22.
22.
Perspektywy badań
Perspektywy badań
medialnych
medialnych
22.
22.
Perspektywy badań
Perspektywy badań
medialnych
medialnych
1.1. Schematy metodologiczne
1.1. Schematy metodologiczne
analiz medialnych
analiz medialnych
schemat klasyczny
schemat klasyczny
metodologia badań nad mediami opiera się zasadniczo na
metodologia badań nad mediami opiera się zasadniczo na
schemacie wyznaczonym przez „ojca” teorii
schemacie wyznaczonym przez „ojca” teorii
komunikowania, Harolda Laswella
komunikowania, Harolda Laswella
(1948), określając
(1948), określając
podstawowe obszary badawcze
podstawowe obszary badawcze
kto mówi? –
kto mówi? –
komunikator
komunikator
co mówi? –
co mówi? –
treść przekazu
treść przekazu
za pośrednictwem jakiego kanału mówi? –
za pośrednictwem jakiego kanału mówi? –
środki przekazu
środki przekazu
do kogo mówi? –
do kogo mówi? –
audytorium, odbiorcy
audytorium, odbiorcy
z jakim skutkiem mówi? –
z jakim skutkiem mówi? –
skutki komunikowania
skutki komunikowania
kształtowanie się komunikologii jako
kształtowanie się komunikologii jako
przedmiotowo samodzielnej dyscypliny ze względu na przedmiot
przedmiotowo samodzielnej dyscypliny ze względu na przedmiot
badań
badań
metodologicznie
metodologicznie
interdyscyplinarnej ze względu na metodologię
interdyscyplinarnej ze względu na metodologię
badań
badań
1.2. Schematy metodologiczne
1.2. Schematy metodologiczne
analiz medialnych
analiz medialnych
różnorodność schematów analiz medialnych
różnorodność schematów analiz medialnych
schemat empiryczny i humanistyczny
schemat empiryczny i humanistyczny
schemat amerykański i europejski
schemat amerykański i europejski
schemat internalistyczny i eksternalistyczny
schemat internalistyczny i eksternalistyczny
schemat integracyjny
schemat integracyjny
podziały te są widoczne w stosowanych
podziały te są widoczne w stosowanych
strukturach
strukturach
pojęciowych oraz metodologiach
pojęciowych oraz metodologiach
„
„
komunikologia od początków swej egzystencji jest zatem
komunikologia od początków swej egzystencji jest zatem
nauką rozdartą przez epistemologiczną schizmę”
nauką rozdartą przez epistemologiczną schizmę”
2.1. Schematy empiryczny analiz
2.1. Schematy empiryczny analiz
medialnych
medialnych
badania komunikacji i mediów oparte jest na
badania komunikacji i mediów oparte jest na
klasycznym rozumieniu metodologii i epistemologii
klasycznym rozumieniu metodologii i epistemologii
naukowej
naukowej
z takimi cechami, jak:
z takimi cechami, jak:
obiektywizm
obiektywizm
odtwarzalność
odtwarzalność
wzory i badania empiryczne
wzory i badania empiryczne
dominują metody
dominują metody
ilościowe
ilościowe
obiektywne
obiektywne
społeczno-naukowe
społeczno-naukowe
techniki obserwacji itp.
techniki obserwacji itp.
2.2. Schematy empiryczny analiz
2.2. Schematy empiryczny analiz
medialnych
medialnych
wiąże się z naukami
wiąże się z naukami
empiryczno-
empiryczno-
humanistycznymi
humanistycznymi
wywodzi zasadniczo swoje założenia i metody z
wywodzi zasadniczo swoje założenia i metody z
socjologii
socjologii
, wspomagając się przy tym
, wspomagając się przy tym
narzędziami
narzędziami
psychologii
psychologii
stanowi ramy dla
stanowi ramy dla
nurtu dominującego
nurtu dominującego
(amerykańskiego)
(amerykańskiego)
3.1. Schemat humanistyczny analiz
3.1. Schemat humanistyczny analiz
medialnych
medialnych
dominuje rozumienie mediów:
dominuje rozumienie mediów:
subiektywne
subiektywne
niepowtarzalne
niepowtarzalne
społeczne
społeczne
kulturowe
kulturowe
dominują metody
dominują metody
jakościowe
jakościowe
subiektywne
subiektywne
literacko-hermeneutyczne
literacko-hermeneutyczne
analityczne
analityczne
3.2. Schemat humanistyczny analiz
3.2. Schemat humanistyczny analiz
medialnych
medialnych
zawiera założenia i metody z
zawiera założenia i metody z
hermeneutyki,
hermeneutyki,
ekonomii politycznej
ekonomii politycznej
filozofii społecznej
filozofii społecznej
filozofii kultury
filozofii kultury
publikacje badaczy dotyczą zagadnień
publikacje badaczy dotyczą zagadnień
humanistycznych,
humanistycznych,
opracowywanych analitycznie metodami o
opracowywanych analitycznie metodami o
charakterze jakościowym
charakterze jakościowym
pozbawionych często odniesień empirycznych
pozbawionych często odniesień empirycznych
stanowi ramy dla
stanowi ramy dla
nurtu krytycznego
nurtu krytycznego
4.1. Schemat amerykański analiz
4.1. Schemat amerykański analiz
medialnych
medialnych
analiza zjawisk współczesnych ze względu na
analiza zjawisk współczesnych ze względu na
potrzeby społeczności i instytucji
potrzeby społeczności i instytucji
analiza
analiza
społeczno-demograficznych
społeczno-demograficznych
uwarunkowań odbiorców
uwarunkowań odbiorców
badanie
badanie
funkcjonalności mediów na podstawie
funkcjonalności mediów na podstawie
faktów
faktów
empirycznych
empirycznych
4.2. Schemat amerykański analiz
4.2. Schemat amerykański analiz
medialnych
medialnych
ważność doboru technik, metod i procedur
ważność doboru technik, metod i procedur
badawczych – „
badawczych – „
kult danych empirycznych
kult danych empirycznych
”
”
organizacja warsztatu pracy:
organizacja warsztatu pracy:
duży zespół
duży zespół
badawczy,
badawczy,
komisje doradcze, instytut, praca na
komisje doradcze, instytut, praca na
doraźne bezpośrednie i pilne zlecenie
doraźne bezpośrednie i pilne zlecenie
praktyków
praktyków
efekty badań
efekty badań
: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co
: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co
mówimy, jest ważne, lecz jest to jednak
mówimy, jest ważne, lecz jest to jednak
prawdziwe” (Robert Merton)
prawdziwe” (Robert Merton)
5.1. Schemat europejski analiz medialnych
5.1. Schemat europejski analiz medialnych
przedmiot badań:
przedmiot badań:
społeczne uwarunkowania myśli filozoficznej, religijnej,
społeczne uwarunkowania myśli filozoficznej, religijnej,
moralnej, naukowej, warunkującej treści medialne
moralnej, naukowej, warunkującej treści medialne
analiza
analiza
ideologicznych kontekstów
ideologicznych kontekstów
i uwarunkowań
i uwarunkowań
mediów
mediów
analiza przeszłości w powiązaniu
analiza przeszłości w powiązaniu
ideologii, przekonań
ideologii, przekonań
politycznych, poglądów naukowych z globalną
politycznych, poglądów naukowych z globalną
strukturą społeczną
strukturą społeczną
, szczególnie ze strukturą klasową
, szczególnie ze strukturą klasową
5.2. Schemat europejski analiz medialnych
5.2. Schemat europejski analiz medialnych
dominuje
dominuje
metoda krytyki źródeł
metoda krytyki źródeł
historycznych
historycznych
organizacja warsztatu pracy:
organizacja warsztatu pracy:
praca
praca
indywidualna badacza
indywidualna badacza
efekty badań
efekty badań
: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co
: „nie wiemy wprawdzie, czy to, co
mówimy, jest prawdziwe, ale jest to jednak
mówimy, jest prawdziwe, ale jest to jednak
ważne” (Robert Merton)
ważne” (Robert Merton)
6. Schemat internalistyczny analiz
6. Schemat internalistyczny analiz
medialnych
medialnych
schemat internalistyczny
schemat internalistyczny
badacz mediów funkcjonuje w przestrzeni
badacz mediów funkcjonuje w przestrzeni
medialnego
medialnego
praxis
praxis
jako wewnętrzny
jako wewnętrzny
uczestnik procesów komunikacyjnych
uczestnik procesów komunikacyjnych
minus
minus
: brak dystansu do badanych zjawisk
: brak dystansu do badanych zjawisk
plus
plus
: bogactwo własnych doświadczeń
: bogactwo własnych doświadczeń
7. Schemat eksternalistyczny analiz
7. Schemat eksternalistyczny analiz
medialnych
medialnych
schemat eksternalistyczny
schemat eksternalistyczny
badacz próbuje opisać rzeczywistość
badacz próbuje opisać rzeczywistość
medialną z perspektywy zewnętrznej
medialną z perspektywy zewnętrznej
minus
minus
: nieznajomość wewnętrznych struktur
: nieznajomość wewnętrznych struktur
funkcjonalności mediów
funkcjonalności mediów
plus
plus
: większa możliwość obiektywizacji i
: większa możliwość obiektywizacji i
empiryczności badań
empiryczności badań
8.1. Schemat integracyjny analiz
8.1. Schemat integracyjny analiz
medialnych
medialnych
schemat integracyjny
schemat integracyjny
poszukiwanie przedmiotowej i metodologicznej
poszukiwanie przedmiotowej i metodologicznej
tożsamości
tożsamości
nauki o komunikowaniu
nauki o komunikowaniu
komunikologia, sensownie i skutecznie
komunikologia, sensownie i skutecznie
uprawiana, musi mieć zatem
uprawiana, musi mieć zatem
charakter
charakter
interdyscyplinarny
interdyscyplinarny
tworzenie
tworzenie
platformy integracyjnej
platformy integracyjnej
dla badań
dla badań
medialnych innych nauk: socjologicznych,
medialnych innych nauk: socjologicznych,
humanistycznych, przyrodniczych
humanistycznych, przyrodniczych
8.2. Schemat integracyjny analiz
8.2. Schemat integracyjny analiz
medialnych
medialnych
schemat integracyjny
schemat integracyjny
nauka o komunikacji i mediach musi mieć charakter
nauka o komunikacji i mediach musi mieć charakter
otwarty i transdyscyplinarny
otwarty i transdyscyplinarny
przy zachowaniu
przy zachowaniu
ścisłości metodologicznej
ścisłości metodologicznej
refleksja etyczna
refleksja etyczna
ważnym faktorem integracyjnego
ważnym faktorem integracyjnego
programu badawczego
programu badawczego
poszukiwanie platform
poszukiwanie platform
jedności i integracji
jedności i integracji
przeciwstawnych tendencji:
przeciwstawnych tendencji:
uniwersalizacji i fragmentaryzacji badań
uniwersalizacji i fragmentaryzacji badań
konsolidacji i różnicowania się dyscyplin
konsolidacji i różnicowania się dyscyplin
9. Kierunki rozwoju nauki o
9. Kierunki rozwoju nauki o
komunikowaniu
komunikowaniu
współczesne tendencje medialno-komunikacyjne
współczesne tendencje medialno-komunikacyjne
tendencja komercjalizacji mediów
tendencja komercjalizacji mediów
tendencja konwergencji i integracji mediów
tendencja konwergencji i integracji mediów
tendencja mediatyzacji życia
tendencja mediatyzacji życia
tendencja technologizacji życia
tendencja technologizacji życia
tendencja cywilizacyjnych zmian procesów
tendencja cywilizacyjnych zmian procesów
komunikacyjnych
komunikacyjnych
10.1. Tendencja komercjalizacji mediów
10.1. Tendencja komercjalizacji mediów
potrzeba studiów i badań mediów jako zjawiska
potrzeba studiów i badań mediów jako zjawiska
ekonomicznego
ekonomicznego
rozwój nauk o komunikacji medialnej w segmencie
rozwój nauk o komunikacji medialnej w segmencie
nauk ekonomicznych
nauk ekonomicznych
przygotowanie specjalistów od ekonomicznego
przygotowanie specjalistów od ekonomicznego
managementu mediami
managementu mediami
impuls do badań
impuls do badań
relacji mediów do gospodarki i ekonomii, do polityki oraz
relacji mediów do gospodarki i ekonomii, do polityki oraz
struktur organizacyjnych społeczeństwa
struktur organizacyjnych społeczeństwa
wielorakich konsekwencji koncentracji i kartelizacji mediów i
wielorakich konsekwencji koncentracji i kartelizacji mediów i
wynikających z tego procesów globalizacyjnych społeczeństwa
wynikających z tego procesów globalizacyjnych społeczeństwa
11.2. Tendencja komercjalizacji mediów
11.2. Tendencja komercjalizacji mediów
impuls do badań
impuls do badań
regulacji prawno-ekonomicznych rynku medialnego, wolności
regulacji prawno-ekonomicznych rynku medialnego, wolności
konkurencyjności mediów
konkurencyjności mediów
funkcjonowania mediów w tworzeniu dóbr konsumpcyjnych
funkcjonowania mediów w tworzeniu dóbr konsumpcyjnych
proporcji dóbr konsumpcyjnych produkowanych przez media
proporcji dóbr konsumpcyjnych produkowanych przez media
do dóbr społecznych, wynikających z misji społecznej mediów
do dóbr społecznych, wynikających z misji społecznej mediów
struktur organizacyjnych przestrzeni medialnej
struktur organizacyjnych przestrzeni medialnej
relacji ekonomicznej racjonalności rynku medialnego do
relacji ekonomicznej racjonalności rynku medialnego do
etycznej odpowiedzialności mediów
etycznej odpowiedzialności mediów
12.1. Tendencja konwergencji
12.1. Tendencja konwergencji
i integracji mediów
i integracji mediów
próba integracji i reintegracji
próba integracji i reintegracji
różnych pól badawczych nauk
różnych pól badawczych nauk
kulturoznawczych, etnologicznych, humanistycznych, sztuk
kulturoznawczych, etnologicznych, humanistycznych, sztuk
audiowizualnych z nauką o komunikacji i mediach
audiowizualnych z nauką o komunikacji i mediach
nowe przestrzenie badań
nowe przestrzenie badań
rola kulturotwórcza mediów i relacja mediów do kultury i człowieka jako
rola kulturotwórcza mediów i relacja mediów do kultury i człowieka jako
twórcy kultury, np. program szkoły
twórcy kultury, np. program szkoły
Cultural Studies
Cultural Studies
czy
czy
Gender Studies
Gender Studies
analizy historii rozwoju mediów i ich wpływu na rozwój cywilizacji
analizy historii rozwoju mediów i ich wpływu na rozwój cywilizacji
zagadnienia komunikacji interkulturowej
zagadnienia komunikacji interkulturowej
zagadnienia dotyczące pedagogiki i edukacji medialnej
zagadnienia dotyczące pedagogiki i edukacji medialnej
zagadnienia dotyczące języka mediów: analizy semiotyczne,
zagadnienia dotyczące języka mediów: analizy semiotyczne,
lingwistyczne, językoznawcze, analizy semantyczne języka
lingwistyczne, językoznawcze, analizy semantyczne języka
poszczególnych mediów
poszczególnych mediów
12.2. Tendencja konwergencji
12.2. Tendencja konwergencji
i integracji mediów
i integracji mediów
nowe przestrzenie badań
nowe przestrzenie badań
rola mediów we współtworzeniu kultury życia codziennego, kultury
rola mediów we współtworzeniu kultury życia codziennego, kultury
popularnej i masowej
popularnej i masowej
integracja normatywności etycznej z praktyką medialną
integracja normatywności etycznej z praktyką medialną
zagadnienia metaetyki i etyki mediów wraz z poszukiwaniem struktur
zagadnienia metaetyki i etyki mediów wraz z poszukiwaniem struktur
szczegółowych deontologii medialnych
szczegółowych deontologii medialnych
wpływ etyki mediów na regulację wszelkich zjawisk zachodzących w
wpływ etyki mediów na regulację wszelkich zjawisk zachodzących w
przestrzeni medialnej
przestrzeni medialnej
rola etyki w kształtowaniu struktur społeczeństwa informacyjnego i
rola etyki w kształtowaniu struktur społeczeństwa informacyjnego i
przezwyciężaniu lub zapobieganiu negatywnym skutkom procesów
przezwyciężaniu lub zapobieganiu negatywnym skutkom procesów
cywilizacyjnych związanych z rozwojem mediów
cywilizacyjnych związanych z rozwojem mediów
13.1. Tendencja mediatyzacji życia
13.1. Tendencja mediatyzacji życia
znaczącym wyznacznikiem tych procesów są zjawiska
znaczącym wyznacznikiem tych procesów są zjawiska
dywergencji i konwergencji mediów
dywergencji i konwergencji mediów
procesy mediatyzacji implikują zmiany technicznych,
procesy mediatyzacji implikują zmiany technicznych,
socjologicznych, kulturowych czy ekonomicznych
socjologicznych, kulturowych czy ekonomicznych
uwarunkowań funkcjonowania mediów
uwarunkowań funkcjonowania mediów
analiza wszechobecności mediów i ich roli w
analiza wszechobecności mediów i ich roli w
komunikacji interpersonalnej
komunikacji interpersonalnej
analiza mediów jako „czwartej władzy” – rola
analiza mediów jako „czwartej władzy” – rola
dziennikarzy i ludzi mediów
dziennikarzy i ludzi mediów
13.2. Tendencja mediatyzacji życia
13.2. Tendencja mediatyzacji życia
wpływ społeczeństwa na działanie środków masowych i
wpływ społeczeństwa na działanie środków masowych i
wewnętrzną organizację instytucji komunikowania
wewnętrzną organizację instytucji komunikowania
masowego
masowego
potrzeba redefiniowania przedmiotu badań mediów,
potrzeba redefiniowania przedmiotu badań mediów,
przestrzeni medialnej
przestrzeni medialnej
potrzeba badań prognostycznych
potrzeba badań prognostycznych
mediatyzacja relacji społecznych
mediatyzacja relacji społecznych
człowiek jako
człowiek jako
homo communicans
homo communicans
i
i
homo communicus
homo communicus
14. Tendencja technologizacji życia
14. Tendencja technologizacji życia
wpływ postępu technologicznego na rozwój
wpływ postępu technologicznego na rozwój
komunikacji i mediów
komunikacji i mediów
analiza „technokultury” i „cyberkultury”
analiza „technokultury” i „cyberkultury”
problematyka wirtualizacji życia i „sztucznych
problematyka wirtualizacji życia i „sztucznych
światów” medialnych
światów” medialnych
media jako przedłużenia człowieka
media jako przedłużenia człowieka
analiza relacji: człowiek – maszyna
analiza relacji: człowiek – maszyna
15.1. Tendencja cywilizacyjnych zmian
15.1. Tendencja cywilizacyjnych zmian
procesów komunikacyjnych
procesów komunikacyjnych
transformacja form komunikacji międzyludzkiej i medialnej
transformacja form komunikacji międzyludzkiej i medialnej
medialne transformacje czasu i przestrzeni
medialne transformacje czasu i przestrzeni
medialne transformacje uwarunkowań życia człowieka
medialne transformacje uwarunkowań życia człowieka
kompresja przestrzenna i czasowa możliwości komunikacji i
kompresja przestrzenna i czasowa możliwości komunikacji i
informacji (translokacja czasowa i przestrzenna)
informacji (translokacja czasowa i przestrzenna)
rozwój nowych kanałów przekazu (digitalizacja)
rozwój nowych kanałów przekazu (digitalizacja)
transformacja struktur i instytucji medialnych (kartelizacja)
transformacja struktur i instytucji medialnych (kartelizacja)
zmiany charakteru masowości odbiorców
zmiany charakteru masowości odbiorców
zjawisko interaktywności
zjawisko interaktywności
15.2. Tendencja cywilizacyjnych zmian
15.2. Tendencja cywilizacyjnych zmian
procesów komunikacyjnych
procesów komunikacyjnych
unifikacja form i treści przekazu (globalizacja)
unifikacja form i treści przekazu (globalizacja)
zmiany w przestrzeni odbiorców przekazów (grupy
zmiany w przestrzeni odbiorców przekazów (grupy
targetowe)
targetowe)
przemiany w stylu życia jednostek i s społeczeństw
przemiany w stylu życia jednostek i s społeczeństw
(konsumpcjonizm medialny)
(konsumpcjonizm medialny)
transformacja i modernizacja sfery publicznej
transformacja i modernizacja sfery publicznej
badanie uwarunkowań przeciwstawnych tendencji
badanie uwarunkowań przeciwstawnych tendencji
zjawisko pluralizacji i zróżnicowania kulturowego
zjawisko pluralizacji i zróżnicowania kulturowego
zjawisko globalizacji kultury medialnej z jej konsekwencjami
zjawisko globalizacji kultury medialnej z jej konsekwencjami
Był to wykład:
Był to wykład:
Perspektywy badań medialnych
Perspektywy badań medialnych
Dziękuję za uwagę!
Dziękuję za uwagę!