WYCHOWANIE MORALNE

I ESTETYCZNE

MORALNOŚĆ

To cechy osobowości, które czynią jednostkę zdolną 
do harmonijnego współżycia z innymi ludźmi, do 
postępowania mającego na względzie dobro innych 
oraz ogólny pożytek,
a wreszcie do aktywnego doskonalenia stosunków 
współżycia
w społeczeństwie.
Wszelkie zamierzone zabiegi mające na celu 
kształtowanie
i rozwijanie tych cech nazywać będziemy 
wychowaniem moralnym.

1. Aktywność człowieka orientowana na życie w 

świecie pojmowanym metafizycznie, odrębnym od 
tego, który jest rzeczywistym terenem działalności 
człowieka i niedostępnym jego doświadczeniu lub 
na uczestnictwo w świecie wiecznych
i niezmiennych wartości kultury.

2.Filozofia marksistowska: rzeczywistym i 

jedynym światem człowieka jest ten, w którym on 
żyje i działa, świat rzeczy
i zjawisk materialnych, a zarazem świat ludzi i 
społecznych stosunków między nimi. Powołaniem 
człowieka jest jego aktywny, pełny i twórczy udział 
w kształtowaniu lepszego świata.

 

DAWNE KONCEPCJE:

WYCHOWANIE ESTETYCZNE

Utożsamiane jest z kształtowaniem wrażliwości 
człowieka na sztukę, na piękno traktowane jako 
najwyższą wartość estetyczną.

1. Starożytność: przekonanie, że dzięki sztuce człowiek osiąga 
stan wewnętrznej harmonii, a także pośrednio uczestniczy ona w 
kształtowaniu harmonii życia społecznego: 
PITAGORAS - harmonia miała być identyczna z pięknem, a 
najbardziej wychowującą sztuką miała być muzyka; 
PLATON - sztuka jest związana z działalnością i przeżyciami 
człowieka, z jego dążeniem do zgłębienia prawdy i dobra; sztuka 
wyrażająca ład, harmonię, rytm
i spokój prowadzi do wywołania tych stanów w psychice 
człowieka, tym samym kształtując właściwe idee moralne. 
ARYSTOTELES - zwrócił uwagę także na wartości intelektualne 
sztuki, które wzbogacają umysł człowieka, a zwłaszcza na 
wartości oczyszczające pozwalające na osiągnięcie pełnej 
harmonii wewnętrznej. 

DAWNE KONCEPCJE

2. Koniec XVIIIw.: FRYDERYK SCHILLER- wprowadził pojęcie 

„wychowania estetycznego” [Listy o estetycznym wychowaniu 
człowieka]; 

3. Wiek XIX: JOHN RUSKIN- postulował „rewolucję ludzkich 

serc”, piękno jest nieodłącznym elementem zdrowej ludzkiej 
natury, jest z gruntu dobre przeciwstawia się zawiści, 
chciwości, okrucieństwu.

4. Wiek XX: HERBERT READ- sztuka jest elementem 

harmonizującym funkcjonowanie psychiki ludzkiej; cel 
wychowania: integracja osobowości, ma ono kształtować  
umiejętność wyrażania własnych stanów psychicznych oraz 
umiejętność odczytywania języka sztuki; sztuka oddziałuje na 
wszystkie sfery przeżyć i działań człowieka;

5. Współcześnie: wychowanie estetyczne= wychowanie przez 

sztukę- jest to proces formowania estetycznej kultury 
człowieka, wyrabiania jego wrażliwości na wartości sztuki, 
kształtowanie umiejętności oceniania i rozumienia zjawisk 
estetycznych, a także to proces kształtowania osobowości 
człowieka w zakresie moralnym i intelektualnym;

6. 1968r., FRANCJA: wychowanie winno być kształceniem dla 

istnienia, „uczenie się po to, aby być”; „sztuka życia”- podstawa 
bezpośredniego międzyludzkiego komunikowania i rozumienia;

7. POLSKA KONCEPCJA WYCHOWANIA: wychowanie 

estetyczne ma charakter dwuzakresowy:

- jako kształcenie estetycznej wrażliwości i kultury, konieczne dla 
przeżywania
i poznawania wartości sztuki;

- jako kształcenie pełnej osobowości człowieka w sferze 

intelektualnej, moralno-społecznej oraz w dziedzinie 
kształtowania wyobraźni i postawy twórczej.

SJP 

moralność
1. «zespół ocen, norm i zasad określających zakres 
poglądów i zachowań uważanych za właściwe»
2. «całokształt zachowań i postaw jednostki lub grupy, 
oceniany według jakiegoś społecznie funkcjonującego 
systemu ocen i norm moralnych»

estetyka 
1. «ładny, gustowny wygląd czegoś»
2. «poczucie piękna»
3. «dyscyplina filozoficzna zajmująca się nauką o 
pięknie»
4. «ogólna teoria sztuki badająca treść i formy dzieł 
artystycznych»

UJĘCIE SŁOWNIKOWE

Teorie rozwoju 

moralnego

Teorie rozwoju 

moralnego

STADIA ROZWOJU MORALNEGO

JEAN PIAGET LAWRENCE KOHLBERG

(1927-1987)

(1896-1980)

 Podkreślał poznawczy aspekt rozwoju moralnego, 

twierdząc że myślenie moralne dziecka zależy od 
stadium rozwoju poznawczego, w jakim dziecko się 
znajduje. 

 Używając swojej własnej metody klinicznej, badał 

postawy dzieci wobec reguł gry w kamyki oraz ich 
odpowiedzi na pytanie, co jest dobre, a co złe oraz 
ich sądy na temat krótkich historyjek

np. historyjkę, na podstawie której dzieci miały ocenić, kto jest gorszy: 
czy chłopiec, który przez przypadek rozbił kilka filiżanek, czy inny 
chłopiec, który zbił jedną filiżankę, próbując ukraść dżem.

STADIA ROZWOJU 

MORALNEGO WEDŁUG 

PIAGETA

PIAGET WYRÓŻNIŁ NASTĘPUJĄCE STADIA 

W ROZWOJU MYŚLENIA MORALNEGO:

1. FAZA ANONII (0-2 LAT)

 Brak obowiązku  przestrzegania jakichkolwiek 

reguł.

 Postępowanie zgodnie z własnym odczuciem 

poza zasięgiem wszelkich wymagań ze strony 
otoczenia.

W stadium tym nie sposób więc mówić  o moralnym 
lub nie moralnym postępowaniu. W tym czasie, jest 
ono amoralne, czyli pozbawione możliwości 
rozumienia i oceny jakichkolwiek reguł.

2. REALIZM MORALNY /EGOCENTRYZM/ (2-7 LAT)

 Jakiekolwiek reguły traktowane są jako 

obowiązujące 
w sposób bezwzględny.

 Sprawiedliwość immanentna, która łączy się z 

głębokim przekonaniem  o prawdziwej mocy reguł, 
którym sprzeniewierzenie musi się spotkać zawsze 
z nieuchronną karą (podświadomość działania 
baśni i legend).

 Poczucie tzw. odpowiedzialności obiektywnej, czyli 

skłonności do oceniania różnych sytuacji natury 
moralnej przede wszystkim z uwagi na ich 
obiektywne (fizyczne) konsekwencje.

Reguły w stadium realizmu moralnego mają 
charakter heteronomiczny. Nie ma od nich odwołania, 
przyjmowane są bez zastanowienia się nad ich 
słusznością nawet wtedy, gdy nie są do końca 
rozumiane.

3. RELATYWIZM MORALNY (7-11 LAT

)

 Nabieranie stopniowo przekonania o tym, że 

reguły moralne są  umowami zawartymi przez 
ludzi, celem przychodzenia im z pomocą i 
służenia sobie nawzajem.

 Przestrzeganie reguł traktuje się je jako rezultat 

autonomicznej decyzji podjętej w wyniku 
współdziałania
z innymi. 

 Próby wpłynięcia na zmiany obowiązujących ich 

reguł.

W fazie tej mamy do czynienia z pierwszymi 
przejawami autonomii moralnej, którą główną 
cecha jest poszanowanie dla reguł aprobowanych 
nie tyle na mocy kryjącego się za nimi autorytetu, 
ile w wyniku współdziałania i współpracy 
polegającym na wzajemnym porozumiewaniu się, 
ważne jest tu także kierowanie się intencjami, jaki 
przyświecają jego sprawy.

4. OKRES AUTONOMII (<12 LAT)

 Krytycyzm wobec reguł narzuconych przez 

dorosłych.

 Nie przestrzeganie reguł jedynie po to, aby 

narażać się na ponoszenie sankcji.

Zdawanie sobie sprawę, że w kwestiach moralnych 
mogą istnieć różne opinie czy stanowiska zasługujące 
na uwagę.
Z czasem następuje koncentracja na ogólnoludzkich 
problemach moralnych, bardziej, szerzej i 
elastyczniej widzi się świat i ludzi. 

STADIA ROZWOJU 

MORALNEGO

WEDŁUG KOLHBERGA

Dokonał interesującej próby poszerzenia 
opracowanych stadiów rozwoju moralnego J. 
Piageta.

Wyróżnił trzy poziomy takiego rozwoju i 
każdemu z nich podporządkował dwa oddzielne 
stadia:

I. poziom przedkonwencjonalny (2-7 lat)

II. poziom konwencjonalny (13-16 lat)

III. poziom postkonwencjonalny  (16-20 lat)

1.Stadium kary i posłuszeństwa /moralności 

heteronomicznej/

 Tendencja do przestrzegania reguł głównie celem 

uniknięcia kary.

 Przekonanie o konieczności okazywania 

posłuszeństwa wobec prestiżu i władzy dorosłych 
oraz ocenianie złego zachowania na podstawie jego 
skutków w formie wyrządzonej innym szkody 
fizycznej.

 Skłonność do egocentryzmu, czyli oceniania 

wszystkiego 
z własnego punktu widzenia i brania przy tym pod 
uwagę wyłącznie własnych korzyści

STADIA ROZWOJU W POZIOMIE

PRZEDKONWENCJONALNYM:

2.Stadium relatywizmu instrumentalnego 

/moralność instrumentalno – 
hedonistycznej/

 Uznaje się za „dobre” takie postępowanie, które 

służy bezpośrednio osobistemu interesowi.

 Możliwa jest współpraca z rówieśnikami 

nosząca znamiona transakcji, czyli zawierania 
wspólnych umów mających na celu konkretne 
korzyści  zwłaszcza dla siebie.

 Zdawanie sobie sprawę z różnych potrzeb 

odczuwanych przez innych ludzi i odmiennych 
ich punktów widzenia na różne sprawy, ale brak 
umiejętności wystarczającego wczuwania się w 
ich położenie.

STADIA ROZWOJU W 

POZIOMIE 

KONWENCJONALNYM

1. Stadium konformizmu interpersonalnego

 Charakteryzuje się przekonaniem dzieci o tym, 

że zachowanie moralnie dobre to takie, które 
cieszy się uznaniem większości ludzi.

 Być „dobrym chłopcem” lub „dobrą 

dziewczyną” oznacza żyć zgodnie z 
oczekiwaniami innych ludzi, w tym 
szczególnie tych z kręgu osób im najbliższych.

2. Stadium prawa i porządku

 Zachowanie moralne jednostki wynika z jej 

przekonania o konieczności 
podporządkowania się autorytetom, 
przestrzegania praw i wykonywania swych 
obowiązków.

 Uznane powszechnie prawa i obowiązki stają 

na straży szeroko rozumianego ładu i 
porządku społecznego.

STADIA ROZWOJU W POZIOMIE 

POSTKONWENCJONALNYM

1. Stadium społecznej umowy lub moralnych 

praw jednostki

 Troska o wartości ważne dla społeczeństwa i 

sprawiedliwego porządku moralnego łącznie z 
zapewnieniem szacunku dla samego siebie.

 Moralność podporządkowana jest obronie 

niezbywalnych praw człowieka.

 Nie do pogodzenia z moralnością są zachowania, 

które wyrządzają szkodę społeczeństwu nawet 
wtedy, gdy pozostają w zgodzie z prawem.

2. Stadium uniwersalnych zasad etycznych

 Podstawowym czynnikiem regulującym 

postępowanie jednostki jest jej sumienie, 
którego istotnym punktem odniesienia są 
uniwersalne normy, reguły, zasady czy 
wartości moralne.

 Są nimi takie wartości, jak sprawiedliwość, 

uczciwość, poszanowanie godności osobistej 
itp.

PORÓWNANIE OBU 

KONWENCJI

 Obie koncepcje łączy podobna metoda badań polegająca na 

prezentowaniu osobom badanym określonych historyjek 
związanych z postępowaniem moralnym, ale całkiem 
odmiennych treściowo.

Historyjki Piageta wymagały zazwyczaj prostego na ogół wyboru 
jednej spośród określonej pary tego rodzaju historyjek, czyli 
odpowiedzi na pytanie, która z nich zasługuje na większą 
aprobatę z moralnego punktu widzenia.

W historyjkach Kolberga serwowano badanym historyjki, 
których treść dotyczyła przeważnie tzw. dylematów moralnych, 
czyli konieczności trudnego wyboru jednej z dwu przykrych 
możliwości

 Wyróżnione przez Piageta i Kohlberga stadia następują po 

sobie
w niezmienionej kolejności.  Oznacza to, że wszyscy chłopcy 
i dziewczęta, aby przejść do stadium najwyższego muszą 
znaleźć się we wszystkich stadiach poprzedzających owo 
stadium docelowe. 

 Zgodni są także co do przekonania o paralelizmie 

strukturalnym między rozumieniem moralnym jednostki, a 
konkretnym jej postępowaniem moralnym. Inaczej mówiąc, 
podzielają pogląd o równoległym występowaniu powiązań 
między określonym poziomem rozumowania moralnego,
a zachowaniem moralnym jako możliwym rezultatem.

 Stadia wyróżnione przez Kohlberga, wydają się bardziej 

przydatne dla bliższego poznania rozwoju moralnego i 
praktycznego wykorzystania
w wychowaniu moralnym niż te zaproponowane przez 
Piageta

WYCHOWANIE MORALNE

W ZNACZENIU 

OPISOWYM I OCENIAJĄCYM

Rozwój moralny odgrywa zasadniczą rolę w 
życiu młodego człowieka. Dlatego też 
zabieganie o kształtowanie zachowań i postaw 
moralnych, jest jedną z najistotniejszych cech 
każdego wychowania. 

Współcześnie mówi się o wychowaniu moralnym w 
znaczeniu opisowym i oceniającym, czyli w wersji 
neutralnej i normatywnej.

W praktyce pedagogicznej, obie wersje wychowania 
moralnego mogą okazać się pożyteczne. Zależne to 
jest od stopnia dojrzałości umysłowej i społecznej 
młodego człowieka.

WYCHOWANIE MORALNE W ZNACZENIU

OPISOWYM (NEUTRALNYM).

Wychowanie moralne, zgodnie z jego znaczeniem 
opisowym, zmierza do zapoznania z różnymi sposobami 
moralnego postępowania bez sugerowania 
jednoznacznej ich oceny, tj. głównie na podstawie 
obecnie uznawanych przez młodzież kryteriów.
Dużą wagę przywiązuje się do rozwijania świadomości 
moralnej,
a od nauczycieli, wychowawców czy rodziców wymaga 
się nieujawniania własnego stanowiska, zwłaszcza 
wobec kontrowersyjnych problemów moralnych. 
Szczególnie ważna jest logiczna argumentacja 
stanowiska zajmowanego w trakcie dyskusji nad 
problemem. 

o zapoznanie młodzieży z różnymi sposobami 

postępowania,

o młodzież sama decyduje, co jest dobre, a co złe 

(np. w wyniku rozmowy kończącej się 
głosowaniem), nauczyciele, wychowawcy, rodzice 
nie powinni narzucać odpowiedzi, wypowiadać 
własnych sądów, ani sugerować opinii,

o rozwijanie świadomości moralnej,

o rozumienie różnych problemów i dylematów 

moralnych,

o doskonalenie umiejętności samodzielnego 

racjonalnego uzasadniania akceptowanych norm, 
zasad i wartości moralnych

WYCHOWANIE MORALNE W ZNACZENIU

OCENIAJĄCYM (NORMATYWNYM).

Dla wychowania moralnego w znaczeniu 
oceniającym, celem jest przyswajanie przez dzieci i 
młodzież norm i zasad, których aprobata i 
realizacja mają im zapewnić bycie „moralnie 
dobrymi”, stąd też przekazywane wartości mają 
moc obowiązującą.
Naczelnym zadaniem dorosłych w ramach tej 
wersji wychowania moralnego, jest utwierdzenie 
wychowanków w przekonaniu, że wpajana im 
moralność jest jedyną słuszną. Jest to moralność 
narzucana. 

o zakłada się tu, iż dorośli wiedzą najlepiej, jakie 

wskazania moralne są przydatne i konieczne w 
życiu dziewcząt i chłopców. Stąd też przekazywanie 
im norm, czy wartości uważa się za mające dla nich 
moc obowiązującą,

o przyswojenie przez dzieci i młodzież ściśle 

określonych reguł postępowania moralnego,

o nauczyciel ocenia, uczeń ma to przyjąć za 

słuszne.

• Dwa sposoby rozumienia wychowania moralnego 

raczej nie znajdują swojego odzwierciedlenia w 
czystej postaci. Niemniej jednak, w niektórych 
krajach (np. USA, Kanadzie, a także państwach 
Europy), wychodzi się z założenia, że aby ocenić 
wartości, należy najpierw je poznać i zrozumieć, więc 
preferuje się wychowanie moralne opisowe. Jednak 
przy wyborze ważny jest także wiek wychowanków, 
gdyż trudno wymagać od 10-letniego dziecka 
uznawania za słuszne wartości podzielanych przez 
dorosłych.

• Bywa, że stosuje się łącznie obydwa typy wychowania 

moralnego

.

FORMY REALIZACJI WYCHOWANIA

MORALNEGO W SZKOLE

CHARAKTER FORM REALIZACJI WYCHOWANIA 
MORALNEGO:

• opisowym: może być realizowane poprzez formę 

(dyskusja, rozmowa, wyrażenie własnych stanowisk) 

-jeśli dzieci same coś opiszą łatwiej pojmą dany 

problem niż kiedy będziemy im moralizować

• oceniającym czyli normatywnym: jeśli dziecko 

wskazuje normy, pokazuje dlaczego zachowanie jest 

niewłaściwe

ARKUSZ WARTOŚCI

 Są to ćwiczenia o charakterze zabawowo-

rozrywkowym.

 Polegają na tym, że uczniowie otrzymują 

od nauczyciela arkusz z wartościami, 
które musza przyporządkować do 
„negatywnych” lub „pozytywnych”.

 Dodatkowym atutem może być dyskusja, 

która wyjaśnia spory powstałe przy 
ćwiczeniu.

WYBORY DO SAMORZĄDU

KLASOWEGO LUB SZKOLNEGO

Wymagają od uczniów znajomości reguł 
przeprowadzania kompanii politycznej.

Zadanie: Biorąc pod uwagę zasady moralne 
stwórz krótką kampanię polityczną kandydata na 
przewodniczącego samorządu studenckiego

USTALANIE REGULAMINU

Uczniowie zaznajomieni z regulaminem szkoły i 
normami moralnymi obowiązującymi w placówce 
opracowują regulamin obowiązujący w klasie lub na 
danej jednostce lekcyjnej.

Zadanie: Stwórzcie w grupach krótki regulamin 
obowiązujący na .. 

GŁÓWNE ZASADY MORALNOŚCI

SOCJALISTYCZNEJ JAKO WYTYCZNE

DLA OKREŚLENIA CELÓW WYCHOWANIA

Naczelna norma moralna – obowiązek 
maksymalnego przyczyniania się całym 
postępowaniem do realizacji takiego społeczeństwa, 
które stwarza warunki powszechnego szczęścia ludzi.

 na czym polega postawa w zaangażowaniu?

 jakie zadania przed nim postawić?

 za co uczynić go moralnie odpowiedzialnym?

CZŁOWIEK, A MORALNOŚĆ:

• wychowaniem muzycznym

• wychowaniem plastycznym

NAJWAŻNIEJSZE ZAŁOŻENIA

WYCHOWANIA ESTETYCZNEGO:

1. obcowanie ze sztuką = wrażenia, estetyczne 

przeżycie

2. tworzenie sztuki = akt twórczej wyobraźni, 

aktywność artystyczna

W SZKOLE SPOTYKAMY SIĘ Z:

Termin wychowanie ma na celu uświadomienie 
znaczenia tego przedmiotu w procesie kształtowania 
uczniów. Coraz częściej można spotkać podręczniki 
uwzględniające szeroko pojęte wychowanie 
muzyczne jak i plastyczne. Ważna rolę odgrywa 
estetyczne przeżycie literatury, nie tylko aspekt 
pedagogiczny, czy teoretyczny.

 wycieczki do teatrów i muzeów,

 dyskusje na temat obejrzanych spektakli filmowych, 

teatralnych, telewizyjnych,

 uczy lektury prasy codziennej i kulturalnej.

ZADANIA WZGLĘDEM NAUCZYCIELA:

o jak największy kontakt ze sztuką,

o dostęp do sztuki,

o estetyka otoczenia.

BARDZO WAŻNY JEST:

 przyczyniania się do pożytku w zaangażowaniu,

 aktywności społeczno-politycznej,

 współżycia między indywidualnego,

 człowieka wobec siebie samego.

Wymienione obowiązki nie wyczerpują jednak tego 
zagadnienia. Stanowią pewne uniwersalne 
podstawy. Moralność socjalistyczna czyni jednostkę 
odpowiedzialną za całe swoje życie, za świat 
w którym żyje i za udział w czynieniu go lepszym.

PODSTAWOWE OBOWIĄZKI:

WYCHOWANIE ESTETYCZNE

To takie procesy edukacyjne, których efektem jest 
ukształtowanie pewnego poziomu kultury estetycznej 
jednostki. Wyraża się to 
w dążeniu do rozwijania wrażliwości jednostki na 
wartości estetyczne tkwiące w sztuce i naturze, 
wyrobienie smaku estetycznego, przejawiającego się 
w tendencji do otaczania się pięknem.

Obecnie wychowanie estetyczne określa się, jako 
połączenie kształcenia emocjonalnego i 
kulturalnego, pobudzającego do inteligencji, 
wrażliwości i twórczej postawy.

INTERDYSCYPLINARNOŚĆ 

WYCHOWANIA 

ESTETYCZNEGO … 

… czyli związek sztuki z innymi naukami – np. z 
pedagogiką, socjologią, psychologią.

Motto: 
„Dbając o piękno, stajemy się lepsi, szlachetniejsi, 
bogatsi” 

(K. Kotłowski)

 Wychowanie estetyczne obejmuje sztuki opierające 

się na wrażeniach wzrokowych, słuchowych, 
dotykowo-mięśniowych. 

 Do sztuk opierającej się na wrażeniach wzrokowych 

zalicza się architekturę, rzeźbę, malarstwo, 
fotografikę.

  Sztuki opierające się na wrażeniach słuchowych to: 

muzyka
i recytacja, natomiast na wrażeniach dotykowo-
mięśniowych – rytmika i taniec. 

 Wśród sztuk łączących wrażenia kilku zmysłów 

wymienić należy film i teatr.

Przez pojęcie wychowanie estetyczne dostrzegamy, 
jak w różnych zakresach sztuka wpływa na nas, w 
jaki sposób wpływa na sposób naszego odczuwania, 
poglądy, postawę wobec innych. 

• Sztuka ma nie tylko ukazać nam, czym jest piękno, 

ale zapewnić wewnętrzną równowagę, bowiem 
jest podstawą głębszego poznania świata.

• Sztuka pobudza społeczeństwo do tworzenia 

wartości; zbliża ludzi, integruje ich poglądy

ROLA WYCHOWAWCY 
W WYCHOWANIU 
ESTETYCZNYM:

1.Wprowadzenie w świat wartości, ukazanie 

ich.

2.Przybliżenie wzorów przez kontakt z 

dziełami kultury.

3.Pomoc, ale nie narzucanie własnych 

wartości (wychowankowie samodzielnie 
dokonują wyborów).

WYCHOWANIE PRZEZ 

SZTUKĘ 

 Wychowanie przez sztukę ma olbrzymie znaczenie 

w życiu każdego człowieka i dotyczy nie tylko 
relacji interpersonalnych, lecz odnosi się także do 
indywidualnych doznań.

 Sztuka staje się swoistym „narzędziem” 

wychowawczym, ponieważ kształtuje postawę 
człowieka. Obcowanie ze sztuką prowadzi nie tylko 
do poznania świata, ale zaspokaja potrzebę doznań. 

 Sztuka jako „ narzędzie” wychowawcze towarzyszy 

człowiekowi przez całe życie. 

Koncepcja wychowania przez 
sztukę dzieli się na dwie części:

A. wychowanie estetyczne – jako kształcenie 

wrażliwości estetycznej

B. wychowanie estetyczne – jako kształtowanie 

osobowości pod względem intelektualnym oraz 
moralno-społecznym. 

.

Wychowanie dla sztuki zmierza do rozwinięcia i 
wzbogacenia:

 zainteresowań sztuką

 wrażliwości estetycznej

 umiejętności interpretacji różnorodnych zjawisk 

estetycznych

Wychowanie dla sztuki wyzwala pozytywne emocje. 
Uczy wiary we własne siły, dąży do uzyskania 
poczucia własnej wartości 

WYCHOWANIE DLA SZTUKI

REASUMUJĄC, WYCHOWANIE DLA SZTUKI 
JEST WARUNKIEM SKUTECZNEGO 
WYCHOWANIA PRZEZ SZTUKĘ.