I. PRZYCZ~'NY KATASTROF BUDOWLANYCH.

L1 Katastrofa budowlana - jest to gwałtowne zniszczenie wykonywanego, albo istniejącego obiektu lub jegó częœci, a także konstrukcyjnych elementów rusztowań.

1.2 ZASADNICZE PRZYCZYNY KATASTROF BUDOWLANYCH.

Zasadniczymi przyczynami katastrow budowlanych są: - wady mateńałów elementów konstrukcyjnych,

- utrata własnoœci wytrzymałoœciowych budowli, - wadliwy montaż, lub technologia budowli,

- uszkodzenie fundamentów;

- przeciążenia elementów konstrukcyjnych, - katastrofy komunikacyjne,

- klęski żywiołowe ( huragany, powodzie, trzęsienia ziemi, œnieżyce, lawiny), - stosowanie w przemyœle niebezpiecznych chemikaliów oraz mateńałów wybuchowych.

Wszystkie te przyczyny są powodem zawaleń się budowli w całoœci lub częœci, kilku lub kilkunastu obiektów, a nawet całych dzielnic i miast, zwłaszcza podczas trzęsień ziemi.

Każda z tych katastrof wiąże się z zasypaniem gruzem większej lub mniejszej liczby osób.


II. ZADANIA JEDNOSTEK PSP ORAZ OGULNE ZASADY TAKTYKI PROWADZENIA

DZIAŁAN RATOWNICZYCH PODCZAS KATASTROF BUDOWLANYCH.

W większoœci przypadków działania ratownicze jednostek PSP podczas katastrof budowlanych związane są z ratowaniem życia ludzkiego.

Znajomoœć podstawowych zasad organizacji akcji ratowniczej pozwala na. uniknięcie błędów w jej prowadzeniu oraz zapewnia sprawne prowadzenie działań ratowniczych.

2.1 PODSTAWOWE ZADANIA JEDNOSTEK PSP PODCZAS AWARII I KATASTROF BUDOWLANYCH.

Do podstawowych zadań jednostek PSP podczas katastrof budowlanych należy:

a) lokalizacja oraz rozpoznanie dróg ewakuacyjnych i rejonu zniszczeń w celu podjęcia działań ratowniczych przez:

- odgruzowanie i otwarcie wejœć do budynku lub pomieszczeń, - odgruzowanie wejœć ewakuacyjnych i awaryjnych,

- przebicie stropów,

- przebicie œcian noœnych,

- wykonanie chodnika w stosie rumowiska, - dotarcie do zasypanych,

b) odszukanie i wykonanie dojœć do zawalonych w uszkodzonych budynkach i innych obiektach w celu wydobycia uwięzionych w nich ludzi, a w pierwszej kolejnoœci do osób zagrożonych:

- brakiem powietrza, - zalaniem wodą,

- ulatniającym się gazem,

- porażeniem prądem elektrycznym,

c) zabezpieczenie budynków i ich fragmentów grożących zawaleniem, stanowiących przeszkodę w dotarciu do zasypanych przez:

- zachowanie statecznoœci rumowiska,

- zabezpieczenie przez podstęplowanie, podklinowanie, rozparcie obiektu lub jego częœci,


d) lokalizacja uszkodzeń sieci i urządzeń gospodarki komunalnej w celu: - okreœlenia stopnia i rodzaju zagrożenia,

- oznakowania miejsca uszkodzenia,

- zabezpieczenia miejsca uszkodzenia i obszaru zagrożenia, - likwidacji zagrożenia,

- usunięcia uszkodzenia.

2.2 OGĆ1LNE ZASADY TAKTYKI PROWADZENIA DZIALAŃ RATOWNICZYCH PODCZAS KATASTROF

BUDOWLANYCH.

Przy prowadzeniu akcji ratowniczych podczas katastrof budowlanych należy przestrzegać następujących zasad:

a) pojazdy ratownicze ustawiać od miejsca zdarzenia w odległoœci nie mniejszej niż 0,5 wysokoœci mogącej się zawalić budowli lub pełnej wysokoœci swobodnie stojącej sterczymy,

b) przed przystąpieniem do działań przeprowadzić rozpoznanie ustalając: - rozmiary katastrofy,

- czy w gruzach znajdują się poszkodowani ludzie (iloœć zagruzowanych osób), - iloœć osób rannych wymagających opieki lekarskiej,

- iloœć ofiar œmiertelnych,

- stan elementów budowli lub urządzeń (czy istnieje zagrożenie dalszego zawalenia),

c) miejsce katastrofy zabezpieczyć przed dostępem osób postronnych, zapewnić opiekę członkom rodzin poszkodowanych,

d) w zależnoœci od sytuacji i rozmiarów katastrofy zarządać niezwłocznej pomocy policji, służby zdrowia, specjalistycmych służb technicmych (pogotowie gazowe, energetyczne), a także dodatkowych pododdziałów pożarniczych,

e) pododdziały ratownicze wprowadzać w rejon zagruzowania po uprzednim, dokładnym zbadaniu stanu elementów budowlanych i urządzeń oraz zabezpieczeń przed osuwaniem się œciągami, podpórkami, stęplami,

f) upewnić się czy wskutek uszkodzenia przewodów gazowych, elektrycmych, ciepłowniczych lub wodociągowych nie grożą dodatkowe niebezpieczeństwa (wybuch gazu, porażenie prądem itp.).

W przypadku istnienia takich zagrożeń należy dokonać ich likwidacji.

g) przeprowadzić ewakuację ludzi którzy nie są uwięzieni w gruzach lecz są ranni, usunąć ofiary œmiertelne majdujące się na zawnątrz gruzowiska,


h) w przypadku uwięzienia osób w rumowiskach budynku możliwie dokladnie ustalić miejsce lokalizacji poszkodowanych poprzez nasłuchiwanie odgłosów pukania, wydobywających się z miejsc zasypanych, zastosowanie akustycznej aparatury nashzehowej, przeprowadzenie rozmów z naocznymi œwiadkami zdarzenia,

i) akcję ratowniczą rozpoczynać od pomieszczeń lub budynków w których ofiary zagrożone są brakiem powietrza, ulatniającym się gazem, zalaniem wodą,

j) podczas wydobywania poszkodowanych spod gruzu w pierwszej kolejnoœci uwalniać głowę i piersi poszkodowanego,

k) zwalone stropy lub œciany podnosić po uprzednim usunięciu gruzu znajdującego się pomiędzy tymi elementami.

JeŸeli niezbędne jest podnoszenie zawalonych elementów konstrukcyjnych w celu uwolnienia uwięzionych Iudzi, a istnieje brak pewnoœci, czy ich uniesienie nie spowoduje dalszego zawalenia się budynku, należy na miejsce zdarzenia wezwać specjalistów z dziedziny budownictwa oraz zadysponować specjalistyczny sprzęt (dŸwigi, ladowarki, spychacze),

1) wydobywanie poszkodowanych prowadzić w następującej kolejnoœci: - ciężko ranni,

- chorzy,

- matki z dziećmi,

- kobiety i mężczyŸni,

ł) akcję ratowniczą zakończyć z chwilą wydobycia spod gruzów ostatniego poszkodowanego oraz upewnienia się, że stan techniczny obiektu nie stwarza dalszego zagrożenia.

UWAGA !

W okolicznoœciach wymagających natychmiastowego udzielenia pomocy poszkodowanego (np. ze względu na brak dopływu powietrza lub groŸbę zatopienia) znajdującym się w zniszczonym częœciowo budynku,może być podjęta przez kierownika akcji ratowniczej decyzja wykonania dojœcia w stropie lub œcianie przez użycie materiałów wybuchowych.Sposób ten może być stosowany tylko w wyjątkowych wypadkach, gdy nie ma możliwoœci przyjœcia z pomocą w inny sposób i w odniesieniu do obiektów, z których nie wydobywa się gaz. Tego rodzaju zadania mogą wykonywać minezry mający duże doœwiadczenie w pracach strzałowych.

Odstrzał powinien być dokonany przy użyciu takiej iloœci materiału wybuchowego, umieszczonego w otworze strzelniczym bądŸ wolno przykożonego, aby utworzony wyłom nie dawał klina odłamu do wnętrza pomieszczenia.Dalsze prac, wykonywane ręcznie lub za pomocą sprzętu


technicznego(œwidrów i młotów pneumatycznych), powinny doprowadzić do wyłamania spękanej stt~uktury tworzywa budowlanego.