Zabezpieczenie społeczne

Pochodzenie terminu -źródła

►

Dekret o zabezpieczeniu społecznym z

1918r. Rada Komisarzy Ludowych

►

Social Security Act z 1935 (ustawa z

USA)

Dokumenty upowszechniające idee zabezpieczenia społecznego

►

Karta Atlantycka z 1941

►

Powszechna deklaracja Praw Człowieka

z 1948

art.. 22

Ujęcie definicyjne zabezpieczenia społecznego

►

„

całokształt urządzeń publicznych

zapewniających ochronę przed

niedostatkiem”

►

„

całokształt środków i działań (instytucji)

publicznych, przy których pomocy

społeczeństwo stara się zabezpieczyć swoich

obywateli przed groźbą niezaspokojenia

podstawowych potrzeb, społecznie uznanych

za ważne”

►

Jerzy Piotrowski (1966r.): Zabezpieczenie społeczne.

Problematyka i metody.

Ujęcie definicyjne zabezpieczenia

społecznego

►

Jako bezpieczeństwo socjalne

(społeczne) – stan wolności od

niedostatku,

►

Jako przedsięwzięcia publiczne w celu

zapewnienia odpowiedniego poziomu

życia członkom społeczeństwa,

Konstytucja RP 1997r. art.. 67

►

Obywatel ma prawo do zabezpieczenia

społecznego w razie niezdolności do

pracy ze względu na chorobę lub

inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku

emerytalnego

►

Obywatel pozostający bez pracy nie z

własnej woli i nie mający innych

środków utrzymania ma prawo do

zabezpieczenia społecznego

Ryzyka objęte ochroną

dożycie wieku emerytalnego,

trwała lub okresowa niezdolność do pracy

śmierć żywiciela,

niezdolność lub niemożność świadczenia pracy

wypadek przy pracy lub choroba zawodowa,

niezdrowie

bezrobocie,

niedostatek dochodu w rodzinie,

trudne sytuacje życiowe.

►

J.Jończyka: Prawo zabezpieczenia społecznego,

Zakamycze 2002.

Minimalne normy zabezpieczenia społecznego według

Konwencji Nr 102 Międzynarodowej Organizacji Pracy

z roku 1952

►

Opieka lecznicza

►

Zasiłki w razie choroby

►

Zasiłki w razie braku pracy

►

Świadczenia na starość

►

Świadczenia w razie wypadku przy pracy lub

choroby zawodowej

►

Świadczenia w razie macierzyństwa

►

System zasiłków rodzinnych

►

Świadczenia w razie inwalidztwa

►

Świadczenia w razie śmierci żywiciela rodziny

►

Gdy mówimy o Zabezpieczeniu

społecznym jako o idei odwołujemy

się do powszechnie obowiązujących

wartości.

►

Gdy mówimy o praktyce

zabezpieczenia społecznego

interesują nas cele jakie zamierzamy

osiągnąć i sposoby ich osiągania

cele

►

Zaspokojenie pilnej potrzeby finansowej

wynikłej z nagłego i nieoczekiwanego

zdarzenia, takiego jak śmierć żywiciela,

bezrobocie czy wypadek przy pracy.

►

Zapewnienie finansowania dodatkowych

kosztów związanych z

niepełnosprawnością i potrzebą opieki.

►

Wsparcie rodziny

►

Zapobieganie lub łagodzenie ubóstwa.

►

Redystrybucja zasobów, np. od młodszych

do starszych, od samotnych do rodzin, od

sprawnych do niepełnosprawnych, od

zdrowych do chorych.

Teoretyczne i praktyczne rozważania nad

systemem zabezpieczenia społecznego.

Aspekt:

►

Podmiotowy,

►

Przedmiotowy,

►

Instrumentalny,

►

Redystrybucyjny,

►

Kompensacyjny.

Kryterium przedmiotowe

►

Od jakiego ryzyka powinien uwalniać

system?

►

To podejście wymaga ustalenia katalogu ryzyk,

zdarzeń, zagrożeń społecznych (np. ryzyko choroby,

wypadku, bezrobocie, starość itp..)

Kryterium podmiotowe

►

Kogo system obejmuje?

►

Czy wszystkich potrzebujących, czy obywateli, czy

pracujących?

►

Czy system jest obowiązkowy (przymusowy)?

Kryterium redystrybucyjne

►

Jak ustalić reguły partycypacji

finansowej w systemie?

►

Rodzaje redystrybucji:

►

Budżetowa

►

Ubezpieczeniowa

►

charytatywna

Techniki administracyjno-finansowe zabezpieczenia

społecznego

Elementy

różnicują

Ubezpieczenie Zaopatrzenie

Pomoc

Administra

cja

Zdecentralizow

ana: zakłady

publiczne

Scentralizowa

na:

administracja

państwowa

Zdecentralizow

ana: gmina

Finansowa

nie

Zdecentralizow

ane:

fundusze

składkowe

Budżet

centralny

państwa:

brak składek

Budżet gminy,

pomocniczo

państwa,

brak składek

Uprawnieni Pracownicy i

zawodowo

aktywni

Całość

ludności lub

określone

grupy

Całość ludności

Świadczeni

Typowe:

zależne od

wkładu pracy

(składki),

proporcjonal

ne,

roszczeniowe

Typowe:

zależne od

potrzeb,

zryczałtowa

ne,

roszczenio

Indywidualne:

zależne od

potrzeb,

uznaniowe

W. Muszalski: Ubezpieczenia społeczne. Warszawa 2004

ZASTOSOWANIE METODY

OTWARTEJ KOORDYNACJI W POLITYCE UE

►

zastosowana została w UE po raz pierwszy

dla koordynacji polityki gospodarczej i

walutowej,

►

wykorzystuje

benchmarking:

metoda

wywodząca się z zarządzania, polegająca

na porównaniu danej firmy z innymi w

poszukiwaniu najlepszych rozwiązań, czyli

„uczeniu się od najlepszych”

►

Metoda

benchmarkingu

zastosowana

została w procesie tworzenia Unii

Gospodarczej i Walutowej (UGW).

„Benchmarkami” były „kryteria

konwergencji”, których spełnienie było

warunkiem członkostwa w UGW

zatrudnienie

►

Kolejnym obszarem polityki UE, w którym

zastosowana została metoda benchmarkingu,

jest polityka zatrudnienia

►

Benchmarking w polityce zatrudnienia

definiowany jest przez Komisję Europejską jako

sformalizowany proces wzajemnego

porównywania zjawisk zatrudnieniowych w

różnych krajach, w celu wyłonienia

najlepszego kraju i ustanowienia globalnych

celów postępu w dziedzinie zatrudnienia w

długim i średnim okresie i zidentyfikowania

najefektywniejszych polityk podnoszących

poziom działań

Sfera socjalna

►

W trakcie posiedzenia Rady Europejskiej

w Lizbonie w marcu 2000 r.

benchmarking stał się częścią

ogólniejszej i bardziej złożonej strategii:

otwartej metody koordynacji.

►

Została ona wprowadzona, jako „proces

uczenia się przez wszystkich”, dla

wsparcia rozwoju gospodarki opartej na

wiedzy, wraz ze zwiększoną spójnością

społeczną i wzrostem zatrudnienia

Pierwszą dziedziną zastosowania otwartej metody

koordynacji w polityce społecznej w UE

►

ograniczanie ubóstwa i wykluczenia

społecznego

. Rada Europejska w

Nicei w grudniu 2000 r. zobowiązała

państwa członkowskie do

przygotowania do czerwca 2001 r.

narodowych planów działania,

zawierających sposoby osiągnięcia

wspólnie ustalonych celów, przy

wykorzystaniu uzgodnionych

wskaźników

Drugim obszarem zastosowania otwartej metody

koordynacji w polityce społecznej w UE

►

zabezpieczenie emerytalne

►

W październiku 2000 r. Komisja Europejska

stworzyła ramy dla analizy problematyki

emerytalnej – w komunikacie pt. „Przyszła ewolucja

ochrony socjalnej w perspektywie długookresowej:

bezpieczne i wypłacalne emerytury”.

►

Podkreślono w tym dokumencie, że dla zapewnienia

bezpiecznej przyszłości systemów emerytalnych nie

wystarczą tylko izolowane reformy, ale niezbędny

jest trwały wzrost gospodarki i zatrudnienia.

►

Każdy kraj członkowski sam decyduje o tym, jaki

chce mieć system emerytalny.

►

Jednak ze względu na to, że wszystkie kraje

członkowskie stoją wobec tych samych problemów,

celowa jest koordynacja tych wysiłków i wymiana

informacji o bieżących i planowanych reformach.

►

syntetyczna definicja otwartej metody

koordynacji

W zgodzie z zasadą

subsydiarności, otwarta metoda

koordynacji obejmuje: uzgodnienie

podstawowych wspólnych celów,

przełożenie tych celów na strategie

polityki poszczególnych państw,

okresowe monitorowanie postępu (w

ramach procesu wzajemnego uczenia

się), w miarę możliwości także na

podstawie wspólnie uzgodnionych i

zdefiniowanych wskaźników

Document Outline