Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Wydzielanie i rola 

gastryny w regulacji 

czynności motorycznej i 

wydzielniczej układu 

pokarmowego 

21.06.2008r

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Budowa gastryny

hormon złożony z kilku peptydów. 
• peptyd 17-aminokwasowy (mała 
gastryna). 
• peptyd 34-aminokwasowego (duża 
gastryna). 
• peptydu 14-aminokwasowego 
(minigastryna).

gastryn
a

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Miejsce wydzielania 
gastryny

Głównym miejscem wytwarzania, 
magazynowania i uwalniania 
gastryny są komórki G błony 
śluzowej części odźwiernikowej 
żołądka i początkowego odcinka 
dwunastnicy

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Wydzielanie gastryny

W wydzielaniu trawiennym wyróżnia się 

trzy nakładające się fazy:
• Faza głowowa
• Faza żołądkowa
• Faza jelitowa

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Wydzielanie gastryny
faza głowowa

Uwalnianie gastryny w fazie głowowej 

jest niewielkie i pośredniczy w tym GRP 

(peptyd uwalniający gastrynę) 

uwalniany z zakończeń neuronów 

peptydergicznych w pobliżu komórek G

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Wydzielanie gastryny
faza żołądkowa

Uwalnianie gastryny w tej fazie jest 

duże i prawdopodobnie związane 

zarówno z uwalnianiem GRP, jak i z 

bezpośrednim działaniem produktów 

trawienia białek (peptony i aminokwasy) 

w świetle żołądka na komórki G. 

Ponadto pewien wpływ ma także 

rozciąganie żołądka, które aktywuje 

śródścienne odruchy cholinergiczne 

pobudzające komórki G.

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Wydzielanie gastryny
faza jelitowa

W tej fazie uwalnianie gastryny jest 

niewielkie i zachodzi zarówno pod 

wpływem działania produktów trawienia 

białek na komórki G, jak i GRP 

uwalnianego miejscowo przez neurony 

dwunastnicy.

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Zakres działania gastryny

Obejmuje silne pobudzenie wydzielania 

kwasu solnego i pepsyny, oraz wpływ 

troficzny na proliferację komórek błony 

śluzowej żołądka i dwunastnicy, oraz 

jelita grubego.

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Zakres działania gastryny

Gastryna wzmaga aktywność 

motoryczną przewodu pokarmowego. 

Szczególnie 
• żołądka,
• jelita cienkiego, 
•okrężnicy 
•pęcherzyka żółciowego

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Zakres działania gastryny

Ponadto wzmaga: 
• skurcz toniczny dolnego mięśnia 

zwieracza przełyku i zwieracza 

odźwiernika
• hamuje skurcz mięśnia zwieracza 

krętniczo – kątniczego i mięśnia 

zwieracza bańki wątrobowo - 

trzustkowej

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Zakres działania gastryny

Pod wpływem gastryny, jak również 

stymulacji wydzielania żołądkowego 

kwasu solnego, który przechodząc do 

dwunastnicy następuje uwolnienie 

sekretyny i CCK (cholecystokinina), a 

te z kolei pobudzają wydzielanie 

trzustkowe 

Adam Nowacki i Wojciech Jaroszews
ki

Zakres działania gastryny

Gastryna jest jednym z czynników 

wpływających na wydzielanie i skład 

żółci. Cechą charakterystyczną 

stymulacji wydzielania żółci wywołanej 

hormonami, jest zwiększenie objętości 

żółci i stężenia w niej HCO

3

- 

 i Cl

-

. 

Jednakże wpływ gastryny jest słabszy, 

niż działanie sekretyny i jej homologów.