Juliusz Jakubaszko

Procedury kliniczne 

Medycyny Ratunkowej

 w postępowaniu 

okołourazowym

 

 

Faza przedszpitalna

Faza przedszpitalna

 

Ocena wstępna i medyczne 

czynności ratunkowe

• TRIAGE
• Zabezpieczenie czynności życiowych

A – drogi oddechowe
B – oddychanie
C – krążenie

• Resuscytacja
• Monitorowanie parametrów 

życiowych

 

 

Faza szpitalna

Faza szpitalna

 

Ocena wtórna i procedury 

kliniczne medycyny 

ratunkowej

A

B

C

D

•Ponawiane i zaawansowane:

 

 

A

A

         Zabezpieczenie 

dróg 
oddechowych

Rozpoznanie niedrożności dróg oddechowych
Bezprzyrządowe udrożnienie dróg oddechowych

•Procedury:

 

rurka ustno-gardłowe
rurka nosowo-gardłowe
maska krtaniowa
intubacja dotchawicza
intubacja Combitube
konikotomia igłowa i chirurgiczna
tracheotomia

 

 

B

B

     Oddychanie – 

wentylacja

Ocena czynności układu oddechowego

Procedury

 

• Zastosowanie maski twarzowej z lub 

bez worka rezerwuarowego – 

wentylacja spontaniczna

• Zastosowanie maski oddechowej i 

worka oddechowego (…

samorozprężalnego)

• Podstawowe techniki wentylacji 

mechanicznej z użyciem respiratora 

– PIP, PEEP, FIO

2

, V

T

 

 

C

C

 

Krążenie

• Ocena czynności krążenia
• Zaawansowane leczenie wstrząsu
• Dostępy dożylne obwodowe i centralne , 

venesekcja

• Dostęp dotętniczy
• Resuscytacja płynowa
• MAST
• Hemostaza chirurgiczna

 

 

Resuscytacja

Resuscytacja

 

         

Według algorytmów ERC i 

AHA:

• Podstawowe czynności 

resuscytacyjne 

• Zaawansowane czynności 

resuscytacyjne

 

 

 

Monitorowanie 

Monitorowanie 

czynności życiowych

czynności życiowych

• EKG
• Ciśnienie tętnicze – pośrednio i bezpośrednio
• Ośrodkowe ciśnienie żylne
• Wysycenie tlenowe hemoglobiny
• Kapnografia
• Nadzór hemodynamiczny
• Ciśnienie wewnątrzczaszkowe
• Ciśnienia śródpowięziowe

 

 

Urazy głowy

Urazy głowy

• Badanie fizykalne
• Szybkie badanie neurologiczne
• Diagnostyka obrazowa: Rtg, TK, 

NMR, USG

Wykluczenie lub potwierdzenie 

urazów tępych i penetrujących

 

 

Urazy głowy

Urazy głowy

Procedury

• Odbarczenie  śródczaszkowe
• Wstępne zaopatrzenie ran
• Wstępne zaopatrzenie urazów oka
• Określenie strategii terapii 

docelowej

 

 

Urazy kręgosłupa i 

Urazy kręgosłupa i 

rdzenia kręgowego

rdzenia kręgowego

• Szczegółowa ocena kinetyki urazu
• Badanie fizykalne
• Szybka ocena neurologiczna
• Stabilizacja przy podejrzeniu 

urazu 

• Diagnostyka obrazowa: Rtg, 

NMR, TK

 

 

Urazy kręgosłupa i 

Urazy kręgosłupa i 

rdzenia kręgowego

rdzenia kręgowego

Procedury

•Unieruchomienie celowane
•Określenie strategii 

terapii

 

docelowej

 

 

Urazy klatki piersiowej

Urazy klatki piersiowej

• Badanie fizykalne
• Diagnostyka obrazowa: Rtg, USG, TK 

• Potwierdzenie lub wykluczenie



Odma opłucnowa



Krwiak opłucnej



Stłuczenie płuc



Urazy tchawicy i oskrzeli



Stłuczenie serca



Rany penetrujące serca



Pęknięcie aorty



Pęknięcie przepony



Urazy ściany klatki piersiowej

 

 

Urazy klatki piersiowej

Urazy klatki piersiowej

Procedury

• Bronchoskopia 
• Punkcja zwiadowcza jamy opłucnowej
• Drenaż jamy opłucnowej
• Punkcja zwiadowcza worka osierdziowego
• Drenaż worka osierdziowego
• Torakotomia ratunkowa w wybranych 

przypadkach NZK

• Analgezja miejscowa
• Wstępne zaopatrzenie ran
• Określenie strategii terapii docelowej

 

 

Urazy jamy brzusznej

Urazy jamy brzusznej

Skrupulatne badanie fizykalne

Procedury

• Diagnostyka obrazowa: USG - FAST, Rtg, 

TK

• Zwiadowcze płukanie jamy otrzewnowej 

• Urografia wstępująca

• Gastroskopia

• Rektoskopia

• Wstępne zaopatrzenie ran

• Określenie strategii terapii docelowej

Wykluczenie lub potwierdzenie urazów 

tępych i penetrujących

 

 

Urazy narządu ruchu

Urazy narządu ruchu

• Badanie fizykalne
• Unieruchomienie przy 

podejrzeniu urazu

• Diagnostyka obrazowa: Rtg

 

 

Urazy układu ruchu

Urazy układu ruchu

Procedury

• Nastawienie
• Odprowadzenie
• Unieruchomienie
• Escharotomia
• Fasciotomia
• Wstępne zaopatrzenie ran
• Określenie strategii terapii docelowej
• Ostateczne zaopatrzenie urazów nie 

wymagających hospitalizacji

 

 

Urazy układu ruchu

Urazy układu ruchu

Procedury celowane

• zespół zmiażdżenia
• zespół przedziałów 

międzypowięziowych

• ambulatoryjne zaopatrzenie lekkich 

urazów

• profilaktyka ONN

 

 

Oparzenia

Oparzenia

• szczegółowa analiza mechanizmu i 

kinetyki urazu oparzeniowego

• potwierdzenie / wykluczenie urazu 

inhalacyjnego

Procedury

• tlenoterapia
• postępowanie p/bólowe
• zaopatrzenie rany oparzeniowej
• płynoterapia
• escharotomia

 

 

Inne procedury

Inne procedury

•Postępowanie 

przeciwtężcowe

•Profilaktyka antybiotykowa

 

 

Specjalne techniki

Specjalne techniki

•Zastosowanie HBO

2

 w leczeniu 

ostrych stanów niedokrwiennych

•Terapia nerkozastępcza w 

profilaktyce ostrej niewydolności 
nerek

 

 

Okołourazowa 

Okołourazowa 

tlenoterapia 

tlenoterapia 

hiperbaryczna 

hiperbaryczna 

 

 

 

Ustalone wskazania:
1. Zator powietrzny lub gazowy
2. Zatrucie tlenkiem węgla
3. Zespół ciasnoty podpowięziowej
4. Zespół zmiażdżenia
5. Krańcowa utrata krwi
6. Oparzenia

 

 

Okołourazowa 

Okołourazowa 

tlenoterapia 

tlenoterapia 

hiperbaryczna 

hiperbaryczna 

 

 

Zastosowanie w powikłaniach pourazowych:
1. Zgorzel gazowa
2. Martwicze zapalenie tkanek miękkich i 

kości

3. Ropień wewnątrzczaszkowy
4. Przeszczepy skórne

 

 

Profilaktyka i leczenie 

Profilaktyka i leczenie 

ostrej niewydolności 

ostrej niewydolności 

nerek 

nerek 

w zespołach 

w zespołach 

pourazowych

pourazowych

• 

zespół zmiażdżenia

• rabdomioliza
• techniki nerkozastepcze:

- hemofiltracja ciągła
- ostra hemodializa