Inf

Inf

ekcyjne 

ekcyjne 

zapalenie 

zapalenie 

wsierdzia

wsierdzia

 

 

 

 

Definicja

Definicja



Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) jest 

Infekcyjne zapalenie wsierdzia (IZW) jest 

chorob

chorob

ą rozwijającą się w wyniku 

ą rozwijającą się w wyniku 

zakażenia wsierdzia, najczęściej w obrębie 

zakażenia wsierdzia, najczęściej w obrębie 

zastawek, ale też komór i przedsionków

zastawek, ale też komór i przedsionków



Występuje u 1-2% osób z wadą serca, 

Występuje u 1-2% osób z wadą serca, 

najczęściej w 50-70 r.ż. 

najczęściej w 50-70 r.ż. 



Najczęściej IZW dotyczy zastawki 

Najczęściej IZW dotyczy zastawki 

aortalnej, rzadziej mitralnej, trójdzielnej; w 

aortalnej, rzadziej mitralnej, trójdzielnej; w 

10% przypadków obejmuje więcej niż 

10% przypadków obejmuje więcej niż 

jedną zastawkę

jedną zastawkę

 

 

 

 

Klasyfikacja

Klasyfikacja



Ostre, podostre, przewlekłe

Ostre, podostre, przewlekłe



Czynne, wyleczone (aktywność choroby)

Czynne, wyleczone (aktywność choroby)



Pewne (potwierdzone), podejrzenie 

Pewne (potwierdzone), podejrzenie 

(niepotwierdzone), możliwe – pewność 

(niepotwierdzone), możliwe – pewność 

rozpoznania

rozpoznania



Nawrót (od 1 IZW minął co najmniej rok lub inny 

Nawrót (od 1 IZW minął co najmniej rok lub inny 

patogen), przetrwałe

patogen), przetrwałe



Zastawki własnej, protezy wczesne (do roku od 

Zastawki własnej, protezy wczesne (do roku od 

wszczepienia), protezy późne

wszczepienia), protezy późne



Lokalizacja: zastawka mitralna itd.

Lokalizacja: zastawka mitralna itd.



Czynnik etiologiczny

Czynnik etiologiczny

 

 

 

 

Czynnik etiologiczny

Czynnik etiologiczny



Bakterie (>90%): paciorkowce, 

Bakterie (>90%): paciorkowce, 

gronkowce, enterokoki, bakterie 

gronkowce, enterokoki, bakterie 

Gram-ujemne

Gram-ujemne



Grzyby: candida, aspergillus

Grzyby: candida, aspergillus



Chlamydie, riketsje, mykoplazmy

Chlamydie, riketsje, mykoplazmy

 

 

 

 

Choroby predysponujące do 

Choroby predysponujące do 

IZW na naturalnej zastawce

IZW na naturalnej zastawce



Przebyta choroba reumatyczna

Przebyta choroba reumatyczna



Wrodzone wady serca

Wrodzone wady serca



Wypadanie zastawki mitralnej z 

Wypadanie zastawki mitralnej z 

niedomykalnością

niedomykalnością



Inne choroby: kardiomiopatia 

Inne choroby: kardiomiopatia 

przerostowa, wady serca na podłożu 

przerostowa, wady serca na podłożu 

zwyrodnieniowym

zwyrodnieniowym

 

 

 

 

Konsekwencje kliniczne 

Konsekwencje kliniczne 

IZW

IZW



Miejscowe niszczenie wsierdzia i aparatu 

Miejscowe niszczenie wsierdzia i aparatu 

zastawkowego (przedziurawienie płatka, 

zastawkowego (przedziurawienie płatka, 

pęknięcie struny ścięgnistej, 

pęknięcie struny ścięgnistej, 

okołozastawkowe ropnie, tętniaki, 

okołozastawkowe ropnie, tętniaki, 

przetoki)

przetoki)



Zatory obwodowe (zawały, odległe 

Zatory obwodowe (zawały, odległe 

ropnie)

ropnie)



Uogólniająca się odpowiedź 

Uogólniająca się odpowiedź 

immunologiczna (autoagresja)

immunologiczna (autoagresja)

 

 

 

 

Swoiste zmiany 

Swoiste zmiany 

patologiczne IZW

patologiczne IZW



Wegetacje: konglomeraty 

Wegetacje: konglomeraty 

drobnoustrojów, płytek krwi, fibryny, 

drobnoustrojów, płytek krwi, fibryny, 

komórek zapalnych (>10cm lub 

komórek zapalnych (>10cm lub 

ruchome – mogą dawać zatory)

ruchome – mogą dawać zatory)



Tętniaki zapalne (tzw. mykotyczne): 

Tętniaki zapalne (tzw. mykotyczne): 

zator septyczny z wtórnym zapaleniem 

zator septyczny z wtórnym zapaleniem 

tętnicy i zniszczeniem jej ściany (zwykle 

tętnicy i zniszczeniem jej ściany (zwykle 

w odgałęzieniach tętnicy środkowej 

w odgałęzieniach tętnicy środkowej 

mózgu)

mózgu)

 

 

 

 

Obraz kliniczny

Obraz kliniczny



Zajęcie prawej części serca: dominują 

Zajęcie prawej części serca: dominują 

objawy zapalenia płuc, rzadziej 

objawy zapalenia płuc, rzadziej 

niewydolności prawej komory (dreszcze, 

niewydolności prawej komory (dreszcze, 

gorączka, nocne poty, osłabienie, kaszel 

gorączka, nocne poty, osłabienie, kaszel 

i ból w klp, rzadko krwioplucie, 

i ból w klp, rzadko krwioplucie, 

duszność)

duszność)



Zajęcie lewej części serca: dominują 

Zajęcie lewej części serca: dominują 

objawy związane z zatorami 

objawy związane z zatorami 

obwodowymi oraz z niewydolnością 

obwodowymi oraz z niewydolnością 

serca

serca

 

 

 

 

Diagnostyka IZW

Diagnostyka IZW



Badania mikrobiologiczne (posiewy 

Badania mikrobiologiczne (posiewy 

krwi lub biopsji śródoperacyjnej)

krwi lub biopsji śródoperacyjnej)



Echokardiografia

Echokardiografia



Dodatkowo: badania laboratoryjne, 

Dodatkowo: badania laboratoryjne, 

EKG, rtg klatki piersiowej

EKG, rtg klatki piersiowej

 

 

 

 

Kryteria IZW

Kryteria IZW



Rozpoznanie pewne: sepsa lub 

Rozpoznanie pewne: sepsa lub 

posocznica + obiektywne cechy 

posocznica + obiektywne cechy 

zapalenia wsierdzia

zapalenia wsierdzia



Rozpoznanie prawdopodobne: nowy 

Rozpoznanie prawdopodobne: nowy 

szmer, niejasny epizod zatorowy, 

szmer, niejasny epizod zatorowy, 

niejasna posocznica, KZN, 

niejasna posocznica, KZN, 



Możliwe IZW: gorączka 

Możliwe IZW: gorączka 

niewiadomego pochodzenia

niewiadomego pochodzenia

 

 

 

 

Gorączka reumatyczna

Gorączka reumatyczna



Choroba zaliczana do układowych 

Choroba zaliczana do układowych 

chorób tkanki łącznej

chorób tkanki łącznej



Poprzedzające zakażenie 

Poprzedzające zakażenie 

paciorkowcowe – zwykle po 3 

paciorkowcowe – zwykle po 3 

tygodniach (choroba z autoagresji)

tygodniach (choroba z autoagresji)



Istotna predyspozycja genetyczna

Istotna predyspozycja genetyczna



Pierwszy rzut rozpoznaje się gdy 

Pierwszy rzut rozpoznaje się gdy 

obecne są dwa duże lub jeden duży 

obecne są dwa duże lub jeden duży 

i dwa małe kryteria Jonesa

i dwa małe kryteria Jonesa

 

 

 

 

KryteriaJonesa

KryteriaJonesa



Duże

Duże

:

:

- Zapalenie serca

- Zapalenie serca

- Zapalenie wielostawowe (zawsze asymetryczne)

- Zapalenie wielostawowe (zawsze asymetryczne)

-

Pląsawica

Pląsawica

-

Rumień brzeżny

Rumień brzeżny

-

Guzki podskórne

Guzki podskórne



Małe:

Małe:

-

Ból stawów

Ból stawów

-

Gorączka

Gorączka

-

Wzrost CRP, OB.

Wzrost CRP, OB.

-

Wydłużony odstęp PQ

Wydłużony odstęp PQ

-

Przebyta gorączka reumatyczna

Przebyta gorączka reumatyczna