Rak jelita grubego
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego
Rak jelita grubego
•
Jest na drugim miejscu pod
Jest na drugim miejscu pod
względem zachorowalności na
względem zachorowalności na
nowotwory złośliwe u kobiet i
nowotwory złośliwe u kobiet i
mężczyzn, a wśród przyczyn zgonów
mężczyzn, a wśród przyczyn zgonów
na miejscu trzecim.
na miejscu trzecim.
•
W Polsce rocznie rozpoznaje się 11
W Polsce rocznie rozpoznaje się 11
tysięcy osób. Około 8 tysięcy chorych
tysięcy osób. Około 8 tysięcy chorych
umiera.
umiera.
Czynniki ryzyka
Czynniki ryzyka
•
Dietetyczne: dieta wysokokaloryczna,
Dietetyczne: dieta wysokokaloryczna,
bogata w tłuszcze zwierzęce, dieta
bogata w tłuszcze zwierzęce, dieta
uboga w warzywa i owoce.
uboga w warzywa i owoce.
•
Chorobowe: gruczolaki, wrzodziejące
Chorobowe: gruczolaki, wrzodziejące
zapalenie jelita grubego, choroba
zapalenie jelita grubego, choroba
Crohna.
Crohna.
•
Genetyczne: zespół Lynch I i Lynch II,
Genetyczne: zespół Lynch I i Lynch II,
polipowatość rodzinna.
polipowatość rodzinna.
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
•
Objawy są związane z utrudnionym
Objawy są związane z utrudnionym
pasażem mas kałowych i gazów
pasażem mas kałowych i gazów
(bóle, wzdęcia) oraz krwawieniem do
(bóle, wzdęcia) oraz krwawieniem do
światła przewodu pokarmowego
światła przewodu pokarmowego
(krew w stolcu, niedokrwistość z
(krew w stolcu, niedokrwistość z
niedoboru żelaza).
niedoboru żelaza).
Objawy guza prawej połowy
Objawy guza prawej połowy
okrężnicy:
okrężnicy:
•
we wczesnych stopniach
we wczesnych stopniach
zaawansowania może nie dawać
zaawansowania może nie dawać
żadnych objawów klinicznych,
żadnych objawów klinicznych,
•
ból po prawej stronie brzucha,
ból po prawej stronie brzucha,
•
ciemne zabarwienie stolca,
ciemne zabarwienie stolca,
•
niedokrwistość z niedoboru żelaza,
niedokrwistość z niedoboru żelaza,
•
wyczuwalny przez powłoki patologiczny
wyczuwalny przez powłoki patologiczny
opór po prawej stronie brzucha.
opór po prawej stronie brzucha.
Objawy raka lewej połowy
Objawy raka lewej połowy
okrężnicy:
okrężnicy:
•
wzdęcia i bóle o charakterze kolki,
wzdęcia i bóle o charakterze kolki,
•
żywoczerwona krew w stolcu,
żywoczerwona krew w stolcu,
•
zmiana rytmu wypróżnień.
zmiana rytmu wypróżnień.
Objawy raka odbytnicy:
Objawy raka odbytnicy:
•
świeża krew na stolcu,
świeża krew na stolcu,
•
uczucie niepełnego wypróżnienia,
uczucie niepełnego wypróżnienia,
•
bolesne parcie na stolec,
bolesne parcie na stolec,
•
stolce "ołówkowe".
stolce "ołówkowe".
Objawy raka odbytu:
Objawy raka odbytu:
•
świąd odbytu,
świąd odbytu,
•
wydzielina śluzopodobna,
wydzielina śluzopodobna,
•
uczucie ciała obcego w odbycie,
uczucie ciała obcego w odbycie,
•
nietrzymanie gazów i stolca.
nietrzymanie gazów i stolca.
Diagnostyka
Diagnostyka
•
badanie per rectum,
badanie per rectum,
•
testy na obecność krwi utajonej w stolcu,
testy na obecność krwi utajonej w stolcu,
•
badanie endoskopowe (rektoskopia,
badanie endoskopowe (rektoskopia,
kolonoskopia),
kolonoskopia),
•
badanie radiologiczne - wlew metodą podwójnego
badanie radiologiczne - wlew metodą podwójnego
kontrastu (baryt z insuf1acją powietrza)
kontrastu (baryt z insuf1acją powietrza)
•
Około 45% raków jelita grubego jest
Około 45% raków jelita grubego jest
umiejscowionych w odbytnicy, a około 30% w
umiejscowionych w odbytnicy, a około 30% w
okrężnicy esowatej (esicy). U około 5% chorych
okrężnicy esowatej (esicy). U około 5% chorych
stwierdza się guzy mnogie - stąd konieczność
stwierdza się guzy mnogie - stąd konieczność
diagnostyki całego jelita grubego.
diagnostyki całego jelita grubego.
Leczenie
Leczenie
•
Zabieg operacyjny, polegający na wycięciu odcinka
Zabieg operacyjny, polegający na wycięciu odcinka
jelita z guzem wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi.
jelita z guzem wraz z okolicznymi węzłami chłonnymi.
W rakach odbytnicy konieczne jest całkowite wycięcie
W rakach odbytnicy konieczne jest całkowite wycięcie
tkanek otaczających odbytnicę.
tkanek otaczających odbytnicę.
•
Leczenie paliatywne, w postaci zespoleń omijających,
Leczenie paliatywne, w postaci zespoleń omijających,
ma na celu przywrócenie drożności jelita .
ma na celu przywrócenie drożności jelita .
•
Chemioterapia jest standardowym leczeniem
Chemioterapia jest standardowym leczeniem
uzupełniającym po operacji w chorobie
uzupełniającym po operacji w chorobie
zaawansowanej.
zaawansowanej.
•
Radioterapię stosuje się jako leczenie
Radioterapię stosuje się jako leczenie
przedoperacyjne lub pooperacyjne w raku odbytnicy.
przedoperacyjne lub pooperacyjne w raku odbytnicy.
Zapalenie otrzewnej
Zapalenie otrzewnej
Zapalenie otrzewnej może być
Zapalenie otrzewnej może być
ograniczone lub rozlane, ostre lub
ograniczone lub rozlane, ostre lub
przewlekłe. Występuje najczęściej w
przewlekłe. Występuje najczęściej w
przebiegu procesów zapalnych
przebiegu procesów zapalnych
zlokalizowanych w narządach jamy
zlokalizowanych w narządach jamy
brzusznej lub jako powikłanie po
brzusznej lub jako powikłanie po
operacji chirurgicznej.
operacji chirurgicznej.
Przyczyny powstania
Przyczyny powstania
•
Do zapalenia dochodzi gdy zmieniona
Do zapalenia dochodzi gdy zmieniona
zapalenie ściana narządu ulegnie perforacji.
zapalenie ściana narządu ulegnie perforacji.
Wówczas zakażenie obejmuje najpierw
Wówczas zakażenie obejmuje najpierw
okolicę zmienioną chorobowo, a następnie
okolicę zmienioną chorobowo, a następnie
(przy braku leczenia) całą otrzewną.
(przy braku leczenia) całą otrzewną.
•
Do zapalenia może rzadko dojść też drogą
Do zapalenia może rzadko dojść też drogą
krwionośną (np.: zapalenie otrzewnej
krwionośną (np.: zapalenie otrzewnej
pneumokokowe, gruźlicze, paciorkowcowe).
pneumokokowe, gruźlicze, paciorkowcowe).
•
kamica pęcherzyka żółciowego,
kamica pęcherzyka żółciowego,
•
zapalenie wyrostka robaczkowego,
zapalenie wyrostka robaczkowego,
•
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
(przebiegająca z perforacją wrzodu),
(przebiegająca z perforacją wrzodu),
•
zapalenie przydatków,
zapalenie przydatków,
•
niedrożność jelit (powodująca martwicę i
niedrożność jelit (powodująca martwicę i
wzrost przepuszczalności ściany jelita dla
wzrost przepuszczalności ściany jelita dla
toksyn zawartych w jego świetle),
toksyn zawartych w jego świetle),
•
zapalenie trzustki, czy pęknięcie ścian
zapalenie trzustki, czy pęknięcie ścian
narządów w wyniku urazu mechanicznego.
narządów w wyniku urazu mechanicznego.
Do częstych przyczyn zapalenia
Do częstych przyczyn zapalenia
otrzewnej
otrzewnej
(a w konsekwencji konieczności
(a w konsekwencji konieczności
interwencji chirurgicznej), należy:
interwencji chirurgicznej), należy:
Objawy kliniczne
Objawy kliniczne
Objawy zapalenia otrzewnej mogą być różnie silnie
Objawy zapalenia otrzewnej mogą być różnie silnie
wyrażone w zależności od stanu zaawansowania
wyrażone w zależności od stanu zaawansowania
zapalenia:
zapalenia:
•
gorączka,
gorączka,
•
bóle brzucha (początkowo zlokalizowane, często
bóle brzucha (początkowo zlokalizowane, często
promieniujące w inne okolice, a potem rozlane),
promieniujące w inne okolice, a potem rozlane),
•
obrona mięśniowa,
obrona mięśniowa,
•
nudności,
nudności,
•
wymioty,
wymioty,
•
zatrzymanie perystaltyki jelitowej (co powoduje
zatrzymanie perystaltyki jelitowej (co powoduje
zatrzymanie wiatrów i stolca),
zatrzymanie wiatrów i stolca),
•
bardzo ciężki stan ogólny,
bardzo ciężki stan ogólny,
•
wstrząs.
wstrząs.
•
Rozlane zapalenie otrzewnej w niektórych
Rozlane zapalenie otrzewnej w niektórych
przypadkach (np. ostre zapalenie trzustki) może
przypadkach (np. ostre zapalenie trzustki) może
zakończyć się śmiertelnie mimo interwencji
zakończyć się śmiertelnie mimo interwencji
chirurgicznej i wdrożonego leczenia antybiotykami.
chirurgicznej i wdrożonego leczenia antybiotykami.
Leczenie
Leczenie
•
Leczenie operacyjne, którego celem
Leczenie operacyjne, którego celem
jest usunięcie przyczyny choroby bądź
jest usunięcie przyczyny choroby bądź
stworzenie odpływu dla wysięku i ropy.
stworzenie odpływu dla wysięku i ropy.
Przez zgłębnik żołądkowy odprowadza
Przez zgłębnik żołądkowy odprowadza
się z żołądka treść zastoinową, stosuje
się z żołądka treść zastoinową, stosuje
się kroplowe podawanie płynów,
się kroplowe podawanie płynów,
elektrolitów, białka, zwalcza atonię jelit.
elektrolitów, białka, zwalcza atonię jelit.
Podaje się duże dawki antybiotyków.
Podaje się duże dawki antybiotyków.