CHOROBA I JEJ SPOŁECZNE PRZYCZYNY-
DEWIACJA, PIĘTNO, ETYKIETOWANIE
Alicja Czerwińska
gr. VIII
CHOROBA I JEJ SPOŁECZNE PRZYCZYNY-
DEWIACJA, PIĘTNO, ETYKIETOWANIE
Alicja Czerwińska
gr. VIII
CHOROBA- STAN DYNAMICZNY ORGANIZMU, W KTÓRYM
DOCHODZI DO NIEPRAWIDŁOWEJ REAKCJI NARZĄDÓW
LUB UKŁADÓW NA BODŹCE
ZEWNĘTRZNE/WEWNĘTRZNE
MÓWIĄC O CHOROBIE, MOŻNA TEN STAN OKREŚLIĆ W
TRZECH WYMIARACH:
WYMIAR PIERWSZY: OBIEKTYWNA PATOLOGICZNA
ZMIANA W ORGANIZMIE, CO ODPOWIADA
BIOLOGICZNO-MEDYCZNEJ KONCEPCJI CHOROBY.
WYMIAR DRUGI: INDYWIDUALNA INTERPRETACJA I
SPOSÓB REAGOWANIA NA SYMPTOMY CHOROBOWE,
GDZIE NAJWAŻNIEJSZE ZNACZENIE MA SAMOPOCZUCIE
CZŁOWIEKA
WYMIAR TRZECI: SPOŁECZNA TOŻSAMOŚĆ, KTÓRA
STAJE SIĘ UDZIAŁEM LUDZI UZNANYCH PRZEZ INNYCH
ZA NIEZDROWYCH (CHORYCH) LUB TAKICH, KTÓRZY
SAMI POBLICZNIE OKREŚLILI SIE JAKO NIEZDROWI
(CHORZY), A W KONSEKWENCJI, POZA OTRZYMANIEM
ETYKIETY „CHORYCH”, ZACZĘLI BYĆ TRAKTOWANI W
INNY SPOSÓB NIŻ OSOBY UWAŻANE ZA ZDROWE.
O CHOROBIE MOŻNA POWIEDZIEĆ, ŻE JEST ZJAWISKIEM
SPOŁECZNYM, KIEDY JEJ OBJAWY MOGĄ BYĆ
OBSERWOWANE PRZEZ INNCYH, GDY ZMIENIAJĄ WZORY
ZACHOWANIA MIĘDZY CHORYM CZŁOWIEKIEM A INNYMI
LUDŹMI LUB SPOŁECZNOŚCIAMI, KIEDY CZŁOWIEK
PRZESTAJE PEŁNIĆ ROLE SPOŁECZNE
CZYNNIKI RYZYKA
UBÓSTWO
NISKIE WYKSZTAŁCENIE
NIEBEZPIECZNA, STRESUJĄCA PRACA
NIEBEZPIECZNE, ZANIECZYSZCZONE ŚRODOWISKO
DYSKRYMINACJA
NISKI STATUS SPOŁECZNY
ZŁE WARUNKI ZAMIESZKANIA
BRAK DOSTĘPU DO TANIEGO, ZDROWEGO
POŻYWIENIA
FIZJOLOGICZNE CZYNNIKI RYZYKA
NADCIŚNIENIE
HIPERCHOLESTEROLEMIA
UPOŚLEDZONY UKŁAD IMMUNOLOGICZNY
UWARUNKOWANIA GENETYCZNE
BEHAWIORALNE CZYNNIKI RYZYKA
PALENIE
ALKOHOL
NIEODPOWIEDNIA DIETA
BRAK AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ
PSYCHOSOCJOLOGICZNE CZYNNIKI RYZYKA
IZOLACJA SPOŁECZNA
BRAK WSPRACIA ZE STRONY SPOŁECZEŃSTWA
NISKIE POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
BRAK NADZIEJI
CHOROBA JAKO DEWIACJA
DEWIACJA JEST UMOTYWOWANĄ TENDENCJĄ
PODMIOTU DO ZACHOWANIA SIĘ W SPOSÓB
SPRZECZNY Z JEDNYM LUB WIELOMA
ZINSTYTUCJONALIZOWANYMI WZORAMI
NORMATYWNYMI (T. PARSONS)
ABY CHOROBA MOGŁA BYĆ OKREŚLONA MIANEM
DEWIACJI MUSI BYĆ UMOTYWOWANA I ZABURZAĆ
RÓWNOWAGĘ PROCESU INTERAKCYJNEGO
NP. CHOROBA JEST WYNIKIEM MNIEJ LUB
BARDZIEJ ŚWIADOMEGO NARAŻANIA SIĘ NA
INFEKCJE LUB ZRANIENIA
NP. GDY CHORY WYWIĄZUJE SIĘ ZE SWOICH
OBOWIĄZKÓW-JEGO STAN NIE UZNAJEMY ZA
DEWIACJĘ
PODSTAWOWE CECHY ROLI SPOŁECZNEJ
CHOREGO
OSOBA CHORA NIE JEST ODPOWIEDZIALNA ZA
SWOJĄ CHOROBĘ
CHOROBA MOŻE BYĆ PODSTAWĄ DO ZWOLNIENIA Z
NORMALNYCH ZADAŃ I RÓL SPOŁECZNYCH
OBOWIĄZKIEM OSOBY CHOREJ JEST UZNANIE
SWOJEGO STANU ZA NIEPOŻADANY I DĄŻENIE DO
CELU JAKM JEST WYZDROWIENIE
W CELU POWROTU DO ZDROWIA CHORY MA
OBOWIĄZEK SZUKANIA KOMPETENTNEJ,
PROFESJONALNEJ POMOCY MEDYCZNEJ
CHOROBA JAKO PIĘTNO
STIGMA- PIĘTNO
SŁOWO PIĘTNO (STIGMA)ODNOSI SIĘ WSPÓŁCZEŚNIE
DOKAŻDEGO STANU, ATRYBUTU LUB CECHY, KTÓRA
ZNACZY JEDNOSTKĘ JAKO NIE DO ZAAKCEPTOWANIA
POD WZGLĘDEM KULTUROWYM LUB JAKO ''GORSZĄ'
ANALIZY SOCJOLOGÓW MEDYCZNYCH DOPROWADZIŁY
DO WNIOSKÓW, IŻ CZYNNIKAMI WPŁYWAJĄCYMI NA
STOPIEŃ I CHARAKTER PIĘTNOWANIA SĄ:
ZAKRES DOMNIEMANIA WINY CHOREGO ZA SWÓJ
STAN (NP. AIDS, CHOROBY WENERYCZNE,
SCHORZENIA BĘDĄCE SKTKAMI ALKOHOLIZMU)
WIDOCZNOŚĆ KALECTWA
NIEPRZEWIDYWALNOŚĆ ZACHOWAŃ
SPOŁECZNYCH CHOREGO (CHOROBY
PSYCHICZNE)
SKUTKI PIĘTNA
JAK POKAZUJĄ WYZEJ WYMIENIONE PRZYKŁADY,
CHOROBY TRAKTOWANE PRZEZ SPOŁECZEŃSTWO
JAKO DEWIACYJNE POWODUJĄ URUCHOMIENIE
MECHANIZMÓW PIĘTNOWANIA I NAZNACZAJĄCEJ
REAKCJI SPOŁECZMEJ, KTÓREJ NARZĘDZIAMI SĄ M.IN.
OŚMIESZANIE, WYKLUCZENIE Z GRUPY, DEGRADACJA
SPOŁECZNA, IZOLOWANIE OD TZW. „NORMALNYCH
LUDZI”
PIĘTNUJĄCA REAKCJA OTOCZENIA MOŻE
SPOWODOWAĆ U JEDNOSTKI PRZYJĘCIE I
UTRWALENIE POZYCJ DEWIANTA, ZMIENIAJĄC
SAMOPOSTRZEGANIE I WYWOŁUJĄC ZACHOWANIE
ZGODNE Z WIDZENIEM JEJ U INNYCH LUDZI
np. osoba niewidoma, od której oczekuje się
bezradności i zależności, zaczyna rzeczywiście
przejawiać cechy bezradności i zależności.
KAŻDY KTO OTRZYMA OKREŚLONĄ ETYKIETĘ NP.
EPILEPTYKA LUB NIEWIDOMEGO ZDOBYWA W
SPOŁECZEŃSTWIE NOWĄ, DEWIACYJNĄ POZYCJĘ I
TOŻSAMOŚĆ. KONSEKWENCJĄ TEGO JEST
ZDOMINOWANIE POSTRZEGANIA INNYCH POPRZEZ
PRYZMAT PIĘTNA. KIMKOLWIEK BY TA OSOBA NIE
BYŁA, TRAKTUJE SIĘ JĄ JAKO DEWIANTA
POSTAWA WOBEC OSOBY NAPĘTNOWANEJ,
NACECHOWANEJ
OBOJĘTNOŚĆ
UNIKANIE KONTAKTÓW
PODEJRZLIWOŚĆ
PROWADZI TO DO ZNACZNEJ IZOLACJI CHORYCH, CO
WZMAGA UDZIAŁ ELEMENTÓW IRRACJONALNYCH W
POSTRZEGANIU SWOJEGO STANU( KARA ZA
GRZECHY, ZA ZŁE UCZYNKI)
ROLA LEKARZA
ZADANIE LEKARZA W KONTEKŚCIE SOCJOLOGICZNYM
POLEGA NIE TYLKO NA LECZENIU PACJENTA, ALE
ROWNIEŻ NA SPRWOWANIU KONTROLI SPOŁECZNEJ
CHORÓB POPRZEZ SANKCJONOWANIE DEWIACYJNEJ
ROLI CHOREGO
PERSONEL MEDYCZNY POWINIEN ZWRÓCIĆ
SZCZEGÓLNĄ UWAGĘ NA UNIKANIE:
SFORMUŁOWAŃ PODKREŚLAJĄCYCH
DEWIACYJNOŚĆ CHOROBY, WYWOŁUJĄCYCH
POSTRZEGANIE PACJENTA JAKO DEWIANTA
OKREŚLANIA CHOROBY W KATEGORIACH
KALECTWA
ZACHOWAŃ INICJUJĄCYCH PROCESY
NAZNACZANIA
POSŁUGIWANIA SIĘ STEREOTYPAMI W
STOSUNKU DO CHORYCH
BIBIOGRAFIA
http://katalog-wiedzy.pl/choroba-jako-zjawisko-spole
czne-245/p/6
http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2012/hyg-2012-4-398.pdf
http://www.elsevierhealth.com/media/us/samplech
apters/9780702029011/9780702029011.pdf
http://www.google.pl/books?
hl=en&lr=&id=O9v152ddSpwC&oi=fnd&pg=PR6&d
q=social+causes+of+disease&ots=lFa-
Ac3OmZ&sig=YRubZz_EfyA01tJsWCnT3TM-
oOg&redir_esc=y#v=onepage&q=social%20causes
%20of%20disease&f=false