Wpływ wody na
Wpływ wody na
organizmy żywe
organizmy żywe
Anna Banaszkiewicz
Anna Banaszkiewicz
Emilia Cisek
Emilia Cisek
II rok OŚ
II rok OŚ
Wpływ wody na
Wpływ wody na
organizmy żywe
organizmy żywe
Anna Banaszkiewicz
Anna Banaszkiewicz
Emilia Cisek
Emilia Cisek
II rok OŚ
II rok OŚ
Woda jest czynnikiem ekologicznym, bez
Woda jest czynnikiem ekologicznym, bez
którego nie jest możliwe życie na ziemi.
którego nie jest możliwe życie na ziemi.
To właśnie jej struktura chemiczna i
To właśnie jej struktura chemiczna i
półkrystaliczna decyduje o wielu jej
półkrystaliczna decyduje o wielu jej
zaskakujących właściwościach, które
zaskakujących właściwościach, które
decydują o wielu procesach
decydują o wielu procesach
zachodzących wewnątrz organizmów a
zachodzących wewnątrz organizmów a
jako czynniki ekologiczne wywołują
jako czynniki ekologiczne wywołują
zmiany adaptacyjne.
zmiany adaptacyjne.
Na przykład lepkość wody sprawia, że
Na przykład lepkość wody sprawia, że
organizmy w niej żyjące muszą pokonać
organizmy w niej żyjące muszą pokonać
jej opór lub przeciwdziałać opadaniu.
jej opór lub przeciwdziałać opadaniu.
Wytwarzają takie struktury takie jak:
Wytwarzają takie struktury takie jak:
Wakuole gazowe, krople tłuszczu,
Wakuole gazowe, krople tłuszczu,
wypustki
wypustki
Śluz, śliska powłoka ciała
Śluz, śliska powłoka ciała
Kształt ciała opływowy lub spłaszczony
Kształt ciała opływowy lub spłaszczony
Pazurki, przyssawki
Pazurki, przyssawki
Woda jako środowisko
Woda jako środowisko
wewnętrzne
wewnętrzne
organizmów
organizmów
Woda wchodzi w skład
Woda wchodzi w skład
cytoplazmy, płynów
cytoplazmy, płynów
ustrojowych, wszystkich
ustrojowych, wszystkich
struktur budujących
struktur budujących
organizm.
organizm.
TRANSPIRACJA
TRANSPIRACJA
Wśród roślin bardzo ważny jest proces
Wśród roślin bardzo ważny jest proces
transpiracji towarzyszący produkcji masy
transpiracji towarzyszący produkcji masy
roślinnej.
roślinnej.
Transpiracja jest to czynne parowanie wody z
Transpiracja jest to czynne parowanie wody z
części roślin, odbywa się przez aparaty
części roślin, odbywa się przez aparaty
szparkowe (transpiracja szparkowa) i przez
szparkowe (transpiracja szparkowa) i przez
skórkę (transpiracja kutykularna). Ma
skórkę (transpiracja kutykularna). Ma
podstawowe znaczenie w przewodzeniu wody
podstawowe znaczenie w przewodzeniu wody
przez tkanki roślinne, obniża temperaturę
przez tkanki roślinne, obniża temperaturę
rośliny i chroni przed przegrzaniem
rośliny i chroni przed przegrzaniem
Współczynnik transpiracji –
Współczynnik transpiracji –
charakteryzuje potrzeby
charakteryzuje potrzeby
wodne rośliny czyli ilość
wodne rośliny czyli ilość
wytranspirowanej wody
wytranspirowanej wody
potrzebnej do wyprodukowania
potrzebnej do wyprodukowania
1 kg suchej masy.
1 kg suchej masy.
Stosunki wodne wpływają na procesy :
Stosunki wodne wpływają na procesy :
Biochemiczne
Biochemiczne
Fizjologiczne
Fizjologiczne
Decydują o budowie wewnętrznej i
Decydują o budowie wewnętrznej i
zewnętrznej.
zewnętrznej.
Podział roślin ze względu
Podział roślin ze względu
na sposób wykorzystania
na sposób wykorzystania
zasobów wodnych
zasobów wodnych
środowiska:
środowiska:
Higrofity
Higrofity
Kserofity
Kserofity
Mezofity
Mezofity
HIGROFITY
HIGROFITY
Rośliny siedlisk wilgotnych
Rośliny siedlisk wilgotnych
Odznaczają się niską transpiracją
Odznaczają się niską transpiracją
W suchym powietrzu szybko
W suchym powietrzu szybko
wysychają i więdną
wysychają i więdną
System korzeniowy jest słabo
System korzeniowy jest słabo
rozwinięty
rozwinięty
Liście cienkie
Liście cienkie
Zaliczamy tu gatunki żyjące w
Zaliczamy tu gatunki żyjące w
wilgotnych i cienistych lasach (np.
wilgotnych i cienistych lasach (np.
szczawik zajęczy i różne gatunki
szczawik zajęczy i różne gatunki
paprotników)
paprotników)
KSEROFITY
KSEROFITY
•
Rośliny siedlisk suchych
Rośliny siedlisk suchych
•
Charakteryzują się drobnolistnością, silnym
Charakteryzują się drobnolistnością, silnym
rozwojem tkanki korkowej
rozwojem tkanki korkowej
•
Obecność cierni i kolców
Obecność cierni i kolców
•
Owłosione liście i łodygi
Owłosione liście i łodygi
•
Silnie rozwinięty system korzeniowy
Silnie rozwinięty system korzeniowy
•
Liście pokryte warstwą kutikuli i odpowiednio
Liście pokryte warstwą kutikuli i odpowiednio
ustawione (ograniczenie transpiracji).
ustawione (ograniczenie transpiracji).
•
Dobrze rozwinięte tkanki mechaniczne
Dobrze rozwinięte tkanki mechaniczne
•
Wysokie stężenie soku komórkowego
Wysokie stężenie soku komórkowego
•
Znoszą długie o kresy suszy i
Znoszą długie o kresy suszy i
odwodnienie
odwodnienie
•
Należą tu: mchy (torfowiec),
Należą tu: mchy (torfowiec),
żarnowiec, wilżyn, sukulenty (kaktus,
żarnowiec, wilżyn, sukulenty (kaktus,
agawa, rojnik i rozchodniki).
agawa, rojnik i rozchodniki).
MEZOFITY
MEZOFITY
•
Przystosowane do stanowisk o
Przystosowane do stanowisk o
średniej i względnie stałej ilości wody
średniej i względnie stałej ilości wody
w środowisku
w środowisku
Woda jako czynnik
Woda jako czynnik
ograniczający
ograniczający
Z ekologicznego punktu widzenia woda
Z ekologicznego punktu widzenia woda
może być czynnikiem
może być czynnikiem
ograniczającym, natomiast w
ograniczającym, natomiast w
środowiskach wodnych tylko tam,
środowiskach wodnych tylko tam,
gdzie jej ilość podlega wahaniom lub
gdzie jej ilość podlega wahaniom lub
gdzie duże zasolenie powoduje jej
gdzie duże zasolenie powoduje jej
utratę.
utratę.
Zwierzęta dzielimy na:
Zwierzęta dzielimy na:
Higrofilne – gatunki wymagające znacznej
Higrofilne – gatunki wymagające znacznej
ilości wody w środowisku (żyjące na
ilości wody w środowisku (żyjące na
wilgotnym podłożu, pod korzeniami, pod
wilgotnym podłożu, pod korzeniami, pod
korą drzew, prowadzące nocny tryb życia
korą drzew, prowadzące nocny tryb życia
Kserofilne – gatunki środowisk suchych, o
Kserofilne – gatunki środowisk suchych, o
niewielkiej wilgotności powietrza a nawet
niewielkiej wilgotności powietrza a nawet
w środowiskach skrajnie suchych
w środowiskach skrajnie suchych
(pustynie, nasłonecznione stoki, wydmy)
(pustynie, nasłonecznione stoki, wydmy)
Najmniejszą odporność na wysychanie
Najmniejszą odporność na wysychanie
wśród kręgowców wykazują płazy
wśród kręgowców wykazują płazy
natomiast najwyższą gady.
natomiast najwyższą gady.
Opady atmosferyczne
Opady atmosferyczne
Są ważnym czynnikiem ekologicznym dla
Są ważnym czynnikiem ekologicznym dla
organizmów. W strefie równikowej i
organizmów. W strefie równikowej i
subtropikach opady wykazują tendencję do
subtropikach opady wykazują tendencję do
nierównomiernego rozkładu w ciągu roku i
nierównomiernego rozkładu w ciągu roku i
w związku z tym występuje tam
w związku z tym występuje tam
zróżnicowanie na porę wilgotną i suchą.
zróżnicowanie na porę wilgotną i suchą.
Jest to przyczyną sezonowej aktywności
Jest to przyczyną sezonowej aktywności
organizmów. W strefie umiarkowanej
organizmów. W strefie umiarkowanej
wyróżnia się 4 pory roku a opady
wyróżnia się 4 pory roku a opady
atmosferyczne mają bardziej równomierny
atmosferyczne mają bardziej równomierny
rozkład.
rozkład.
Znaczenie wody
Znaczenie wody
•
Odpowiada za zachowanie stałego
Odpowiada za zachowanie stałego
kształtu i wymiaru komórek
kształtu i wymiaru komórek
•
Główny składnik płynów ustrojowych
Główny składnik płynów ustrojowych
•
Bierze udział w dużej ilości procesów
Bierze udział w dużej ilości procesów
zachodzących w organizmie
zachodzących w organizmie
•
Regulator temperatury ciała, Ph oraz
Regulator temperatury ciała, Ph oraz
ciśnienia osmotycznego
ciśnienia osmotycznego
•
Jest środowiskiem wewnętrznym, w
Jest środowiskiem wewnętrznym, w
którym ma miejsce transport
którym ma miejsce transport
wewnątrzustrojowy oraz usuwanie
wewnątrzustrojowy oraz usuwanie
szkodliwych produktów przemiany
szkodliwych produktów przemiany
materii. Szkodliwe związki są
materii. Szkodliwe związki są
wydalane wraz z moczem
wydalane wraz z moczem
•
Znakomity rozpuszczalnik
Znakomity rozpuszczalnik
•
Substrat wielu reakcji biochemicznych
Substrat wielu reakcji biochemicznych