background image

Choroby 

Choroby 

obwodowego układu 

obwodowego układu 

nerwowego

nerwowego

         

         

background image

Uszkodzenie i zespoły uciskowe 

Uszkodzenie i zespoły uciskowe 

nerwów obwodowych

nerwów obwodowych

 

 

Urazy nerwów obwodowych, ze 

Urazy nerwów obwodowych, ze 

względu na częstość występowania i 

względu na częstość występowania i 

stopień kalectwa, do którego 

stopień kalectwa, do którego 

doprowadzają, są ważnym i częstym 

doprowadzają, są ważnym i częstym 

problemem urazowo - ortopedycznym. 

problemem urazowo - ortopedycznym. 

Wczesne rozpoznanie i właściwe 

Wczesne rozpoznanie i właściwe 

pierwotne zaopatrzenie, ma 

pierwotne zaopatrzenie, ma 

podstawowe znaczenie w rokowaniu i 

podstawowe znaczenie w rokowaniu i 

uzyskiwanych wynikach leczenia. 

uzyskiwanych wynikach leczenia. 

background image

W zależności od ciężkości i rodzaju 

W zależności od ciężkości i rodzaju 

urazu dochodzi do różnego stopnia 

urazu dochodzi do różnego stopnia 

uszkodzenia pnia nerwowego. 

uszkodzenia pnia nerwowego. 

     

     

Wyróżniamy:

Wyróżniamy:

neuropraxis -

neuropraxis -

 najlżejsze uszkodzenie 

 najlżejsze uszkodzenie 

nerwu bez zniszczenia aksonu (pnia 

nerwu bez zniszczenia aksonu (pnia 

nerwu), manifestujące się 

nerwu), manifestujące się 

parestezjami, zaburzeniami czucia, 

parestezjami, zaburzeniami czucia, 

niedowładami, które samoistnie 

niedowładami, które samoistnie 

ustępują; uszkodzenia te nie 

ustępują; uszkodzenia te nie 

wymagają leczenia operacyjnego; 

wymagają leczenia operacyjnego; 

background image

axonotmesis -

axonotmesis -

 w uszkodzeniu 

 w uszkodzeniu 

tym dochodzi do przerwania 

tym dochodzi do przerwania 

aksonów, przy zachowaniu 

aksonów, przy zachowaniu 

ciągłości osłonki nerwowej. 

ciągłości osłonki nerwowej. 

Przerwane włókno aksonu ulega 

Przerwane włókno aksonu ulega 

zwyrodnieniu i następnie dochodzi 

zwyrodnieniu i następnie dochodzi 

do reinerwacji. Proces ten, 

do reinerwacji. Proces ten, 

trwający wiele miesięcy, polega na 

trwający wiele miesięcy, polega na 

stopniowym, powolnym wzroście 

stopniowym, powolnym wzroście 

aksonu w nieuszkodzonym kanale 

aksonu w nieuszkodzonym kanale 

osłonki nerwowej; 

osłonki nerwowej; 

background image

neurotmesis -

neurotmesis -

 najcięższe 

 najcięższe 

uszkodzenie, w którym dochodzi do 

uszkodzenie, w którym dochodzi do 

całkowitego lub częściowego 

całkowitego lub częściowego 

uszkodzenia pnia nerwowego i 

uszkodzenia pnia nerwowego i 

osłonki nerwowej. Kikut bliższy i 

osłonki nerwowej. Kikut bliższy i 

dalszy ulega zwyrodnieniu bez 

dalszy ulega zwyrodnieniu bez 

możliwości reinerwacji. Powrót 

możliwości reinerwacji. Powrót 

utraconej czynności jest niemożliwy 

utraconej czynności jest niemożliwy 

bez leczenia operacyjnego. 

bez leczenia operacyjnego. 

background image

 

 

Uszkodzenia nerwów 

Uszkodzenia nerwów 

kończyny górnej

kończyny górnej

 

 

Neuropatia splotu barkowego

Neuropatia splotu barkowego

Neuropatia splotu barkowego (zapalenie 

Neuropatia splotu barkowego (zapalenie 

nerwów splotu barkowego) jest 

nerwów splotu barkowego) jest 

powszechnym i łatwym do rozpoznania 

powszechnym i łatwym do rozpoznania 

schorzeniem o niejasnej przyczynie.

schorzeniem o niejasnej przyczynie.

 

 

Rozpoczyna się zazwyczaj silnym bólem, 

Rozpoczyna się zazwyczaj silnym bólem, 

narastającym w ciągu godzin czy dni, 

narastającym w ciągu godzin czy dni, 

zlokalizowanym w okolicy barku i 

zlokalizowanym w okolicy barku i 

promieniującym wzdłuż ramienia. Po kilku 

promieniującym wzdłuż ramienia. Po kilku 

dniach rozwija się postępujące osłabienie 

dniach rozwija się postępujące osłabienie 

danej kończyny z niewielkimi tylko 

danej kończyny z niewielkimi tylko 

zaburzeniami czucia; następnie dochodzi 

zaburzeniami czucia; następnie dochodzi 

do zaniku mięśni. 

do zaniku mięśni. 

background image

Przebieg nerwów 

Przebieg nerwów 

kończyny górnej

kończyny górnej

 

 

człowieka

człowieka

background image

Objawy:

Objawy:

Uszkodzenie nerwu łokciowego daje 

Uszkodzenie nerwu łokciowego daje 

objawy czuciowe, ruchowe lub też 

objawy czuciowe, ruchowe lub też 

mieszane. Ból jest częsty w zespole 

mieszane. Ból jest częsty w zespole 

kanału łokciowego oraz w urazach 

kanału łokciowego oraz w urazach 

łokcia. Objawy czuciowe to drętwienie 

łokcia. Objawy czuciowe to drętwienie 

i mrowienie palców serdecznego oraz 

i mrowienie palców serdecznego oraz 

małego, a także niekiedy łokciowego 

małego, a także niekiedy łokciowego 

brzegu dłoni. W przypadku 

brzegu dłoni. W przypadku 

uszkodzenia w okolicy nadgarstka lub 

uszkodzenia w okolicy nadgarstka lub 

ręki nie ma zaburzeń czucia. 

ręki nie ma zaburzeń czucia. 

background image

Objawy:

Objawy:

Najbardziej charakterystyczne objawy to 

Najbardziej charakterystyczne objawy to 

osłabienie prostowania w stawie 

osłabienie prostowania w stawie 

nadgarstkowym i w stawach śródręczno-

nadgarstkowym i w stawach śródręczno-

paliczkowych palców i kciuka, z towarzyszącym 

paliczkowych palców i kciuka, z towarzyszącym 

zanikiem mięśni zginaczy zlokalizowanych na 

zanikiem mięśni zginaczy zlokalizowanych na 

przedramieniu. 

przedramieniu. 

Zwykle jest osłabiony także mięsień ramienno-

Zwykle jest osłabiony także mięsień ramienno-

promieniowy, co powoduje upośledzenie 

promieniowy, co powoduje upośledzenie 

odruchu z mięśnia nawracacza i utrudnienie 

odruchu z mięśnia nawracacza i utrudnienie 

zaginania w stawie łokciowym w pozycji 

zaginania w stawie łokciowym w pozycji 

półodwróconej. Zdarza się rzadko drętwienie i 

półodwróconej. Zdarza się rzadko drętwienie i 

mrowienie grzbietowej powierzchni ręki. 

mrowienie grzbietowej powierzchni ręki. 

background image

W leczeniu stosuje się szynę 

W leczeniu stosuje się szynę 

zakładaną bezpośrednio na staw 

zakładaną bezpośrednio na staw 

nadgarstkowy. Ma ona na celu 

nadgarstkowy. Ma ona na celu 

uniknięcie zniekształcenia tego 

uniknięcie zniekształcenia tego 

stawu, a zarazem pozwala na 

stawu, a zarazem pozwala na 

prawidłowe funkcjonowanie palców 

prawidłowe funkcjonowanie palców 

do czasu powrotu czynności nerwu 

do czasu powrotu czynności nerwu 

promieniowego. 

promieniowego. 

Pozycja "opadającej ręki" jest bardzo 

Pozycja "opadającej ręki" jest bardzo 

niekorzystna ze względu na 

niekorzystna ze względu na 

upośledzenie działania mięśni 

upośledzenie działania mięśni 

międzykostnych. Wczesne uwolnienie 

międzykostnych. Wczesne uwolnienie 

od ucisku nerwu promieniowego daje 

od ucisku nerwu promieniowego daje 

korzystny rezultat. 

korzystny rezultat. 

background image

Najlepiej zaobserwować podczas próby 

Najlepiej zaobserwować podczas próby 

zaciskania pięści, gdyż najbardziej upośledzone 

zaciskania pięści, gdyż najbardziej upośledzone 

jest zginanie kciuka i palców II i częściowo III. 

jest zginanie kciuka i palców II i częściowo III. 

Stan taki, gdy zgięte są tylko palce IV i V 

Stan taki, gdy zgięte są tylko palce IV i V 

nazywamy 

nazywamy 

ręką błogosławiącą

ręką błogosławiącą

. Po pewnym 

. Po pewnym 

czasie do objawów dołącza się spowodowana 

czasie do objawów dołącza się spowodowana 

zanikiem mięśni kłębu kciuka tzw. 

zanikiem mięśni kłębu kciuka tzw. 

Ręka małpia

Ręka małpia

, kiedy to odwiedziony palec I i wyprostowany II 

, kiedy to odwiedziony palec I i wyprostowany II 

znajdują się w jednej płaszczyźnie, przez co 

znajdują się w jednej płaszczyźnie, przez co 

kciuk przypomina kciuk małpy.

kciuk przypomina kciuk małpy.

Porażenie nerwu 

Porażenie nerwu 

pośrodkowego:

pośrodkowego:

background image

Rehabilitacja:

Rehabilitacja:

Po tym okresie wdrażamy leczenie 

Po tym okresie wdrażamy leczenie 

usprawniające - ćwiczenia bierne i 

usprawniające - ćwiczenia bierne i 

czynne, zabiegi fizykoterapeutyczne takie 

czynne, zabiegi fizykoterapeutyczne takie 

jak: masaże, kąpiele, stymulacje 

jak: masaże, kąpiele, stymulacje 

elektryczne a przede wszystkim terapię 

elektryczne a przede wszystkim terapię 

cieplną, która przyspiesza reinerwację. 

cieplną, która przyspiesza reinerwację. 

Zalecamy pacjentom stosowanie stałego 

Zalecamy pacjentom stosowanie stałego 

ocieplania operowanej kończyny przy 

ocieplania operowanej kończyny przy 

pomocy rękawic futrzanych, muf z wełny, 

pomocy rękawic futrzanych, muf z wełny, 

futra itp. 

futra itp. 

background image
background image

Zespół kanału nadgarstka

Zespół kanału nadgarstka

 (cieśń 

 (cieśń 

kanału nadgarstka) - grupa objawów 

kanału nadgarstka) - grupa objawów 

chorobowych z powodu przewlekłego 

chorobowych z powodu przewlekłego 

nacisku nerwu pośrodkowego w 

nacisku nerwu pośrodkowego w 

obrębie tkanek nadgarstka. 

obrębie tkanek nadgarstka. 

background image

Objawy choroby:

Objawy choroby:

 

 

cierpnięcie, mrowienie palców I–III (kciuk, 

cierpnięcie, mrowienie palców I–III (kciuk, 

palec wskazujący i środkowy) najczęściej 

palec wskazujący i środkowy) najczęściej 

po długim bezruchu (np. podczas snu); 

po długim bezruchu (np. podczas snu); 

nasilanie się bólu i cierpnięcia palców w 

nasilanie się bólu i cierpnięcia palców w 

ciągu dnia po długotrwałym przebywaniu 

ciągu dnia po długotrwałym przebywaniu 

w wymuszonej pozycji ręki (jazda na 

w wymuszonej pozycji ręki (jazda na 

rowerze, chodzenie o kulach, ale także 

rowerze, chodzenie o kulach, ale także 

przy intensywnej pracy w przymusowych, 

przy intensywnej pracy w przymusowych, 

niewygodnych pozycjach ręki);

niewygodnych pozycjach ręki);

 

 

brak czucia opuszków palców I-III; 

brak czucia opuszków palców I-III; 

brak precyzji – przedmioty wypadają z rąk. 

brak precyzji – przedmioty wypadają z rąk. 

background image

Późniejsza a pełna faza choroby to 

Późniejsza a pełna faza choroby to 

zaniki mięśni kłębu kciuka, który 

zaniki mięśni kłębu kciuka, który 

ustawia się w płaszczyźnie dłoni, a 

ustawia się w płaszczyźnie dłoni, a 

efekt ten nazywany jest „ręką 

efekt ten nazywany jest „ręką 

małpią”. 

małpią”. 

background image

Leczenie - 

Leczenie - 

wstrzyknięcie 

wstrzyknięcie 

kortykosteroid

kortykosteroid

u do 

u do 

nadgarstka.

nadgarstka.

Czasami w 

Czasami w 

celu 

celu 

zmniejszenia 

zmniejszenia 

ucisku na nerw 

ucisku na nerw 

stosuje się 

stosuje się 

szynę.

szynę.

 

 

background image

A. Położenie nerwu pośrodkowego pod 

A. Położenie nerwu pośrodkowego pod 

troczkiem zginaczy

troczkiem zginaczy

B. Stan po przecięciu troczka 

B. Stan po przecięciu troczka 

background image

Uszkodzenia nerwów 

Uszkodzenia nerwów 

kończyny dolnej

kończyny dolnej

 

 

background image

Neuropatia nerwu 

Neuropatia nerwu 

kulszowego

kulszowego

    

    

Przyczyny uszkodzenia:

Przyczyny uszkodzenia:

uraz; 

uraz; 

ucisk zewnętrzny; 

ucisk zewnętrzny; 

zastrzyki domięśniowe wykonywane w 

zastrzyki domięśniowe wykonywane w 

nieodpowiednim miejscu; 

nieodpowiednim miejscu; 

guzy i tętniaki w obrębie miednicy; 

guzy i tętniaki w obrębie miednicy; 

ucisk przez ciężarną macicę, uraz podczas 

ucisk przez ciężarną macicę, uraz podczas 

powikłanego porodu; 

powikłanego porodu; 

złamanie kości udowej oraz kości miednicy. 

złamanie kości udowej oraz kości miednicy. 

background image

Objawy:

Objawy:

Uszkodzenie nerwu objawia się 

Uszkodzenie nerwu objawia się 

osłabieniem i zanikiem zginaczy stawu 

osłabieniem i zanikiem zginaczy stawu 

kolanowego oraz wszystkich mięśni 

kolanowego oraz wszystkich mięśni 

poniżej stawu kolanowego. Odruch 

poniżej stawu kolanowego. Odruch 

skokowy jest zniesiony. Upośledzenie 

skokowy jest zniesiony. Upośledzenie 

czucia obejmuje całą stopę ( z 

czucia obejmuje całą stopę ( z 

wyjątkiem okolicy kostki przyśrodkowej) 

wyjątkiem okolicy kostki przyśrodkowej) 

oraz obszar boczno-tylny podudzia. 

oraz obszar boczno-tylny podudzia. 

background image

Neuropatia nerwu 

Neuropatia nerwu 

strzałkowego 

strzałkowego 

Przyczyny uszkodzenia:

Przyczyny uszkodzenia:

 

 

uraz drążący; 

uraz drążący; 

złamanie z przemieszczeniem kości; 

złamanie z przemieszczeniem kości; 

uraz lub ucisk (długie przebywanie w 

uraz lub ucisk (długie przebywanie w 

pozycji leżącej, kucznej lub klęczącej; 

pozycji leżącej, kucznej lub klęczącej; 

opatrunek gipsowy kończyny dolnej; 

opatrunek gipsowy kończyny dolnej; 

torbiel podkolanowa

torbiel podkolanowa

background image

Objawy:

Objawy:

Obserwuje się osłabienie i zanik mięśni 

Obserwuje się osłabienie i zanik mięśni 

grupy strzałkowej, co powoduje 

grupy strzałkowej, co powoduje 

upośledzenie nawracania stopy, oraz 

upośledzenie nawracania stopy, oraz 

mięśni grupy przedniej piszczeli, 

mięśni grupy przedniej piszczeli, 

objawiające osłabieniem zginania 

objawiające osłabieniem zginania 

grzbietowego stopy i palców. 

grzbietowego stopy i palców. 

Upośledzenie czucia jest zwykle 

Upośledzenie czucia jest zwykle 

niewielkie w okolicy bocznej podudzia. W 

niewielkie w okolicy bocznej podudzia. W 

przypadku porażeń z ucisku powrót 

przypadku porażeń z ucisku powrót 

czynności nerwu następuje zwykle w 

czynności nerwu następuje zwykle w 

ciągu kilku tygodni lub miesięcy. 

ciągu kilku tygodni lub miesięcy. 

background image

Neuropatia nerwu 

Neuropatia nerwu 

piszczelowego

piszczelowego

Schorzenie występujące w przebiegu 

Schorzenie występujące w przebiegu 

zespołu ciasnoty kanału stępu jest 

zespołu ciasnoty kanału stępu jest 

częstą przyczyną niewyjaśnionych 

częstą przyczyną niewyjaśnionych 

dolegliwości ze strony stopy 

dolegliwości ze strony stopy 

background image

Objawy:

Objawy:

Choroba objawia się piekącym bólem 

Choroba objawia się piekącym bólem 

na podeszwowej powierzchni stopy, 

na podeszwowej powierzchni stopy, 

nierzadko promieniującym na 

nierzadko promieniującym na 

przyśrodkową powierzchnię łydki. 

przyśrodkową powierzchnię łydki. 

Odpoczynek zazwyczaj powoduje 

Odpoczynek zazwyczaj powoduje 

ustąpienie dolegliwości. Objawy 

ustąpienie dolegliwości. Objawy 

neuropatii np.: w przypadkach 

neuropatii np.: w przypadkach 

urazowych stopniowo narastają w 

urazowych stopniowo narastają w 

miarę upływu czasu od wypadku. 

miarę upływu czasu od wypadku. 

background image

Leczenie:

Leczenie:

Stosuje się różnorodne leczenie 

Stosuje się różnorodne leczenie 

zachowawcze; unieruchomienie gipsowe, 

zachowawcze; unieruchomienie gipsowe, 

wkładki ortopedyczne, leki 

wkładki ortopedyczne, leki 

przeciwzapalne i przeciw-obrzękowe, 

przeciwzapalne i przeciw-obrzękowe, 

chociaż jedyną gwarancją wyleczenia 

chociaż jedyną gwarancją wyleczenia 

zapewnia leczenie przyczynowe. Leczenie 

zapewnia leczenie przyczynowe. Leczenie 

operacyjne polega na odbarczeniu 

operacyjne polega na odbarczeniu 

usidlonego nerwu poprzez przecięcie 

usidlonego nerwu poprzez przecięcie 

powięzi troczka i usunięciu ewentualnych 

powięzi troczka i usunięciu ewentualnych 

przyczyn mechanicznych (tj. ganglionu, 

przyczyn mechanicznych (tj. ganglionu, 

wyrośli kostnej itp.).

wyrośli kostnej itp.).

background image

Neuropatia i stopa cukrzycowa

Neuropatia i stopa cukrzycowa

background image

Co to jest neuropatia cukrzycowa 

Co to jest neuropatia cukrzycowa 

obwodowa?

obwodowa?

 

 

W przebiegu cukrzycy może dochodzić do 

W przebiegu cukrzycy może dochodzić do 

różnych powikłań, które są następstwem 

różnych powikłań, które są następstwem 

uszkadzajacego działania wysokiego 

uszkadzajacego działania wysokiego 

stężenia cukru we krwi. Jednym z 

stężenia cukru we krwi. Jednym z 

popularniejszych powikłań jest uszkodzenie 

popularniejszych powikłań jest uszkodzenie 

nerwów - neuropatia cukrzycowa 

nerwów - neuropatia cukrzycowa 

obwodowa. Najczęściej zmiany występują 

obwodowa. Najczęściej zmiany występują 

na kończynach. 

na kończynach. 

background image

Drętwienia i mrowienia 

Drętwienia i mrowienia 

kończyn                           

kończyn                           

    

    

Uczucie pieczenia            

Uczucie pieczenia            

                                        

                                        

                                        

                                        

   

   

 

 

Bóle stóp i podudzi 

Bóle stóp i podudzi 

(również w spoczynku)

(również w spoczynku)

Kurcze i bóle mięsni

Kurcze i bóle mięsni

Nadwrażliwość na dotyk

Nadwrażliwość na dotyk

Osłabiona wrażliwość na 

Osłabiona wrażliwość na 

temperaturę

temperaturę

background image

Jak można stwierdzić zmiany 

Jak można stwierdzić zmiany 

neuropatyczne?

neuropatyczne?

Pierwsze objawy neuropatii mogą być 

Pierwsze objawy neuropatii mogą być 

niezauważalne dla pacjenta, ale 

niezauważalne dla pacjenta, ale 

można je stwierdzić w badaniu 

można je stwierdzić w badaniu 

lekarskim. Te objawy to: zmniejszenie 

lekarskim. Te objawy to: zmniejszenie 

czucia wibracji, zmniejszenia czucia 

czucia wibracji, zmniejszenia czucia 

dotyku, zmniejszenie czucia bólu i 

dotyku, zmniejszenie czucia bólu i 

temperatury. 

temperatury. 

background image
background image

Skutki nieleczonej neuropatii 

Skutki nieleczonej neuropatii 

cukrzycowej:

cukrzycowej:

Neuropatie czuciowe i autonomiczne mają 

Neuropatie czuciowe i autonomiczne mają 

przebieg postępujący, ale o bardzo 

przebieg postępujący, ale o bardzo 

zróżnicowanych objawach, które pogarszają 

zróżnicowanych objawach, które pogarszają 

jakość życia pacjenta. W wyniku zmian 

jakość życia pacjenta. W wyniku zmian 

neuropatycznych w układzie nerwowym 

neuropatycznych w układzie nerwowym 

obwodowym występują zespoły bólowe, ale 

obwodowym występują zespoły bólowe, ale 

głównie zaniki czucia i zniekształcenia stóp. 

głównie zaniki czucia i zniekształcenia stóp. 

Jedną z najpoważniejszych konsekwencją 

Jedną z najpoważniejszych konsekwencją 

nie leczonej neuropatii obwodowej jest 

nie leczonej neuropatii obwodowej jest 

zespół stopy cukrzycowej. 

zespół stopy cukrzycowej. 

background image
background image
background image

Dbać o czystość stóp i prawidłową 

Dbać o czystość stóp i prawidłową 

wilgotność                                       

wilgotność                                       

   

   

Skarpety z naturalnych włókien

Skarpety z naturalnych włókien

     

     

                                                

                                                

Właściwe obuwie, nieco większe i 

Właściwe obuwie, nieco większe i 

często z wkładką

często z wkładką

Stopy należy co dzień oglądać i w 

Stopy należy co dzień oglądać i w 

razie zmian opatrzyć i udać się do 

razie zmian opatrzyć i udać się do 

lekarza                                            

lekarza                                            

                

                

Pielęgnacja paznokci                       

Pielęgnacja paznokci                       

  

  

Natłuszczać suchą skórę stóp         

Natłuszczać suchą skórę stóp         

                                             

                                             


Document Outline