utrzymanie urządzeń wodnych.

10) Transportu zbiorowego i dróg publicznych

◦

tworzenie warunków działania oraz nadzór nad 
funkcjonowaniem systemów komunikacyjnych i 
transportowych, a także współdziałanie w 
kształtowaniu założeń kierunków rozwoju 
województwa w zakresie transportu drogowego, 
kolejowego, lotniczego i wodnego;

◦

zarządzanie siecią dróg wojewódzkich.

11) Kultury fizycznej i turystyki

◦

upowszechnianie sportu w środowisku wiejskim, 
akademickim i osób niepełnosprawnych;

◦

organizacja imprez sportowych wojewódzkich, 
ogólnopolskich i międzynarodowych promujących w 
województwie kulturę fizyczną i osiągnięcia 
sportowe regionu;

◦

organizacja ponadpowiatowych i wojewódzkich 
zawodów sportowych dla uczniów szkół 
podstawowych, gimnazjalnych i 
ponadgimnazjalnych;

◦

promocja walorów krajoznawczo-turystycznych 
województwa;

◦

utrzymywanie w dobrym stanie szlaków i 
infrastruktury turystycznej oraz współpraca z 
samorządami, organizacjami i stowarzyszeniami w 
zakresie upowszechniania turystyki i 
krajoznawstwa.

12) Bezpieczeństwa publicznego

◦

Zapewnienie porządku publicznego i bezpieczeństwa w 
województwie

13) Przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacji lokalnego rynku 

pracy

o

organizowanie pośrednictwa pracy w skali wojewódzkiej i 
międzywojewódzkiej;

o

współdziałanie z wojewódzką radą zatrudnienia w 
podejmowaniu przedsięwzięć zmierzających do ograniczenia 
bezrobocia i jego negatywnych skutków, w tym tworzenie 
nowych miejsc pracy;

o

opracowywanie analiz i ocen dotyczących problematyki 
zatrudnienia i przeciwdziałania bezrobociu w województwie;

o

inicjowanie i współfinansowanie szkoleń, prac 
interwencyjnych, zatrudnienia;

o

absolwentów i programów specjalnych.