INSTYTUCJE 

ZAJMUJĄCE SIĘ 

FINANSOWANIEM 

EUROPROJEKTÓW 

TRANSPORTOWYCH

  

Powszechne sposoby 

finansowania projektów 

transportowych

•  Międzynarodowe Instytucje Finansowe:

 Europejski Bank Inwestycyjny, 

 Bank Światowy,

 Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju;

•  Finansowanie dłużne (m.in. kredyty, 

obligacje),

•  Fundusze UE,

•  Budżet Państwa,

•  PPP (m.in. koncesje, BOT, DBFO).

MIĘDZYNARODOWE 

INSTYTUCJE FINANSOWE

Europejski Bank Inwestycyjny

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI)  powstał w 
1958 roku na mocy Traktatu Rzymskiego jako bank 
Unii  Europejskiej  udzielający  długoterminowych 
pożyczek.  Bank  zajmuje  się  udzielaniem  pożyczek 
dla  sektora  publicznego  i  prywatnego  na  projekty 
europejskie w dziedzinach takich jak:

•  Spójność i konwergencja regionów UE

•  Wsparcie dla małych i średnich przedsiębiorstw

•  Programy ochrony środowiska

•  Badania, rozwój i innowacje

•  Transport

•  Energia 

Zadania banku
Bank działa na terenie UE oraz w około 140 
krajach na całym świecie, z którymi UE 
zawarła umowy 
o współpracy.
EBI jest instytucją o charakterze 
niezarobkowym, której działalność jest 
oparta na przesłankach politycznych. 
W odróżnieniu od banków komercyjnych EBI 
nie zajmuje się prowadzeniem kont 
osobistych, transakcji bezpośrednich czy 
udzielaniem rad z zakresu prywatnych 
inwestycji. EBI udziela długoterminowych 
pożyczek na finansowanie projektów 
inwestycji kapitałowych (głównie środki 
trwałe), ale nie udziela dotacji.

Bank jest własnością państw 

członkowskich Unii Europejskiej. 

Wspólnie obejmują one udziały w 

kapitale banku – każde według 

udziału swojej gospodarki w 

gospodarce Unii. EBI nie 

wykorzystuje funduszy z budżetu UE. 

Działalność EBI jest finansowana za 

pomocą pożyczek na rynkach 

finansowych 

Projekty, w które inwestuje bank, są 
starannie wybierane na podstawie 
następujących kryteriów:

 muszą przyczyniać się do realizacji celów 
UE, 
 muszą być rozsądne z punktu widzenia 
    ekonomicznego, finansowego i 
technicznego 
    oraz bezpieczne dla środowiska, 
 powinny przyciągać fundusze z innych 
źródeł. 
 
EBI jest większościowym udziałowcem w 
Europejskim Funduszu Inwestycyjnym

Organizacja pracy banku:

EBI jest instytucją autonomiczną. Samodzielnie 
podejmuje decyzje w sprawach udzielania i 
zaciągania pożyczek – wyłącznie na podstawie 
jakości projektów oraz możliwości, jakie oferują 
rynki finansowe. W celu zapewnienia 
przejrzystości bank często składa sprawozdania ze 
swojej działalności.

EBI ściśle współpracuje z innymi instytucjami UE, 
aby zagwarantować realizację celów polityki 
Wspólnoty, na przykład jego przedstawiciele 
uczestniczą w posiedzeniach komisji Parlamentu 
Europejskiego i posiedzeniach rady ministrów 
finansów (Rada ECOFIN).

Bank Światowy zajmuje się przede 
wszystkim wspieraniem długofalowego 
wzrostu gospodarczego i zmniejszaniem 
ubóstwa w krajach rozwijających się. 

Grupa Banku Światowego obejmuje: 
Międzynarodowy Bank dla Odbudowy i 
Rozwoju (IBRD), Międzynarodową 
Korporację Finansową (IFC) oraz 
Wielostronną Agencję Gwarancji 
Inwestycyjnych (MIGA). Bank Światowy oraz 
wszystkie ww. organizacje mają swoją 
siedzibę w Waszyngtonie.

Bank Światowy

Cele i działalność

Celem Banku Światowego jest wspieranie rozwoju 
gospodarczego z pożytkiem dla warstw ubogich w 
krajach rozwijających się. Bank udziela tym krajom 
pożyczek mających pomóc zmniejszyć ubóstwo i 
finansować inwestycje przyczyniające się do wzrostu 
gospodarczego. Inwestycje takie obejmują drogi, 
elektrownie, szkoły i systemy irygacyjne oraz taką 
działalność, jak służby szkolenia rolniczego, 
szkolenie nauczycieli, program żywienia dzieci i 
kobiet ciężarnych. 
Bank Światowy udziela również "pomocy 
technicznej", czy doradztwa fachowego, aby pomóc 
rządom zwiększyć efektywność konkretnych 
sektorów gospodarki i związanych z tym celów 
rozwoju gospodarczego. 

Działalność Banku Światowego w Polsce

Bank Światowy zapewnia pomoc 

techniczną                        i doradztwo w 

zakresie polityki (usługi niekredytowe) 

oraz pomoc finansową mającą na celu 

wspieranie rozwoju gospodarki rynkowej 

         w Polsce, stymulowanie stałego 

wzrostu gospodarczego oraz udzielenie 

Polsce pomocy            w 

przygotowaniach do członkostwa w Unii 

Europejskiej. Program współpracy Banku 

z Polską opracowywany jest na 

podstawie konsultacji              z rządem i 

społeczeństwem obywatelskim. 

Główne obszary pracy Banku 

Światowego z Polską: 

•  tworzenie miejsc pracy poza rolnictwem 

•  realizacja reform sektora społecznego 

•  restrukturyzacja i prywatyzacja sektora 

publicznego 

•  usprawnienie zarządzania w sektorze 

publicznym 

•  wsparcie rządowego Programu 

Restrukturyzacji 

•  Górnictwa Węgla Kamiennego 

•  osiąganie celów w zakresie ochrony 

środowiska 

•  udzielanie kredytów innowacyjno-

pilotażowych 

   (LIL - Learning and Innovation Loans).

Polska stała się ponownie członkiem Banku 
Światowego w 1986 r., a kredytów zaczęto jej 
udzielać od roku 1990.

Do ostatnio realizowanych przez Bank 
Światowy kredytów w Polsce zaliczyć można: 
 projekty dotyczące rynku hurtowego (giełd 
rolno-
    spożywczych) 
 projekt usuwania skutków powodzi 
 drugi projekt modernizacji

 

dróg

Państwa członkowskie 
EBOR:

kolor niebieski: 

członkowie, 

kolor pomarańczowy: 

członkowie - kredytobiorcy 

międzynarodowa organizacja finansowa, 
działająca                  w rejonie Europy 
Wschodniej, promująca rozwój 
przedsiębiorczości w państwach młodej 
demokracji.

Europejski Bank Odbudowy i 
Rozwoju

Idea powołania Europejskiego Banku 

Odbudowy i Rozwoju sięga 1989 roku, 

kiedy na posiedzeniu Parlamentu 

Europejskiego Francois Mitterand 

przedstawił potrzebę powołania i 

funkcjonowania europejskiej instytucji 

finansowej, która miałaby promować 

rozwój sektora prywatnego i popierać 

rozwój przedsiębiorczości w państwach 

postkomunistycznych, 

urzeczywistniających standardy 

demokratyczne. 

Porozumienie w sprawie powstania EBOR 

podpisano uroczyście w Paryżu 29 maja 

1990 roku. Bank zaczął swą działalność 

rok później.

Siedziba banku mieści się w Londynie.

Członkowie EBOR to 51 państw (w tym 

wszystkie państwa członkowskie Unii 

Europejskiej), Europejski Bank 

Inwestycyjny i Wspólnoty Europejskie. 

Każdy z członków jest zarówno 
kredytodawcą, jak 

i kredytobiorcą. Zasięg finansowania 

banku obejmuje około 30 państw, od 

Europy Środkowej po Azję Centralną (stąd 

wielu ekonomistów uważa EBOR 

za odpowiednik Europejskiego Banku 

Inwestycyjnego dla Wschodniej Europy). 

EBOR jest największym inwestorem w tym 

regionie, przez co także zachęca inne 

podmioty do bezpośrednich inwestycji na 

tym terenie.

Instytucje pośredniczące w procesie 

pozyskiwania 

i wykorzystywania środków z Unii 

Europejskiej na rozbudowę i rozwój 

infrastruktury transportowej

Ministerstwo Infrastruktury

Ministerstwo Infrastruktury jest urzędem 
administracji rządowej, obsługującym Ministra 
właściwego do spraw:
1) budownictwa, gospodarki przestrzennej i 
mieszkaniowej,
2) gospodarki morskiej,
3) łączności,
4) transportu.

Zadaniem resortu jest wyznaczanie 

kierunków działania, a także 

projektowanie i ulepszanie rozwiązań o 

zasięgu krajowym i międzynarodowym w 

zakresie transportu, gospodarki 

morskiej, łączności, budownictwa, 

gospodarki przestrzennej 

i mieszkaniowej oraz tworzenie podstaw 

legislacyjnych rozwoju tych działów.

Ministerstwo Infrastruktury jest 

instytucją pośredniczącą w procesie 

pozyskiwania 

i wykorzystywania środków z Unii 

Europejskiej 

na rozbudowę i rozwój infrastruktury 

transportowej. 

Program inwestycji zaplanowanych do 

2013 roku (m.in. finansowanych w 

ramach Programu Operacyjnego 

Infrastruktura i Środowisko) jest 

największym programem inwestycyjnym 

realizowanym do tej pory w Polsce.

Ministerstwo realizuje również rządowy 

„Program Budowy  Dróg Krajowych na 

lata 2008-2012”, określający cele, 

zaprogramowane wydatki na drogi w 

poszczególnych latach oraz źródła ich 

finansowania. Program zawiera wykaz 

inwestycji związanych z budową i 

modernizacją dróg krajowych oraz ich 

utrzymaniem i zarządzaniem. 

Narodowy Fundusz Ochrony 

Środowiska 

i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i 

Gospodarki Wodnej, który w 2009 roku obchodził 

20-lecie istnienia  Najważniejszym zadaniem 

Narodowego Funduszu w ostatnich latach jest 

efektywne i sprawne wykorzystanie środków z Unii 

Europejskiej przeznaczonych na rozbudowę i 

modernizację infrastruktury ochrony środowiska w 

naszym kraju. Wdrażanie projektów ekologicznych, 

które uzyskały lub uzyskają wsparcie finansowe z 

Komisji Europejskiej oraz dofinansowanie tych 

przedsięwzięć ze środków Narodowego Funduszu 

będzie służyło osiągnięciu przez Polskę efektów 

ekologicznych wynikających z zobowiązań 

międzynarodowych.

Fundusze UE

Sektorowy Program Operacyjny-

Transport (SPO-T) został przygotowany 

przy udziale potencjalnych 

odbiorców/beneficjentów pomocy, 

samorządów wojewódzkich i 

środowiskiem naukowym, zgodnie 

z wytycznymi zawartymi w artykule 18 

Rozporządzenia Rady UE nr 

1260/1999/WE z dnia 21 czerwca 1999 r., 

wprowadzającego ogólne przepisy 

dotyczące funduszy strukturalnych. Jako 

punkt wyjścia zachowano zgodność 

dokumentu z aktualnymi kierunkami, 

zarówno polityki transportowej, jak i 

polityki regionalnej UE i Polski. 

SPO-T obejmuje określone obszary 

wsparcia transportu, które zostały 

podzielone na Priorytety, Działania i 

Poddziałania. 

Środki na współfinansowanie 

przedsięwzięć realizowanych w ramach 

SPO-T pochodzić będą, 

w głównej mierze z Europejskiego 

Funduszu Rozwoju Regionalnego 

(ERDF). 

Poziom współfinansowania obejmować 

będzie maksymalnie do 75% kosztu 

kwalifikującego się do wsparcia. 

Pozostała część kosztów pokryta 

zostanie ze środków krajowych

BUDŻET PAŃSTWA

Budżet państwa jest podstawowym instrumentem 

określania 

i realizacji polityki gospodarczej i społecznej rządu, a 

konieczność zatwierdzenia projektu przez parlament 

zapewnia parlamentarną kontrolę nad poczynaniami 

rządu. Identyfikuje on źródła dochodów i 

prognozowane ich kwoty oraz sposób ich 

rozdysponowania. Głównymi dochodami budżetu 

państwa są: wpływy z podatków, opłat, ceł oraz 

dochody z majątku skarbu państwa. Podstawowe 

wydatki związane są z: utrzymaniem administracji 

państwowej, wymiaru sprawiedliwości, armii, policji, 

służb dyplomatycznych, finansowaniem sfery 

socjalnej i kultury, utrzymaniem i rozwojem 

infrastruktury, działaniami interwencyjnymi w 

gospodarce. 

PPP czyli Partnerstwo Publiczno-
Prywatne

Kluczowe kwestie dotyczące funduszy UE w 
aspekcie PPP:

 

 Środki z funduszy UE przeznaczone są głównie 

na finansowanie inwestycji realizowanych przez 
podmioty sektora publicznego i są bezzwrotną i 
bezpłatną formą ich finansowania
 Pomimo ogromnych potrzeb inwestycyjnych w 
Polsce istnieje ryzyko niepełnej absorpcji tych 
środków
 W absorpcji środków unijnych może pomóc 
zaangażowanie się sektora prywatnego w realizację 
tych projektów – Partnerstwo Publiczno-Prywatne 
(PPP)
 Istota PPP to wniesienie do projektu przez 
partnera prywatnego środków finansowych, 
doświadczenia i wiedzy niezbędnych dla 
właściwego przygotowania i realizacji inwestycji, 
co może istotnie zwiększyć efektywność projektu 
13

Łączenie PPP z finansowaniem z funduszy UE 

pozwala osiągnąć efekt synergii umożliwiając 
realizację głównych celów stawianych sobie 
przez poszczególnych uczestników finansowania:
   ● państwu – możliwość realizacji ważnych 
ekonomicznie 
       i społecznie projektów przy ograniczonych 
środkach 

       budżetowych
   ● administracji funduszy unijnych – bardziej 
efektywną 
       realizację celów polityki Unii Europejskiej 
(zrealizowanie  
       większej liczby projektów)
   ● partnerom prywatnym – udział w trwałym 
ekonomicznie 
       przedsięwzięciu, z możliwością osiągnięcia 
wynagrodzenia
       Za zaangażowanie w jego realizację