EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH ORAZ WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH I PRAWNYCH

.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W

BUDOWIE

1.1.

Środki trwałe w budowie

to poniesione koszty budowy

lub kompletacji środków trwałych-stworzenie nowych

środków trwałych lub

ulepszenie(uzupełnienie,przebudowa,modernizacja itp..)

istniejących środków trwałych.

1.2.

Przedmiot budowy

-obiekt np..budynek, maszyna,

- zespół obiektów np.hala

fabryczna z wyposażeniem w maszyny i urządzenia

techniczne,

- nabyte gotowe

obiekty(maszyny,urządzenia techniczne)wymagające

montażu(samochody oraz maszyny i urządzenia

techniczne nie wymagające montażu mogą być

bezpośrednio zaliczone do środków trwałych).

.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W

BUDOWIE(c.d.)

1.3.

Koszty budowy-

cena dokumentacji projektowej,

- koszty nabycia gruntów i przygotowania

terenu,

- koszty budowy budynków,

- ceny nabycia maszyn +koszty montażu,

koszty nadzoru nad budową,

- odsetki,prowizje,różnice kursowe od kredytów i

zobowiązań w okresie realizacji budowy.

1.4.

Finansowanie

– środki własne,

- kredyty bankowe.

1.5.

Faktury wykonawców

– sposób księgowania

a/faktury obce Dt”Rozliczenie zakupu”

Ct”Rozrachunki z dostawcami”

Dt”Środki trwałe w budowie” (przyjęcie robót)

Ct”Rozliczenie zakupu”

”

.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W

BUDOWIE(c.d.)

b/dokumenty własne Dt”Środki trwałe w budowie”lub

(system gosp.) „Środki trwałe”

Ct Odpowiednie konto kosztów

produkcji lub konto wyrobów gotowych.

1.6.Przyjęcie obiektu do użytkowania(dokument księgowy)

- OT (wzór s. 216 podręcznika),

- kilka obiektów,konieczne rozliczenie kosztów

wspólnych np.dokumentacji,opłat,nadzoru,na poszczególne

obiekty,proporcjonalnie do kosztów bezpośrednich

poszczególnych obiektów,

- księgowanie: Dt”Środki trwałe”

Ct”Środki trwałe w budowie”

1.7.Zapisy księgowe związane z budową środków trwałych:

Schemat:

.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W

BUDOWIE(c.d.)

Rachunek bieżący „Rozrachunki „Rozliczenie zakupu” „Środki trwałe „Środki trw.

z dostawcami” w budowie”

Sp.65.000,- 40.000,- 40.000,- 61.000,- 61.000,- 50.000,- 5 0.000,- 35.700,- 35.700,-

11.000,-

61.000,- 61.000,-

„Kredyty bank.”

„Naliczony VAT”

„Koszty produkcji”

„Wyroby gotowe”

7.000,- 7000,- 21000,-

21000,-

(5)

(6a)

61.000,- 61.000,-

(4)

(1)

11.000,-

(1a)

(2)

(7)

5.000,- 5.000,-

(3)

1.100,- 1.100,-

16.900, - sk.

(6b)

56.100,- 56.100,-

20.400,-

65.000,- 65.000,-

Sk.

.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W

BUDOWIE(c.d.)

1.Faktura za roboty budowlane i zakupy maszyn(50.000,- +VAT 22%)

61.000,-

2.Przyjęto wykonane roboty i maszyny z poz.1

3.Roboty wykonane systemem gospodarczym 5.000,-

4.Zapłata z rachunku bieżącego część zobowiązania 40.000,-

5.Zapłata z kredytu pozostałych zobowiązań 21.000,-

6.Wyciąg bankowy: a/spłata raty kredytu 7.000,-

b/naliczone odsetki od kredytu 1.100,-

7.OT przyjęcie do użytkowania części środków trwałych:

- koszty bezpośrednie obiektów(budowa maszyny) 35.000,-

- koszty wspólne(odsetki od kredytów) 1.100,-

- koszty bezpośrednie całej budowy maszyn łącznie

z obiektami jeszcze nie zakończonymi 55.000,-

wskażnik narzutu kosztów(1100 x 100) : 55.000,-= 2%

koszty wspólne obciążające budowę zakończoną 35.000,-x2%=700,-

Koszt budowy zakończony 35.000+700 = 35.700,-

.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH W

BUDOWIE(c.d.)

1.8.Ewidencja zakupu środka trwałego nie wymagającego

montażu

„Rozrachunki z dostawcami „ „Rozliczenie zakupu” „Środki trwałe”

12.200,- 12.200,- 10.000,- 10.000,-

„Naliczony VAT”

12.200,- 12.200,-

2.200,- 2.200,-

(1)

(2)

(1a)

W jednostkach zwolnionych z VAT naliczony przez dostawcę VAT zwiększa
Wartość środka trwałego.

2.ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH

2.1.Środki trwałe (poza gruntami) zużywają się z upływem czasu.

Stopniowe zużywanie się środków trwałych wymaga

uwzględnienia w ewidencji ich zużycia (umorzenia)- jako

korekta utraconej wartości początkowej.

2.2.Odpisy amortyzacyjne i odpisy umorzeniowe

Amortyzacja

to zużycie środka trwałego odniesione w koszty

działalności.

Umorzenie

to równowartość zużycia środka

trwałego(zmniejsza wartość początkową środków trwałych).

Wartość brutto środków trwałych – umorzenie=wartość netto

2.3.Ustalenie wysokości zużycia środków trwałych:

- stopy procentowe od wartości środków trwałych,

- metody obliczania zużycia:

* metoda amortyzacji liniowej(równomiernej)

*metoda amortyzacji nierównomiernej

2.ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

2.4.

Amortyzacja liniowa

Przyjmuje się,że środek trwały zużywa się jednakowo w każdej

jednosce czasu.

Wartość początkowa(cena historyczna)podstawą do wyliczenia

amortyzacji liniowej.

2.5.

Amortyzacja nierównomierna,

wyróżnia się następujące metody:

- amortyzacja degresywna(malejąca wkolejnych latach)

- amortyzacja progresywna(wzrastająca w kolejnych latach)

- amortyzacja naturalna(zużycie jednakowe na jednostkę pracy

np.godzinę,1km przebiegu samochodu,na 1 szt. wyrobu itp..

W Polsce przepisy podatkowe honorują stosowanie metody

amortyzacji liniowej(równomiernej) i degresywnej.Natomiast

ustawa o rachunkowości stwarza możliwość stosowania

pozostałuch w/w metod amortyzacji.

2.ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

2.6.Amortyzacja stosowana przez jednostki gospodarcze:

- wg stawek w przepisach podatkowych(koszt uzyskania przychodu),

- wg stawek wyższych zgodnie z ustawą o rachunkowości(kosztem

uzyskania tylko amortyzacja do wysokości amortyzacji podatkowej).

W praktyce polskiej stosuje najczęściej procentowe roczne stawki

amortyzacyjne zawarte w załącznikach do ustaw o podatku dochodowym.

W niektórych przypadkach jednostki gospodarcze mogą:

- stosować metodę amortyzacji degresywnej,

- obliczać stawki amortyzacyjne we własnym zakresie.

)

2.ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

2.7.Metoda amortyzacji degresywnej

- dotyczy maszyn i urządzeń produkcyjnych oraz środków

transportu(z wyjątkiem samochodów osobowych),

- liniowa podwyższona za pomocą współczynników nie

wyższych niż 2 (w gminach o szczególnym zagrożeniu

wysokim bezrobociem- 3),

-sposób liczenia amortyzacji przy metodzie degresywnej:

* w pierwszym roku użytkowania-od wartości

początkowej(brutto),

* w latach następnych –od wartości netto,

* w roku ,w którym zrównałaby się roczna kwota amortyzacji

obliczona metodą degresywną i metodą liniową-wg metody

liniowej(wg stawek,liczonych od wartości początkowej środków

trwałych).

Przykład: s. 223 podręcznika.

2.ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

2.8.Stawki ustalone przez jednostkę gospodarczą(indywidualne).

Ustawa dla celów podatkowych określiła pułapy

stawek(powyżej odpis taki nie jest kosztem uzyskania

przychodów).

Dotyczy to:

- samochodów osobowych w części wartości

przekraczającej 20.000 EURO,

- środków trwałych zakupionych jako używane,

- środków trwałych darowanych.

2.9.Nie są amortyzowane:

- grunty,

- środki trwałe całkowicie umorzone,

- środki trwałe w budowie,

- dzieła sztuki i eksponaty muzealne.

2.ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

2.10.Odpisy aktualizujące wartość środka trwałego

Dokonywane są w przypadku zmniejszenia

gospodarczej

przydatności środka trwałego a także w przypadku

przeznaczenia go do wycofania(sprzedaży,likwidacji).

Schemat księgowania:

„

Srodki trwałe” „ Umorzenie środków Koszty wg rodzaju-

trwałych” „Amortyzacja”

Pozostałe koszty

operacyjne”

„

Sp.

Miesięczna kwota

amortyzacji

Odpis aktualizujący

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH

3.1.Do środków trwałych zalicza się:

- nieruchomości,

- maszyny,urządzenia techniczne i środki transportu,

- ulepszenia w obcych środkach trwałych,

- inwentarz żywy.

3.2.Klasyfikacja środków trwałych:

a/ wg kryterium własności – własne,

- traktowane z nimi na równi(leasing

finansowy,nieodpłatny zarząd),

- obce(dzierżawione)-ewidencja

pozabilansowa.

b/ wg kryterium rodzajowego(wg grup)- Klasyfikacja Środków

Trwałych(rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1999 r.)

Grupa 0 – Grunty

Grupa 1 – Budynki i lokale,spółdzielcze własnościowe

prawo do lokalu mieszkalnego oraz spółdzielcze

prawo do lokalu mieszkalnego

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

Grupa 2 – Obiekty inżynierii lądowej i wodnej

Grupa 3 – Kotły i maszyny energetyczne

Grupa 4 – Maszyny,urządzenia i aparaty ogólnego

zastosowania

Grupa 5 – Specjalistyczne maszyny,urządzenia i aparaty

Grupa 6 – Urządzenia techniczne

Grupa 7 – Środki transportu

Grupa 8 – Narzędzia,przyrządy,ruchomości i wyposażenie

Grupa 9 – Inwentarz żywy

c/wg kryterium przeznaczenia: - produkcyjne,

- nieprodukcyjne(na cele

oświatowe,kulturalne,socjalne,ochrona zdrowia itp.)

d/wg kryterium sposobu wykorzystania: - czynne,

- nieczynne(przeznaczone do

sprzedaży).

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

e/wg kryterium ośrodków odpowiedzialności: w przekroju

komórek odpowiedzialnych za ich stan i właściwe

użytkowanie.

3.3.Ewidencja środków trwałych

- wartość początkowa,

- konta: „Środki trwałe”, „Umorzenie środków trwałych”,

- obiekt inwentarzowy ,jednostka ewidencji środków trwałych,

- ewidencja analityczna środków trwałych(poszczególnych

obiektów),

* książka inwentarzowa(główka książki s.229

podręcznika)

* karta szczegółowa środków trwałych(wzór s.230

podręcznika),

* tabele amortyzacyjne.

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

3.4. Ewidencja sprzedaży środka trwałego

Schemat:

„

Środki trwałe”

„Umorzenie „Pozostałe koszty „Rozrachunki

Środków trwałych”

operacyjne” z odbiorcami”

Sp. 12.000,- 10.000,- 10.000,- 10.000,- Sp. 1.220,-

2.000,- 2.000,-

„Pozostałe

przychody operacyjne”

„Należny VAT”

1.000,-

220,-

(3)

(1)

(2)

1.Dotychczasowe umorzenie sprzedanego środka trwałego

2.Wartość netto sprzedanego środka trwałego

3.Suma za sprzedany środek trwały wraz z VAT

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

3.5.Ewidencja likwidacji środków trwałych(zużycie,zniszczenie):

- „LT –Likwidacja środka trwałego”,wycofanie z

użytkowania,podstawa do wyksięgowania wartości

początkowej oraz dotychczasowego umorzenia z ewidencji

bilansowej środków trwałych(wzór s.233 podręcznika).

Środek jest zlikwidowany w ewidencji księgowej ,ale nie

fizycznie.Do czasu fizycznej likwidacji w ewidencji

pozabilansowej-”Środki trwałe w likwidacji”,

- Likwidacja fizyczna,koszty demontażu,rozbiórki itp.,uzyskane

przychody-uzysk materiałów z rozbiórki i złomu lub należność

za sprzedane materiały i złom.

- Nie zamortyzowana księgowa wartość netto środka trwałego oraz

koszty i przychody związane z likwidacją są ujmowane na kontach:

„

Pozostałe koszty operacyjne”

„

Pozostałe przychody operacyjne”

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

Schemat księgowania:

„Środki trwałe „Umorzenie środków trwałych” „Środki trwałe w likwidacji”

„Pozostałe koszty

„Pozostałe przychody

Operacyjne”

operacyjne”

„Materiały”

Sp.

„Rozliczenie zakupu”

(1)

dotychczasowe umorz.

wartość początk.

fizyczna likwid.

(2)

(4)

(5)

(3)

(6)

wartość netto

koszty likwidacji

(materiały z rozbiórki

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

3.6.Ewidencja aktualizacji wyceny środków trwałych

- występuje wtedy,kiedy wartość ewidencyjna rażąco

odbiega

od wartości rynkowej(rzeczywistej),

- częstotliwość zależy od wzrostu cen m.in.skutkami

inflacji(powyżej 10%),

Przeszacowania (aktualizacja wyceny) w Polsce jest dokonywana

na podstawie zarządzenia Ministra Finansów za pomocą

wskażników ogłoszonych przez GUS.Aktualizacja dotyczy

wartości

początkowej i dotychczasowego umorzenia.Różnice odnosi się

konto „Kapitał(fundusz) z aktualizacji wyceny”.

3.EWIDENCJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH(c.d.)

Schemat księgowania:

„Umorzenie środków „Kapitał(fundusz)rezerwowy
Trwałych” z aktualizacji wyceny” „Środki trwałe”

2.000,-Sp. Sp.7.000,-

1.000,- 1.000,- 3.500,- 3.500,-

(1a)

(1b)

Przeszacowanie środków trwałych przy pomocy wskażnika 1,5(50% wzrost wartości
początkowej i dotychczasowego umorzenia.

4.EWIDENCJA WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH i PRAWNYCH

4.1.Do wartości niematerialnych i prawnych zaliczamy:

- nabyte prawa na potrzeby działalności jednostki,

- szczególnego rodzaju rozliczenia międzyokresowe

kosztów.

4.2.Nabyte prawa:

- prawa autorskie,

- prawa do projektów,wynalazków,patentów,licencji,znaków

towarowych.

4.3.Szczególnego rodzaju rozliczenia międzyokresowe:

- koszty zakończonych prac rozwojowych(wykorzystane do

produkcji nowych ulepszonych produktów),

- wartość firmy(różnica między ceną nabycia określonej

jednostki a niższą od niej wartością godziwą aktywów netto

minus zobowiązania tejze jednostki).

4.EWIDENCJA WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH i

PRAWNYCH(c.d.)

4.4. Ewidencja wartości niematerialnych i prawnych na kontach:

„

Wartości niematerialne i prawne”

„

Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych”

4.5.Umorzenie wartości niematerialnych i prawnych:

- licencje i prawa autorskie,okres nie krótszy niż 2 lata,

- koszty zakończonych prac rozwojowych i wartość

firmy,okres nie krótszy niż 3 lata,

- pozostałe, okres nie krótszy niż 5 lat.

Podatnicy ustalają stawki amortyzacyjne dla poszczególnych wartości

niematerialnych i prawnych na cały okres amortyzacji,przed

rozpoczęciem

dokonywania odpisów amortyzacyjnych.

4.EWIDENCJA WARTOŚCI NIEMATERIALNYCH i

PRAWNYCH(c.d.)

4.6.Schemat księgowania:

„Rozrachunki z dostawcami”                                                          „Umorzenie wartości
„Pozostałe rozrachunki”                 „Wartości niematerialne          niematerialnych           Koszty wg rodzaj.
„Koszty produkcji”                                   i prawne”                          i prawnych”                   „Amortyzacja”

(1)

Przychód wartości

niematerialnych i prawnych

(3) Odpisanie z ewidencji

całkowicie umorzonych

(2) Bieżące odpisy

umorzeniowe

PYTANIA

1.Co rozumie się przez środki trwałe w budowie?

2.Jakie typowe zapisy następują w związku ze środkami w budowie?

Czy zawsze musi być stosowane konto „Środki trwałe w

budowie”?

3.Co to są środki trwałe? Co odróżnia je od środków obrotowych?

4.Ewidencja zakupu środka trwałego nie wymagającego montażu.

5.Metody obliczania zużycia środków trwałych.

6.Co to jest amortyzacja, a co umorzenie środków trwałych?

7.Indywidualne stawki amortyzacyjne środków trwałych ustalane

przez jednostkę gospodarczą.

8.Klasyfikacja środków trwałych wg kryterium własności i kryterium

rodzajowego.

9.Ewidencja analityczna środków trwałych.Jakie jest przeznaczenie

poszczególnych urządzeń ewidencyjnych?

10.Co to są wartości niematerialne i prawne?

11.Sposób ewidencji wartości niematerialnych i prawnych.

Document Outline