Układ Okresowy Pierwiastków

Prawo okresowości

pierwiastków

(1869 r.)

Własności pierwiastków (a także utworzonych przez nie
substancji prostych i złożonych), uporządkowanych
według wzrastających mas atomowych, zmieniają się w
sposób okresowy w zależności od wielkości mas
atomowych

Prawo okresowości pierwiastków

Mendelejew zrobił następujące założenia:
• Nieznane dotąd pierwiastki zostaną odkryte.
• Należy poprawić wartości mas atomowych wielu

pierwiastków.

• Przejście od pierwiastka o własnościach wyraźnie

niemetalicznych do pierwiastka o własnościach
wyraźnie metalicznych nie może być zbyt gwałtowne.

Prawo okresowości pierwiastków

Własności ekakrzemu

Masa atomowa

72

Szary trudno topliwy metal
Gęstość

5,5

Powinien być otrzymany przez

redukcje tlenku wodorem

Wzór tlenku MeO

3

Gęstość tlenku

4,7

Chlorek MeC

3

będzie cieczą

Temperatura wrzenia MeCl

3

90

0

C

Własności germanu

Masa atomowa

72,6

Szary trudno topliwy metal
Gęstość

5,35

Otrzymuje się przez redukcje

tlenku wodorem

Wzór tlenku GeO

3

Gęstość tlenku

4,7

Chlorek MeC

3

jest cieczą

Temperatura wrzenia MeCl

3

86

0

C

Prawo okresowości pierwiastków

Prawo Moseleya (1912 r.)
W obrębie okresu liczba ładunków w jądrze
atomu wzrasta o jedność przy przejściu od
jednego pierwiastka do następnego.

Prawo okresowości pierwiastków

Nowe sformułowanie

prawa okresowości

pierwiastków

Własności fizyczne i chemiczne pierwiastków oraz
utworzonych przez nie substancji prostych i złożonych
znajdują się w okresowej zależności od wielkości ładunku
jądra atomowego

Prawo okresowości pierwiastków

Budowa atomu a układ okresowy

Prawo okresowości pierwiastków

Stwierdzono, że

maksymalna liczba liczba elektronów w

danej powłoce elektronowej atomu wynosi

2n

2

, gdzie

n – oznacza numer powłoki elektronowej, licząc od
jądra atomu

Maksymalna liczba elektronów wynosi:

n=1

2

.

1

2

= 2

n=2

2

.

2

2

= 8

n=3

2

.

3

2

= 18

n=4

2

.

4

2

= 32

Prawo okresowości pierwiastków

Rozmieszczenie elektronów w atomach pierwiastków 2 okresu

układu okresowego

Liczba atomowa

Symbol pierwiastka Rozmieszczenie elektronów

w powłokach elktronowych

1

2

3 Li

2

1

4 Be

2

2

5 B

2

3

6 C

2

4

7 N

2

5

8 O

2

6

9 F

2

7

10

Ne

2

8

Prawo okresowości pierwiastków

Rozmieszczenie elektronów w atomach pierwiastków 3

okresu układu okresowego

Liczba atomowa

Symbol pierwiastka Rozmieszczenie

elektronów
w powłokach elktronowych
1

2

3

11 Na

2

8

1

12 Mg

2

8

2

13 Al

2

8

3

14 Si

2

8

4

15 P

2

8

5

16 S

2

8

6

17 Cl

2

8

7

18 Ar

2

8

8

Prawo okresowości pierwiastków

Rozmieszczenie elektronów w atomach pierwiastków 3

okresu układu okresowego

Liczba atomowa Symbol pierwiastka Rozmieszczenie elektronów w

powłokach

elktronowych

1

2

3

4

19

K

2

8

8

1

20

Ca

2

8

8

2

21

Sc

2

8

9

2

22

Ti

2

8

10

2

23

V

2

8

11

2

24

Cr

2

8

13

1

25

Mn

2

8

13

2

26

Fe

2

8

14

2

27

Co

2

8

15

2

28

Ni

2

8

16

2

29

Cu

2

8

18

1

30

Zn

2

8

18

2

31

Ga

2

8

18

3

32

Ge

2

8

18

4

33

As

2

8

18

5

34

Se

2

8

18

6

35

Br

2

8

18

7

36

Kr

2

8

18

8

Układ okresowy pierwiastków

Podsumowanie wiadomości dotyczących układu okresowego

pierwiastków:

1.

Liczba atomowa Z, zwana również liczbą porządkową
(gdyż

wskazuje

miejsce

pierwiastka

w

układzie

okresowym), jest równa liczbie ładunków dodatnich w
jądrze atomowym, a także liczbie otaczających jądro
elektronów.

2.

Numer okresu wskazuje liczbę powłok elektronowych
atomów pierwiastków umieszczonych w danym okresie.

3.

Numer grupy wskazuje maksymalną liczbę elektronów
wartościowości lub maksymalną wartościowość dodatnią
pierwiastka.

4.

Pierwiastki najsilniej przejawiające własności metaliczne
znajdują się w lewym dolnym rogu układu. Własności
metaliczne w danej grupie pierwiastków słabną w
kierunku od dołu ku górze, a w danym okresie od strony
lewej ku prawej.

Układ okresowy pierwiastków

5. Pierwiastki o własnościach najsilniej niemetalicznych znajdują się

w prawym górnym rogu układu, rzy czym ich niemetaliczne

własności słabną w kierunku od góry ku dołowi i od strony

prawej

ku

lewej.

Mniej

więcej

wzdłuż

przekątnej

przeprowadzonej przeprowadzonej od górnego lewego rogu

układu ku dolnemu prawemu znalazły miejsce pierwiastki o

własnościach amfoterycznych.

6. Własności typowych metali wykazują pierwiastki, których atomy

mają niewielka liczbę elektronów wartościowości.

7. Własności typowych niemetali wykazują pierwiastki, których

atomy maja dużą liczbę elektronów wartościowości.

8. O okresowym powtarzaniu się podobnych własności fizycznych i

chemicznych

pierwiastków

uszeregowanych

według

wzrastających

liczb

atomowych

decyduje

analogiczna

konfiguracja elektronowa ich atomów.