DIETA ŁATWO STRAWNA Z 

OGRANICZENIEM 

TŁUSZCZU

Zastosowanie diety:

• przewlekłe zapalenie wątroby, choroby 

miąższu wątroby (marskość wątroby)

• przewlekłe zapalenie trzustki

• przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego 

i dróg żółciowych, kamica pęcherzyka 

żółciowego

• wrzodziejące zapalenie jelita grubego

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu 

ma również zastosowanie w stanach ostrych 

w.w jednostek chorobowych lecz po 

wprowadzeniu pewnych modyfikacji.

Cel diety

• oszczędzanie , ochrona chorego narządu 

przez zmniejszenie aktywności 

wydzielniczej narządu,

• zapobieganie stanom niewydolności  

w/w narządów,

• łagodzenie  objawów bólowych,
• uwzględnienie w diecie objawów 

współistniejących,

• dostarczenie organizmowi wszystkich 

niezbędnych składników  odżywczych.

Zasady diety

Dieta łatwo strawna z ograniczeniem 

tłuszczu jest modyfikacją diety 
łatwo strawnej. Modyfikacja ta 
polega na ograniczeniu podaży 
produktów będących źródłem 
tłuszczu zwierzęcego oraz 
obfitujących w cholesterol.

Produkty zasobne w błonnik, tłuszcz i cholesterol 

zwiększają aktywność wydzielniczą w/w narządów: 

• działają żółciopędnie, pobudzają pęcherzyk do  skurczów 

(zbyt mała ilość błonnika upośledza obkurczanie 
pęcherzyka żółciowego) , tłuszcze zwiększają aktywność 
wydzielniczą trzustki. 

Tłuszcze pobudzają uwalnianie cholecystokininy (hormon 

wydzielany w dwunastnicy), która uczynnia motorykę 
pęcherzyka żółciowego, powoduje jego skurcze, wzmaga 
produkcję enzymów trzustkowych.

Z drugiej strony, ze względu na pewien stan niewydolności 

narządów, upośledzone jest trawienie i wchłanianie 
tłuszczu.

Energia 
                  podaż kcal uzależniona jest 

od masy   ciała pacjenta (masa ciała 
właściwa, otyłość, wychudzenie)

Tłuszcz 
               zostaje ograniczony do 20%  

zapotrzebowania energetycznego tj. 

30 - 50g/dobę. 
Jest to 50% ograniczenie w stosunku 

do diety łatwo strawnej. 

 Dozwolona ilość tłuszczu 
pochodzi głównie z produktów 
białkowych (tłuszcz ukryty) jak: 
mięso, wędliny, mleko. 
              Z tych produktów 
wybieramy zawsze te z    niższą 
zawartością tłuszczu.

             Dozwolona jest ponadto podaż 20-30g   

tłuszczu widocznego podawanego na 

surowo do potraw lub do smarowania 

pieczywa.

Tłuszcz widoczny dozwolony w tej diecie to:


 olej, oliwa z oliwek 10-20g. 



 masło lub miękka margaryna ok. 15g 

 
Całkowicie wyklucza się: smalec, słoninę boczek, 

łój, śmietanę.

                          Białko –podaż białka w diecie 

zależy od     stanu wydolności narządów.

W okresie 

wydolności

 stosuje się dietę 

normobiałkową tj. 80-85g 

białka/dobę. Ważne jest, aby było ono 

równomiernie rozłożone w ciągu dnia.

W okresie 

niewydolności

 (wątroby, trzustki) białko 

ogranicza się nawet do 20-30g/dobę 

    –jest to dieta niskobiałkowa. Dlatego w stanie 

niewydolności wątroby stosujemy dietę 

niskobiałkową. W miarę poprawy stanu 

zdrowia stopniowo zwiększamy podaż 

białka.

Węglowodany 
                  
                 uzupełniają wartość  

energetyczną diety. 

                  Najlepiej tolerowane są 

węglowodany złożone, 
szczególnie z produktów 
zbożowych.

Błonnik 
                
                ulega ograniczeniu poniżej 25g/dobę:

• wyklucza się grube kasze, pieczywo razowe,

• warzywa dozwolone, podaje się w postaci 

gotowanej, przetartej,

• owoce podaje się gotowane lub w postaci 

przecierów, rozcieńczonych soków.

Warzywa i owoce tylko po obróbce 

termicznej, nie należy podawać w postaci 

surowej (wyjątek rozcieńczone soki)!!!

Witaminy i składniki mineralne 

                Zmniejszona ilość tłuszczu w 

diecie     ogranicza podaż witamin 

rozpuszczalnych w tłuszczach, 

występujące biegunki, wymioty również 

upośledzają wchłanianie witamin i 

składników mineralnych. 

                Zaleca się zwiększenie warzyw 

zasobnych w -karoten.

 Napoje 
     Zaleca się napoje o temperaturze 

umiarkowanej, gdyż inna pobudza 
pęcherzyk do skurczów. 

 Zalecane napoje to: kawa zbożowa z 

mlekiem, herbata z mlekiem, soki 
owocowe.

Założenia diety

kcal 2200
białko 80-85g
tłuszcz 40g
węglowodany 375-380g
błonnik  25g

• I  -280g

• II –700g

• III –białko jaja 30g

• IV –120g

• V –15g

• VI –10g

• VII –300g

• VIII –250g

• IX –200g

• X –300g

• XI -----

• XII –80g

Uwagi technologiczne

• Dozwolone techniki obróbki termicznej  jak 

w diecie łatwo strawnej.

• Potrawy zagęszcza się zawiesiną nie stosuje 

się zasmażek, podprawy zacieranej, oraz 

dodatku śmietany, żółtka jaj.

• Do potraw zamiast całych jaj dodaje się 

tylko białko jaja.

• W diecie nie stosuje się śmietanki, zastąpić 

ją można odtłuszczonym mlekiem w 

proszku.

• Dozwoloną ilość tłuszczu dodaje się do 

potraw.

Uwagi technologiczne –cd.

• Warzywa i owoce podaje się gotowane i 

rozdrobnione oraz w postaci  rozcieńczonych 
soków i przecierów. Asortyment zabronionych 
warzyw i owoców jak w diecie łatwo strawnej 
oraz zabronione są: fasolka szparagowa, 
groszek zielony, kalarepa, kalafior.

• Zupy i sosy sporządza się na wywarach 

warzywnych. Zalecane są zupy przecierane.

• Zaleca się 5 posiłków w ciągu dnia (mniej 

objętościowe), o umiarkowanej temperaturze.

Modyfikacje diety

Biorąc pod uwagę zastosowanie diety 

w różnych przypadkach 
chorobowych, zachodzi konieczność 
jej modyfikacji:

• W chorobach pęcherzyka żółciowego 

i dróg żółciowych z diety eliminujemy 
produkty z dużą ilością cholesterolu 
oraz kwasu szczawiowego (szpinak, 
szczaw, rabarbar).

Modyfikacje diety –cd.

• W chorobach wątroby występuje 

duże zróżnicowanie podaży białka, w 
zależności od wydolności wątroby. 

• W przewlekłym zapaleniu trzustki, 

jeśli występują biegunki nie należy 
podawać tłuszczu do pieczywa i 
potraw.

Modyfikacje diety –cd.

• Chorzy z wrzodziejącym zapaleniem jelita 

grubego nie tolerują mleka (cukru 
mlecznego) i serów twarogowych. Przy 
niedoborze enzymu laktazy mleko wzmaga 
fermentację w jelicie grubym, powodując 
wzdęcia i przyśpieszoną perystaltykę jelit. 
Mleko można częściowo zastąpić jogurtem, 
kefirem –zawierają znacznie mniej laktozy. 
Sery twarogowe stosuje się indywidualnie 
w zależności od tolerancji pacjenta.