Higiena w gabinecie 

kosmetycznym. 

Dezynfekcja i sterylizacja.

mgr Joanna Matuszewska

Higiena rąk

• dbałość o dłonie/paznokcie - tak, aby nie 

stanowiły zagrożenia dla klienta 

• zabezpieczenie wszelkich uszkodzeń naskórka 

przed przystąpieniem do pracy (plaster)

• w przypadku sączących się /trudno gojących 

zmian na dłoniach,(jeśli ich zabezpieczenie 

jest niemożliwe)  - unikać kontaktu z klientem 

• zranienia w czasie pracy – przerwać usługę, 

umyć, zdezynfekować, odpowiednio 

zabezpieczyć

• stosowanie rękawic ochronnych

• zdjęcie biżuterii

Właściwa higiena rąk

• mycie rąk 

• higieniczne mycie rąk 

• higieniczna dezynfekcja rąk 

Dzięki higienie rąk redukcje się liczbę drobnoustrojów 

przejściowych (znajdujących się na powierzchni skóry rąk) 

poprzez ich usuniecie lub zabicie. 

Mycie rąk

• użycie zwykłego mydła 
• cel - usunięcie brudu, złuszczającego 

się naskórka oraz drobnoustrojów 
przejściowych znajdujących się na 
powierzchni skóry 

• usunięta tylko flora stała (niewielka 

liczba drobnoustrojów)

Higieniczne mycie rąk

• środek przeznaczony do 

higienicznego mycia rąk

• cel -  uzyskanie statystycznie 

większej redukcji liczby 
drobnoustrojów przejściowych niż 
przy myciu rąk przez 1 minutę 
zwykłym mydłem w płynie 

Higieniczna dezynfekcja rąk

• specjalnie przeznaczone do tego celu preparaty 

(najczęściej alkoholowe) 

• Kolejność – umycie rąk, dokładne wysuszenie rąk, 

dezynfekcja, ew. założenie rękawiczek

• rękawiczki nakładać po całkowitym wyschnięciu 

preparatu

• rękawiczki zakładamy przed procedurami związanymi z 

naruszeniem ciągłości tkanek 

• rękawiczki po użyciu - traktować jak zużyte gaziki i 

waciki, (czyli jak odpady zanieczyszczone krwią lub 

wydzielinami); 

• po zdjęciu rękawic – umyć ręce przy użyciu mydła 

zwykłego lub przeznaczonego do higienicznego mycia 

rąk 

Dezynfekcja, a sterylizacja

Dezynfekcja (odkażanie) 
- niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych np. bakterii, 

grzybów i niektórych wirusów

Dezynfekcję stosujemy wobec wszelkich powierzchni 
i narzędzi, które ani nie uszkadzają skóry, ani z uszkodzoną 
skórą nie miały kontaktu. Dezynfekcji poddajemy także skórę.

Sterylizacja (wyjałowienie)
- niszczenie wszystkich mikroorganizmów (chorobotwórczych i 

niechorobotwórczych) łącznie 

z ich formami przetrwalnikowymi

    Sterylizacji poddajemy narzędzia, które miały kontakt z     

    uszkodzoną skórą 

Dezynfekcja

Dezynfekcja chemiczna 

•zastosowanie środków chemicznych - śr. dezynfekujących 

(alkohole, aldehydy, fenole). 

•należy używać tylko i wyłącznie środków z atestem PZH. 

•stosować wyłącznie zgodnie z ich przeznaczeniem (np. 

środek do dezynfekcji skóry nie może być wykorzystywany do 

odkażania narzędzi czy powierzchni i na odwrót). 

•pilnować terminu ważności

•preparaty mogą być w np. sprayu, lub stosowane po 

rozcieńczeniu w wanienkach dezynfekcyjnych

•Do dezynfekcji mniejszych, lub trudno dostępnych 

powierzchni używa się środków w sprayu. 

Metody fizyczne 

•wysoka temperatura (gotowanie ok.30min.)

Wanienka dezynfekcyjna

•specjalna zamykana wanienka (zamknięcie uniemożliwia odparowywanie 

związku)

•często posiada sito -  pomocne przy wyjmowaniu narzędzi. 

•dezynfekcję wykonujemy poprzez zanurzenie w roztworze odpowiednio 

dobranego środka

•preparat przygotowujemy w stężeniu zalecanym przez producenta

•roztwór wymieniamy codziennie - przechowywany dłużej traci swoje właściwości

•przestrzegamy czasu moczenia narzędzi

•narzędzia muszą być całe zanurzone, w przeciwnym wypadku dezynfekcja jest 

niepełna. 

•narzędzia wyjmujemy w rękawiczkach, myjemy, suszymy i jeśli jest potrzeba  

sterylizujemy.

na pojemniku z roztworem musi znaleźć się informacja o: 
rodzaju środka i o jego stężeniu, 
kto i kiedy go przygotował  
jaki jest termin przydatności do użycia. 

Dezynfekcja powierzchni

• Fotele
• Miski/brodziki do pedicure – 

umyć po zabiegu, 

zdezynfekować, do zabiegu nakładać 
jednorazową folię

• Blaty – 

ściereczki nasączone prep. 

odkażającym, preparaty w sprayu

• Powierzchnie wyposażenia aparatury 

(powierzchnia rękojeści pistoletu do 
przekłuwania uszu, urządzenia do makijażu 
permanentnego - pojemniczki do barwników) - 
myć i dezynfekować po każdym kliencie

Dezynfekcja powierzchni

(podłogi, ściany)

•

podłoga i ściany wokół umywalki, zlewu, które znajdują 

się w pobliżu miejsc, gdzie wykonywane są zabiegi z 

naruszeniem ciągłości tkanek (są szczególnie narażone 

na zanieczyszczenie substancjami organicznymi) – myć i 

dezynfekować po każdym kliencie!!!!

•

w innych sytuacjach nie muszą być rutynowo 

dezynfekowane, a jedynie poddawane czyszczeniu i 

myciu 

•

podłogi – mycie prep. grzybo- i bakteriobójczymi

•

powierzchnie dezynfekuje się po jej umyciu (musi być 

sucha) lub stosuje się jednostopniowy proces mycia i 

dezynfekcji (z zastosowaniem środka myjąco-

dezynfekującego). 

sprzęt do sprzątania - czyścić, dezynfekować i pozostawiać suchym. 

Ograniczy to rozmnażanie się grzybów i bakterii.

Dezynfekcja bielizny 

zabiegowej

• Gotowanie - 95°C
• Namoczenie na noc w roztworze 

dezynfekcyjnym, wypranie na drugi 
dzień w 60°C

Dezynfekcja narzędzi

narzędzia 

nieprzerywające ciągłości skóry i nie 

mające kontaktu z uszkodzoną skórą:

1.Mycie
2.Dezynfekcja np: zanurzenie w roztworze 
dezynfekcyjnym
3.Opłukanie pod bieżącą wodą
4.Wysuszenie
5.Czyste – przechowywać w opisanych 
pojemnikach

Sterylizacja narzędzi

Narzędzia 

przerywające ciągłość naskórka 

lub mające 

kontakt z uszkodzonym naskórkiem należy poddać 
sterylizacji

1. Dezynfekcja po zabiegu
2. Mycie i czyszczenie:

• cel: usunięcie z narzędzi zanieczyszczeń, ochrona  

    przed korozją

• myjemy pod bieżącą wodą + szczoteczka
• mycie w zdemineralizowanej wodzie

3. Sterylizacja
4. Czyste – przechowywać w opisanych pojemnikach

Sterylizacja

• Autoklaw 
• Sterylizator z gorącym powietrzem

• Sterylizator kulkowy – 

niewystarczająca

 

• Sterylizacja promieniami 

ultrafioletowymi - 

niewystarczająca 

    Autoklaw

• Najskuteczniejsza metoda sterylizacji
• Sterylizacja parą wodną (z wody destylowanej) pod ciśnieniem
• Pod wpływem nasyconej pary wodnej pod zwiększonym ciśnieniem, dochodzi do 

koagulacji białek budujących ściany komórek drobnoustrojów chorobotwórczych.

• temp. 121°C pod ciśnieniem jednej atmosfery, czas ekspozycji – 15min
• temp. 134°C pod ciśnieniem dwóch atmosfer, czas ekspozycji – 5min
• Minimalny czas ekspozycji na działanie tych czynników może ulec wydłużeniu, 

zależnie od tego, jakiego rodzaju przedmioty podlegają wyjaławianiu w danym 
momencie. 

• Przebieg całego procesu jest kontrolowany, a czas ekspozycji liczy się od 

momentu uzyskania właściwych wskazań mierników. 

• Nie sterylizować w autoklawie – narzędzi chromowanych lub niklowanych (lepszy 

do tego sterylizator gorącym powietrzem)

Sterylizator suchym, 
gorącym powietrzem

• ogrzanie powietrza do temp. 160-

180°C,

• czas działania 60 – 90min
• sterylizować narzędzia odporne na 

wysoką temperaturę

Sterylizator kulkowy

• Wyglądem przypomina podgrzewacz do butelek

• Znajdują się w nim kulki stalowe lub szklane

• Można w nim sterylizować: cążki, kopytka, radełka, nożyczki, 

pęsety i inne drobne narzędzia metalowe 

• Osiąga temp. 250 stopni C.

Opis działania:

• wsypujemy kulki do sterylizatora. Umieszczamy np.: kopytko w 

sterylizatorze. Szklane kulki pomagają w utrzymaniu 

sterylizowanych narzędzi w pożądanym położeniu 

• włączamy sterylizator, po 11 minutach sterylizator osiąga 

temp.250 stopni C. Po 12min narzędzia są wysterylizowane 

• jeżeli sterylizator jest rozgrzany po 12min pracy do 200-250 stopni 

C, kolejne narzędzia należy sterylizować nie dłużej niż 1 min 

Jest to metoda niewystarczająca!!!!!
Sterylizacji ulegają tylko te części instrumentów, które przylegały do 

kulek

Sterylizator UV (sanityzator)

• Forma niewystarczająca!!! 

– sterylizacja 

jest niepełna

• Promienie UV rozprzestrzeniają się tylko w 

linii prostej, dlatego w „cieniach” mogą 

przeżyć drobnoustroje

• Narzędzia: omega, tarka, pilniki (narzędzia 

szklane, papierowe i metalowe)

• Wg. Sanepidu może służyć jedynie do 

przechowywania wysterylizowanych 

narzędzi

Gwarancję sterylności 

narzędzi uzyskuje się przez:

• zachowanie właściwego toku 

postępowania przed sterylizacją 

• właściwe przeprowadzanie procesu 

sterylizacji 

• odpowiednie postępowanie z 

materiałem po przeprowadzonym 
procesie 

Skuteczna sterylizacja - 

łańcuch zależności

• dezynfekcja narzędzi zaraz po użyciu 

• dokładne mycie, wysuszenie, dokonanie przeglądu 

• odpowiednie opakowanie 

• właściwe ułożenie w komorze sterylizatora 

• przestrzeganie parametrów sterylizacji 

• kontrola procesu 

• wyładunek z komory 

• przechowywanie 

• dystrybucja 

• transport 

• aseptyczne otwarcie opakowania 

• użycie 

!!!

Zdezynfekowane, wysterylizowane 

narzędzia przechowywać do 
następnego razu w kasecie 

dezynfekcyjnej lub specjalnych 

pojemnikach

Narzędzia do mani/pedi

• Pilniki, bloczki, polerki – mycie w ciepłej wodzie 

+ mydło, spryskujemy np.: Incidur, 

Aerodesin2000, Propano AF. Prep. te działają na: 

bakterie, grzyby, wirusy, w tym wirus AIDS

• Cążki, kopytka,tarki – mycie ciepła woda + 

mydło antybakteryjne, włożenie do wanienki 

wypełnionej ALDESANEM lub SEKU EXTRA.  Prep. 

te działają na: bakterie, prątki gruźlicy, grzyby, 

wirusy, HBV, HIV. Po dezynfekcji wysterylizować

• Dłonie swoje i klienta np.– Skinsept Pur aktywny 

wobec bakterii, włącznie z prątkami gruźlicy, 

grzybów i wirusów (HBV, HIV, Herpes, Rota, 

Adeno)