background image

Ewidencja przychodów, kapitałów 

(funduszy) 

i rezerw

1

background image

2

PRZYCHODY

Przychody operacyjne

Przychody  to 

zwiększenie  korzyści  ekonomicznych 

w  trakcie  okresu  sprawozdawczego  w  formie 
uzyskania 

aktywów 

(środków 

pieniężnych, 

należności, w zamian uzyskanych produktów, czy 
usług),  albo  zmniejszenia  zobowiązań 

(np. 

dostarczenie  produktów,  czy  usług  w  ramach  spłaty 
pożyczki,  kredytu,  czy  innych  zobowiązań),  które 
doprowadza do wzrostu kapitału własnego.

background image

3

uznane reklamacje 
odbiorców oraz opusty 

cen 
(Ct „Kasa", „Rachunek 

bankowy", „Należności") 
Stan końcowy równy 
sprzedaży netto 

przeksięgowany na 
konto wynikowe (Ct 

„Wynik finansów”)

Operacje sprzedaży 
produktów, usług, 

towarów
(Dt „Kasa", „Rachunek 

bankowy", 
„Należności")

Schemat konta Sprzedaż 

background image

4

Pozostałe przychody operacyjne

Pozostałe 

przychody 

operacyjne 

związane 

pośrednio  ze  zwykłą  działalnością  jednostki,    a  w 
szczególności  przychody  ze  zbycia  lub  likwidacji 
środków  trwałych,  środków  trwałych  w  budowie, 
wartości  niematerialnych  i  prawnych,  przychody 
związane 

odpisaniem 

przedawnionych 

lub 

umorzonych  zobowiązań,  otrzymane  odszkodowania, 
kary, darowizny, dotacje, subwencje itp.

background image

5

Stan 

pozostałych 

przychodów  operacyjnych 

na 

koniec 

roku 

obrotowego 

przeksięgowany  na  konto 
wynikowe 
(Ct „Wynik finansowy")

Operacje 

gospodarcze 

pozostałej 

sprzedaży 

operacyjnej
(Dt  „Kasa",  „Rachunek 

bankowy”,  „Należności"  i 
inne) 

Schemat konta Pozostałe przychody operacyjne

background image

6

Przychody finansowe

Przychody finansowe są to przychody z posiadania 
udziałów 

innych 

jednostkach 

(dywidendy), 

oprocentowanie  lokat  bankowych,  przychody  ze 
sprzedaży 

papierów 

wartościowych, 

otrzymane 

odsetki  od  udzielonych  kredytów  i  pożyczek,  odsetki 
od obligacji, dodatnie różnice kursowe itp. 

background image

7

stan 

przychodów 

finansowych  na  koniec 

roku 

obrotowego 

przeksięgowany  na  konto 

wynikowe
(Ct „Wynik finansowy”)

operacje 

gospodarcze 

powodujące 

powstanie 

przychodu  finansowego 
(sprzedaż 

papierów 

wartościowych, 

otrzymane 

odsetki, 

dywidendy, 

dodatnie 

różnice kursowe)
(Dt  „Kasa”,  „Rachunek 
bankowy”, „Należności”

Schemat konta Przychody finansowe

background image

8

Przychody przyszłych okresów

Przychody  przyszłych  okresów  są  to: 

wpłaty  za 

świadczenia,  które  zostaną  wykonane  w  następnych 
okresach  sprawozdawczych,  otrzymane  dotacje, 
subwencje  i  dopłaty  na  środki  trwałe  oraz  na  prace 
rozwojowe,  które  podlegają  rozliczeniu  w  czasie 
równolegle do odpisów amortyzacyjnych.

background image

9

zaliczenie przychodów 
pobranych, 

z góry 

do 

przychodu bieżącego 
okresu
(Ct „Sprzedaż", „Pozostałe 
przychody operacyjne")

zrealizowane 

góry 

przychody
(Dt 

„Kasa", 

„Rachunek 

bankowy")

Schemat konta Rozliczenia międzyokresowe przychodów

background image

10

Przykład

Jednostka X otrzymała dotację na zakup środka trwałego 12000. 
Środek trwały nabyto i oddano do użytkowania w styczniu 
bieżącego roku. Umorzenie (amortyzacja) miesięczna wynosi 800.

 
Księgowania:

Rozliczenia międzyokresowe

         

Dt  przychodów   Ct     

Dt  Rachunek bankowy  Ct    Dt  Środki 

trwale  Ct
(4)      800     12 000  (1)   (1)  12 000   12 000   (2) (2)  12 000

                                                                              Pozostałe 
przychody
Dt    Umorzenie   Ct       Dt  operacyjne  Ct       Dt    operacyjne   Ct
                      800     (3)       (3)  800                                             
800    (4)

background image

11

Zyski nadzwyczajne

Przez  zyski  nadzwyczajne  rozumie  się  dodatnie 
efekty  finansowe  zdarzeń  powstających  na  skutek 
zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością 
operacyjną jednostek.

Schemat konta Zyski nadzwyczajne

przeksięgowanie 

stanu 

końcowego 

zysków 

nadzwyczajnych 
(Ct „Wynik finansowy")

Cząstkowe zyski 

nadzwyczajne
(Dt „Rozrachunki", 

„Kasa" itp.)

background image

Kapitały  jako  kategoria 

pasywna  w  bilansie,  w 

odróżnieniu od środków gospodarczych zawartych w 
aktywach, 

stanowią 

kwoty 

“abstrakcyjne“, 

wyrażone wyłącznie wartościowo.

Kapitały  informują 

w  wyrażeniu  wyłącznie 

wartościowym    jaki  jest  udział  określonych 
podmiotów w finansowaniu majątku jednostki.

Kapitały  oznaczają 

określone  prawa  podmiotowe 

do majątku, które jednostka posiada.

12

background image

AT

KW

AO

KO

Aktywa                       

Pasywa

13

background image

Strukturę  finansową  kapitału  oraz  jej  wpływ  na 
wynik  działalności  gospodarczej  oraz  rentowności 
jednostki  wyraża  tzw.  dźwignia  finansowa
określana również jako efekt „lewarowania“. 

14

background image

A

B

C

Kapitał własny

60 000 40 000

25 

000

Kapitał obcy 

- 20 000

35 

000

60 000 60 000

60 

000

Zysk ze sprzedaży

18 000 18 000

18 

000

Koszty odsetek 15 %

0

3 000 5 250

Zysk brutto

18 000 15 000 

12 

750

Podatek 19 %

3 420

2 850 2 422

Zysk netto

14 580 12 150

10 

328

Wskaźnik zyskowności 

kapitału własnego

24,8 % 30,4 %

41,3 

%

Efektem dźwigni finansowej jest różnica:

zysk netto                       zysk netto
kapitał własny                 ogółem majątek

                                                           -    

>

15

background image

Kapitał odpowiada na pytania: 

kto i na jakich 

warunkach wyposażył przedsiębiorstwo w 
odpowiednie środki gospodarcze, a także na 
jaki okres

, tj. czy na cały okres istnienia 

przedsiębiorstwa, czy tylko na określony czas. 

16

background image

Wielkość  kapitału  własnego  kształtowana  jest  przez 

dwie grupy 

przyczyn:

• pierwsza 

z  nich  dotyczy  jego  powiększania  przez  wniesienie 

nowych  wartości  przez  założyciela  (założycieli),  czyli  przez 
powierzenie  jednostce  gospodarczej  nowych  wartości  lub  ich 
pomniejszenie  przez  wyłączenie  części  wartości,  które 
wcześniej były powierzone,

• druga

 dotyczy powiększania lub pomniejszania kapitału 

własnego poprzez nadwyżki (kapitalizowanie zysków) lub 
niedobory (straty), będące rezultatem działalności 
gospodarczej.

 W związku z tym kapitał własny można podzielić na:

• kapitał powierzony

, czyli wniesione przez założyciela 

(założycieli) jednostki gospodarczej,

• kapitał samofinansowania

, czyli pochodzący z gromadzenia 

nadwyżek (zysku) działalności gospodarczej na cele rozwojowe.

17

background image

Kapitał (fundusz) własny w różnych jednostkach 
gospodarczych

Jednostka 

gospodarcza

Kapitał (fundusz) 

powierzony

Kapitał (fundusz) 

samofinansowania

Spółka z 

ograniczoną 

odpowiedzialnośc

Kapitał 

udziałowy

Kapitał 

zapasowy

Kapitał 

rezerwowy

Spółka akcyjna

Kapitał akcyjny

Kapitał 

zapasowy

Kapitał 

rezerwowy

Przedsiębiorstwo 

prywatne osoby 

fizycznej 

Spółka jawna

Kapitał

Spółdzielnia

Fundusz udziałowy

Fundusz zasobowy

Przedsiębiorstwo 

państwowe

Fundusz 

założycielski

Fundusz przedsiębiorstwa

18

background image

Tworzenie i wykorzystanie kapitału własnego w 

różnych przedsiębiorstwach

Wykorzystanie (zmniejszenie)

Tworzenie (zwiększenie)

Fundusz założycielski

• nieodpłatne  przekazanie  środków 

trwałych 

na 

skutek 

decyzji 

administracyjnych,

• amortyzacja 

domów 

mieszkalnych 

przedsiębiorstwach 

gospodarki 

mieszkaniowej,

• odpowiednia 

część 

kwot 

zapłaconych  z  tytułu  nabycia 

budynków  i  lokali  stosownie  do 
przepisów o uwłaszczeniu,

• nieodpłatne przekazanie środków 

trwałych (w tym zaliczanych do 

infrastruktury technicznej) 
innemu przedsiębiorstwu 
państwowemu na podstawie 

odrębnych przepisów

• otrzymanie  dotacji  z  budżetu 

na Finansowanie rozwoju,

• inne  środki  przekazane  przez 

organ  założycielski  lub  Skarb 
Państwa,

• nieodpłatne 

przejęcie 

środków  trwałych  od  innego 
przedsiębiorstwa 
państwowego 

(w 

tym 

zaliczanych  do  infrastruktury 
technicznej)

19

background image

Tworzenie i wykorzystanie kapitału własnego w 

różnych przedsiębiorstwach

Wykorzystanie (zmniejszenie)

Tworzenie (zwiększenie)

Fundusz przedsiębiorstwa

• pokrycie  straty  bilansowej  za  rok 

ubiegły,

• darowizny 

przekazane 

innym 

przedsiębiorstwom 

na 

podstawie 

odrębnych ustaw,

• nieodpłatne przekazanie składników 

aktywów na mocy decyzji właściwych 

organów.

• odpis z zysku netto za poprzedni 

rok na wzrost funduszu, 

• środki z innych źródeł.

Kapitał zakładowy w spółkach z o.o.

• pokrycie  straty  netto  przewyższającej 

sumy 

kapitałów 

zapasowego 

rezerwowego  -  (do  50%  kapitału 

udziałowego),

• zwrot  dopłat  do  udziałów,  o  ile  nie 

zostały wykorzystane na pokrycie strat 

bilansowych,

• umorzenie udziałów,

• przekształcenie  kapitału  udziałowego 

w kapitał akcyjny, obniżenie kapitału w 

drodze zmiany umowy spółki.

udziały 

wnoszone 

formie 

pieniężnej lub jako aporty,

dopłaty do udziałów, 

przekształcenie  kapitału  akcyjnego 

kapitał 

udziałowy, 

zmiana 

własności 

udziałów 

przez 

ich 

przejęcie przez innych wspólników,

podwyższenie kapitału i objęcie 

nowych udziałów na zasadach 

umowy spółki i przez jej zamianę.

20

background image

Tworzenie i wykorzystanie kapitału własnego w 

różnych przedsiębiorstwach

Wykorzystanie (zmniejszenie)

Tworzenie (zwiększenie)

Kapitał zakładowy w spółkach akcyjnych

• pokrycie straty netto przewyższającej 

sumę kapitału zapasowego i 

rezerwowego (do 1/3 kapitału 

akcyjnego),

• umorzenie akcji,

• zmniejszenie nominalnej wartości akcji 

lub umorzenie części akcji,

• przekształcenie kapitału akcyjnego w 

kapitał udziałowy,

• zmiana własności akcji imiennych.

• z  akcji:  opłaconych  gotówką, 

pokrytych 

aportami, 

zadeklarowanych 

do 

spłat 

ratalnych, do zbycia,

• emisja 

nowych 

akcji 

lub 

zwiększenie wartości akcji,

• zmiana własności akcji 

imiennych, przekształcenie 

kapitału udziałowego w kapitał 

akcyjny.

Kapitał wspólników

• pokrycie straty netto,

• zwrot części wkładów,

• zmiana własności wkładu.

• pieniężne 

niepieniężne 

wkłady wspólników,

• z zysku netto,

• zmiana własności wkłada

21

background image

Tworzenie i wykorzystanie kapitału własnego w 

różnych przedsiębiorstwach

Wykorzystanie (zmniejszenie)

Tworzenie (zwiększenie)

Fundusz zasobowy

• pokrycie straty bilansowej za 

poprzedni rok,

• przekazanie nieodpłatne środków 

trwałych na mocy odrębnych 

przepisów,

• umorzenie środków trwałych 

niepodlegających amortyzacji.

• - bezzwrotne wpłaty (wpisowe) członków,

• z zysku netto,

• z  przejętych  wkładów  na  własność 

spółdzielni  —  na  mocy  decyzji  ich 

właściciela,

• z dotychczasowego umorzenia 

zwracanych właścicielom środków 

trwałych uprzednio wniesionych jako 

wkłady.

Kapitał (fundusz) zapasowy

• pokrycie straty netto,

• zwrot dopłat wspornikom w całości 

lub części o ile nie zostały 

wykorzystane zgodnie z 

przeznaczeniem,

• umorzenie udziałów lub akcji 

własnych,

• dywidendy,

• pokrycie wydatków nie powodujących 

zwiększenia aktywów spółki (np. 

negatywny wynik prac rozwojowych, 

zaniechanie budowy środków 

trwałych)

• z zysku netto,

• z nadwyżki osiągniętej przy sprzedaży 

akcji powyżej ich wartości nominalnej 

pozostałej po pokryciu kosztów wydania 

akcji,

• z  dopłat  wsporników,  nie  zwiększających 

kapitału zakładowego

• z różnic aktualizacji wyceny 

rozchodowanych środków trwałych w 

dacie ich sprzedaży, likwidacji itp.

22

background image

Tworzenie i wykorzystanie kapitału własnego w 

różnych przedsiębiorstwach

Wykorzystanie (zmniejszenie)

Tworzenie (zwiększenie)

Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny

• różnice  z  aktualizacji  wyceny  środków 

trwałych: 

zmniejszające 

wartość 

początkową środków trwałych; zwiększające 

ich umorzenie, przeniesienie wartości netto 

przyrostu  cen  ewidencyjnych  środków 

trwałych  zlikwidowanych  i  sprzedanych  z 

aktualizacji wyceny,

• obniżenie 

wartości 

długoterminowych 

aktywów 

finansowych 

do 

wysokości 

uprzedniego  podwyższenia  ich  wartości, 

różnice wyceny uprzednio przeszacowanych 

in 

plus 

długoterminowych 

aktywów 

finansowych 

przekwalifikowanych 

do 

krótkoterminowych  —  wycenionych  w 

wartości rynkowej,

• odpisy z tytułu utraty wartości środków 

trwałych, których wycena była uprzednio 

aktualizowana (zmiana technologii, 

przeznaczenie do likwidacji, wycofanie z 

używania itp.) — do wysokości kwoty 

uprzedniej aktualizacji.

• różnice 

aktualizacji 

wyceny  środków  trwałych: 

zwiększające 

wartość 

początkową 

środków; 

zmniejszające 

ich 

umorzenie,

• wzrost wartości 

długoterminowych aktywów 

finansowych (uprzednio nie 

obniżonej) lub powyżej 

uprzedniego obniżenia, 

jeżeli ewidencję tych 

aktywów prowadzi się w 

cenach rynkowych.

23

background image

Tworzenie i wykorzystanie kapitału własnego w 

różnych przedsiębiorstwach

Wykorzystanie (zmniejszenie)

Tworzenie (zwiększenie)

Kapitał (fundusz) rezerwowy

• pokrycie wydatków ponoszonych na 

cele  określone  w  decyzji  o  jego 

utworzeniu,

• pokrycie  strat  poniesionych  na 

działalności finansowanej z kapitału,

• rozliczenie  pozostałości  kapitału 

zgodnie z ustaleniami decyzji o jego 

utworzeniu,

• pokrycie straty bilansowej, wypłata 

dywidendy, umorzenie udziałów lub 

akcji własnych.

• z zysku do podziału,

• z  innych  źródeł  określonych  w 

decyzji  o  utworzeniu  kapitału, 

np. świadczenia wspólników.

24

background image

Przykład

Fundusz założycielski 

20 000,- 

Fundusz przedsiębiorstwa                 10 000,-
Środki trwałe

 50 000,-

Umorzenie środków trwałych   40 000,-

Fundusz 

      Fundusz 

          Środki trwałe

Umorzenie

założycielski

     przedsiębiorstwa 

         śr. trwałych

6c) 1200     Sp 20 000,-     10 000 Sp) Sp) 50 000     2 000 6a)  6b)  800,-  
40 000,- Sp
                       1) 20 000

             10 000  2)        1) 10 000

        3d)  3 000               2 000 3c)    3a)  4 000

   Wartości       Materiały

             Rachunek                 Rozliczenie

 niematr. i praw.

                             bankowywyniku finansowego

1) 5 000 

1) 1 000

1) 4 000 

      2) 10 000 

3b) 1 000

      4)   3 000 5)   1 000 

25

background image

1. Przekazanie przez organ założycielski. 

• śr. trwałe

10 000,-

• wartości niematerialne i prawne 

               5 000,-

• materiały 

  1 000,-

• środki wpłacone na r-k bank

  4 000,-

2. Część zysku przeznaczono na zwiększenie 
     funduszu przedsiębiorstwa 

10 000,-

3. Aktualizacja wyceny 

• zwiększenie śr. trwałych

4 000,-

• zwiększenie wartości niemat. prawn.

1 000,-

• zwiększenie fund. założ. 

2 000,-

• zwiększenie funduszu przedsiębiorstwa 

3 000,-

4. Otrzymano dotację 

3 000,-

5. Pozostawiano cześć dywidendy 

1 000,- 

6.  Przekazano  środki  trwałe  na  podstawie  decyzji  organu 
założycielskiego

• wart. podst.

2 000,-

• dotychczasowe umorzenie

   800,-

• fundusz założycielski

1 200,-

26

background image

Przykład.

Operacje gospodarcze:
1) wpłaty gotówką udziałów członkowskich                                         3 

000

2) udziały wniesione w postaci środków trwałych                                 2 

000

3) wpłaty wpisowego gotówką przez członków spółdzielni                     

300

4) zwrot udziałów członkowskich gotówką                                              

100

5) przeznaczenie  części  nadwyżki  bilansowej  na  zwiększenie  udziałów 

członkowskich  400

6) przeznaczenie  części  nadwyżki  bilansowej  na  zasilenie  funduszu 

zasobowego             900

           Fundusz udziałowy            Fundusz zasobowy                    Kasa
          4)     100    3000   (1                                300  (3     1)    3000     
100   (4
                            2000   (2                                900  (6     3)      300
                              400    (5

         Środki trwałe                       Rozliczenie wyniku finansowego
        2) 2000                                   5)          400            X
                                                       6)           900

27

background image

Przykład
Kapitał akcyjny /nominalny/ spółki akcyjnej ustalono w statucie na 1 000 000 zł.
Akcjonariusze pokryli akcje: aportami poprzez przekazanie spółce środków trwałych 
na 500 000 zł, środkami pieniężnymi na 200 000 zł, brakująca wpłata w kwocie 300 
000  została  rozłożona  na  raty.  Ponadto  nadwyżka  wartości  emisyjnej  akcji  nad 
wartością nominalną wyniosła 150 000 zł i została wpłacona  całkowicie środkami 
pieniężnymi.

Księgowania:

Kapitał akcyjny                              Środki trwałe                            Rachunek 
bankowy
             1 000 000  (1          1) 500 000                                     1)  200 000
 

   2) 150 000

           Należne wpłaty
           na poczet kapitału                           Kapitał  zapasowy
 1) 300 000                                                                150 000    (2

Bilans

               Aktywa                                                           Pasywa

Środki trwałe                      500 000                 Kapitał akcyjny                                    
1 000 000
Rachunek bankowy           350 000                 Należne wpłaty na poczet
                                                                          kapitału ( minus )                                
- 300 000
                                                                         Kapitał zapasowy                                 
  150 000
                                          850 000                                                                               
  850 000

28

background image

Przykład
W spółce  „X” A.S. 
1) Utworzono  kapitał  akcyjny  w  drodze  emisji  akcji    opłaconych  wpłatami  na  r-k 

bankowy 10 000,-

2) tworzono kapitał akcyjny w formie aportu śr. trwałych 

 

                   8 000,-

3) Utworzenie kapitału akcyjnego w drodze emisji akcji  płatnych  w ratach     3 000,-
4) Kapitał zapasowy na podwyższenie kapitału akcyjnego

                 1 000,-

5) Umorzono własne akcje   

 

 

  500,-

6) Pokryto stratę netto z kapitału zapasowego 

                  700,-

         Kapitał 

  

  

                           Pozostałe 

         akcyjny

Rachunek bankowy                    Śr. trwałe

         rozrachunki

5) 500,-    1) 10 000,-     1) 10 000
                 2) 8 000,-

2) 8000                      3) 3000    500  (5

                 3) 3 000,-
                  4) 1 000,-

          Kapitał zapasowy      Rozliczenie wyniku finansowego
4)     1 000,-        X

X

  6) 700,-

6)      700,-

29

background image

Przykład
1) wniesienie do spółki udziałów pieniężnych                                                    2 

000

2) wniesienie do spółki udziałów w postaci środków trwałych                            5 

000

3) przeznaczenie zysku netto na pokrycie umorzenia udziałów                            

400

4) umorzenie udziałów jednego ze wspólników                                                     

200

5) przeznaczenie  kapitału  zapasowego  na  zwiększenie  kapitału  udziałowego           

500

6) podwyższenie kapitału z tytułu objęcia nowych udziałów                                  

600

      Kapitał                                                                                                         
Rozliczenie
      udziałowy             Rachunek bankowy         Środki trwałe                 wyniku 
finansowego
4)      200   2 000  (1   1)   2 000                   2)   5 000                            3)     400   
    X
                  5 000  (2
                     400  (3
                     500  (5
                     600  (6

     Pozostałe
   rozrachunki                    Kapitał zapasowy
6)  600   200  (4                 5)    500        X

30

background image

REZERWY 

Pojęcie i rodzaje rezerw.

Rezerwy  są  w  rachunkowości  ważną  kategorią 

bilansową,  narzędziem  polityki  finansowej  jednostki 
gospodarczej, w jej aspekcie „ostrożności kupieckiej” 
czyli 

zasady 

ostrożności 

zasady 

współmierności kosztów i przychodów.

31

background image

Aktywa obrotowe

Aktywa trwałe

Zobowiązania

Rezerwy

Kapitały własne

Miejsce  rezerw  w  pasywach 

bilansu.

32

background image

33

Inwestycje

Jawne

Pozostałe aktywa

Niebilansowe

Bilansowe

Korekty wartości 

aktywów trwałych

Korekty wartości 

aktywów obrotowych

Rezerwy na 

zobowiązania

Rezerwy kapitałowe

Wartości 

niematerialne i 

prawne

Środki trwałe

Należności

Zapasy

Należności

Inwestycje

Odroczone podatki

Kapitał zapasowy

Restrukturyzacja

Pozostałe 
zobowiązania

Kapitały rezerwowe

Zysk z lat ubiegłych

Zysk bieżącego 
okresu

Rozliczenia 

międzyokresowe 

kosztów

Ciche

REZERWY

background image

Art. 35d. 1. 

Rezerwy tworzy się 

na:

1) 

pewne lub o dużym stopniu 

prawdopodobieństwa przyszłe zobowiązania, 
których kwotę można w sposób wiarygodny 
oszacować, a w szczególności na straty z 
transakcji gospodarczych w toku, w tym z 
tytułu udzielonych gwarancji, poręczeń, 
operacji kredytowych, skutków toczącego się 
postępowania sądowego,

2)  przyszłe zobowiązania spowodowane 

restrukturyzacją, jeżeli na podstawie 
odrębnych przepisów jednostka jest 
zobowiązana do jej przeprowadzenia lub 
zawarto w tej sprawie wiążące umowy, a 
plany restrukturyzacji pozwalają w sposób 
wiarygodny oszacować wartość tych 
przyszłych zobowiązań.

 

34

background image

Rezerwy,  zalicza  się  odpowiednio  do  pozostałych 
kosztów  operacyjnych,  kosztów  finansowych  lub 
strat  nadzwyczajnych,  zależnie  od  okoliczności,  z 
którymi przyszłe zobowiązania się wiążą.

Współczynnik zabezpieczenia finansowego:

rezerwy /

kapitał własny + kapitał obcy/

35

background image

Poza rezerwami wynikającymi z ustawy o rachunkowości tworzone 
są 

rezerwy  kapitałowe 

wynikające  z  ustawy  kodeks  spółek 

handlowych /dotyczą podziału zysku netto/.

Rezerwy te obejmują:

• nadwyżkę  ceny  emisyjnej  sprzedanych  akcji  nad  wartością 

nominalną tych akcji /agio, premia/,

• wyniki aktualizacji wyceny środków trwałych, z mocy urzędowej 

zwiększające rezerwy kapitałowe, a nie wynik brutto,

• dopłaty do kapitału własnego dokonane przez współwłaścicieli w 

zamian za gwarancję uprzywilejowania ich akcji lub udziałów,

• inne dodatkowe dopłaty współwłaścicieli do kapitału własnego w 

celu pokrycia strat lub tzw. żądanego kapitału dodatkowego,

• część zysku po opodatkowaniu, nakazana prawem lub oparta na 

statucie,  traktowana  jest  jako  obowiązkowa  lub  dobrowolna 
tezauryzacja zysku w tej jednostce; typową rezerwą kapitałową 
w tej grupie jest ustawowa rezerwa dotycząca spółek akcyjnych: 

8 % zysku netto musi zwiększać corocznie kapitał zapasowy do 
osiągnięcia  przez  niego  wysokości  przynajmniej  1/3  kapitału 
akcyjnego.

36

background image

Przymusowe  przeznaczenie  nadwyżki  finansowej  może 
dotyczyć:

• rezerw 

na 

utrzymanie 

kapitału 

zakładowego 

zabezpieczają  nominalną  jego  wartość  przed  działaniem 
inflacji,

• rezerw  na  rozwój  jednostki  gospodarczej  /  określa  się  je 

mianem rezerw celowych /,

• innych rezerw z zysku netto / np. na udziały własne /.

Rezerwy kapitałowe są obligatoryjne /obowiązkowe/, są 
wyrazem  samoograniczeń 

współwłaścicieli  w  prawie  do 

dysponowania  zyskiem  netto  i  potwierdzeniem  sensu 
istnienia koncepcji zachowania kapitału i podporządkowanej 
jej zasady ostrożności.

Rezerwy tworzone są na ściśle bądź szacunkowo ustalony 

okres,  po  upływie  którego  nastąpi  wykorzystanie  lub 
rozwiązanie rezerw.

Utworzenie  rezerw  oznacza  jednocześnie  obciążenie 

kosztów 

operacyjnych 

lub 

finansowych 

jednostki 

gospodarczej  lub  zmniejszenie  zysku  netto  lub  zwiększenie 
obowiązkowych podatków.

37

background image

                                                                                         Pozostałe
Rezerwa na ....                                                                koszty 
operacyjne

1

                                                                                          Koszty 
finansowe
                                                         2
                                                                                                     
                                                                                                        
Podatki
                                                                        3

                                                                                                 Różne 
aktywa

                                                                         4

                                                                             Rozliczenie 
wyniku  finansowego

 

         5

                             XX

Ewidencja tworzenia rezerw

38

background image

       Należności, inne aktywa                                             Rezerwa na ....

     1

           Umorzenie majątku
              trwałego

2

     Rozrachunki
   publiczno-prawne

3

      Pozostałe zobowiązania

4

           Rozliczenie
      wyniku finansowego
   Sp)  XX

5

Ewidencja wykorzystanych rezerw

39

background image

Ewidencja rozwiązania rezerwy

  Pozostałe przychody
      operacyjne                                               Rezerwa 
na ...

1

 XX (Sp

     Przychody finansowe

2

     Kapitał zapasowy 

        Podatki

3

4

40

background image

  Umorzenie                                                         Kapitał rezerwowy
środków trwałych                                              z aktualizacji wyceny                        Środki trwałe

  XX (Sp                  1b)                                                1a                                  Sp)              XX

Kapitał zapasowy     
            

2

Kapitał zapasowy – ze
sprzedaży akcji powyżej  

                                                                                           Rozrachunki

ich wartości nominalnej  

                                                                                                    z 

akcjonariuszami
                                                                                                         3

                                                                      Kapitał zapasowy                                                   Rozliczenie 
wyniku
                                                                                      tworzony ustawowo                                      
finansowego
         

 

                                                             4                                                    XX

                                               Kapitał zapasowy
                                              tworzony zgodnie ze
                                               statutem lub umową

5

                                                 Pozostałe kapitały
                                                   ......rezerwowe....
                                                                                                       6

                                              

Rozrachunek bankowy                                                    

      Kapitał zapasowy                                        Rozrachunki  ze   wspólnikami 

                                                                      z dopłat wspólników
                                                                                                                              7

Ewidencja tworzenia rezerw kapitałowych

41

background image

   Rozrachunki
publiczno-prawne

Podatki

                                                    1a

                                                                              1
                                     Rezerwy na

                         odroczone podatki

                      2                                          1b

                                                   3

Rezerwa  na  zobowiązania  podatkowe,  czyli  na  tzw.  odroczone 
podatki
  tworzona  będzie  wówczas,  gdy  wliczony  w  wynik 
finansowy  podatek  dochodowy  będzie  wyższy  od  podatku 
wyliczonego zgodnie z prawem podatkowym.

Tworzenie rezerw na odroczony podatek 

42

background image

43

Oczekuję pytań 

Dziękuję za uwagę


Document Outline