Prezentacje wykonała Justyna

Mycek

Nieprawidłowości w adaptacji psychospołecznej
i zaburzenia w układzie nerwowym są drugim pod

względem ilościowym problemem zdrowotnym
populacji szkolnej.

Dysleksja rozwojowa

–

jest to termin

stosowany najczęściej na oznaczenie specyficznych
trudności w czytaniu i pisaniu wśród dzieci. Niektórzy
specjaliści posługują się większą liczbą terminów,
umożliwiających

sprecyzowanie

rodzaju

trudności

występujących u danego dziecka.

Są to:



dysleksja

– trudności w czytaniu i pisaniu,



dysgrafia-

trudności z pisaniem, odręczne pismo dziecka

jest nieczytelne,



dysortografia-

trudności w opanowaniu poprawnej

pisowni (rażące i nagminne popełnianie błędów

ortograficznych),



dyskalkulalia

-

trudności w opanowaniu podstawowych

operacji matematycznych

Dlatego

większość

badaczy

przyjmuje

stanowisko

polietiologicznego uwarunkowania dysleksji, opowiadając się za

uznawaniem jako dominującej koncepcji opóźnienia rozwojowego.

Według tej koncepcji zaburzenia w czytaniu i pisaniu wynikają z

opóźnienia rozwoju poszczególnych funkcji motorycznych:

percepcji wzrokowej, słuchowej, sprawności motorycznej,

lateralizacji oraz ich współdziałania między sobą.

Zaburzenia

nerwicowe-

jest

to

grupa

zaburzeń

emocjonalnych, cechujących się bezpośrednimi i pośrednimi

przejawami lęku odczuwanymi przez danego osobnika, a także

objawami somatycznymi i częstym przekonaniem o chorobie

fizycznej.

W powstawaniu nerwic najważniejszą rolę pełnią

czynniki

emocjonalne,

zwykle

sięgające

wczesnego

dzieciństwa. Wiążą się one najczęściej z niezaspokojeniem

potrzeb psychicznych dziecka, takich jak: bezpieczeństwo,

miłość, akceptacja, uznanie, samodzielność. Podkreśla się

także znaczenie mikrouszkodzeń i opóźnionego dojrzewania

ośrodkowego układu nerwowego np. w przypadkach

patologii ciąży i porodu, po przebytych ciężkich chorobach

somatycznych. Bardzo często wśród rodziców i rodzeństwa

dzieci z zaburzeniami nerwicowymi występują zaburzenia

psychiczne, brak równowagi emocjonalnej rodziców,

alkoholizm lub inne patologie rodzinne.

Zaburzenia zachowania -

jest to grupa zaburzeń,

których zasadniczą cechą jest stosunkowo trwały wzorzec

buntowniczych i agresywnych lub aspołecznych zachowań,

występujących w domu, w szkole i grupie rówieśniczej.

Zachowania te odbiegają znacznie od typowych dla tego wieku

oczekiwań społecznych i są bardziej uciążliwe dla otoczenia niż

dla dziecka. Ich rozpowszechnienie oceniane jest na 5-15 %

(Komender 2000).

U młodszych dzieci objawami zaburzeń zachowania są:

zwiększona, często zdezorganizowana aktywność, nadmierny upór,

powtarzające się akty nieposłuszeństwa, napady złości, gniewu,

niszczenie przedmiotów, okrucieństwo wobec zwierząt, kłamanie.

U starszych dzieci i młodzieży do objawów należą: agresja

fizyczna i inicjowanie bójek, okrucieństwo wobec młodszych,

słabszych lub zwierząt, niszczenie własnej i cudzej własności,

podpalania, kradzieże i inne przestępstwa, wagarowanie i ucieczki z

domu, przedwczesne i przygodne kontakty seksualne bez

wyraźniejszych

związków

emocjonalnych;

zachowania

autodestrukcyjne w postaci prób samobójczych i samouszkodzeń;

nadużywanie leków, alkoholu i innych substancji psychoaktywnych.

Za główne przyczyny zaburzeń zachowania uważa się emocjonalną i

społeczną patologię rodziny, która często pozostaje w interakcji z

mniej lub bardziej wyraźnym uszkodzeniem ośrodkowego układu

nerwowego. Znacznie mniejszą i nie do końca wyjaśnioną rolę mogą

odgrywać predyspozycje genetyczne.

Do zaburzeń zachowania włączony jest niekiedy

zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi

(ADHD)

.

Zaburzenie to spowodowane jest nieumiejętnością hamowania lub

wygaszania pewnych bodźców docierających do mózgu i brakiem

samokontroli, czyli nieumiejętnością odroczenia reakcji na bodźce.

Głównymi jego objawami są zaburzenia uwagi, nadmierna ruchliwość i

impulsywność, czyli działanie bez zastanowienia, podejmowanie decyzji

bez przewidywania ich następstw. ADHD najczęściej rozpoznawany jest

u dzieci, u których w niemowlęctwie występują zaburzenia snu i

łaknienia, nadmierna aktywność, trudny temperament. W wieku 3-4 lat

nadpobudliwość psychoruchowa może być już wyraźnie zaznaczona,

zwłaszcza w sytuacjach wymagających względnego spokoju i kontroli

zachowania (np. w przedszkolu). Zaburzenia uwagi uniemożliwiają im

utrzymanie jej na zadaniach lub czynnościach związanych z zabawą, nie

są w stanie doprowadzić swojej pracy do końca.

Dzieci te nie potrafią trwać dłużej w jednej pozycji, wykonują

wiele zbędnych ruchów, przerzucają się od jednej aktywności do

drugiej, w grach i zabawach nie przestrzegają reguł, wtrącają się

do rozmowy, gdy jest to niewłaściwe, udzielają odpowiedzi zanim

pytanie

zostanie

dokończone,

często

wypowiadają

się

nadmiernie, są impulsywne, charakteryzuje je mała tolerancja na

frustrację, zaburzenia percepcyjno- ruchowe, ogólniej koordynacji

oraz procesów poznawczych i obniżona samoocena. Często

współwystępują

inne

zaburzenia,

takie

jak

zaburzenia

zachowania, nastroju, mowy, tiki, zaburzenia lekowe. Szczyt

częstości występowania zespołów nadpobudliwości ruchowej

przypada na 6-9 rok życia. Występują częściej w mieście niż na

wsi i u chłopców (9%) niż u dziewcząt (3%). Przyczyny

występowania zaburzeń nie są do końca wyjaśnione.

Jadłowstręt

psychiczny

(anoreksja)

jest

zespołem

chorobowym, którego podstawową cechą jest dążenie do utraty masy

ciała. Na zaburzenie to cierpi około 1% dziewcząt w wieku szkolnym, u

chłopców występuje bardzo rzadko.

Objawami jadłowstrętu są: utrata masy ciała powyżej 15% masy

należnej dla wysokości ciała, nasilony lęk przed zwiększeniem masy

ciała lub otyłością mimo rzeczywistej niedowagi, zaburzony sposób

przezywania własnej masy, kształtów i wymiarów ciała; u dziewcząt

miesiączkujących - brak co najmniej trzech kolejnych miesiączek (przy

braku innych przyczyn). Podłożem jadłowstrętu są zwykle czynniki

indywidualne, rodzinne i społeczno – kulturowe.

Dziewczęta chorujące na to schorzenie wykazują często

specyficzne cechy osobowości: są bardzo ambitne, dążące do

osiągnięć, przejawiają też tendencję do deprecjonowania siebie. W ich

rodzinach występuje nadopiekuńczość rodziców, unikanie konfliktów,

sztywność o opór wobec zmian. W krajach wysoko uprzemysłowionych

przyczyną bywa lansowany współcześnie ideał kobiety o szczupłej

sylwetce.

Początki choroby są w wielu przypadkach trudne do uchwycenia.

Dziewczęta pozornie bez powodu lub po stresującym zdarzeniu

rozpoczynają odchudzanie lub przechodzą na dietę wegetariańską i

stopniowo coraz bardziej ograniczają ilość przyjmowanych pokarmów.

Niekiedy dochodzi do całkowitej odmowy jedzenia i picia. Dziewczęta

uważają się za zdrowe, odrzucają potrzebę leczenia. Przy poruszaniu

tematu jedzenia stają sie drażliwe i zaprzeczają istnieniu problemu.

Schorzenie to u około 10 % chorych stanowi zagrożenie dla życia.

(Namysłowska i wsp. 1995)