background image

MIKROBIOLOGIA

MIKROBIOLOGIA

background image

Mikrobiologia jest 

Mikrobiologia jest 

nauką o 

nauką o 

drobnoustrojach.

drobnoustrojach.

 Nazwa jej pochodzi 

 Nazwa jej pochodzi 

od trzech słów 

od trzech słów 

greckich: 

greckich: 

mikros

mikros

-

-

mały, 

mały, 

bios

bios

-życie i 

-życie i 

logos

logos

-nauka.

-nauka.

background image

Drobnoustroje lub 

Drobnoustroje lub 

mikroorganizmy są to 

mikroorganizmy są to 

organizmy wszędzie obecne i 

organizmy wszędzie obecne i 

niewidoczne gołym okiem.

niewidoczne gołym okiem.

Do mikroorganizmów zalicza 

Do mikroorganizmów zalicza 

się: wirusy, bakterie, 

się: wirusy, bakterie, 

mioplazmy, grzyby (z 

mioplazmy, grzyby (z 

wyłączeniem 

wyłączeniem 

kapeluszowych), glony (z 

kapeluszowych), glony (z 

wyłączeniem plechowych) i 

wyłączeniem plechowych) i 

pierwotniaki.

pierwotniaki.

background image

Rozwój mikrobiologii jako nauki 

Rozwój mikrobiologii jako nauki 

stał się możliwy dopiero po 

stał się możliwy dopiero po 

wynalezieniu mikroskopu. 

wynalezieniu mikroskopu. 

Pierwszy mikroskop 

Pierwszy mikroskop 

skonstruowali bracia 

skonstruowali bracia 

JENSENOWIE 

JENSENOWIE 

 ok. 1590 r. 

 ok. 1590 r. 

Pierwszych obserwacji 

Pierwszych obserwacji 

mikroskopowych dokonał 

mikroskopowych dokonał 

R.HOOK

R.HOOK

 (1665-1667), a 

 (1665-1667), a 

nastepnie w 1676 r. 

nastepnie w 1676 r. 

A. van 

A. van 

LEEUWENHOEK

LEEUWENHOEK

 skonstruował 

 skonstruował 

mikroskop powiększający 

mikroskop powiększający 

ok.300x.

ok.300x.

background image

Właściwy rozwój mikrobiologii 

Właściwy rozwój mikrobiologii 

rozpoczął się dopiero od połowy 

rozpoczął się dopiero od połowy 

XIX w., do czego przyczynił się 

XIX w., do czego przyczynił się 

uczony francuski 

uczony francuski 

L.PASTEUR

L.PASTEUR

Jest on uważany za twórcę 

Jest on uważany za twórcę 

mikrobiologii przemysłowej

mikrobiologii przemysłowej

Jako pierwszy wykazał, że 

Jako pierwszy wykazał, że 

drobnoustroje wywołują 

drobnoustroje wywołują 

fermentację, przy czym 

fermentację, przy czym 

poszczególne jej rodzaje są 

poszczególne jej rodzaje są 

powodowane przez określone 

powodowane przez określone 

gatunki mikroorganizmów.

gatunki mikroorganizmów.

background image

Pasteur opracował 

Pasteur opracował 

metodę zwalczania 

metodę zwalczania 

szkodliwej mikroflory za 

szkodliwej mikroflory za 

pomocą wysokiej 

pomocą wysokiej 

temperatury. 

temperatury. 

Metoda ta została 

Metoda ta została 

nazwana 

nazwana 

pasteryzacją

pasteryzacją

.

.

background image

Zajmował się też 

Zajmował się też 

chorobami ludzi i 

chorobami ludzi i 

zwierząt, a jego 

zwierząt, a jego 

osiągnięcia w tej 

osiągnięcia w tej 

dziedzinie stały się 

dziedzinie stały się 

podstawą rozwoju 

podstawą rozwoju 

mikrobiologii lekarskiej

mikrobiologii lekarskiej

Wynalazł szczepionkę 

Wynalazł szczepionkę 

przeciwko wściekliźnie.

przeciwko wściekliźnie.

background image

Duże zasługi w rozwoju 

Duże zasługi w rozwoju 

mikrobiologii miał 

mikrobiologii miał 

niemiecki lekarz 

niemiecki lekarz 

R.KOCH

R.KOCH

 

 

(1843-1910). Odkrył on 

(1843-1910). Odkrył on 

bakterie gruźlicy oraz 

bakterie gruźlicy oraz 

udoskonalił metody 

udoskonalił metody 

badania drobnoustrojów 

badania drobnoustrojów 

zapoczątkowane przez 

zapoczątkowane przez 

Pasteura.

Pasteura.

background image

Pierwszego odkrycia 

Pierwszego odkrycia 

nasuwającego 

nasuwającego 

przypuszczenie o istnieniu 

przypuszczenie o istnieniu 

wirusów dokonał w 1892 r. 

wirusów dokonał w 1892 r. 

rosyjski uczony 

rosyjski uczony 

D.IWANOWSKI

D.IWANOWSKI

, co 

, co 

potwierdził w 1896 r. badacz 

potwierdził w 1896 r. badacz 

holenderski 

holenderski 

M.BEIJERINCK

M.BEIJERINCK

Powstała nowa nauka-

Powstała nowa nauka-

wirusologia.

wirusologia.

background image

Odkrywcami 

Odkrywcami 

bakteriofagów-

bakteriofagów-

wirusów 

wirusów 

bakteryjnych byli 

bakteryjnych byli 

uczeni:

uczeni:

 

 

TWORT

TWORT

 i 

 i 

d’HERELLE

d’HERELLE

.

.

background image

Twórcą mikrobiologii rolniczej, 

Twórcą mikrobiologii rolniczej, 

zajmującej się procesami 

zajmującej się procesami 

mikrobiologicznymi 

mikrobiologicznymi 

zachodzącymi w glebie, był 

zachodzącymi w glebie, był 

uczony rosyjski 

uczony rosyjski 

S.WINOGRADSKI

S.WINOGRADSKI

 (1856-1953). 

 (1856-1953). 

Wyjaśnił on rolę 

Wyjaśnił on rolę 

drobnoustrojów w krążeniu 

drobnoustrojów w krążeniu 

pierwiastków w przyrodzie. 

pierwiastków w przyrodzie. 

Wprowadził do hodowli 

Wprowadził do hodowli 

drobnoustrojów pożywki 

drobnoustrojów pożywki 

wybiórcze.

wybiórcze.

background image

Pierwszym 

Pierwszym 

mikrobiologiem polskim o 

mikrobiologiem polskim o 

światowym rozgłosie był 

światowym rozgłosie był 

L.CIEŃKOWSKI

L.CIEŃKOWSKI

, który 

, który 

odkrył kilka nowych 

odkrył kilka nowych 

gatunków 

gatunków 

drobnoustrojów oraz 

drobnoustrojów oraz 

opracował oryginalną 

opracował oryginalną 

metodę zwalczania 

metodę zwalczania 

wąglika.

wąglika.

background image

Do rozwoju mikrobiologii 

Do rozwoju mikrobiologii 

przemysłowej przyczynili się tacy 

przemysłowej przyczynili się tacy 

polscy uczeni, jak: 

polscy uczeni, jak: 

W.SYNIEWSKI

W.SYNIEWSKI

 - autor pierwszego 

 - autor pierwszego 

polskiego podręcznika 

polskiego podręcznika 

Mikrobiologia 

Mikrobiologia 

fermentacyjna

fermentacyjna

T. CHRZĄSZCZ

T. CHRZĄSZCZ

 – prowadzący badania 

 – prowadzący badania 

nad pleśniami, 

nad pleśniami, 

T. MATUSZEWSKI

T. MATUSZEWSKI

 – zajmujący się 

 – zajmujący się 

mikrobiologią mleczarstwa, 

mikrobiologią mleczarstwa, 

W. DĄBROWSKI

W. DĄBROWSKI

 – badacz w zakresie 

 – badacz w zakresie 

przemysłu fermentacyjnego.

przemysłu fermentacyjnego.

 

 

background image

W dziedzinie mikrobiologii 

W dziedzinie mikrobiologii 

lekarskiej na wyróżnienie 

lekarskiej na wyróżnienie 

zasługują:

zasługują:

O. BUJWID

O. BUJWID

 – twórca 

 – twórca 

bakteriologii polskiej, 

bakteriologii polskiej, 

organizator pierwszej w Polsce 

organizator pierwszej w Polsce 

wytwórni surowic i 

wytwórni surowic i 

szczepionek, 

szczepionek, 

L. HIRSZFELD

L. HIRSZFELD

 – 

 – 

odkrywca pałeczki paratyfusu 

odkrywca pałeczki paratyfusu 

C, 

C, 

R. WEIGL

R. WEIGL

 – wynalazca 

 – wynalazca 

szczepionki przeciwko durowi 

szczepionki przeciwko durowi 

plamistemu.

plamistemu.

background image

W rozwoju 

W rozwoju 

mikrobiologii rolniczej 

mikrobiologii rolniczej 

duże zasługi mieli tacy 

duże zasługi mieli tacy 

uczeni, jak: 

uczeni, jak: 

A. PRAŻMOWSKI, 

A. PRAŻMOWSKI, 

E. GODLEWSKI, 

E. GODLEWSKI, 

S. i H. 

S. i H. 

KRZEMIENIEWSCY

KRZEMIENIEWSCY

background image

ZADANIA I 

ZADANIA I 

PODZIAŁ 

PODZIAŁ 

MIKROBIOLOGII

MIKROBIOLOGII

background image

Mikrobiologia zajmuje 

Mikrobiologia zajmuje 

się:

się:

warunkami rozwoju i przejawami życiowymi 

warunkami rozwoju i przejawami życiowymi 

drobnoustrojów

drobnoustrojów

przemianami wywołanymi przez nie w tych 

przemianami wywołanymi przez nie w tych 

środowiskach, w których bytują, tj. w glebie, 

środowiskach, w których bytują, tj. w glebie, 

wodzie, powietrzu i w organizmach żywych

wodzie, powietrzu i w organizmach żywych

 

 

opracowaniem metod wykorzystania 

opracowaniem metod wykorzystania 

drobnoustrojów na potrzeby człowieka oraz 

drobnoustrojów na potrzeby człowieka oraz 

metod zabezpieczania się przed ich 

metod zabezpieczania się przed ich 

szkodliwym działaniem.

szkodliwym działaniem.

background image

Mikrobiologia ogólna-

Mikrobiologia ogólna-

zajmuje się budową, 

zajmuje się budową, 

czynnościami 

czynnościami 

życiowymi, 

życiowymi, 

metodami badań i 

metodami badań i 

hodowlą 

hodowlą 

drobnoustrojów

drobnoustrojów

background image

Mikrobiologia 

Mikrobiologia 

przemysłowa-

przemysłowa-

zajmuje się 

zajmuje się 

wykorzystaniem 

wykorzystaniem 

określonych gatunków 

określonych gatunków 

mikroorganizmów w 

mikroorganizmów w 

przemyśle z 

przemyśle z 

jednoczesnym 

jednoczesnym 

zwalczaniem mikroflory 

zwalczaniem mikroflory 

szkodliwej

szkodliwej

background image

Mikrobiologia rolnicza-

Mikrobiologia rolnicza-

bada głównie procesy 

bada głównie procesy 

mikrobiologiczne 

mikrobiologiczne 

zachodzące w glebie,

zachodzące w glebie,

 w celu wykorzystania 

 w celu wykorzystania 

ich do zwiększenia 

ich do zwiększenia 

żyzności gleby

żyzności gleby

background image

Mikrobiologia lekarska-

Mikrobiologia lekarska-

z

z

ajmuje się 

ajmuje się 

diagnostyką chorób, 

diagnostyką chorób, 

profilaktyką i walką z 

profilaktyką i walką z 

drobnoustrojami 

drobnoustrojami 

chorobotwórczymi 

chorobotwórczymi 

człowieka

człowieka

background image

Mikrobiologia sanitarna-

Mikrobiologia sanitarna-

bada zagadnienia czystości 

bada zagadnienia czystości 

wody, powietrza, pomieszczeń 

wody, powietrza, pomieszczeń 

produkcyjnych, urządzeń, 

produkcyjnych, urządzeń, 

opakowań oraz problemy 

opakowań oraz problemy 

oczyszczania ścieków metodą 

oczyszczania ścieków metodą 

biologiczną, 

biologiczną, 

a ponadto zajmuje się higieną 

a ponadto zajmuje się higieną 

osobistą pracowników 

osobistą pracowników 

przemysłu spożywczego i 

przemysłu spożywczego i 

sposobami zapobiegania 

sposobami zapobiegania 

zatruciom pokarmowym

zatruciom pokarmowym

background image

Mikrobiologia 

Mikrobiologia 

weterynaryjna-

weterynaryjna-

bada choroby 

bada choroby 

zwierząt zarówno 

zwierząt zarówno 

domowych jak i 

domowych jak i 

dzikich

dzikich

background image

ŚRODOWISKA 

ŚRODOWISKA 

BYTOWANIA 

BYTOWANIA 

DROBNOUSTROJÓW

DROBNOUSTROJÓW

background image

Gleba –

Gleba –

 

 

to główne środowisko 

to główne środowisko 

bytowania drobnoustrojów. 

bytowania drobnoustrojów. 

W ich skład wchodzą 

W ich skład wchodzą 

bakterie, grzyby i 

bakterie, grzyby i 

pierwotniaki. Mineralizują 

pierwotniaki. Mineralizują 

one substancje organiczne, 

one substancje organiczne, 

dostarczając roślinom 

dostarczając roślinom 

niezbędnych pierwiastków.

niezbędnych pierwiastków.

background image

S. WINOGRADSKI

S. WINOGRADSKI

 podzielił 

 podzielił 

bakterie glebowe na dwie 

bakterie glebowe na dwie 

grupy:

grupy:

Bakterie 

Bakterie 

autochtoniczne

autochtoniczne

, występujące 

, występujące 

w mniej więcej stałej liczbie dla 

w mniej więcej stałej liczbie dla 

danego typu gleby,

danego typu gleby,

Bakterie 

Bakterie 

zymogenne

zymogenne

, rozwijające się w 

, rozwijające się w 

glebie tylko okresowo, a dostające się 

glebie tylko okresowo, a dostające się 

tam ze szczątkami zwierząt, z 

tam ze szczątkami zwierząt, z 

resztkami roślin, wydalinami i 

resztkami roślin, wydalinami i 

ściekami.

ściekami.

background image

Ponadto w glebie mogą 

Ponadto w glebie mogą 

znajdować się 

znajdować się 

drobnoustroje 

drobnoustroje 

przypadkowe, które 

przypadkowe, które 

przebywają w niej przez 

przebywają w niej przez 

pewien czas np. 

pewien czas np. 

bakterie 

bakterie 

chorobotwórcze

chorobotwórcze

 dostające 

 dostające 

się do gleby wraz z 

się do gleby wraz z 

odchodami ludzi i zwierząt, 

odchodami ludzi i zwierząt, 

padliną oraz chorymi 

padliną oraz chorymi 

tkankami roślin.

tkankami roślin.

background image

Woda -

Woda -

 

 

to także naturalne 

to także naturalne 

środowisko bytowania 

środowisko bytowania 

drobnoustrojów. 

drobnoustrojów. 

Uboga w mikroflorę jest 

Uboga w mikroflorę jest 

woda opadowa, natomiast 

woda opadowa, natomiast 

wody podziemne zawierają 

wody podziemne zawierają 

różne ilości drobnoustrojów, 

różne ilości drobnoustrojów, 

w zależności od głębokości 

w zależności od głębokości 

występowania.

występowania.

background image

Drobnoustroje wód 

Drobnoustroje wód 

powierzchniowych 

powierzchniowych 

mineralizują związki 

mineralizują związki 

organiczne i w ten 

organiczne i w ten 

sposób biorą udział w 

sposób biorą udział w 

procesie 

procesie 

samooczyszczania 

samooczyszczania 

wody.

wody.

background image

Drobnoustroje 

Drobnoustroje 

występujące w wodzie, w 

występujące w wodzie, w 

zależności od ich 

zależności od ich 

pochodzenia można 

pochodzenia można 

podzielić na cztery grupy, 

podzielić na cztery grupy, 

tj. mikroflorę:

tj. mikroflorę:

naturalną wody

naturalną wody

dostającą się do wody z gleby i powietrza

dostającą się do wody z gleby i powietrza

przewodu pokarmowego ludzi i zwierząt

przewodu pokarmowego ludzi i zwierząt

pochodzącą ze ścieków przemysłowych      

pochodzącą ze ścieków przemysłowych      

background image

Powietrze –

Powietrze –

 

 

to środowisko wtórne 

to środowisko wtórne 

bytowania 

bytowania 

drobnoustrojów, do 

drobnoustrojów, do 

którego dostają się one 

którego dostają się one 

z cząsteczkami pyłu, 

z cząsteczkami pyłu, 

kurzu lub pary wodnej i 

kurzu lub pary wodnej i 

są przenoszone przez 

są przenoszone przez 

wiatr. 

wiatr. 


Document Outline