Zanieczyszczenie

powietrza

atmosferycznego

Skład chemiczny powietrza

Składniki stałe:

- azot - 78,08%

- tlen - 20,95%

- argon - 0,93%

- inne gazy

(neon, hel, metan, krypton itp.)

– 0,01%

Składniki zmienne (których ilość zmienia

się znacznie w czasie i przestrzeni) to:

- para wodna,
- dwutlenek węgla,
- ozon,
- tlenki siarki
- azot

Zanieczyszczeniem

powietrza

atmosferycznego

jest

wprowadzenie

do

powietrza substancji stałych, ciekłych lub gazowych

w ilościach, które mogą ujemnie wpłynąć na zdrowie

człowieka, klimat, przyrodę żywą, glebę, wodę lub

spowodować inne szkody w środowisku

Ogólnie

zanieczyszczeniem

powietrza

nazywamy takie fizyczne i chemiczne zmiany

atmosfery wywołane gospodarczą działalnością

człowieka, że wpływają na stopień wykorzystania

powietrza

przez

istoty

żywe

w

procesach

biologicznych

KRYTERIA PODZIAŁU ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA ZE
WZGLĘDU NA:

1.Zanieczyszczenia spowodowane działalnością samej
przyrody (naturalne, biogenne np. wybuchy wulkanów,
bądź związane z różnymi aspektami działalności
człowieka (sztuczne, antropogenne)
2.Rodzaj emitera- emitery punktowe, powierzchniowe
oraz objętościowe, jak również stacjonarne lub ruchome
(np.

silniki

pojazdów

mechanicznych,

statków,

samolotów)
3.Typ emisji zanieczyszczeń- emisja zorganizowana lub
niezorganizowana
4.Stan skupienia emitowanych zanieczyszczeń- pyły,
aerozole oraz zanieczyszczenia gazowe
5.Pochodzenie zanieczyszczeń, jeśli chodzi o miejsce
emisji – zanieczyszczenia własne oraz zanieczyszczenia
transgraniczne- pochodzące z krajów sąsiednich
6.Sposób w jaki dane zanieczyszczenie znalazło się w
atmosferze-

zanieczyszczenia

pierwotne

tj.

wyemitowane

bezpośrednio

do

atmosfery

z

poszczególnych źródeł oraz zanieczyszczenia wtórne,
powstające w atmosferze na skutek reakcji między
określonymi stałymi składnikami atmosfery.

NATURALNE ŹRÓDŁA

ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA

• wulkany (około 450 czynnych)- popioły

wulkaniczne

i gazy: CO2, SO2, H2S i in.
• pożary lasów, sawann, stepów - CO2, CO, pył.
• bagna wydzielające m.in. CH4, CO2, H2S, NH3
• gleby i skały ulegające erozji, burze piaskowe
• tereny zielone, z których pochodzą pyłki roślinne

ANTROPOGENICZNE ŹRÓDŁA

ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA-

powstają w wyniku działalności człowieka:

• energetyczne- spalanie paliw

• przemysłowe- procesy technologiczne w
zakładach
chemicznych, rafineriach, hutach, kopalniach i
cementowniach

• komunikacyjne- transport samochodowy, kołowy,
wodny
i lotniczy

• komunalne- gospodarstwa domowe oraz
gromadzenie i
utylizacja odpadów i ścieków (wysypiska,
oczyszczalnie
ścieków)

ŹRÓDŁA EMISJI ZANIECZYSZCZEŃ

• punktowe – np. komin
• liniowe – np. Szlak komunikacyjny
• powierzchniowe – np. otwarty zbiornik z

lotną

substancją

WULKAN

Związki siarki, azotu,

pyły, tlenek węgla

GÓRNICTWO I

ENERGETYKA

Związki siarki, azotu,

pyły, tlenki węgla

PRZEMYSŁ

Związki siarki, azotu,

pyły, tlenki węgla,

metale ciężkie

ROLNICTWO

Związki azotu, pyły,

tlenki węgla

TRANSPORT

Związki azotu, pyły,

tlenki węgla, związki

ołowiu, węglowodory

lotne

GŁÓWNE ŹRÓDŁA I RODZAJE ZANIECZYSZCZEŃ

WPROWADZANYCH DO POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO

RODZAJ SUBSTANCJI ZANIECZYSZCZAJĄCYCH

POWIETRZE

1.Tlenki azotu

2.Dwutlenek siarki

3.Tlenki węgla

4.Formaldehyd

5.Związki siarki

6.Fluorowodór

7.Ozon

8.Aerozole i pyły

9.Zanieczyszczenia biologiczne

TLENKI AZOTU

Powstają w procesach przemysłowych, które

przebiegają w wysokiej temperaturze:

•Energetyczne spalanie paliw
•Wytop stali
•Koksowanie węgla
•Silniki spalinowe pojazdów mechanicznych
•Używanie niektórych nawozów sztucznych

DWUTLENEK SIARKI

Głównym źródłem są elektrownie opalane węglem

kamiennym oraz w mniejszym stopniu brunatnym. W

powietrzu ulega utlenieniu do trójtlenku siarki (SO3) i

z wodą daje kwas siarkowy – najważniejszą przyczynę

kwaśnych deszczy.

TLENKI WĘGLA

1.Tlenek węgla

: uwalniany w procesie niezupełnego

spalania, podczas wiekszości procesów energetycznego spalania

paliw. Składnik spalin pojazdów mechanicznych ( 70-80% ogólnej

emisji CO). Gaz bezbarwny, bezwonny, utrudnione jego wykrycie

w powietrzu

2.Dwutlenek węgla:

też uwalniany w procesach

spalania, który nie stanowi zagrożenia, jeżeli nie nastąpi

naruszenie równowagi biologicznej. Spełnia rolę naturalnej izolacji

termicznej, oraz jako materiał do budowy substancji organicznej w

roślinach zawierających chlorofil. Bilans jego zawartości

prowadzony systematycznie określa stan zanieczyszczenia

powietrza.

FLUOROWODÓR

Emisja związków fluoru związana jest z produkcją

aluminium,

nawozów

sztucznych,

działaniem

przemysłu szklarskiego i ceramicznego

OZON

Zawartość ozonu w powietrzu atmosferycznym jest

pochodzenia antropogenicznego i wzrasta średnio o 2% w

ciągu roku. Główny składnik toksyczny smogu.

Blisko powierzchni Ziemi jest trucizną , współuczestnicząca

w tworzeniu smogu fotochemicznego i kwaśnego deszczu.

Niska warstwa atmosfery zawiera około 10% ozonu,

pozostałe 90% gromadzi się wysoko w stratosferze. 15-50

km w górę od powierzchni Ziemi ozon staje się pożyteczny,

tworząc warstwę ochronna dla życia. Zatrzymuje nadmiar

promieniowania ultrafioletowego, zawartą tam energię

przetwarza na ciepło, spełniając funkcje atmosferycznego

termoregulatora.

WPŁYW ZANIECZYSZCZEŃ POWIETRZA

NA ZDROWIE CZŁOWIEKA I ZWIERZĄT

Największy wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie ludzi i

zwierząt obserwuje się w rejonach przemysłowych.

Działanie

poszczególnych

substancji

toksycznych:

•Dwutlenek siarki – wpływ na drogi oddechowe i struny głosowe.

Przenika po wchłonięciu do krwi, kumuluje się w ścianach

tchawicy, oskrzelach, wątrobie, śledzionie, mózgu, węzłach

chłonnych. Duże stężenia prowadzą do zmian w rogówce oka.
•Tlenek węgla- silnie toksyczny, powoduje ciężkie zatrucia

(zaczadzenie), a nawet śmierć organizmu.

•Tlenek azotu – obniża odporność organizmu na infekcje

bakteryjne, działa drażniąco na oczy i drogi oddechowe,

zaburza oddychanie, powoduje choroby alergiczne (astmę).

Prekursor powstawania w glebie związków rakotwórczych i

mutagennych.
•Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA)-

powodują zatrucia ostre i przewlekłe. W tej grupie poważne

zagrożenie stanowi benzopiren, który ma właściwości

rakotwórcze.
•Metale ciężkie – odkładają się w szpiku kostnym, śledzionie,

nerkach, uszkadzają układ nerwowy, powodują anemię,

zaburzenia snu, agresywność, zmiany nowotworowe.
•Pyły- podrażnienie naskórka i śluzówki, zapalenia górnych

dróg oddechowych, pylicę, nowotwory płuc, choroby

alergiczne, astmę.

METODY OGRANICZENIA EMISJI

ZANIECZYSZCZEŃ ATMOSFERY

POCHODZĄCYCH ZE ŹRÓDEŁ

ANTROPOGENICZNYCH :

1.Wzbogacanie paliw, np. odsiarczanie węgli energetycznych
2.Zmiany stosowania surowców, np. spalanie paliwo wyższej
jakości w okresie niekorzystnych warunków meteorologicznych
3.Zmiany procesów technologicznych
4.Hermetyzacja procesów technologicznych i oczyszczania
gazów odlotowych
5.Oczyszczanie gazów spalinowych, m.in. odpylanie i
odsiarczanie spalin
6.Utylizacja odpadów przemysłowych i komunalnych
7.Wykorzystywanie niekonwencjonalnych źródeł energii, np.
energii słonecznej
8.Eliminacja indywidualnych palenisk domowych oraz małych
kotłowni opalanych węglem z większych miast i miejscowości
uzdrowiskowych

Efekt cieplarniany-

zwany też efektem szklarniowym jest zjawiskiem
ocieplania
się klimatu Ziemi i polega na zatrzymaniu ilości
ciepła emitowanego do atmosfery.
Jest

to

skutek

wzrostu

zawartości

gazów

cieplarnianych, głównie dwutlenku węgla, freonów,
metanu i podtlenku azotu. Efekt cieplarniany
przyczynia się do podwyższania temperatury
klimatu Ziemi, czyli nadmiernego ocieplenia, które
w końcowym efekcie może doprowadzić do zmian
klimatu. Skutkiem podwyższenia temperatury będą
globalne zmiany w strukturze i intensywności
opadów.
Źródłem gazów powodujących efekt cieplarniany są
przede wszystkim procesy spalania paliw. Nie bez
znaczenia jest wycinanie lasów i pożary sawanny

.

Prognozy zmian temperatury

 prognozy przewidują, że do 2100 roku wzrost
temperatury o 1,8- 4,0

0

C

 przy dalszym wzroście temperatury atmosfera
ulegnie gruntownemu przeorganizowaniu :

- zmieni się cyrkulacja atmosfery
- przesuną się strefy klimatyczne
- oczekiwać należy zwiększenia częstotliwości i

intensywności różnych ekstremalnych ( susze,

powodzie, huragany
- temperatura będzie szybciej wzrastać nad lądami

niż nad oceanami

Zmiany cyklu hydrologicznego i

cyrkulacji atmosferycznej

 wzrost ilości opadów obszarów powyżej 30

0

szerokości geograficznej północnej

 spadek ilości opadów w Sahelu, basenie Morza
Śródziemnego, Afryce Południowej

 w umiarkowanych szerokościach geograficznych
ocieplenie klimatu spowoduje :

-zanik pokrywy śnieżnej

- zmniejszenie retencji gruntowej

-podniesienie poziomu wód gruntowych

- zwiększenie rozmiarów i częstości opadów
burzowych

-

Zmiany poziomu mórz i
oceanów

Do końca wieku należy się spodziewać wzrostu
poziomu morza
od 18 do 59 cm .

Wzrost poziomu mórz na nadmorskich terenach
depresyjnych i nizinnych powoduje
oprócz zalewania lądu następujące skutki:
• zwiększoną erozję wybrzeży,
• zwiększenie ryzyka powodzi na nizinach nadmorskich,
• zagrożenie infrastruktury technicznej wybrzeży,
• zakłócenie równowagi ekologicznej ekosystemów
brzegowych,
• zwiększenie negatywnych skutków sztormów,
• wzrost zasolenia obszarów ujściowych rzek i wód
gruntowych.

Ujścia rzek, rzeki przymorza i nisko położone systemy
irygacyjne znajdą się w strefie oddziaływania powodzi, tereny
podmokłe, lasy namorzynowe będą podlegać nasilonej erozji i
wzrostowi zasolenia. Płaskie, produktywne obszary deltowe
znajdą się w strefie ryzyka. Dotyczy to: Amazonki, Gangesu,
Indusu, Mekongu, Missisipi, Nigru, Nilu,

Zagrożenie gatunków i systemów

ekologicznych

Praktycznie nie można określić wszystkich zagrożeń
świata żywego spowodowanych globalnym ociepleniem.
Pewne jest tylko, że nastąpi spadek różnorodności
biologicznej.

• organizmy, szczególnie roślinne, mogą nie "nadążyć" za
przesuwaniem się stref klimatycznych.
• wzrost temperatury wód powierzchniowych wyeliminuje
organizmy zimnolubne;
• wzrost temperatury powierzchniowych wód oceanu jest
zabójczy dla wielu gatunków koralowców, które zaczynają
blaknąć już przy wzroście o 1°C;
• ekosystemy namorzynowe i przybrzeżne bagna ucierpią
z powodu wzrostu poziomu mórz;
• temperatura jest czynnikiem determinującym płeć u
niektórych gatunków (krokodyle , żółwie morskie). W
efekcie jej wzrostu nastąpi zmiana struktury płci w
populacji, co ograniczy rozrodczość;
• zmiany fenologiczne mogą zniszczyć interakcje
międzygatunkowe

.

Skutki zdrowotne

Zmiany klimatu mogą mieć wpływ na stan zdrowia milionów
ludzi. Ich skutki mogą być pozytywne, np. w postaci
zmniejszenia liczby zgonów z zimna.

Dominować raczej jednak będą zmiany negatywne związane
z:

- urazami i zgonami w sytuacjach powodzi, sztormów,
pożarów;
- większą częstotliwością problemów krążeniowych i
oddechowych w bardziej gorących i wilgotnych warunkach
pogodowych;
- częstszymi biegunkami, wynikającymi przede wszystkim z
ograniczonej dostępności czystej wody w przypadku powodzi
i susz;

-rozprzestrzenianiem niektórych chorób zakaźnych (malarii,
żółtej febry) wraz z rozprzestrzenianiem ich wektorów.

Przeciwdziałanie globalnemu
ociepleniu

-

ograniczaniu popytu na dobra, z których produkcją

i konsumpcją wiążą się emisje gazów
cieplarnianych,

-zwiększeniu efektywności produkcji i wykorzystania
paliw kopalnych,

-przechodzeniu na alternatywne, głównie
odnawialne źródła energii,

-ograniczaniu działań związanych z emisjami spoza
sektora energetycznego, szczególnie deforestacji,

- stymulowaniu działań, które powodują wzrost
wiązania węgla atmosferycznego – zalesianie
dostępnych obszarów.

Co można zrobić, aby zapobiec

globalnemu ociepleniu?

* Posadź kilka dodatkowych drzew wokół swojego domu -

zmniejszysz emisję CO

2

o 9072 g/r

* Korzystaj z energooszczędnego samochodu (zużywającego

poniżej

5 l paliwa/ lOO km) - zmniejszysz emisję CO

2

o 2540104 g/rok.

* Nie używaj aerozoli z freonem.

* Nie spalaj gumy, plastiku i innych rzeczy powodujących

powstawanie zanieczyszczeń (np. ognisko na wycieczce).

* Szanuj papier - co roku wycina się powierzchnię lasów

tropikalnych równą powierzchni Austrii!

* Staraj się, by inni ludzie też uświadomili sobie zagrożenie

efektem:

cieplarnianym.

* Zadbaj o recykling domowych śmieci: papieru, tektury, szkła i

metalu - zmniejszysz emisję CO

2

o 385552 g/rok.

* Kupuj żywność i inne produkty w opakowaniach wielokrotnego

użytku lub nadające się do ponownego przetworzenia -

zmniejszysz:. emisję CO

2

o 104325 g/rok.

* Zrezygnuj z samochodu dwa razy w tygodniu i do pracy udaj

się autobusem, tramwajem, pociągiem, rowerem lub pieszo -

zmniejszysz:

emisję CO

2

0721208 g/rok.

* Ocieplij swój dom, wyreguluj ogrzewanie i zainstaluj

energooszczędny prysznic - zmniejszysz emisję CO

2

o 1124903

g/rok.

* Zmień pralkę na taką, która zużywa mniej energii i wody-

zmniejszysz emisję CO

2

o 199580 g/rok.

* Zainstaluj system baterii słonecznych do ogrzewania wody -

zrnniejszysz emisję CO

2

0326585 g/rok.

Dziura ozonowa

 To zjawisko ubytku ozonu w ozonosferze,
związane z zanieczyszczeniem atmosfery związkami
reagującymi z ozonem. Związki te to m.in. freony,
które niszczą warstwę ozonową, która ochrania
przed promieniowaniem UV.

 Konsekwencją zmniejszenia powłoki ozonowej jest
zwiększenie

natężenia

promieniowania

ultrafioletowego, które jest zabójcze dla organizmów
żywych. Uszkodzenie roślin może spowodować
zaburzenia naturalnego cyklu CO2, co byłoby
katastrofalne dla życia na Ziemi.

 Nie tylko organizmy na powierzchni lądu narażone
są na zgubne skutki promieniowania. Przenika ono
również do wody i w niektórych przypadkach
dochodzi nawet na głębokość większą niż 20 metrów.
Bardzo wrażliwy na promienie nadfioletowe jest
plankton.



Zmniejszenie jego ilości ma wpływ na dalsze

ogniwa łańcucha troficznego, głównie ryby,
których liczebność również zaczyna spadać.
Skutkiem tego są mniejsze połowy.

 Dla człowieka promieniowanie ultrafioletowe
jest groźne również bezpośrednio. Uszkadza
system odpornościowy organizmu, przez co
jesteśmy bardziej podatni na infekcje, choroby
zakaźne lub pasożytnicze.

 Ułatwia to powstawanie różnych nowotworów, z
których najczęstszym jest rak skóry. Zgubny
wpływ promieniowanie ma na oczy i jest jedną z
przyczyn powstawania zaćmy. Przyśpieszeniu
ulega proces starzenia się skóry. Występują
mutacje genetyczne

.

Ozon stratosferyczny spełnia

co najmniej dwie ważne

funkcje :

• bierze udział w przekształcaniu nadfioletowego
promieniowania słonecznego w energię cieplną ,
odgrywając rolę w kształtowaniu bilansu cieplnego
Ziemi.

• jest podstawowym gazem ograniczającym
dopływ do powierzchni Ziemi szkodliwego dla
organizmów promieniowania nadfioletowego Słońca

• ozon stratosferyczny tworzy się głównie nad
obszarami równikowymi na wysokości około 40 km .

Obserwacje zaniku ozonu

 Ozon zanika praktycznie na całym obszarze kuli ziemskiej, z
wyjątkiem pasa międzyzwrotnikowego.

 Nad Polską średnioroczny ubytek ozonu w latach 2003-2005 w
stosunku do średniej
z lat 1963-1980 wyniósł niecałe 3%.

 Różnice w sytuacji na półkuli południowej (6%) i północnej (3%)
wynikają przede wszystkim z tego, że najpoważniejsze zniszczenia
warstwy ozonowej stwierdzono nad Antarktyką.

Zwiększenie ilości nadfioletu

docierającego do Ziemi powoduje:

konsekwencje bezpośrednie:

• skutki zdrowotne, w tym:

- szybsze starzenie się skóry,
- zwiększenie zachorowalności na różne choroby skóry, w tym
także raka,
- częste choroby narządu wzroku, głównie katarakty,
- osłabienie reakcji układu immunologicznego organizmu;

• zmiany w świecie żywym i ograniczenie
produkcji żywności;
• niszczenie wytworów człowieka

Konsekwencje pośrednie związane z :

•

wzrostem specyficznych zanieczyszczeń

atmosfery

• zmianą bilansu promieniowania

Ochrona ozonosfery

 Działania w zakresie zapobieżenia niszczeniu warstwy
ozonowej są jednym
z nielicznych przykładów zgodnej i skutecznej współpracy
międzynarodowej, mającej na celu zapobieganie globalnym
zagrożeniom ekologicznym.

 Już w 1977 r. UNEP (Program Ochrony Środowiska ONZ)
zwołał w Waszyngtonie naradę ekspertów w sprawie
ochrony warstwy ozonu.

 W 1985 r. odbyła się w Wiedniu konferencja 46 państw
zakończona podpisaniem tzw. Konwencji Wiedeńskiej, w
której po raz pierwszy zobowiązano się do wprowadzenia
ograniczeń w zakresie produkcji i zużycia freonów.

 Prace zespołu ekspertów powołanego w Wiedniu
zakończyły się w 1987 r. podpisaniem w Montrealu
protokołu

zawierającego

szczegółowe

wytyczne

i

zobowiązania w sprawie kontroli produkcji i zużycia freonów
i halonów.

 Zgodnie z jego ustaleniami, zakładano redukcję produkcji

najważniejszych freonów i halonów o 50% do 1996 r.

 Protokół Montrealski wszedł w życie 1.01.1989 r. Po spotkaniu

montrealskim odbywały się coroczne spotkania służące ocenie

wdrażanych działań oraz podejmowaniu koniecznych zmian w

harmonogramie.

 W trakcie IV Spotkania Stron Protokołu Montrealskiego, które

odbyło się w Kopenhadze w listopadzie 1992 r., 92 państwa

zobowiązały się do wyeliminowania

z produkcji i użycia niebezpiecznych dla ozonu substancji do 1996 r. –

jest to termin o 5 lat krótszy niż wcześniej przyjęto.

Nie ma niestety metod pozwalających unieszkodliwić znajdujące się

już w atmosferze substancje niszczące ozon. Międzynarodowe

ustalenia są skutecznie realizowane. Maleje produkcja i emisja

substancji niszczących ozon.

Kwaśne deszcze



To opady atmosferyczne, np. deszczu, śniegu,

zawierające produkty przemian tlenków azotu,
dwutlenku siarki i tlenków węgla.

 Powstają nad obszarami, gdzie atmosfera jest
zanieczyszczana długotrwałą emisją dwutlenku
siarki i tlenków azotu (ze źródeł naturalnych, jak
czynne wulkany, albo sztucznych, jak spaliny z
dużych elektrowni i elektrociepłowni.

 Czasami opady trafiają na obszary bardzo
odległe od źródeł zanieczyszczeń atmosfery,
dlatego przeciwdziałanie kwaśnym deszczom
stanowi problem międzynarodowy.

 Kwaśne deszcze działają niszcząco na florę i
faunę, ponieważ przyczyniają się do zakwaszenia
gleby i wód powierzchniowych.

 U człowieka są przyczyną wielu chorób układu
oddechowego. Ponadto, znacznie przyspieszają
korozję konstrukcji metalowych
(np. elementów budynków, samochodów) oraz
zabytków (np. brak odporności wielu gatunków
kamieni budowlanych na kwaśne deszcze).

 Zapobieganie polega na budowaniu instalacji
wyłapujących tlenki siarki i azotu ze spalin
emitowanych do atmosfery (odsiarczanie gazu) oraz
rezygnacji z paliwo znacznym stopniu zasiarczenia.

Kwaśne deszcze

Kwaśne deszcze powstają w wyniku reakcji zachodzących w

chmurach.

1. Kwas siarkawy z dwutlenku siarki i wody

S02 + H

2

0 ~ H

2

S0

3

Często reakcje przebiegają jednak inaczej i powstaje kwas siarkowy:

2 S0

2

+ O

2

~ 2 S0

3

S0

3

+ H

2

O ~ H

2

S0

4

2. Kwas azotowy.
2 N0

2

+ 2 H

2

O ~ 2 HN0

3

+ H

2

W warunkach naturalnych kwasowość opadu atmosferycznego jest

określana tzw. wskaźnikiem pH o wartości 5,65. Opad, którego wartość
pH jest niższa od 5,6 przyjęto określać mianem kwaśnego opadu
atmosferycznego (dla porównania woda destylowana wskazuje wartość
pH
równą 7, w czternastostopniowej skali pH).

Średnie roczne wartości pH opadów w Polsce kształtują się od 4,26

na Śnieżce do 4,6 w Suwałkach.

Najwyższy poziom zakwaszenia opadów występuje w rejonie sudeckim,

gdzie sporadycznie rejestrowano opady o wartości pH poniżej 3.0.

O powstaniu kwaśnych opadów w 70% decydują tlenki siarki, a

w 30% tlenki azotu.

Kwaśne opady przyczyniają się do zakwaszania gleby i wód

powierzchniowych.

 Wywierają szkodliwy wpływ na szatę roślinną. Oddziaływanie to

ma charakter bezpośredni, gdy uszkadzane są nadziemne części

roślin (igły, liście), lub pośredni, gdy szkody w lasach powstają w

wyniku zanieczyszczenia gleby.

U człowieka kwaśne opady mogą wywoływać poparzenia

(zwłaszcza oczu, powiek) i podrażnienia dróg oddechowych.

Ponadto bezpowrotnie niszczą budowle, w szczególności

zabytkowe, wykonane

z wapienia i piaskowca.

Kwaśne deszcze padają często w krajach, które nie są

odpowiedzialne za ich powstawanie. Szkodliwe gazy mogą być

bowiem przenoszone przez

wiatr setki, a nawet tysiące kilometrów od miejsca pochodzenia i

wywoływać niebezpieczne opady.

SMOG

„Smog" - uznawany za szczególnie niebezpieczny
rodzaj zanieczyszczenia powietrza
powstający w wyniku połączenia się dymu, mgły
oraz pary wodnej. Występuje
w dużych uprzemysłowionych ośrodkach miejskich
podczas nadmiernego
wzrostu stężenia tlenków siarki i azotu, pyłu
węglowego oraz dużej wilgotności
powietrza

przy

silnym

nasłonecznieniu

i

jednocześnie bezwietrznej pogodzie.
Rozróżnia się dwa rodzaje smogu:

• smog fotochemiczny (po raz pierwszy zauważony w Los Angeles
w 1926 r.) - PIJ_
wstaje w wyniku silnego nasłonecznienia powietrza, jako wynik
działania promieni
słonecznych na rozproszone w powietrzu tlenki azotu. Jest
charakterystyczn
dla klimatu tropikalnego lub subtropikalnego. Zjawisko to można
zaobserwowa
w miejscach natężonego ruch samochodowego i silnego
nasłonecznienia;
• smog siarkowy ("londyński") powstaje w wielkich aglomeracjach
strefy klimatu
umiarkowanego, głównie w wyniku spalania węgla. Charakteryzuje
się w
soką koncentracją sadzy, tlenków siarki oraz tlenku węgla.

Rozróżnia się dwa rodzaje smogu:

•

smog fotochemiczny

(po raz pierwszy zauważony

w Los Angeles w 1926 r.) – powstaje w wyniku
silnego nasłonecznienia powietrza, jako wynik
działania promieni słonecznych na rozproszone w
powietrzu tlenki azotu.
Jest charakterystyczny dla klimatu tropikalnego
lub

subtropikalnego.

Zjawisko

to

można

zaobserwować w miejscach natężonego ruch
samochodowego i silnego nasłonecznienia;

•

smog siarkowy

("londyński") powstaje w wielkich

aglomeracjach strefy klimatu umiarkowanego,
głównie w wyniku spalania węgla. Charakteryzuje
się wysoką koncentracją sadzy, tlenków siarki oraz
tlenku węgla.