Osiągnięcia naukowe XIX 

wieku

„Jedna z nielicznych prac która straciła 

zdjęcia, można je uzupełnić lub wybrać 

inne prace”

Opracował: 

http://chomikuj.pl/Majster1942

W XIX wieku miała miejsce II rewolucja przemysłowa. 
Nastąpił niesamowicie szybki rozwój nauki i techniki. 
Powstałe w ten sposób wynalazki znalazły zastosowanie w 
przemyśle, rolnictwie, ale i w życiu codziennym. Z wielu 
osiągnięć XIX-wiecznych korzystamy do dzisiaj.

Elektryczność

 - odkrycie zjawiska indukcji magnetycznej 

przez Faradaya pozwoliło Gramme'owi zbudować prądnicę 
elektryczną zdolną do ciągłej pracy. Pierwsza elektrownia 
zbudowana przez Edisona rozpoczęła pracę w Nowym Jorku. 
Początkowo budowano elektrownie prądu stałego, mało 
przydatne, ze względu na niewielki zasięg. Prąd zmienny 
rozwiązał problem przesyłu energii elektrycznej na dalekie 
odległości. We Francji zbudowano prądnicę i akumulator 
elektryczny.

Hutnictwo

 

- Bessemer wynalazł ulepszoną metodę 

wytapiania stali w tzw. gruszkach Bessemera. Był 
wszechstronnym wynalazcą, m.in. ulepszył pocisk artyleryjski, 
który nie znalazł szerokiego zastosowania ze względu na słabą 
wytrzymałość luf armatnich, z których był wystrzeliwany. By ją 
zwiększyć zaczął przeprowadzać eksperymenty z płynną 
surówką. Tą drogą udało mu się opracować metodę 
pozwalającą na oczyszczenie surówki z węgla i zanieczyszczeń i 
przetopić w stal. Jego metoda umożliwiła tanią i dużych 
rozmiarów produkcję. Za swoje dokonania Bessemer otrzymał 
nawet tytuł szlachecki.

Broń

- Postęp w produkcji stali pozwolił na unowocześnianie 

broni. Zaczęto produkować armaty mogące wyrzucać ważące 
500, a nawet 1000 kg pociski. Przełomem w konstrukcji broni 
ręcznej było odkrycie możliwości ładowania jej od tyłu a nie jak 
do tej pory przez lufę. Wykorzystał to Samuel Colt tworząc 
rewolwer bębenkowy. Zaczęto budować okręty wojenne 
wyposażone w silniki Diesla, które wykorzystano w czasie I 
wojny światowej. Alfred Nobel odkrył dynamit. 

Węgiel 

- przy jego wydobyciu zaczęto stosować świdry 

pneumatyczne, pompy ssące i rury żelazne do usuwania wody z 
kopalni. Dzięki zastosowaniu tych nowych metod wydobycie 
węgla w Europie i USA gwałtownie wrosło. Na kontynencie 
europejskim powstały wielkie zagłębia węglowe: w Niemczech 
(Ruhry i Śląsk), w północnej Francji i Belgii.

Ropa naftowa

 - jej zastosowanie m.in. w silnikach 

spalinowych spowodowało ogromny wzrost wydobycia najpierw 
w USA, potem w Rosji, na Bliskim i Dalekim Wschodzie.

Elektrotechnika

 - wynalazek prądnicy elektrycznej 

umożliwił wprowadzanie oświetlenia łukowego. Ze względu na 
to, że było bardzo jasne i jaskrawe nadawało się jedynie do 
oświetlania placów i ulic. Problem oświetlenia mieszkań, biur i 
sklepów rozwiązała wynaleziona przez Edisona żarówka. 
Thomas Edison w sumie opatentował 1300 wynalazków, m.in. 
ulepszył wynaleziony przez Bella telefon. Cieszył się tak wielkim 
uznaniem i renomą, że wystarczyła jego zapowiedź o zamiarze 
wynalezienia żarówki, by powstało Edison Electric Light 
Company, które miało ją później produkować.

Energia wodna

 - odkrycie turbiny wodnej przez 

Fourneyrona, a następnie jej udoskonalenie pozwoliło na 
budowę pierwszej elektrowni wodnej na Niagarze. W ten sposób 
zaczęto wykorzystywać energię spadku wód.

Transport i łączność

 - autorem sukcesu i popularności 

kolei żelaznej był George Stepehenson, który stworzył pierwszy 
parowóz wykorzystany do przewozu węgla. Pracował też przy 
budowie pierwszej w Wielkiej Brytanii linii kolejowej oraz tunelu 
kolejowego. 
dować mosty zawieszane na łańcuchach.wój przez cały wiek 
XIX, zwiększała się sieć dróg żelaznych, ulepszano tabor 
kolejowy i urządzenia sygnalizacyjne. Paryż z 
Konstantynopolem połączył Orient-Express, a w 1904 roku 
oddano do użytku kolej transsyberyjską. W amerykańskich 
pociągach pierwszy raz zastosowano wagony sypialne i 
restauracyjne, a także skuteczny hamulec. Na potrzeby kolei 
budowano liczne mosty. Pierwszy wykonany całkowicie ze stali 
powstał w latach siedemdziesiątych w St. Louis. Zaczęto także 
budować mosty zawieszane na łańcuchach.

Pojazdy- 

W statkach i okrętach zaczęto w stosować turbinę 

parową. Lenoir zbudował silnik spalinowy, za pomocą, którego 
wprawił w ruch pojazd a Otto udoskonalił go wprowadzając 
czterosuwowy cykl pracy. Silnik ten został z kolei wykorzystany 
w motocyklu i samochodzie zbudowanym przez Benza i 
Daimlera. Stopniowo samochody udoskonalano, zaczęto nawet 
organizować wyścigi samochodowe. Henry Ford stworzył 
pierwszą w USA fabrykę samochodów, w której zastosowano 
taśmowy sposób produkcji. Diesel wynalazł nowy wysokoprężny 
silnik spalinowy zasilany paliwem płynnym. Był zdecydowanie 
sprawniejszy i znalazł szerokie zastosowanie w komunikacji 
lądowej i morskiej. Zasługą Szkota Dunlopa było opatentowanie 
opon pneumatycznych.

Pierwsze na świecie metro-

 powstało w Londynie w 

1863 roku. Początkowo było parowe od lat dziewięćdziesiątych 
XIX wieku elektryczne. Umieszczone głęboko około 30 metrów 
pod ziemią tunele londyńskiego metra służyły mieszkańcom za 
schrony w czasie nalotów niemieckich podczas II wojny 
światowej. W Berlinie natomiast na skutek prac Ernsta Wernera 
Siemensa od 1881 roku kursowały tramwaje elektryczne.

Polak Konstanty Ciołkowski był autorem projektu 

sterowca

, 

Otto Lilienthal latał na szybowcach, a pierwszy trwający 12 
sekund lot samolotem silnikowym odbyli bracia Wright. Z 
czasem tak udoskonalili samolot, że był on w stanie odbyć lot 
trwający godzinę. Drogą powietrzną pokonano także kanał La 
Manche.

Odkrycia geograficzne

 - zbadano Afrykę (David 

Livingstone i Henry Stanley), Amerykę Południową i Australię, 
Syberię (Benedykt Dybowski, Jan Czerski) i Grenlandię. Peary 
osiągnął biegun północny, a Amundsen i Scott południowy. 

Rolnictwo -

 zaczęto stosować nawozy sztuczne, co dało 

początek chemii rolniczej. Rolnictwo stało się obiektem 
działalności naukowej, zaczęto przeprowadzać badania i 
eksperymenty nad hodowlą roślin i zwierząt. Prace rolne 
zmechanizowano, rozpoczęto stosowanie pługów ciągniętych 
przez traktory. W USA, gdzie wciąż były problemy z siłą roboczą 
wynaleziono w 1834 roku żniwiarkę a później nawet kombajny 
spalinowe.

Nauka

 - w ramach fizyki rozwijała się głównie fizyka 

eksperymentalna, a na tym polu termodynamika. Udoskonalono 
palnik gazowy, dokonano analizy składu gazów. Jean Foucault 
badał prędkość światła oraz ruch obrotowy Ziemi przy użyciu 
sławnego "wahadła Foucault'a". Teoria elektronowa umożliwiła 
Mendelejewowi ułożenie tablicy pierwiastków. Becquerel odkrył 
promieniotwórczość naturalną, a małżeństwo Curie - rad i 
polon. Hipoteza kwantowa Maxa Plancka pozwoliła Einsteinowi 
na skonstruowanie teorii względności, a Bohr dzięki niej 
stworzył teorię budowy atomu. Bohr dokonał też pierwszej 
reakcji jądrowej. Wyjaśniono strukturę cukru i białek, dokonano 
syntezy kauczuku i indyga. Odkrycie we Francji metalicznego 
aluminium umożliwiło jego zastosowanie do produkcji sztućców. 
Natomiast wynaleziony w Niemczech pierwszy barwnik 
syntetyczny spowodował, iż Niemcy stały się przodującym 
producentom w dziedzinie barwników syntetycznych. Polak, 
późniejszy prezydent Ignacy Mościcki opracował metodę 
wytwarzania kwasu azotowego z powietrza

.

Duże znacznie dla nauk biologicznych miała teoria ewolucji 
Charlesa Darwina, którą przedstawił w swej pracy pod tytułem 
"O powstawaniu gatunków drogą doboru naturalnego". 
Podstawa swej teorii uczynił zasadę doboru naturalnego, wedle 
której przetrwać mogą jedynie najsilniejsze i najlepiej 
przystosowane jednostki danego gatunku, miedzy nimi toczy 
się zaś walka o byt

.

Powstała też eugenika, czyli nauka o genetycznym 
udoskonalaniu człowieka. Domagano się nawet ograniczenia 
narodzin pośród osób obciążonych upośledzeniami.
Zaczęto zajmować się genetyką i prawami dziedziczenia - 
Johann Mendel, Thomas Morgan, Theodor Boveri, August 
Wiesmann. Duży rozwój nastąpił na polu fizjologii za sprawą 
takich uczonych jak: Hermann Helmholtz, Emil Du Bois-
Reymond, Marceli Nencki, Euglen Steinach, Johann Horms, 
Oskar Vogt, Karl Landsteiner. 
Bardzo ważnym wynalazkiem dla rozwoju tych nauk był 
mikroskop skonstruowany przez Ernsta Abbe i Carla Zeiss'a.

Niebotyczną wagę odkrycia w biologii i chemii miały dla rozwoju 
farmacji i medycyny. Przełom nastąpił w bakteriologii za sprawą 
Roberta Kocha i Ludwika Pasteur'a, którzy odkryli bakterie i 
zarazki licznych chorób m.in. gruźlicy, dyfterytu, tyfusu a 
następnie szczepionki. Fritz Schaudinn odkrył zarazek kiły, a 
test na jego obecność sporządził August Wassermann, a lek - 
salvarson- nobliści z 1908 roku Paul Ehrlich i Sahachiro Hata. 
Emil Behring odkrył surowicę przeciwbłoniczą.

Funk odkrył witaminy. Rozpoczęto stosować prześwietlenia z 
użyciem promieni rentgenowskich, a wynaleziony przez 
małżeństwo Curie rad zastosowano do leczenia nowotworów. 
Znacząco rozwinęła się chirurgia i aseptyka. Zdecydowanie 
podniósł się poziom opieki medycznej. Jako dziedzina 
medycyny zaczęła rozwijać się higiena, której propagowanie 
pośród ludności miało zapobiec epidemiom i rozprzestrzenianiu 
się wielu chorób. Na skutek specjalizacji medycyny wyodrębniła 
się ortopedia, laryngologia, dermatologia, neurologia i 
pediatria. Zaczęto badać ciśnienie krwi a także skład krwi pod 
mikroskopem. Bardzo szybko rozwijała się farmakologia i 
przemysł farmaceutyczny, ulepszona narkozę stosowaną przy 
pierwszych operacjach woreczka żółciowego, żołądka, nerek, 
mózgu, tarczycy, wyrostka robaczkowego. Heinrichowi 
Dreserowi zawdzięczamy odkrycie aspiryny.

Życie codzienne 

- osiągnięcia w chemii umożliwiły 

produkowanie proszków do prania, a także mleka 
skondensowanego i pasteryzowanego, zup w proszku, kawy 
bezkofeinowej i margaryny. Dużym udogodnieniem były 
maszyny do szycia, chłodziarki, pralki, a nawet odkurzacze. W 
pracy biurowej dużym ułatwieniem okazała się odkryta w USA 
maszyna do pisania produkowana następnie masowo przez 
fabrykę broni Remingtona.
Osiągnięcia XIX wieku potwierdziły ogrom inwencji i potencjału 
tkwiący w człowieku. Wynalazki XIX-wieczne pozwoliły na 
budowę i rozwój zarówno gospodarki jak i społeczeństwa 
kapitalistycznego. Człowiek żyjący w takim społeczeństwie 
wciąż dąży do zwiększenia wygody i komfortu swego życia, 
dlatego też XIX-wieczny postęp jest tak sumiennie 
kontynuowany w wieku XX i XXI.

Dziękuję za uwagę !