11. Wpływ zmian w
środowisku na zdrowie ludzi.
Ha
ndz
lik
Iza
bel
la g
r. 2
Co wpływa na nasze zdrowie
uwarunkowania genetyczne
środowisko zewnętrzne
środowisko zawodowe
styl życia
uzależnienia i nawyki
higiena osobista
przyzwyczajenia żywieniowe
poziom wykształcenia
warunki ekonomiczne
Występujące zagrożenia:
globalne - np. epidemie
regionalne – np. kwaśne
deszcze
lokalne
– np. zanieczyszczenia
wody i powietrza
Choroby
cywilizacyjne
Choroby
zawodowe
Choroby społeczne
Problemy
społeczne
Są to choroby
powszechnie znane
spowodowane
postępem cywilizacji
inaczej choroby XXI
wieku, choroba
uznana jako
cywilizacyjna jest nią
do momentu aż
społeczeństwo się z
nią upora.
Przykładami takich
chorób są :
nadciśnienie
tętnicze, zawał
serca, otyłość i
cukrzyca.
Jest to grupa chorób, których
można się nabawić przez
działanie szkodliwych dla zdrowia
czynników w miejscu naszej
pracy lub w sposobie jej
wykonywania.
Takimi czynnikami są:
nieodpowiednia pozycja pracy,
hałas, złe oświetlenie, związki
chemiczne, promieniowanie czy
wykonywanie forsownych
czynności, a także nadmierne
obciążenie psychiczne.
Najczęstsze choroby zawodowe
to :
pylica płuc, choroby zakaźne lub
pasożytnicze, ubytek słuchu,
choroby narządu słuchu, choroby
układu nerwowego, układu
ruchu, nowotwory złośliwe,
choroby skóry, zespół wibracyjny,
a także astma oskrzelowa,
choroba mikrofalowa, ołowica i
gorączka metaliczna.
Schorzenia
przewlekłe,
szeroko
rozpowszechnione w
społeczeństwie,
utrudniające
wykonywanie wielu
czynności życiowych np.
w pracy.
Są to choroby trudne do
wyleczenia i wymagają
regularnej opieki
lekarskiej.
Do tej grupy chorób
zaliczamy:
gruźlicę i choroby
weneryczne.
Jest to zjawisko
niekorzystne dla
danego
społeczeństwa,
które przeszkadza
w jego
prawidłowym
funkcjonowaniu.
Za problemy
społeczne
uznawane są:
przemoc,
narkomania,
alkoholizm, palenie
tytoniu, prostytucja,
ubóstwo,
bezrobocie trwające
przez długi czas
oraz bezdomność.
Czynniki niekorzystnie oddziałujące na zdrowie ludzi:
• Urbanizacja
– wzrost liczby ludności w mieście, liczby miast i ich
rozwój
• Mechanizacja
– zastępowanie pracy ludzi i zwierząt pracą
maszyn
• Industrializacja
– uprzemysłowienie, szybki rozwój przemysłu w
porównaniu do innych dziedzin gospodarki
• Motoryzacja
– pojazdy drogowe i szynowe napędzane silnikami
spalinowymi
• Chemizacja
– wprowadzanie do środowiska substancji
chemicznych mających związek z działalnością gospodarczą
człowieka
Choroby
cywilizacyjne
1. Cukrzyca
przewlekła choroba wywołana nieprawidłowym działaniem hormonu - insuliny lub jego brakiem.
Objawami mogą być zwiększona ochota na słodkie produkty, duże pragnienie częste oddawanie moczu
oraz zmęczenie.
Chore osoby powinny stosować dietę ubogą w cukry, a także wykazywać aktywność ruchową.
2. Otyłość
jest to zbyt nadmierne nagromadzenie tkanki tłuszczowej mogące powodować
niekorzystne skutki dla zdrowia – choroby układu krążenia, cukrzycę, bezdech senny
itp.
Najczęściej spowodowana jest nieodpowiednia dietą, ale może też być skutkiem
nieodpowiedniego działania niektórych narządów np. niedoczynność tarczycy.
Osoby dotknięte otyłością powinny zadać o swoją aktywność ruchową oraz o zmianę
żywienia, wskazane są konsultacje z lekarzami.
3. Choroba niedokrwienna serca
może prowadzić do zawału serca i w skutku do przedwczesnej śmierci, narażeni są
najczęściej mężczyźni po 45 roku życia.
Występuję w dużym stopniu u osób z wysokim cholesterolem, otyłością, palących
papierosy, mających nadciśnienie tętnicze lub cukrzycę.
Zalecane jest wykonywanie okresowych badań, w razie potrzeby stosowanie
odpowiedniego leczenia i zdrowego stylu życia.
Choroby zawodowe
1. Pylica płuc – 705 przypadków zachorowań (2011 rok)
Średni okres rozwoju tej choroby to 15 lat natomiast w zależności od natężenia
może objawić się już po 5 latach pracy.
Osobami narażonymi na tego typu schorzenie są przede wszystkim górnicy,
spawacze, ekipy wykonujące remonty oraz usuwające azbest wykonujące
prace w środowisku wysoce zapylonym.
2. Choroby zakaźne lub pasożytnicze, a także ich następstwa – 649
przypadków
W tej grupie najczęściej występuje
borelioza
– choroba wywołana przez bakterie przenoszone na
człowieka przez kleszcze, a także
wirusowe zapalenie wątroby –
choroba
spowodowana zakażeniem wirusowym potocznie nazywana żółtaczką.
Tu szczególnie ostrożni powinni być pracownicy szpitali, przychodni,
a także weterynarze, leśnicy i rolnicy.
3. Obustronny, trwały ubytek słuchu - 258 przypadków
Schorzenie spowodowane jest pracą w bardzo hałaśliwym środowisku lub jednorazowy silny
hałas.
Osoba pracująca przez okres 5 lat w hałasie na poziomie 100 decybeli jest narażony na utratę
słuchu w 12 %, a przez okres 10 lat już w 29% (dane CIOP).
4. Choroby narządu głosu – 228 przypadków
Bardzo częsta przypadłość śpiewaków i nauczycieli.
W 2004 roku liczba zachorowań wynosiła 881 czyli aż 23% wszystkich chorób zawodowych.
5. Choroby układu nerwowego – 182 przypadki
Przyczyną zaburzeń czucia są najczęściej spowodowane uszkodzeniami
nerwów obwodowych.
W strefie zagrożenia znajdują się takie zawody jak: maszynistki –
zapalenie ścięgien prostowników nadgarstka i palców lub zespół cieśni w
okolicach nadgarstka, a także stolarze czy drwale zmagający się z
uszkodzeniami torebki stawowej.
6. Choroby układu ruchu – 101 przypadków
Na te przypadłości narażone jest wiele osób wykonujących różne zawody.
Przede wszystkim osoby dźwigające ciężkie przedmioty np. pracownicy na budowie, sportowcy, a
także masażyści czy stomatolodzy.
7. Nowotwory złośliwe – 96 przypadków
Choroby te dosięgają osób pracujących w środowisku, gdzie występuje azbest, kadm, arsen,
nikiel oraz chrom.
Szczególną ostrożność powinni wykazać osoby pracujące w koksowni, drukarze oraz pracownicy
zakładów przetwórstwa azbestu.
8. Choroby skóry – 82 przypadki
Narażone są osoby mające kontakt z substancjami chemicznymi np. drukarze, fotografowie wywołujący
zdjęcia w ciemni i lakiernicy.
9. Zespół wibracyjny – 78 przypadków
Dotyczy osób, które narażone są na długotrwałe drgania – miejscowe:
w tym przypadku mowa jest o osobach pracujących z młotami pneumatycznymi, wiertarką czy
maszyną do szycia. Jeśli chodzi o drgania ogólne są one przenoszone przez nogi czy plecy za
pośrednictwem podłogi.
10. Astma oskrzelowa – 47 przypadków
Osoby podatne na astmę powinny unikać kontaktu z substancjami chemicznymi,
pyłami oraz gazami. Szkodliwe mogą okazać się pylące trawy, kurz, dym tytoniowy lub
kontakt ze zwierzętami np. rolnicy
.
11. Choroby oczu
Najczęściej wywołane zbyt długim i częstym korzystaniem z komputera czy
złym oświetleniem podczas pracy.
Choroby społeczne
1.Gruźlica
choroba zakaźna wywołana przez prątka gruźlicy, mogąca doprowadzić do śmierci.
Objawami mogą być duszności, kaszel, nadmierne pocenie się, szybkie męczenie się,
gorączkowanie oraz brak apetytu
2. Choroby weneryczne
dzielimy je na bakteryjne, wirusowe – najbardziej niebezpieczne i wywołane przez grzyby czy pasożyty.
Do zarażenia dochodzi poprzez kontakt płciowy z zarażoną osobą, a także przez infekcje przenoszone drogą
kropelkową.
Przykładem jest wirus HIV – Zespół nabytego niedoboru odporności.
Problemy społeczne
1. Narkomania
uzależnienie od substancji, które wpływają na czynność
naszego mózgu.
Osoba uzależniona odczuwa głód narkotyczny jest w stanie
zdobyć narkotyk za wszelką cenę.
2. Alkoholizm
uzależnienie od alkoholu, brak kontroli nad ilością spożywanego alkoholu.
Zaburzenie to może być spowodowane problemami rodzinnymi, finansowymi w pracy itp.
Ryzykownie nadużywa alkoholu aż 16 % społeczeństwa.
Walką z uzależnieniami zajmują się specjalistyczne ośrodki.
3. Nikotynizm
uzależnienie od nikotyny, potrzeba palenia papierosów.
Skutkiem mogą być zawał serca, rozedma płuc oraz nowotwory i inne.
Sposoby zapobiegania
chorobom:
odpowiednia dieta bogata w owoce i warzywa
regularna aktywność fizyczna
unikanie stresu
unikanie alkoholu i innych używek
unikanie palenia papierosów oraz unikanie pomieszczeń gdzie jest to czynione
wykonywanie badań okresowych oraz kontakt z lekarzem gdy jest do tego
powód
kontakt z naturą
utrzymywanie prawidłowej wagi ciała
przyjmowanie szczepionek w odpowiednim czasie
prawidłowa higiena osobista
I wiele innych….
Bibliografia
Pozycje internetowe :
www.izp.wroclaw.pl
www.chorujena.pl
www.e-gify.pl
www.wikipedia.pl
www.sciaga.pl
www.punktzdrowia.pl
www.biznes.onet.pl
www.detektywi.interklasa.pl
www.bryk.pl
www.klimatazdrowie.pl
Pozycje książkowe:
Siemiński Marek; „Środowiskowe zagrożenia
zdrowia”, Wyd. PWN, Warszawa 2007