METODY ORAZ TECHNIKI TWORZENIA I OCENY PROJEKTÓW SOCJALNYCH

PRACA SOCJALNA

jako nauka społeczna

•PRAKTYCZNA:

bada rzeczywistość po to, aby ją oceniać i zmieniać

analizuje działania ukierunkowane na zmianę rzeczywistości

dostarcza wiedzy do prowadzenia działalności praktycznej
•INTERDYSCYPLINARNA, tzn. wywodzi się i czerpie
z wielu dyscyplin naukowych: pedagogika społeczna,
socjologia, psychologia, aksjologia etc.

PRACA SOCJALNA

– dwa znaczenia:

I. nauka społeczna
II. działalność praktyczna

PRACA SOCJALNA

jako działalność praktyczna

• CELOWA i ZORGANIZOWANA działalność praktyczna

prowadzona przez profesjonalistów (czyli działalność
zawodowa) na rzecz poprawy sytuacji osób (rodzin, grup,
społeczności) znajdujących się w trudnej sytuacji, które nie
są w stanie przezwyciężyć jej w oparciu o własne zasoby
(np. takie, jak: motywacja, wiedza, umiejętności, stan
zdrowia, sieć wsparcia społecznego, środki materialne,
uprawnienia)

• działalność METODYCZNA, czyli PROFESJONALNA

i ŚWIADOMA, nastawiona na pozytywną zmianę sytuacji
osób, grup i środowisk oraz ściśle powiązana z realizacją
zadań pomocy społecznej

• działalność obejmuje CYKL DZIAŁAŃ

CYKL DZIAŁAŃ

(proces); działań

spójnych, połączonych związkami przyczynowo-skutkowymi

PROJEKT SOCJALNY

• jedno z wielu narzędzi, którym posługuje się pracownik socjalny

po to, aby zwiększyć sprawność (skuteczność, efektywność)
swoich działań na rzecz poprawy sytuacji (zaspokajania potrzeb,
rozwiązywania problemów, etc.) osób, rodzin, grup i społeczności
lokalnej, które znajdują się czasowo lub trwale w trudnej sytuacji
życiowej.

• metodyczny model działania

w obszarze pracy socjalnej;

opracowanie założeń programowo-realizacyjnych oczekiwanych
zmian, opartych na podejściu systemowym oraz wstępnej ocenie
ich aplikacji

• zespół celów skoordynowanych ze względu na cel nadrzędny
• system wielu interwencji, które przebiegają etapowo i są ze

sobą powiązane

• dokument zawierający opis celów i środków działania

pracownika socjalnego

ASPEKTY PROJEKTU SOCJALNEGO

Interdyscyplinarny charakter pracy socjalnej 

różne aspekty projektu socjalnego , czyli teoretyczne
odniesienia, które mogą ukierunkować proces pomocy):

• socjologiczny:

projekt nastawiony na pobudzanie inicjatyw

i aktywności osób i środowisk z uwzględnieniem wiedzy
o procesach społecznych

• psychologiczny

: projekt nastawiony na wzmocnienie

podmiotowości i autonomii osób z uwzględnieniem jej
przekonań, emocji, zachowań, oczekiwań, predyspozycji, etc.

• pedagogiczny:

projekt nastawiony na odkrywanie i

uruchamianie potencjału tkwiącego w osobie korzystającej z
pomocy, która jest traktowania jako aktywny podmiot
wprowadzanych zmian.

Ewa Kantowicz, Założenia projektu socjalnego i próby jego aplikacji, w: A. Niesporek, K. Wódz, Praca socjalna w
Polsce, Katowice 1999, str. 193

FUNKCJE PROJEKTU (1)

1. antycypacyjna
2. edukacyjna
3. społeczna (integracyjna)

• Ad. 1. funkcja

ANTYCYPACYJNA



wymaga umiejętności przewidywanie działań oraz ich

następstw (rezultatów) oraz samoświadomości w ocenie swojego
działania



sprzyja racjonalizacji postępowania, czyli podejmowanie

działania po uprzednim namyśle , po rozważeniu wszystkich
okoliczności i wykorzystując wiedzę nabytą w procesie kształcenia
(działanie profesjonalne)

„Traktat o dobrej robocie” T. Kotarbiński (prakseologia)



umożliwia realizowanie promocyjnego modelu pracy socjalnej,

tj. nastawionego na wprowadzanie zmian (a nie adaptacyjnego)

FUNKCJE PROJEKTU (2)

• Ad. 2. funkcja

EDUKACYJNA



uczenie się projektowania sprzyja kształceniu u pracownika socjalnego odpowiednich

dyspozycji : uważny, nastawiony na adresata jego działań, otwarty na zmianę, elastyczny w
myśleniu i działaniu, potrafi podejmować trafne decyzje, skuteczny w działaniu i efektywny



adresat działań, który uczestniczy w procesie projektowania

i realizacji projektu podnosi swoje kompetencje

• Ad. 3. funkcja

SPOŁECZNA (

INTEGRACYJNA)



projekt to cykl działań, a tworzenie i realizowanie projektu

jest proces  projekt dynamizuje społeczność, sprzyja integracji

i koordynacji podmiotów działających oraz może oddziaływać terapeutycznie.

Marynowska-Hetka E., Piekarski J., Wokół problemów działania społecznego, Warszawa 1996,

str. 177 i następne

Marynowska-Hetka E., Piekarski J., Wokół problemów działania społecznego, Warszawa 1996, str. 177 i następne

RODZAJE PROJEKTÓW SOCJALNYCH

 INDYWIDUALNE

odnoszą się do jednostek i stosowane są w indywidualnym toku

prowadzenia przypadku, czasem jako uzupełnienie umowy (kontraktu
socjalnego) z podopiecznym;

 GRUPOWE

skierowane są do grupy lub większej zbiorowości odbiorców;

 INSTYTUCJONALNE

odnoszą się do placówek i zmierzają do:
1) powstania placówki lub
2) modyfikacji jej funkcjonowania – projekt

PEDAGOGICZNY,

zawiera analizę funkcjonowania placówki i propozycje zmian
sformułowane w wyniku dyskusji i negocjacji przez pracowników
i użytkowników

ELEMENTY PROJEKTU SOCJALNEGO

Tytuł projektu, Wnioskodawca

Adresat projektu (indywidualny, grupowy, instytucjonalny)

Analiza problemu (przyczyny i skutki problemu)

Określenie celów (cel główny i cele szczegółowe)

Działania (wraz z harmonogramem)

Planowane efekty

Etapy realizacji projektu

Źródła finansowania

DIAGNOZA WSTĘPNA

(JAK JEST?):

1. Opis stanu faktycznego
2. Ocena stanu faktycznego
3. Konkluzja

DIAGNOZA WŁAŚCIWA

= PROGNOZA (JAK BYĆ POWINNO?)

4. Tłumaczenie, czyli przyczyny

istniejącego stanu faktycznego

WSTĘPNE POSTĘPOWANIE PROJEKTUJĄCE

5. Postulowany stan rzeczy: cele

6. Hipoteza, tj. przypuszczenie dot. związku między

przyczyną stanu faktycznego (4)

a skutkami działań (9)

POSTĘPOWANIE

PROJEKTUJĄCE WŁAŚCIWE

7. Projektowanie: propozycje działań:

PROJEKT (dokument)

8. Realizacja działań

9. Sprawdzanie: cele a skutki działania

10. Ocena skutków działania

(rezultatów)

ADAM PODGÓRECKI

TOK POSTĘPOWANIA CELOWOŚCIOWEGO

PROJEKT SOCJALNY (cykl działań)

KLASYCZNY MODEL

BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (1)

CZĘŚĆ DIAGNOSTYCZNA:
(1) Diagnoza potrzeb i problemów społecznych, w tym:

 charakterystyka istniejących problemów, czyli opis i

ocena istniejącego stanu faktycznego (jak jest?)

 wskazanie przyczyn istniejących problemów społecznych

(tłumaczenie)

(2) Diagnoza zasobów , które można i należy wykorzystać do

rozwiązania zdiagnozowanych uprzednio problemów
społecznych, czyli prowadzenia działań naprawczych
(projektujących lub reformujących) lub profilaktycznych, w
tym zasobów:

 zasoby ludzkie (na kogo możemy liczyć?)
 zasoby infrastrukturalne
 zasoby finansowe

KLASYCZNY MODEL

BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (2)

CZĘŚĆ PROJEKTUJĄCA
• wskazanie adresatów projektu – krótka charakterystyka podmiotu,

który jest adresatem działań; jego możliwości, potrzeb i problemów

• czas i miejsce realizacji projektu: w jakim okresie będzie

realizowany?

• jasno określone cele główne (priorytety) oraz cele szczegółowe

(cząstkowe), które są tym bardziej precyzyjne, im bardziej dokładnie
zostaną przeanalizowane przyczyny i cechy problemów oraz im
bardziej trafna charakterystyka środowiska



Cele dotyczą postulowanego stanu rzeczy (przyszłego i

pożądanego) i wyznaczają kierunki działania



Cele są formułowane za pomocą określeń, które wskazują

zmianę, do której dążymy, np. poprawa, zwiększenie, wzrost,
rozszerzenie, wyeliminowanie, ograniczenie, wzmocnienie i
utrwalenie, kształtowanie, spadek, etc.



Cele szczegółowe muszą być konkretne, mierzalne,

akceptowane, realistyczne, określone w czasie.

KLASYCZNY MODEL

BUDOWANIA PROJEKTU SOCJALNEGO (3)

• działania – szereg rozwiązań praktycznych służących rozwiązaniu

trudnej sytuacji / podniesieniu efektywności instytucji

 zaplanowane rozwiązania przewidują uruchomienie istniejących

sił i środków oraz nowych działań, np. terapeutycznych,
resocjalizacyjnych, korekcyjnych, kompensacyjnych, kontrolnych, etc.,
w oparciu o które przewiduje się poprawę sytuacji osób

 należy wskazać podmiot odpowiedzialny za realizację danego

działania (osoba/funkcja, np. kierownik szkoły, pracownik socjalny,
etc.); w przypadku projektów realizowanych we współpracy z inną
instytucją/organizacją należy wskazać podmioty odpowiedzialne za
poszczególne działania.

• działania są zaplanowane w czasie – harmonogram
• oczekiwane rezultaty działań opisane za pomocą wskaźników
• budżet projektu: źródła finansowania oraz kwoty na realizację działań
• monitorowanie i ewaluacja projektu: źródła danych, koncepcja,

narzędzia

PROJEKT-

DEFINICJE

„Projekt:

Najmniejsza dająca się wydzielić jednostka

stanowiąca przedmiot pomocy”

Słownik terminologiczny dla uzupełnienia programu RZL

Projekt jest przedsięwzięciem, które ma początek i
koniec.

Jest to proces zaplanowany i kontrolowany, ma
doprowadzić
do pozytywnego skutku i tworzy nową jakość.

Projekt zawsze wprowadza zmianę.

 Projekt musi być zgodny z celami organizacji

aplikującej

 Projekt musi odpowiadać na zidentyfikowane

i udokumentowane potrzeby

 Projekt musi wskazywać ściśle określoną grupę

odbiorców (beneficjentów ostatecznych)

 Projekt musi mieć jasno określone, realne cele,

sposoby ich realizacji oraz efekty

 Koszty projektu muszą być powiązane

z przedsięwzięciem i być oszacowane na
podstawie cen rynkowych

PROJEKT

Pamiętaj że ...

PROJEKT:

Pamiętaj że ...

ADEKWATNY

do problemu

WYKONALNY

przez zespół projektowy w danym czasie i
miejscu

TRWAŁY

o trwałych rezultatach, dający się
kontynuować

 DLACZEGO należy zrealizować projekt - jakie są problemy

społeczne, ekonomiczne, na które odpowiada projekt ?

 PO CO realizować projekt – jaką zmianę chcemy osiągnąć?
 JAK projekt  będzie realizowany?
 KTO powinien być zaangażowany w realizację projektu?
 KIEDY projekt będzie realizowany?
 ILE projekt będzie kosztował?
 CO zostanie zmienione po zakończeniu projektu?
 JAKIE CZYNNIKI   mogą mieć wpływ na rezultat projektu?
 JAKIE są pozostałe ryzyka?

PROJEKT – KLUCZOWE PYTANIA

- Project

- Cycle

– Management

Inaczej

-Zarządzanie

-Cyklem

- Projektu

PCM

to metodologia zarządzania

cyklem projektu,

która posiada

usystematyzowaną strukturę

Zarządzanie cyklem projektu

Programowan
ie

Ewaluacja

Wdrożenie

Identyfikacja

Formułowanie

Finansowanie

Programowan
ie

Finansowanie

Identyfikacja

Formułowanie

Ewaluacja

Wdrożenie

Zarządzanie cyklem projektu

- analiza sytuacji

- przegląd

wskaźników

społeczno-ekonomicznych

- analiza

dostępnych

źródeł

finansowania

- określenie i uzgodnienie celów,

- ustalenie i uzgodnienie

zasad

współpracy,

- identyfikacja problemów,

przeszkód i sprzyjających
uwarunkowań

Zarządzanie cyklem projektu

Ważne środowiska:

• ci, którzy mogą się zaangażować

w rozwiązanie problemu

• ci, którzy skorzystają z tego,

że problem będzie rozwiązany

Programowanie

Finansowanie

Identyfikacj
a

Formułowanie

Ewaluacja

Wdrożenie

- zgłaszanie pomysłów

dotyczących rozwiązania
problemów,

- analiza różnych możliwości

działania

- ocena słuszności

proponowanych rozwiązań,

- wskazanie pomysłów do

rozpatrzenia w fazie
formułowania projektu,

- konsultacje z beneficjentami

ostatecznymi

Zarządzanie cyklem projektu

- identyfikacja problemów, na

które napotykają potencjalni
beneficjenci,

Programowanie

Finansowanie

Identyfikacja

Formułowa
nie

Ewaluacja

Wdrożenie

- przeprowadzana jest analiza

wykonalności projektu oraz
ocenia się trwałość
projektowanych rezultatów

(czy

projekt przyniesie beneficjentom
długotrwałe korzyści

)

- beneficjenci i inni uczestnicy

biorą udział w precyzowaniu
szczegółów projektowanego
przedsięwzięcia

Zarządzanie cyklem projektu

- wybrane pomysły są

przekształcane w plany
projektów,

- na podstawie tej analizy

podejmuje się decyzję, czy
należy przygotować formalną
propozycję finansowania i
poszukiwać środków na
sfinansowanie projektu

Programowanie

Finansowan
ie

Identyfikacja

Formułowanie

Ewaluacja

Wdrożenie

- podejmuje się decyzję o

sfinansowaniu projektu i ustala
reguły jego realizacji,

- wniosek jest rozpatrywany

przez odpowiednie instytucje

Zarządzanie cyklem projektu

- przygotowuje się wniosek o

sfinansowanie projektu

(jakie znasz możliwe źródła?)

Programowanie

Finansowanie

Identyfikacja

Formułowanie

Ewaluacja

Wdrożenie

- w razie konieczności projekt jest

zmodyfikowany stosownie do
zmian, które nastąpiły od czasu
jego przygotowania

- wszelkie działania w ramach

projektu są oceniane pod
względem zgodności z planem
(monitoring), co umożliwia
sprawdzenie, czy pozwolą one na
osiągnięcie zakładanych celów

Zarządzanie cyklem projektu

- realizowane są poszczególne

działania w ramach projektu,

Programowanie

Finansowanie

Identyfikacja

Formułowanie

Ewaluacja

Wdrożenie

- ewaluacja zazwyczaj ma

miejsce
po zakończeniu realizacji
projektu

Zarządzanie cyklem projektu

- ocenia się rezultaty projektu

Zarządzanie cyklem projektu

Analiza problemów

1. Identyfikacja środowisk, które odczują efekty

realizacji projektu

• Przeprowadzane są konsultacje z

przedstawicielami konkretnych środowisk w fazie
analizy sytuacji, są oni zapraszani do
uczestnictwa w fazie planowania

Zarządzanie cyklem projektu

Analiza problemów

2. Identyfikacja najważniejszych problemów, które

dotyczą potencjalnych beneficjentów projektu

- Jeśli nie jest ani przyczyną, ani skutkiem, pozostaje na

tym samym poziomie (wówczas może prowadzić do
odrębnego projektu)

- Jeśli problem jest przyczyną, umieszczamy go poniżej

- Jeśli problem jest skutkiem, umieszczamy go powyżej

RÓŻNICA MIĘDZY GRUPĄ

DOCELOWĄ

W PROJEKCIE WŁASNYM A UE

Projekt własny
• Duża autonomia

w wyborze celów i

metod ich osiągania

• Znane procedury

• Inne podejście do

kwestii wskaźników

Projekt UE
• Program UE określa cele w

stosunku do konkretnej

grupy

• Metody ich osiągania –

zakres wsparcia, koszty

kwalifikowane

• Nowe procedury

przygotowania wniosku, jego

zatwierdzania i

monitoringu/oceny

• Wprowadza wskaźniki

efektywności projektu

WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ

PROJEKTU

•

Identyfikacja potrzeb – istnieje już duża wiedza

analityczna na temat grup problemowych na

rynku pracy. Celem identyfikacji jest odpowiedź

na pytania:

1. Jak przełożyć znane nam fakty na język

wymagań programu UE?

2. Czy mamy wystarczająco dużo informacji o

wartości operacyjnej dla realizacji punktu 1?

•

Efekt:

krótka

lista

potencjalnych

grup

docelowych i działań, które nas interesują

(zakresu wsparcia i kosztów kwalifikowanych).

• Czy mamy wystarczającą bazę danych o

grupach problemowych?

• Czy istnieją sprawne kanały komunikacji z

potencjalnymi odbiorcami działań projektów UE
na poziomie lokalnym?

• Czy

mamy

wystarczającą

wiedze

potencjalnych partnerach do realizacji projektu
– kwestia ważna w kontekście ewentualnego
wspólnej realizacji zadań i podziału kosztów?

WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ

PROJEKTU

- KLUCZOWE PYTANIA

•

Wybór grup docelowych poprzez:

1. Analizę możliwych wariantów pod kątem

weryfikacji osiągnięcia celów/wskaźników.

2. Analizę struktury kosztów różnych wariantów

pod kątem własnej sytuacji finansowej.

3. Ocenę zadań danej instytucji w przyszłości w

kontekście nabycia nowych umiejętności i
budowania wizerunku instytucji.

4. Kwestię wyboru ewentualnych partnerów – czy

tylko

współpraca

jednorazowa

czy

też

strategiczna?

WYBÓR GRUPY DOCELOWEJ

PROJEKTU

problem (negatywny obraz)

skutki

przyczyny

DRZEWO PROBLEMÓW

• Interesariuszy projektu dzielimy na:

–

A. Bezpośrednich i pośrednich

–

B. Pozytywnych i negatywnych

Przykład 1: Beneficjent i jego partnerzy są

interesariuszami bezpośrednimi (osobiście uczestniczą

w realizacji projektu)

i pozytywnymi (zależy im na dobrej realizacji projektu)

Przykład 2: Rodziny osób niepełnosprawnych (pośrednio

korzystają na realizacji projektu), mogą być negatywni

(jeśli będą zniechęcać swoich bliskich do udziału w

projekcie).

ANALIZA INTERESARIUSZY

Analiza SWOT

projektu

SWOT to analiza, której nazwa pochodzi od
angielskiego skrótowca oznaczającego:

– silne strony

– słabe strony

– szanse i możliwości

– zagrożenia w realizacji

Projekt „Nowy zawód – nowe możliwości”, finansowany ze środków Europejskiego Funduszu

Społecznego i budżetu państwa

w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki 2007-2013, realizowany jest przez partnerstwo

firmy

INWESTOR – Usługi Szkoleniowe Ewa Pawlak i Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej

Silne strony projektu

Słabe strony

projektu

Szanse i możliwości

sprawnej realizacji

projektu

Zagrożenia w

realizacji projektu

Czynniki

pozytywne

Czynniki negatywne

Analiza SWOT

projektu

Czynniki wewnętrzne

Czynniki zewnętrzne

Zarządzanie cyklem projektu

Analiza celów

PROBLEM

CEL

Analiza celów polega na przekształceniu

negatywnej rzeczywistości (problemy, z

którymi borykają się beneficjenci

ostateczni) w pozytywną wizję ich życia po

zakończeniu projektu.

Cel

główny

• Opisuje korzyści w

dłuższej perspektywie

• Jego osiągnięcie wymaga

zmian systemowych

• Nasz projekt jedynie w

niewielkim stopniu

przyczyni się do

osiągnięcia celu głównego

Cele szczegółowe

• Odnoszą się do

wybranych
problemów

• Są określone poprzez

korzyści, jakie odniosą
beneficjenci w wyniku
skorzystania z usług
oferowanych przez
projekt

Zarządzanie cyklem projektu

– poziomy celów

Działania

• opisują sposób, w

jaki będą
realizowane cele
szczegółowe
projektu

Efekty (rezultaty)

projektu

•opisują rezultaty usług

świadczonych

beneficjentom

ostatecznym

•dotyczą najważniejszych

przyczyn i skutków

problemu, z jakim

borykają się beneficjenci

Zarządzanie cyklem projektu

–

działania i ich rezultaty

• Kryteria wyboru działań

– Kwalifikowalność w ramach posiadanych źródeł

finansowania

– Efektywność kosztowa (najlepsza jakość za

rozsądną cenę)

– Wykonalność przez zespół projektowy

• Uwaga!

Usuwamy działania i ich rezultaty nie spełniające
choćby jednego z powyższych kryteriów

Zarządzanie cyklem
projektu –
analiza strategii działania

Etap 1- wykaz działań

Przedstawione na drzewie celów działania

stanowią krótki wykaz czynności, które
należy wykonać aby zrealizować cele
projektu.

Jest to podstawa do przygotowania schematu

struktury wewnętrznej a następnie
harmonogramu projektu.

Budowa struktury wewnętrznej

projektu

Etap 2 – podział działań na zadania

Sporządź listę zadań dla każdego działania

Uwaga: należy unikać zbyt drobiazgowego podziału

zadań!! Podział należy zakończyć w momencie

gdy do każdego zadania jesteśmy w stanie

oszacować nakłady czasu i zasobów.

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

Etap 3 – określenie kolejności

i współzależności działań

 w jakiej kolejności należy realizować zadania?
 Czy dane działanie jest uzależnione od

rozpoczęcia lub zakończenia innego działania

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

Etap 4 – terminy rozpoczęcia, realizacji

i zakończenia działań

 określenie czasu trwania poszczególnych zadań

Uwaga: nieoszacowanie czasu wynika z zastępujących

przyczyn:

•

pominięcie zasadniczych działań i zadań

•

niedokładne określenie współzależności poszczególnych
zadań

•

pominięcie konkurencyjności zasobów (skierowanie tej samej
osoby do realizacji różnych zadań w tym samym czasie)

•

chęć zrobienia wrażenia obiecywaniem szybkich wyników

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

Etap 5 – podsumowanie harmonogramu

głównych zadań

Po określeniu czasu realizacji poszczególnych

zadań składających się na zasadnicze

działania warto jest przedstawić ogólne

podsumowanie terminu rozpoczęcia, czasu

realizacji i terminu zakończenia głównego

działania.

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

Etap 6 – określenie koniecznej wiedzy

fachowej

i doświadczenia zawodowego

Określenie jaka wiedza potrzebna będzie do

realizacji celów.

Należy sprawdzić czy plan działania jest

możliwy do realizacji przy pomocy

dostępnych zasobów ludzkich.

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

Etap 7 – podział zadań między członków zespołu

Podział zadań łączy się z określeniem

odpowiedzialności członków zespołu za osiągnięcie

kamieni milowych

i musi uwzględniać możliwości i umiejętności

każdego z członków.

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

Etap 8 – szacunkowy nakład czasu każdego

z członków zespołu

Sprawdzenie czy poszczególne zadania

przydzielone członkom zespołu nie nakładają

się na siebie oraz przedstawienie

realistycznych szacunków nakładów czasu

wymaganego dla każdego z zadań.

Budowa struktury

wewnętrznej projektu

• Ścieżka krytyczna to najdłuższa sekwencja

wzajemnie zależnych działań, które prowadzą do
wykonania planu.

• Metoda ta może zostać zastosowana w celu

obliczenia minimalnego czasu realizacji projektu.

• Oparta jest na koncepcji iż pewne działania

zależą od zakończenia innych działań.

• Działania, których nie można rozpocząć przed

zakończeniem innych nazywane są działaniami
sekwencyjnymi

• Pozostałe działania niezależne od innych

nazywane są działaniami równoległymi

Metoda ścieżki krytycznej

Etap 1

• Sporządź wykaz wszystkich działań.
• Znajdź działanie rozpoczynające się

najwcześniej, oszacuj czas jego
realizacji i zbadaj czy zadania
wchodzące w jego skład mają
charakter równoległy czy sekwencyjny

• W przypadku zadań sekwencyjnych

wykaż od czego są uzależnione

Metoda ścieżki krytycznej - etapy

Etap 3

• Wpisz zadania do tabeli – zacznij od

najwcześniejszych terminów rozpoczęcia
zadań
i zaznacz czas realizacji.

• Poszczególne zadania oznaczaj strzałkami

a ich zakończenie kropką

• Powyżej każdej strzałki oznaczającej zadania

wpisz czas potrzebny do jego zakończenia

• Po wpisaniu zadań narysuj linie oznaczające

współzależności

Metoda ścieżki krytycznej - etapy

Etap 4

• Na podstawie harmonogramu zaplanuj

działania
w taki sposób, by działania sekwencyjne
odbywały| się w określonej kolejności

• Działania równoległe zaplanuj tak, by w

miarę możliwości nie kolidowały z
sekwencyjnymi

• Zaplanuj wykorzystanie dostępnych

zasobów, ewentualne opóźnienia, zakłócenia
realizacji, wstrzymanie realizacji projektu.

Metoda ścieżki krytycznej - etapy

Etap 5

• Przedstawienie analizy: stworzenie na

podstawie harmonogramu - wykresu
Gantt’a, gdzie kolumny oznaczają okres
czasu, zadania oznaczone zostały
strzałkami, które kończą się na kropkach.
Długość i miejsce strzałki oznaczają czas
trwania realizacji danego działania.

Metoda ścieżki krytycznej -

etapy

PRZYKŁADOWY WYKRES GANTT’A

(otwarcie ośrodka dziennego pobytu dla dzieci

niepełnosprawnych

)

Budżet

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ1)

z dnia 29 października 2003 r.

w sprawie wzoru oferty realizacji zadania publicznego, ramowego wzoru umowy o

wykonanie zadania publicznego i wzoru sprawozdania z wykonania tego zadania

8 POWODÓW SUKCESU PROJEKTÓW

1. Struktura organizacyjna jest dopasowana do zespołu

zajmującego się projektem.

2. Zespół bierze udział w planowaniu.
3. Zespół jest zaangażowany w przygotowywanie

harmonogramu prac.

4. Zespół jest zaangażowany w tworzenie realistycznych

budżetów.

5. Projekt robi dobry użytek z technik planowania,

a plan nie jest celem samym w sobie.

6. Zespół pracuje zgodnie z procedurami, a nie wbrew nim.
7. Zespół uzgadnia specyficzne i realne cele projektu.
8. Docelowy odbiorca zaangażowany jest w projekt od

samego początku.

8 POWODÓW

NIEPOWODZENIA PROJEKTÓW

1. Brak udziału zespołu w planowaniu.
2. Brak udziału zespołu w rozwiązywaniu

problemów.

3. Nieumiejętność komunikowania się.
4. Nieodpowiednie umiejętności techniczne.
5. Niewystarczające umiejętności administracyjne.
6. Nierealny harmonogram projektu.
7. Niejasne cele projektu
8. Nieodpowiedni zarząd/ ząrzadzanie projektem

to ocena efektów programu, szkolenia,

projektu socjalnego

w trakcie jego

przebiegu.

Monitoring obejmuje m.in.:

• Odbiór projektu przez uczestników
• Badanie satysfakcji uczestników
• Ocenę projektu w kategoriach przydatności,

adekwatności i in.

• Badanie stopnia osiągnięcia zamierzonych celów
• Diagnozowanie mocnych i słabych stron projektu
• Diagnozowanie przyczyn niepowodzeń projektu

MONITORING

RODZAJE MONITORINGU

Monitoring postępu rzeczowego

Monitoring postępu finansowego

Monitoring stopnia osiągnięcia

zakładanych rezultatów

MONITORING POSTĘPU

RZECZOWEGO

Jest to sprawdzanie w określonych
odstępach czasowych, czy projekt jest
realizowany zgodnie
z przyjętym harmonogramem

Przykładowe metody:
Lista obecności,
wywiad,
obserwacja.,
ankieta

MONITORING POSTĘPU

FINANSOWEGO

Jest to sprawdzanie w określonych odstępach
czasowych, czy projekt jest realizowany zgodnie z
przyjętym budżetem, tj czy na poszczególne działania i
zadania wydajemy kwoty zgodne z budżetem i
haromonogramem projektu

Przykładowe metody:
Analiza dokumentów finansowych pod kątem prawidłowości
poniesionych wydatków
Analiza prawidłowości ujęcia wydatków w księgach rachunkowych
Uzgadnianie wydatków projektu zgodnie z harmonogramem
wydatków
Sprawdzanie dokumentów finansowych pod kątem
kwalifikowalności wydatków

MONITORING POSTĘPU

REZULTATÓW

Jest to sprawdzanie w określonych odstępach
czasowych, czy projekt jest realizowany w ten
sposób, aby zaplanowane efekty zostały
osiągnięte

Przykładowe metody:
Testy,
Ankiety,
Obserwacja
Porównanie dokumentów

Monitoring:
stała lub okresowa inspekcja (przegląd) projektu

przez wykonawcę, służąca dostarczeniu oceny,
zidentyfikowaniu trudności, ustaleniu spornych
obszarów, zarekomendowania działań
naprawczych.

Ewaluacja:
szacowanie efektów i wpływu realizacji projektu,

zogniskowane na analizie postępu ku
osiągnięciu celów projektu.

MONITORING I EWALUACJA

Monitoring

Ewaluacja

Systematyczne
zbieranie,
raportowanie i
interpretacja danych.

Opisuje postęp i
efekty.
projektu/programu

Monitoring skupia się
na wskaźnikach
produktu i rezultatu.

Analiza danych
pochodzących z
monitoringu.

2. Porównuje osiągnięte

efekty z założeniami i
celami.

3. Ewaluacja skupia się na

wskaźnikach
oddziaływania.

MONITORING a

EWALUACJA

 diagnozy sytuacji społecznej, w którą program

ingeruje zarówno przed, w trakcie, jak i po
wprowadzeniu programu,

 badania potrzeb,
 obserwacji wprowadzanej zmiany,
 pomocy w realizacji programu (wprowadzanie

korekty),

 diagnozy obszarów sukcesów i niepowodzeń,
 poznania efektów programu w jego wielu

wymiarach,

 oceny efektywności organizacji, instytucji, firmy.

EWALUACJA JEST SKUTECZNYM

NARZĘDZIEM M.IN. DO:

– indywidualny wywiad pogłębiony,
– analiza danych wtórnych,
– obserwacja uczestnicząca,
– wywiady kwestionariuszowe,
– zogniskowane wywiady grupowe,
– ankiety.

PODSTAWOWE METODY EWALUACJI

 Użyteczność

- badanie ewaluacyjne ma dostarczyć

klientowi informacje, które można praktycznie

spożytkować;

 Trafność

- narzędzia badawcze oraz metody będą

dobrane tak aby zostały zebrane właściwe informacje,

a pytania zadane respondentom będą realizowały cele

badawcze;

 Przyzwoitość

- udział badanych musi mieć charakter

dobrowolny, a ich dane personalne nie mogą zostać

ujawnione bez ich zgody;

 Rzetelność

- badanie ewaluacyjne będzie realizowane

zgodnie z obowiązującą metodologią badań. Raport

z badania będzie zawierał informacje adekwatne do

założonych celów badawczych i badanej

rzeczywistości.

STANDARDY EWALUACJI

•

Kontrola efektów i odniesienie ich do wyznaczonych

wcześniej celów

•

Znalezienie najbardziej efektywnych sposobów realizacji

programów

•

Zapewnienie wysokiej jakości działań

•

Pomoc w rozwoju organizacji

•

Racjonalne gospodarowanie środkami

•

Spojrzenie na badany przypadek z punktów widzenia

odbiorców programu, realizatorów, sponsorów, lub innych

osób związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego realizacją

•

Całościowe spojrzenie na badany przypadek, działanie,

organizację

•

Dostosowanie metod badawczych, kryteriów do wymogów

konkretnego przypadku osadzonego w specyficznej

rzeczywistości

•

Uwiarygodnienie działań i instytucji.

KORZYŚCI Z EWALUACJI

ELEMENTY PROJEKTU SOCJALNEGO

1. Tytuł projektu, Wnioskodawca
2. Adresat projektu (indywidualny, grupowy,

instytucjonalny)

3. Analiza problemu (przyczyny i skutki problemu)
4. Określenie celów (cel główny i cele szczegółowe)
5. Działania (wraz z harmonogramem)
6. Planowane efekty
7. Etapy realizacji projektu
8. Źródła finansowania

Document Outline