Badania izotopowe 

układu dokrewnego

dr n med. Monika Buziak- 

Bereza

 

 

Badania izotopowe układu 

dokrewnego

• scyntygrafia tarczycy
• scyntygrafia przytarczyc
• scyntygrafia nadnerczy
• scyntygrafia receptorowa całego 

ciała znakowanym analogiem 
somatostatyny

 

 

SCYNTYGRAFIA TARCZYCY

Radiofarmaceutyki:

• 131-I

• 99mTc

• 123-I

 

 

131-I

• emiter promieniowania 
   γ - 364 keV
   β - 0.606 MeV
• T1/2- 8,2 dnia
• droga podania – p.o.  aktywność  4 MBq
• obrazowanie po 24 godzinach
• ulega organifikacji i wbudowaniu do Tg
• wada w diagnostyce- zbyt duża energia 

promieniowania, zbyt długi T1/2, 

• bardzo przydatny w diagnostyce wola 

zamostkowego i jedyny do planowaniu terapii 

radiojodem

 

 

99 mTc

• czysty emiter  promieniowania γ
• energia 140 keV

 

 

• T1/2 - 6 godzin
• droga podania- i.v.   aktywność 74 MBq
• obrazowanie po 20-30 min
• bierze udział tylko w nieorganicznej 

przemianie jodu, bo nie ulega 

wbudowaniu do tyrozyny

• wada- duża radioaktywność tła

 

 

123-I

• izotop cyklotronowy
• energia 159 kEV
• T 1/2- 13,3 godz.
• droga podania- p.o.   
• obrazowanie po 6 i 24 godzinach
• ulega organifikacji podobnie jak 131-I
• wada- drogi

 

 

 

 

Wskazania do wykonania 

badania 

scyntygraficznego tarczycy

• wole guzkowe 
• wole zamostkowe 
• kontrola po wykonanej operacji 
• podejrzenie ektopii tarczycy 
• podejrzenie autonomii tarczycy 
• podejrzenie wznowy lub przerzutów 

nowotworowych raka tarczycy – 

scyntygrafia całego ciała

 

 

PRAWIDŁOWE WYNIKI 

SCYNTYGRAFII 

TARCZYCY

 

 

WOLE  GUZKOWE

 

 

  Izotopy  gromadzą się w miąższu 

tarczycy i w jej guzkach, tym 

lepiej, im bardziej różnicowana (tj. 

dojrzała czynnościowo i 

morfologicznie) jest tkanka guzka

 

 

Typy gromadzenia znacznika 

w guzkach tarczycy:

• guzki obojętne-

  wychwytują znacznik w 

stopniu identycznym jak  reszta gruczołu 

• guzki ciepłe-

 większy wychwyt niż pozostały 

gruczoł 

• guzki gorące-

 gruczolaki autonomiczne, 

niezależne od hormonu tyreotropowego (TSH), 

wychwytują całość podanego radioznacznika 

• guzki chłodne-

 gromadzą radioznacznik słabiej 

w porównaniu z resztą miąższu tarczycy 

• guzki zimne-

 nie gromadzą izotopu 

 

 

   przysadka                       TSH

      

czynnościowy blok    

                        

                                                wychwytu 

izotopu 

              

  wzrost FT4 i FT3 produkowanych   w guzku

 

 

•łagodne

– guzki koloidalne
– torbiele proste
– torbiele 

krwotoczne

– gruczolaki
– ogniskowe 

zapalenie

– ropień
– gruczolak 

przytarczyc

złośliwe

– rak tarczycy
– chłoniak
– przerzut 

• raka płuc
• raka sutka
• czerniaka
• raka przewodu 

pokarmowego

• raka nerki

GUZKI  ZIMNE W SCYNTYGRAFII 
TARCZYCY

 

 

ZAPALENIA TARCZYCY

 

 

SCYNTYGRAFIA CAŁEGO 

CIAŁA Z UŻYCIEM 131-I

    Po podaniu 74 MBq 131-I w warunkach 

endogennej stymulacji TSH lub po 

podaniu rekombinowanego TSH u 

chorych ze zróżnicowanym rakiem 

tarczycy po leczeniu operacyjnym i po 

leczeniu radiojodem wykonywana 

• rutynowo po 6-12 m-cach w celu oceny 

skuteczności leczenia 

• w przypadku podejrzenia wznowy 

choroby nowotworowej

 

 

SCYTYGRAFIA 

PRZYTARCZYC

 

 

Wskazania do wykonania 

badania 

  

Podejrzenie nadczynności 

przytarczyc:

• gruczolak przytarczyc (85%)
• hiperplazja przytarczyc (15%)
• rak przytarczyc (0,5-1%)

 

 

• czułość scyntygrafii przytarczyc w  

wykrywaniu 

    gruczolaków  70-80%
    układowego przerostu 50%
• trafność scyntygrafii przytarczyc w 

połączeniu z badaniem USG sięga 94 % 

• większość gruczolaków położona jest w 

rzucie dolnego bieguna płata tarczycy 

• w 75 % przytarczyce położone są typowo, 

w 25% ektopowo, a w 5% przypadków 

istnieje więcej niż 4 przytarczyce.

 

 

RADIOFARMACEUTYK

• MIBI  (metoksy-izo-butulo-izonitryl) 

znakowany 99mTc

• znacznik ten wychwytywany jest 

również przez tarczycę

• wskazane jest odstawienie niektórych 

leków - tyroksyny, kortykoidów, 
amiodaronu, butazolidyny, bromków, 
pochodnych rtęci i azotanów na 4 
tygodnie przed badaniem

 

 

 

TECHNIKI BADANIA

:

• badanie dwufazowe

• scyntygrafia subtrakcyjna

• scyntygrafia  metodą SPECT

• śródoperacyjne – na 20-30 min przed 

zabiegiem 40-100 MBq Tc-MIBI

 

 

DWUFAZOWA SCYNTYGRAFIA 

PRZYTARCZYC

•

Podanie i.v. 550 MBq 99mTc-MIBI, 

•

akwizycja w 20 i 120 min przez 10 min.

•

99mTc - MIBI wychwytywany jest przez 

tarczycę oraz przez przytarczyce. Z dobrze 

ukrwionej tarczycy zazwyczaj jest szybciej 

wypłukiwany niż z przytarczyc, dlatego na 

opóźnionych scyntygramach można uwidocznić 

gruczolaka przytarczyc.

•

Nie zawsze MIBI jest wypłukiwane z tarczycy i z 

jej guzków. 

•

Rozrost przytarczyc, rzadziej gruczolaki – brak 

przedłużonej retencji MIBI

 

 

SUBTRAKCYJNA SCYNTYGRAFIA 

PRZYTARCZYC

 

• W pierwszej kolejności pacjentowi podawany jest 99mTc 

(80 MBq) , który gromadzi się w tarczycy. 

• Po około 15-20 minutach wykonywane jest obrazowanie 

tarczycy 

• po czym podaje się pacjentowi 99mTc-MIBI i wykonywane 

są dwa obrazowania przytarczyc - pierwsze około 5 minut 
po podaniu znacznika (obrazowanie trwa około 10 minut), 
drugie po upływie 2-3 godzin. 

• W procesie opracowywania wyników obrazy otrzymane 

przy pomocy 99mTc i 99mTc-MIBI są od siebie 
odejmowane, co pozwala uwidocznić przytarczyce 
znajdujące się w pobliżu tarczycy.

 

 

SCYNTYGRAFIA PRZYTARCZYC- 

METODA SPECT

Szczególne zastosowanie 

trójwymiarowej rekonstrukcji obrazu 

• gdy badania planarne są negatywne, a 

obraz kliniczny przemawia 
jednoznacznie za nadczynnością 
przytarczycy

• u pacjentów z nawrotem nadczynności 

tarczycy po leczeniu operacyjnym

 

 

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Monika Buziak- Bereza