TRADYCYJNE I
WSPÓŁCZESNE
KONCEPCJE ZARZĄDZANIA
TRADYCYJNE I
WSPÓŁCZESNE
KONCEPCJE ZARZĄDZANIA
TRADYCYJNE KONCEPCJE
ZARZĄDZANIE
KLASYCZNE
SPOJRZENIE KLASYCZNE
Składa się z dwóch
wyodrębnionych gałęzi:
naukowego zarządzania;
zarządzania
administracyjnego (klasycznej
teorii organizacji).
KROKI W NAUKOWYM
ZARZĄDZANIU- TAYLOR
1.Naukowo
opracować każdy
element pracy na
danym stanowisku
w miejscu
praktykowania
metod typu „mniej
więcej”
2. Naukowo
odebrać
pracowników i
następnie szkolić
ich do
wykonywania
pracy zgodnie z
krokiem 1
3.Nadzorować
pracowników, by
mieć pewność, że
będą się stosować
do przypisanych
im metod
wykonywania
pracy
4.Dalej planować
pracę, ale
wykorzystać
robotników do
faktycznego
wykonania pracy
W przekonaniu Fredericka Taylora ten
system miał prowadzić do
zwiększenia efektywności i
wydajności siły roboczej. Firma
Bethlehem Steel należała do
pierwszej organizacji, które odniosły
korzyści z naukowego zarządzania i
po dziś dzień praktykuje pewne jego
elementy.
MIDVALE STEEL
W firmie Midvale Steel Taylor zaobserwował zjawisko,
które nazwał spowolnieniem pracy (celowa praca w
tempie niższym od możliwości każdego pracownika).
Badał i mierzył czas każdego elementu pracy robotników
stalowni. Określił, co powinien wytwarzać każdy robotnik,
a następnie zaprojektował najbardziej efektywny sposób
wykonywania poszczególnych elementów danego
zadania.
Potem wprowadził akordowy system wynagrodzeń.
Zamiast płacić tę samą płacę wszystkim pracownikom,
zaczął powiększać płacę tych, którzy wykonywali i
przekroczyli docelowy poziom produkcji wyznaczony dla
ich stanowiska.
SIMONDS ROLLING MACHINE
COMPANY
Taylor zbadał i przeprojektował
stanowiska pracy, wprowadził
przerwy w pracy w celu zmniejszenia
znużenia, zastosował też akordowy
system wynagrodzeń. W wyniku tych
działań uzyskał wyższą jakość i
większą ilość produkcji oraz poprawę
morale pracowników.
BETHLEHEM STEEL
Taylor badał efektywne metody
ładowania i rozładowywania
wagonów kolejowych; również i tu
zastosowanie jego wniosków
przyniosło imponujące wyniki
(wprowadzenie przerw w pracy,
przeprojektowanie stanowisk pracy
oraz akordowy system
wynagrodzeń).
GANTT
Opracował wykresy pozwalające
porównać faktyczny i planowany
przebieg pracy.
Stworzył system bonusowy
System przyczynił się do wzrostu
wydajności pracy, zwiększył
efektywność pracowników, przyczynił
się do zmniejszenia przerw miedzy
pracami.
WYKRES GANTTA
ZARZĄDZANIE ADMINISTRACYJNE -
FAYOL
Zasady sprawnego zarządzania
organizacjami:
- podział pracy, specjalizacja;
- autorytet;
- dyscyplina;
- jedność rozkazodawstwa;
- jedność kierownictwa;
- podporządkowanie interesu;
osobistego interesowi ogółu;
- wynagrodzenie;
- centralizacja;
- hierarchia;
- ład;
- sprawiedliwość;
- stabilizacja personelu;
- inicjatywa;
- harmonia, praca zespołowa.
SZPITAL
Lekarz, pielęgniarki, technicy, mimo
podziału obowiązków, wspólnie
wykonują to samo zadanie.
Wszystkie wymienione osoby tworzą
zespół w organizacji, jaką jest szpital.
Poszczególni członkowie dopasowują
sposób wykonania swojej pracy do
najdrobniejszych
zmian związanych z
przebiegiem operacji.
ZARZADZANIE ADMINISTRACYJNE-
BARNARD
Chester Barnard- były prezes New Jersey
Bell Telephone Co., w swojej książce “The
Functions of the Executive” (Funkcje
dyrektora), zaproponował ważną teorię
akceptacji autorytetu. Twierdził, że
podwładni oceniają zasadność poleceń
przełożonego
i następnie decydują, czy je
zaakceptować.
KONCEPCJA BIUROKRATYCZNA
- WEBER
Koncepcja idealnego typu
organizacji- model instytucji
biurokratycznej lub inaczej
weberowski model biurokratyczny;
Jest typem idealnym, ponieważ jest
obmyślona konstrukcja, opisująca
zasady funkcjonowania instytucji
doskonale racjonalnej, bez zakłóceń.
Idealna biurokracja jest przede
wszystkim zorganizowanym,
zhierarchizowanym systemem
stanowisk.
Zajmujący je urzędnicy powinni tylko
ściśle podporządkowywać się
przepisom i działać w granicach
prawa, odgrywać przypisane im role.
ARMIA I POLICJA
Teoria biurokracji dobrze sprawdza
się w organizacjach, w których
wymagana jest niepodważalność
decyzji i prostota przepływu
informacji. Wzorcowym przykładem
jest armia bądź policja, gdzie ważne
jest działanie na granicy prawa oraz
podporządkowywanie się odgórnie
założonym przepisom.
OGRANICZENIA SPOJRZENIA
KLASYCZNEGO:
Zajmowała się stabilnymi, prostymi
organizacjami- obecnie organizacje
są często bardzo złożone i podlegają
nieustannym zmianom;
Uniwersalne wytyczne, które nie
pasują do każdej organizacji;
Słabość roli jednostki w organizacji.
ZARZĄDZANIE
BEHAWIORALNE
SPOJRZENIE BEHAWIORALNE
Spojrzenie behawioralne
kładzie znacznie większy nacisk
na indywidualne postawy i
zachowania oraz na procesy
grupowe, dostrzegając
znaczenie procesów
behawioralnych w miejscu
pracy.
Eksperymenty Hawthorne
W pobliżu Chicago w zakładzie w
Hawthorne firmy Western Electric w
latach 1927- 1932 były prowadzone
badania przez Eltona Mayo i jego
współpracowników.
Badanie obejmowało zmianę oświetlenia
miejsca pracy wybranej grupy robotników i
porównanie jej konsekwencji dla wydajności
z wydajnością innej grupy, która pracowała
przy nie zmienionym oświetleniu.
Wyniki
Po zwiększeniu oświetlenia dla jednej
grupy rosła wydajności obu. Ten
wzrost wydajności utrzymywał się
nawet po powrocie do poprzednich
warunków oświetlenia.
Wydajność zaczęła spadać dopiero
wówczas, gdy oświetlenie
zredukowano do
równego blaskowi księżyca.
ZARZĄDZANIE
ILOŚCIOWE
SPOJRZENIE ILOŚCIOWE
Podejście do zarządzania, w którym
stosuje się techniki ilościowe.
Zarządzanie ilościowe koncentruje
się na podejmowaniu decyzji,
efektywności ekonomicznej,
modelach matematycznych oraz
wykorzystaniu komputerów.
Firmy konsultacyjne jak Arthur D.
Little Inc., i przemysłowe, jak E.J.
du Pont de Nemours & Co. oraz
General Electric, zaczęły używać
tych technik do rozmieszczania
pracowników, wyboru lokalizacji
zakładów produkcyjnych i
planowania magazynów.
PODEJŚCIE ILOŚCIOWE DZIELI SIĘ NA
DWIE GAŁĘZIE:
a)
Ilościową teorię zarządzania
(skoncentrowana na opracowywaniu
modeli matematycznych, które są
uproszczonym przedstawieniem
systemu, procesu lub relacji);
b)
Zarządzanie operacyjne
(mniej zmatematyzowane i mniej
skomplikowane statystycznie niż
ilościowa teoria zarządzania).
a) Ilościowa teoria
zarządzania
Menedżerowie w Detroit Edison
używali modeli matematycznych do
określenia najlepszego sposobu
zaprojektowania pracy ekip naprawczych
w czasie awarii zasilania.
The Bank of New England Corp. użył
modeli do określenia liczby potrzebnych
kasjerów na poszczególnych
stanowiskach w ciągu dnia.
Producenci samochodów jak
Daimlez Benz AG i Chrysler Corp.
Wykorzystują realistyczną symulacje
komputerową do badań nad
zachowaniem się konstrukcji
samochodów w czasie kolizji. Daje im
to dokładniejszą informację i pozwala
uniknąć kosztów związanych z
niszczeniem samochodów w toku
„prawdziwych” prób.
b) Zarządzanie operacyjne
Rubbermaind Incorporated i The
Home Depot Inc. używają technik z
zakresu zarządzania operacyjnego do
zarządzania zapasami (zajmuje się
szczególnymi problemami zapasów,
takimi jak równoważenie kosztów
transportów i zamówień czy
określenia optymalnej wielkości
zamówienia);
United Air Lines Inc. stosuje
programy liniowe (które obejmują
rozwiązywanie układów równań
liniowych z wieloma niewiadomymi) do
planowania harmonogramów lotów;
Consolidated Freightways Inc.
opracowuje za pomocą programu
liniowego trasy żeglugowe;
General Instrument Corp. planuje,
jakie wytwarzać narzędzia w równych
okresach.
PODEJŚCIE
SYSTEMOWE
SPOJRZENIE SYSTEMOWE
System:
Zestaw wzajemnie powiązanych
elementów funkcjonujących jako
całość.
Podsystemy:
Systemy w ramach szerszego systemu.
Synergia
Synergia- dwa współpracujące podsystemy
produkujące więcej, niż wynosiłaby łączna
suma produkcji każdego z nich, gdyby
pracowały osobno.
American Express Company stosując
system synergii, osiągnęła niezłe wyniki w
kombinowanej sprzedaży produktów swych
kilku wydziałów- ubezpieczeń na życie, kart
kredytowych i usług maklerskich.
Entropia
Entropia- normalny proces
prowadzący do upadku systemu.
Studebaker, W.T. Grant i Penn
Central Railroad- wszystkie te
organizacje zbankrutowały, ponieważ
nie zdołały się na tyle ożywić, by
dotrzymać kroku zmianom swego
otoczenia.
PODEJŚCIE
SYTUACYJNE
SPOJRZENIE SYTUACYJNE
Podejście do zarządzania
sugerujące, że właściwe
zachowanie kierownicze w
danej sytuacji zależy od
szerokiej gamy elementów.
Continental Airlines Inc. zatrudniły na
stanowisko dyrektora naczelnego Hollisa
Harrisa, menedżera z Delta Air Lines. W tym
czasie firma Delta była bardzo rentowną firmą,
skutecznie panującą nad kosztami.
Harris próbował zarządzać liniami Continental
dokładnie tak, jak to się robiło w Delta Air
Lines, przywiązując stosunkowo małą wagę do
kosztów. W rezultacie nie zdołał uchronić firmy
od bankructwa i musiał ustąpić. Błędem
Harrisa było nie zauważenie, że
przedsiębiorstwem należało zarządzać inaczej,
ponieważ jego sytuacja była odmienna.
WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE
ZARZĄDZANIE WIRTUALNE
Jest to zarządzanie tymczasową
siecią niezależnych firm w celu
wspólnego wykorzystania typowych
dla każdej z tych firm umiejętności
do zrealizowania konkretnego
przedsięwzięcia. Jest ona rozległa
geograficznie, a do współpracy
wykorzystuje nowoczesną
technologię informatyczną.
NIKE I PUMA
Wśród przykładów przedsiębiorstw
wirtualnych najczęściej wymieniane są Nike
(USA), Puma (Niemcy), znani „producenci”
obuwia sportowego. W istocie rzeczy firmy
te nie utrzymują własnych fabryk, lecz tylko
zlecają produkcję kooperatorom, głównie w
Azji. Specjaliści w siedzibach narodowych
zajmują się przede wszystkim
projektowaniem, marketingiem oraz
przekazywaniem umiejętności kooperatorom
Producent bielizny osobistej Atlantic.
Wzory bielizny tworzone są w
Warszawie. Następnie zlecenia
wysyłane i wykonywane są w
Hongkongu. Selekcją materiału i
nadzorem nad jakością produkcji
zajmują się inspektorzy wynajęci
przez warszawską centralę.
ZARZĄDZANIE SIECIOWE
Specyficzna forma powiązań
pomiędzy podmiotami
gospodarczymi we współczesnej
gospodarce. W obecnych czasach
samodzielna realizacja wszystkich
funkcji wewnątrz przedsiębiorstwa
jest praktycznie niemożliwa.
Znaczenia nabiera specjalizacja.
Przykładem organizacji sieciowej jest
symbol włoskiej mody sportowej. Składa
się ona z setek małych wytwórców
odzieży i tysięcy działających pod
wspólnym szyldem punktów sprzedaży,
zgrupowanych wokół centrum
dystrybucyjnego i wspólnego systemu
informacji i kontroli. Mimo dominującej
pozycji na międzynarodowych rynkach,
nie jest już producentem swojej odzieży.
ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ
Wszystkie działania z zakresu
zarządzania, które decydują o
polityce jakości, celach i
odpowiedzialności, a także o ich
realizacji w ramach systemu jakości.
FIRMY AMERYKAŃSKIE
Próbując zrozumieć tajemnice
sukcesu firm japońskich i
zachodnioniemieckich przekonały się,
że ich zagraniczni odpowiednicy mają
przewagę w jakości. W wyniku tego
firmy amerykańskie z większym
zainteresowaniem zaczęły
zastanawiać się nad możliwościami
poprawy jakości swoich wyrobów
oraz usług.
OUTSOURCING
Wykorzystywanie zasobów
zewnętrznych, zlecanie
wyspecjalizowanym podmiotom
zewnętrznym procesów niezbędnych
dla funkcjonowania własnego
przedsiębiorstwa, które zostaną tam
zrealizowane efektywniej niż byłoby
to możliwe we własnym zakresie.
SIEĆ SKLEPÓW PSZCZÓŁKA
Zarząd Pszczółki zdecydował się na
podpisanie umowy outsourcingowej z
agencją interaktywną po tym, gdy
jedna z zaprzyjaźnionych firm
dostarczających towar zdecydowanie
polecała swoich stałych
współpracowników. Od tej pory za
reklamowanie działania sklepu
odpowiedzialna była jedna firma,
która do sprawy podeszła rzetelnie.
Od razu przygotowano szablony
ulotek oraz uporządkowano
wcześniejsze materiały. Zaplanowano
zmianę strony internetowej. Dodano
system zarządzania treścią,
wdrożono również newsletter, dzięki
któremu firma informowała klientów
o aktualnych promocjach i
wartościowych produktach.
REENGINEERING
Koncepcja biznesowa polegająca na
wprowadzaniu radykalnych zmian w
procesach biznesowych. Celem
zmian jest osiągnięcie maksymalnej
efektywności organizacji oraz
redukcja kosztów.
W latach 80-tych, kiedy przemysł
motoryzacyjny przechodził kryzys,
zarząd Forda przeprowadził analizę
pracy księgowości. Stwierdzono, że
można zredukować 500 – osobowy
dział o 20%. Powtórna analiza
wykazała, że system Forda jest zbyt
skomplikowany i sformalizowany, a
także charakteryzuje się dużym
stopniem pośrednictwa.
W nowym systemie, otrzymanym w
okresie reengineeringu, wykorzystano
możliwości, jakie daje system
informatyczny z bazą danych.
Dokumenty były wprowadzane do bazy
danych. Jeśli nastąpiła zgodność
zamówienia z dostawą, komputer
wystawiał czek. W konsekwencji
udoskonalenia systemu zredukowano
zatrudnienie o 75%, zapewniając sobie
możliwość przywoływania w każdej
chwili dokładnych danych na temat
finansów firmy.
ORGANIZACJA UCZĄCA SIĘ
Organizacja
biegła w realizacji
tworzenia zadań,
pozyskiwania i
przekazywaniu
wiedzy, oraz w
modyfikowaniu
swoich zachowań
w reakcji na nową
wiedzą i
doświadczenie.
System produkcyjny Toyoty sam w sobie jest
zaprojektowany z myślą o tym, by skłaniać
członków zespołów do myślenia, uczenia się i
rozwoju. Droga Toyoty oznacza, że firma uczy
się na swych błędach, ustala fundamentalne
przyczyny problemów, zapewnia skuteczne
środki zaradcze, daje ludziom prawo
wdrażania tych środków oraz dysponuje
procesem przekazywania nowej wiedzy
odpowiednim ludziom, aby przeniknęła do
zasobów jej wiedzy i zachowań.
SPOŁECZNA ODPOWIEDZIALNOŚĆ
Koncepcja, według której
przedsiębiorstwa na etapie
budowania strategii dobrowolnie
uwzględniają interesy społeczne i
ochronę środowiska, a także relacje z
różnymi grupami interesariuszy.
ŻABKA
Działania edukacyjne:
Żabka to firma społecznie odpowiedzialna,
dlatego jednym z jej priorytetów jest edukacja.
Przykładem takich działań jest aktywne
wspieranie Uniwersytetu Ekonomicznego w
Poznaniu, np. poprzez ufundowanie
Stypendiów Managerskich dla wyróżniających
się studentów oraz sponsorowanie remontu
jednej z ważniejszych auli UE.
Działania charytatywne:
Żabka regularnie uczestniczy w Finale Wielkiej Orkiestry
Świątecznej Pomocy. Firma wspiera także wrocławski oddział
Towarzystwa Opieki nad Zwierzętami oraz pomaga
bezdomnym i potrzebującym zwierzętom,
organizując w sklepach sieci zbiórkę pieniędzy dla
podopiecznych TOZ.
Dbanie o środowisko:
Istotnym aspektem działania sieci sklepów Żabka jest ochrona
środowiska. Dlatego firma stale poszukuje możliwości
ekologicznych rozwiązań i systematycznie je wdraża. W
ostatnim czasie Żabka stworzyła możliwość wprowadzenia do
sklepów plastikowych toreb biodegradowalnych. W każdym
sklepie klient może też zaopatrzyć się w torbę wielokrotnego
użytku z logo firmy, wykonaną z polipropylenu.
PODSUMOWANIE
Teorie są ważnym narzędziem
porządkowania wiedzy oraz
podstawą działania. Zrozumienie
oraz poznanie prekursorów
zarządzania i organizacji pomaga
menadżerom uniknąć powtarzania
błędów innych.
Wszystkie omówione przez nas
ujęcia, zarówno tradycyjne jak i
współczesne, trzeba uznać za
wzajemnie się uzupełniające, a nie
sprzeczne. Każde z nich ma coś do
zaoferowania. Najważniejsze jest
zrozumienie, w jaki sposób można się
nimi sprawnie porozumiewać.
BIBLIOGRAFIA:
„Podstawy Zarządzania
Organizacjami”- Ricky W. Griffin
„Kierowanie” – Stoner
www.outsourcingwtwojejfirmie.pl
Zarządzanie – teoria i praktyka –
Andrzej K. Koźmiński
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ!