KATASTROFA BUDOWLANA

KATASTROFA BUDOWLANA

Negatywnym zjawiskiem, jakie może towarzyszyć procesowi
budowlanemu i samemu użytkowaniu obiektu budowlanego jest
katastrofa budowlana.
W Departamencie Prawno - Organizacyjnym Głównego Urzędu
Nadzoru Budowlanego prowadzony jest elektroniczny Rejestr
Katastrof Budowlanych, do którego terenowe organy nadzoru
budowlanego wprowadzają dane o zaistniałych katastrofach.
Na podstawie danych wprowadzonych do rejestru Główny Urząd
Nadzoru Budowlanego dokonuje analizy katastrof mających
miejsce w poprzednim roku kalendarzowym.
W 2011 roku zarejestrowano 648 katastrof budowlanych,
mających miejsce we wszystkich województwach, przy czym
największą liczbę katastrof odnotowano w województwie łódzkim
– 299, zaś tylko jedną w województwie zachodniopomorskim

DEFINICJA KATASTROFY
BUDOWLANEJ

Przepisy prawa budowlanego definiują pojęcie katastrofy
budowlanej jako niezamierzone, gwałtowne zniszczenie obiektu
budowlanego lub jego części, a także konstrukcyjnych elementów
rusztowań, elementów urządzeń formujących, ścianek szczelnych i
obudowy wykopów.
Podkreślić należy, że katastrofa budowlana musi mieć charakter
gwałtowny, czyli nagły i niespodziewany. Nie stanowi katastrofy więc
rozłożone w czasie, stopniowe niszczenie obiektu budowlanego bądź
jego części wskutek zaniedbania i nieprzeprowadzania remontów.
Definicja pojęcia nie zawiera elementów odwołujących się do
przyczyn katastrofy budowlanej, jak również do wywołanych przez
nią skutków.
Nie jest istotne czy katastrofa spowodowana została z przyczyn
zewnętrznych, wad konstrukcyjnych lub nieprawidłowego
użytkowania obiektu.

DEFINICJA KATASTROFY
BUDOWLANEJ

Bez względu na stan i zakres uszkodzeń obiektu budowlanego
lub jego części, do zakwalifikowania zdarzeń jako katastrofy
budowlanej konieczne jest stwierdzenie, czy uszkodzenie nie
zostało w sposób zamierzony spowodowane przez człowieka.
Oznacza to, że zniszczenie

obiektu budowlanego

będące

skutkiem aktu terrorystycznego lub innego zamierzonego
działania nie może zostać uznane za katastrofę budowlaną.
To czy ewentualny sprawca działał w sposób zamierzony lub
nie ma znaczenie, jeżeli w normalnych okolicznościach
zdarzenie takie nie powinno mieć miejsca.
Zniszczenia muszą mieć charakter trwały, a zdarzenie nie
może mieć tylko charakteru awarii instalacji, przejściowego
braku możliwości korzystania z obiektu budowlanego.

KATASTROFA BUDOWLANA

W świetle przepisów ustawy Prawo Budowlane
katastrofy budowlanej nie stanowi:
1) uszkodzenie elementu wbudowanego w obiekt
budowlany, nadającego się do naprawy lub
wymiany;
2) uszkodzenie lub zniszczenie urządzeń
budowlanych związanych z budynkami – tj.
urządzeń zapewniających możliwość użytkowania
obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, jak
przyłącza i urządzenia instalacyjne;
3) awaria instalacji.

POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE

ART. 74

W razie zaistnienia katastrofy budowlanej niezbędne jest
przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, mającego
na celu ustalenie przyczyn katastrofy, co przyczynić się
może do ustalenia osób odpowiedzialnych za zaistnienie
katastrofy. Osoby winne katastrofy budowlanej podlegają
odpowiedzialności karnej oraz zawodowej. Postępowanie
prowadzi właściwy organ nadzoru budowlanego. Co do
zasady jest nim
w pierwszej instancji właściwy miejscowo powiatowy
inspektor nadzoru budowlanego, zaś w sprawach
określonych w art. 82 ust. 3 i 4 ustawy - także wojewódzki
inspektor nadzoru budowlanego.

POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE

Każde postępowanie wyjaśniające
może zostać przejęte przez organ
wyższego stopnia, którym jest
wojewódzki inspektor nadzoru
budowlanego oraz Główny Inspektor
Nadzoru Budowlanego, który może
przejąć także postępowanie
wyjaśniające od powiatowego
inspektora nadzoru budowlanego.

OBOWIĄZKI ZWIĄZANE Z WYSTĄPIENIEM

ART. 75

W związku z zaistnieniem katastrofy ustawodawca określił bezwzględne
obowiązki, które w zależności od tego czy zajście miało miejsce w
budowanym, rozbieranym czy użytkowanym obiekcie budowlanym
obciążają kierownika budowy (bądź robót), właściciela, zarządcę lub
użytkownika.
W pierwszej kolejności osoby te są zobowiązane zorganizować doraźną
pomoc poszkodowanym oraz przeciwdziałać rozszerzaniu się skutków
katastrofy, zabezpieczyć miejsce katastrofy przed zmianami
uniemożliwiającymi prowadzenie postępowania wyjaśniającego
w sprawie ustalenia przyczyn katastrofy budowlanej, jak również
niezwłocznie zawiadomić o katastrofie:
a) właściwy organ nadzoru budowlanego,
b) właściwego miejscowo prokuratora i Policję,
c) inwestora, inspektora nadzoru inwestorskiego i projektanta obiektu
budowlanego, jeżeli katastrofa nastąpiła w trakcie budowy,
d) a także inne organy lub jednostki organizacyjne zainteresowane
przyczynami lub skutkami katastrofy z mocy szczególnych przepisów.

POWOŁANIE KOMISJI WYJAŚNIAJĄCEJ

ART. 76 UST. 1-3

Właściwy organ nadzoru budowlanego po otrzymaniu
zawiadomienia o katastrofie budowlanej jest obowiązany bez
zbędnej zwłoki powołać komisję w celu ustalenia przyczyn
i okoliczności katastrofy oraz zakresu czynności niezbędnych do
likwidacji zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia, jak
również zawiadomić o katastrofie budowlanej właściwy organ
nadzoru budowlanego wyższego stopnia oraz Głównego
Inspektora Nadzoru Budowlanego.
Jeśli organem pierwszego stopnia jest właściwy wojewódzki
inspektor nadzoru budowlanego, powiadamia on jedynie
Głównego Inspektora. Informacje o zaistniałych katastrofach są
przekazywane do GUNB przez powiatowych lub wojewódzkich
inspektorów nadzoru budowlanego w ramach zadań i
kompetencji określonych w art. 76 ust.1 pkt 2

POWOŁANIE KOMISJI
WYJAŚNIAJĄCEJ

Powołanej komisji przewodniczy przedstawiciel właściwego organu
nadzoru budowlanego. W skład komisji wchodzą przedstawiciele
innych zainteresowanych lub właściwych rzeczowo organów
administracji rządowej, przedstawiciele samorządu terytorialnego,
a także w miarę potrzeby, rzeczoznawcy lub inne osoby
posiadające wymagane kwalifikacje zawodowe.
Do udziału w czynnościach komisji, lecz nie jako członkowie, mogą
być wezwani:
1) inwestor, właściciel lub zarządca oraz użytkownik obiektu
budowlanego;
2) projektant, przedstawiciel wykonawcy i producenta wyrobów
budowlanych;
3) osoby odpowiedzialne za nadzór nad wykonywanymi robotami
budowlanymi.

ZABEZPIECZENIE MIEJSCA KATASTROFY

ART. 76 UST. 4

Właściwy organ nadzoru budowlanego może wydać
decyzję administracyjną nakazującą właścicielowi lub
zarządcy zabezpieczenie miejsca katastrofy oraz
obiektu budowlanego, który uległ katastrofie,
uporządkowanie terenu lub wykonanie innych
niezbędnych czynności i robót budowlanych. Decyzja
ta jest natychmiast wykonalna i może być ogłoszona
ustnie. W razie niewykonania lub nadmiernej zwłoki
w wykonaniu decyzji przez właściciela lub zarządcę
obiektu budowlanego, organ zobowiązany jest do jej
wykonania na koszt
i ryzyko zobowiązanego.

POSTĘPOWANIE WYJAŚNIAJĄCE

ART. 77

Postępowanie to może przejąć organ
wyższego stopnia – wojewódzki
inspektor nadzoru budowlanego oraz
Główny Inspektor Nadzoru
Budowlanego.

ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA
WYJAŚNIAJĄCEGO

ART. 78 I 79

Po zakończeniu prac komisji właściwy organ niezwłocznie
wydaje decyzję określającą zakres i termin wykonania
niezbędnych robót w celu uporządkowania terenu katastrofy
i zabezpieczenia obiektu budowlanego do czasu wykonania
robót doprowadzających obiekt do stanu właściwego.
Adresatem decyzji są podmioty wskazane w art. 61 ustawy –
właściciel lub zarządca obiektu, na których to ciąży ustawowy
obowiązek utrzymywania i użytkowania obiektu w należytym
stanie technicznym i estetycznym. W świetle orzecznictwa
Naczelnego Sądu Administracyjnego adresatem decyzji może
być także inwestor, zaś nie może być osoba trzecia, na którą
ustawa nie nakłada takiego obowiązku.

ZAKOŃCZENIE POSTĘPOWANIA
WYJAŚNIAJĄCEGO

Właściwy organ nadzoru budowlanego może także wydać
postanowienie, w którym zleci na koszt inwestora,
właściciela lub zarządcy obiektu budowlanego sporządzenie
ekspertyzy, jeżeli jest to niezbędne do wydania decyzji lub
do ustalenia przyczyn katastrofy.
Po zakończeniu postępowania wyjaśniającego w sprawie
ustalenia przyczyn i okoliczności katastrofy budowlanej
inwestor, właściciel lub zarządca obiektu jest zobowiązany
podjąć bez zbędnej zwłoki działania niezbędne do usunięcia
jej skutków.
Naruszenie tego obowiązku obarczone jest sankcją karną
przewidzianą artykułem 92 ust.1 pkt 1 Ustawy Prawo
budowlane - karą aresztu, ograniczenia wolności bądź karą
grzywny, orzekaną zgodnie z przepisami Kodeksu
postępowania w sprawach o wykroczenia.

Document Outline