background image

 

 

PATOFIZJOLOGIA 

PATOFIZJOLOGIA 

OSTREJ I 

OSTREJ I 

PRZEWLEKŁEJ 

PRZEWLEKŁEJ 

NIEWYDOLNOŚĆ 

NIEWYDOLNOŚĆ 

SERCA

SERCA

Katedra Patofizjologii 

Collegium Medicum U J

background image

 

 

NIEWYDOLNOŚĆ SERCA

DF.
Jest to choroba, w której serce jest niezdolne do 
przetłoczenia ilości krwi niezbędnej dla 
metabolizmu tkanek, 
LUB ROBI TO PRZY DUŻYCH CIŚNIENIACH  
NAPEŁNIANIA= NIEWYDOLNOŚĆ 
MIOKARDIUM .

NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA

- zmiany występują w elementach układu 
krążenia (serce, objętość krwi, łożysko 
naczyniowe, HbO

2

)

- nie zawsze związana z niewydolnością 
miokardium - ostra niedomykalność zastawki 
aorty w zapaleniu wsierdzia, zwężenie zastawki 
dwudzielnej lub trójdzielnej czy zaciskające 
zapalenie osierdzia. 
Niewydolność serca zawsze powoduje 
niewydolność krążenia.

background image

 

 

PODZIAŁ NIEWYDOLNOŚCI

ETIOPATOGENETYCZNY

1. Forma wstępna  i  następcza  
niewydolności  

ANATOMICZNY

1. Prawokomorowa i lewokomorowa.

HEMODYNAMICZNY

1. Skurczowa i rozkurczowa(wyrównana lub 
nie)

2. Z niskim i wysokim wyrzutem sercowym.

PRZEBIEG

1. Ostra i przewlekła.

background image

 

 

Główne mechanizmy kompensacyjne w NS

Główne mechanizmy kompensacyjne w NS

Niewydolność serca

Odpowiedź z 

barorceptorów

Aktywacja RAS 

spadek GFR

Wzrost napięcia 

ściany lewej 

komory

Serce

Nerki

Mózg

Aktywacja SNS 

Retencja wody

Przerost 

miocytów

 Częstość akcji 

serca

 Kurczliwość 

 Obciążenie 

wstępne

Przerost

 Pojemność 

minutowa 

serca

background image

 

 

HIPOTEZA WSTĘPNEJ (ZASTOINOWEJ) NS - 

James Hope 1832

=>> spadek CO powoduje zastój krwi w 
przedsionkach i układzie żylnym.

1.  Wzrost ciśnienia i objętości końcowo-
rozkurczowej w komorze i przedsionku.

2. Wzrost ciśnienia w łożysku naczyń kapilarnych 
i żylnych poniżej niewydolnej komory 

3. Wzrost ciśnienia w krążeniu płucnym  

background image

 

 

HIPOTEZA NASTĘPCZEJ NS - MacKenzie 1912

=>> spadek CO zmniejsza efektywną objętości 
krwi  w układzie tętniczym ( Effective arterial 
blood volume - EABV) . 

1. Zmniejszenie perfuzji życiowo ważnych   
narządów

2. osłabienie, brak tolerancji wysiłku  (ischemia 
endotelium)

3. zwiększenie objętości płynu 
pozakomórkowego i zastój

background image

 

 

Skutki zastoju 
żylnego:

 Hepatomegalia
 Wodobrzusze
 Splenomegalia
 Jadłowstręt
 Obrzęki obwodowe
 Wypełnienie żył 
szyjnych

Skutki spadku 
przepływu:

 Łatwe męczenie 
się

 Oliguria 
 Tachykardia
 Zmiany tętna

Objawy kliniczne niewydolności 

Objawy kliniczne niewydolności 

prawokomorowej serca:

prawokomorowej serca:

background image

 

 

Skutki zastoju 
żylnego:

 Duszność
 Ortopnoe
 Napadowa duszność 
nocna

 Kaszel
 Sinica
 Trzeszczenia u 
podstawy płuc

Skutki spadku 
przepływu:

 Łatwe męczenie się
 Oliguria 
 Tachykardia
 Zmiany tętna

Objawy kliniczne niewydolności 

Objawy kliniczne niewydolności 

lewokomorowej serca

lewokomorowej serca

background image

 

 

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE               

ZASTOINOWEJ NIEWYDOLNOŚCI SERCA 

(Kryteria Framingham)

DUŻE:

 

 - napadowa duszność nocna (ortopnoe)

 

 - poszerzenie żył szyjnych
 - trzeszczenia(osłuchowo)
 - powiększona sylwetka serca
 - wzrost ciśnienia żylnego > 16 cm H

2

O

 - wzrost czasu krążenia >25 sek
 - odruch wątrobowo-szyjny
MAŁE:
 - obrzęki kończyn, kaszel nocny, 

hepatomegalia, tachykardia                                        
                   
           -> 120 /min),   duszność   wysiłkowa,   
hydrothorax, 
           -spadek VC do 1/3

background image

 

 

PATOGENEZA OBJAWÓW NS                                 

                  

1. Pierwsza jest duszność: - wysiłkowa, ortopnoe
                                                      - napadowa nocna
    PTG = restrykcyjne                - spoczynkowa 
              zaburzenia                            
                 wentylacji

Objawy nasilone w nocy

Różnicowanie duszności ( dyspnoe) pochodzenia 
sercowego i płucnego

2. Niezdolność do wysiłku. 
Klasy NYHA
Klasa I - bez ograniczeń, wysiłek codzienny bez duszności, 
palpitacji i zmęczenia
Klasa II - niewielkie ograniczenie. Bez zmian w spoczynku 
po wysiłku duszność, palpitacje, zmęczenie lub angina.
Klasa III - znaczne ograniczenie aktywności fizycznej, bez 
zmian w spoczynku
Klasa IV -  niezdolność do wykonywania wysiłku- każdy 
wysiłek -dolegliwości. 
3. Objawy z dróg moczowych - nocturia  (częstomocz 
nocny)-
 

background image

 

 

WYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH W NS 

WYNIKI BADAŃ LABORATORYJNYCH W NS 

1. Proteinuria, mocznik RN, azotemia 

przednerkowa

2. Elektrolity – hyponatremia, hypokaliemia

3. Testy wątrobowe:

• Hyperbilirubinemia, transaminazy , 

fosfataza alkaliczna , czas protrombinowy 

, hypoalbuminemia

4.0 Patologiczna  próba Valsalvy                       

5.0 Kardiomegalia/powiększenie sylwetki serca/

6.0. Galop protodiastoliczny S

3                                          

background image

 

 

Próba Valsalvy:

I faza - wzrost CTK i 
spadek HR

II faza - spadek CTK, 
wzrost HR

III faza - spadek CTK, 
wzrost HR

VI faza - 
kompensacyjny wzrost 
ciśnienia (zależy od 
pobudzenia układu 
adrenergicznego), 
bradykardia 

background image

 

 

PATOGENEZA OBJAWÓW NS /2/                            

                      

Badanie fizykalne

1. Rzężenia, przesięki opłucnowe.

2. Przesunięcie i wydłużenie uderzenia koniuszkowego

3. Słyszalny trzeci ton serca S3 - w skurczowej i 
rozkurczowej  NS/Rytm cwałowy/ 

4. Słyszalny czwarty ton S4- częściej u chorych z 
niewydolnością rozkurczową
/Rytm cwałowy/,szmery skurczowe -wtórne do rozstrzeni 
komór.

5. Tętno naprzemienne-całkowicie, tony Korotkowa nie 
znikają w próbie V. Brak zmian częstości akcji 
serca/tachycardia-bradykardia/

6. Blada, zimna i spocona skóra.   

W izolowanej NS prawokomorowej (cor pulmonale, 
nadciśnienie płucne) uwypuklenie przegrody 
międzykomorowej  utrudnia wypełnienie LK
co może nasilać zastój płucny (Odwrócony efekt 
Bernheima)
                                               

background image

 

 

WYNIKI BADANIA FIZYKALNEGO W NS 

WYNIKI BADANIA FIZYKALNEGO W NS 

1. Pulsus alternans (zmiany objętości wyrzutowej – 

okresowy spadek ilości kurczących się miocytów) - 
zmienne słabe i silne uderzenia tętna . Słuchowo 
składowa P2 silniejsza niż A2.

W NS – jest to spowodowane zmianami obciążenia 
wstępnego

2. Kacheksja sercowa – wywołana anoreksją – 

skutkiem zastoju wątrobowego i jelitowego krwi, 
enteropatia - utrata białka.

3. Oddychanie Cheyne – Stokesa – depresja ośrodka 

oddechowego – spadek PO

2

 i wzrost PCO

2

 

(controller gain, underdumping)

background image

 

 

PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI 

LEWOKOMOROWEJ

1. PRZECIĄŻENIE OBJĘTOŚCIOWE - Niedomykalność 

zastawki (mitralna, aortalnej - wysoki CO (anemia, 
nadczynność tarczycy)

2. PRZECIĄŻENIE CIŚNIENIOWE - Nadciśnienie (pierwotne, 

wtórne -Zwężenie ujścia (stenoza aortalna, przerost 
przegrody)

3.UTRATA MIĘŚNIÓWKI/ KURCZLIWOŚCI

Zawał - Kolagenozy

Trucizny, alkohol, kobalt, doksyrubina

Infekcje: wirusowe, bakteryjne

4. UTRUDNIENIE WYPEŁNIENIA

Zwężenie zastawki mitralnej

Choroby osierdzia

Choroby naciekowe

background image

 

 

PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI 

LEWOKOMOROWEJ

1. PRZECIĄŻENIE OBJĘTOŚCIOWE - Niedomykalność 

zastawek (mitralna, aortalnej - wysoki rzut minutowy 
(anemia, nadczynność tarczycy)

2. PRZECIĄŻENIE CIŚNIENIOWE - Nadciśnienie (pierwotne, 

wtórne) -Zwężenie ujścia (stenoza aortalna, przerost 
przegrody)

3.UTRATA MIĘŚNIÓWKI/ KURCZLIWOŚCI

Zawał - Kolagenozy

Trucizny, alkohol, kobalt, doksyrubina

Infekcje: wirusowe, bakteryjne

4. UTRUDNIENIE WYPEŁNIENIA

Zwężenie zastawki mitralnej

Choroby osierdzia

Choroby naciekowe 

Zaburzenia rytmu

background image

 

 

PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI 

PRAWOKOMOROWEJ

1. Niewydolność lewej komory

2. Obstrukcja naczyń przedkapilarnych płuc

1.       wrodzona (przecieki, zwężenie)

2.        idiopatyczne nadciśnienie płucne

3. Serce płucne/cor pulmonale/

• Skurcz naczyń płucnych/hipoksja
• Zatorowość płucna
• Choroby obstrukcyjne płuc

• Pierwotna niewydolność prawokomorowa

• Zawał prawej komory

background image

 

 

PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI 

PRAWOKOMOROWEJ

1. Serce płucne

• Skurcz naczyń płucnych
• Zatorowość płucna
• Choroby obstrukcyjne płuc

• Niewydolność lewej komory

• Wrodzone wady 
• Nadciśnienie płucne 

• Pierwotna niewydolność prawokomorowa

• Zawał prawej komory

background image

 

 

Czynniki wyzwalające NS

Czynniki wyzwalające NS

• Obniżenie dawek leków - błędy leczenia
• Wystąpienie arytmii - tachyarytmie 

(migotanie przedsionków)

• Niedokrwienie lub zawał serca
• Zapalenie płuc - cytokiny prozapalne-TNF, Il-

• Zatory płucne
• Stresy emocjonalne i środowiskowe.
• Zapalenie mięśnia sercowego (Miocarditis)
• Toksyny sercowe - alkohol działa depresyjnie

background image

 

 

Sprzężenie zwrotne dodatnie w NS 

(circulus viciosus)

Przeciążenie 

hemodynamiczne

Wzrost zużycia 

energii 

Czynniki 

wzrostu

Niedobory 

energii

 

Martwica 

Apoptoza 

Hypertrofia

Niedokrwienie 

mięśnia 

sercowego

Wydłużenie 

miocytów

Remodeling 

serca

Rozstrzeń serca

Rozstrzeń serca

background image

 

 

NIEWYDOLNOŚĆ LEWO/PRAWOKOMOROWA 

(NSL, P)

Objawy NSL ( zastój płucny) 
Objawy NSP (obrzęki, hepatomegalia, ascites, hydrothorax)
                           Objawy kliniczne  - zależą od szybkości 
narastania zmian
                                - aktywacji mechanizmów kompensacyjnych
                                - akumulacji płynu w przestrzeni 
śródmiąższowej

OBJAWY                                                 ONS                          
                        PNS  
- obrzęk płuc                                                 +                       
                                  -
- obrzęki obwodowe                                      -                         
                                 +
- wzrost c.ciśnienia żylnego                          -                        
                                  +               - kardiomegalia                   
                          -                                                          +
- funkcja skurczowa komory                     N,
- napięcie ściany
- aktywacja adrenergiczna
- aktywacja RAS
                                                                      
                       

background image

 

 

NIEWYDOLNOŚĆ SKURCZOWA:

Przebiegająca ze  spadkiem kurczliwości 
mięśniówki

* Średnia – rzut minutowy w spoczynku 
prawidłowy dzięki zwiększeniu objętości końcowo 
- rozkurczowej i ciśnienia w kapilarach płucnych 
(objaw  duszność)

* Ciężka - spadek  ilości NE,    gęstości  β 
-receptorów w mięśniu sercowym.

- brak skutków hemodynamicznych 

pobudzenia 

 

adrenergicznego

- brak wzrostu rzutu minutowego po wysiłku

- wzrost  ciśnienia /objętości 

końcoworozkurczowej / 

background image

 

 

NIEWYDOLNOŚĆ SKURCZOWA:

* Średnia – rzut minutowy w spoczynku 
prawidłowy dzięki zwiększeniu objętości końcowo 
- rozkurczowej i ciśnienia w kapilarach płucnych 
(objaw  duszność)

* Ciężka - spadek  ilości NE,    gęstości  β 
-receptorów w mięśniu sercowym.

  - brak skutków hemodynamicznych 

pobudzenia 

 

adrenergicznego

  - brak wzrostu rzutu minutowego po 

wysiłku

  - wzrost  ciśnienia /objętości 

końcoworozkurczowej / 

płucnej w 

niewydolności ostrej obrzęk hemodynamiczny 
płuc

background image

 

 

10
0

50

10
0

20
0

a

d

c

b

Objętość [ ml ]

Ciśnienie  [mm Hg]

NIEWYDOLNOŚĆ SKURCZOWA

a’

b’

c’

d’

EDV   

80

135

ESV    

40

105

 

SV       

40

30

EF(%) 

50

20

background image

 

 

PATOFIZJOLOGIA NIEWYDOLNOŚCI 

ROZKURCZOWEJ (1)

W NS ZMIANY /SPADEK ZDOLNOSCI DO ROZLUŹNIENIA

 A. 

Rozluźnienie rozkurczowe 

proces czynny zależny od:

  1. Zwrotnego wychwytu Ca

++ 

przez reticulum           

 konieczne

               2. Wycieku jonów Ca z miocytów                            

          ATP
                           3. Wymiennik Na/Ca (20% całości)

Ischemia              ATP                zaburzenia rozluźniania
mięśnia
Stymulacja β-adrenergiczna              cAMP - fosforylacja fosfolambanu

 zwrotnego wychwytu

 poprawa  rozluźnienia

Przeciążenie hemodynamiczne                zwrotnego wychwytu Ca

++ 

      (objętościowe lub ciśnieniowe)

zdolności do rozluźnienia

background image

 

 

PATOFIZJOLOGIA NIEWYDOLNOŚCI 

ROZKURCZOWEJ(2)

B. Zmiany  wypełnienia komór

W NS heterogenność komorowa/asynchroniczność 

diastoliczna.

Na początku rozkurczu   - relaksacja - asynchroniczna 

dotyczy tylko części włókien mięśniowych- spadek 
podatności dP/dV.

Pod koniec rozkurczu spadek podatności i wzrost 

sztywności mięśniówki. 

Jest to skutek:
1. Wzrostu ciśnienia wypełniania – przeciążenie 

objętościowe (niedomykalność zastawek)

2. Wzrost grubości ściany (przerost, zwłóknienie, 

ischemia)

3. Ograniczenie objętości końcowo - rozkurczowej 

(zapalenie osierdzia)

background image

 

 

10
0

50

10
0

20
0

a

d

c

b

Objętość [ ml ]

Ciśnienie  [mm Hg]

NIEWYDOLNOŚĆ ROZKURCZOWA

b’

a’

d’

c’

EDV   

80

70

ESV    

40

30

 

SV       

40

40

EF(%) 

50

56

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

NS- SKURCZOWA / ROZKURCZOWA

Skurczowa NS - upośledzenie zdolności 
inotropowych 
(Objawy = spadek perfuzji)

Rozkurczowa NS - upośledzenie zdolności do 
przyjęcia krwi (rozluźniania):

- przejściowe => ostra ischemia

- stałe => - przerost mięśniówki

     - kardiomiopatia 

restrykcyjna
                                 (Objawy = zastój żylny) 

background image

 

 

NS Z WYSOKIM I NISKIM WYRZUTEM 

SERCOWYM

Niski CO - NS - (wrodzone zastawkowe lub 
reumatyczne wady serca, nadciśnienie, choroba 
wieńcowa- CAD, kardiomiopatie)

Objawy: krążenie obwodowe niewydolne (skurcz) 
- kończyny białe, zimne, sine, AVO

2

> 5 ml/l, 

ciśnienie pulsowe niskie.

Wysoki CO - NS - (thyreotoxicosis, przetoki A-V 
tętniczo-żylne, choroby beri-beri i Pageta, 
anemia i ciąża)

Objawy: kończyny ciepłe, różowe; ciśnienie 
pulsowe prawidłowe 

   lub wysokie.

background image

 

 

Niewydolność 
krążenia

Wysoki rzut 
minutowy

Niewydolność 
krążenia

Niski rzut minutowy

 Obwodowy 
opór 
naczyniowy

 Pojemności 

minutowej 
serca

 Objętości krwi

 Aktywności układu 

sympatycznego

Nieosmotycz
ne 
wydzielanie 
wazopresyny

  RBF, 
zatrzymanie 
sodu i wody

 RAA

background image

 

 

background image

 

 

background image

 

 

ADAPTACJA NERKI DO NS

ADAPTACJA NERKI DO NS

ZMIANY HEMODYNAMIKI NERKI (spadek RPF,RBF)
• zachowanie GFR - napięcie naczynia odprowadzającego> 

doprowadzającego (aktywność adrenergiczna i AII)

• wzrost FF- ciśnienia onkotycznego w kapilarach okołokanalikowych 

co wraz ze wzrostem ciśnienia hydrostatycznego w kapilarach 
powoduje zatrzymanie soli i  wody przez nerkę

• zastosowanie leków naczynio - rozszerzających ? ONNN

• ZMIANY NEUROHORMONALNE/CYTOKINY
• aktywacja nerkowego RAS nasila retencję wody i soli (kanaliki)
• aktywacja syntezy endoteliny 1- spadek RBF przez nefrony korowe 

a wzrost przez rdzeniowe -  zagęszczanie moczu.

• Wzrost poziomu AVP - spadek klirensu wolnej wody + mechanizm 

pragnienia (wzrost AII w mózgu ) prowadzą do obrzęków 
hipotonicznych

background image

 

 

INTERAKCJA REGULACJI HETEROMETRYCZNEJ 

 I UKŁADU ADRENERGICZNEGO             

Fizjologia;  Podczas wysiłku (stresu)  pobudzenie 
adrenergiczne powoduje:
1. Wzrost  częstości akcji serca i kurczliwości oraz  spadek  
TPR   i wzrost   impedancji aorty a wzrost CO  zachodzi  bez 
zmian ciśnienia/objętości końcowo-rozkurczowej i zmian RR
 Niewydolność - początek
Rzut minutowy w spoczynku bez zmian - dzięki wzrostowi 
obciążenia wstępnego i aktywacji adrenergicznej.
Skutek - wysokie ciśnienie w kapilarach płucnych i duszność 
wysiłkowa.

Niewydolność - dalsze etapy:
-spadek zawartości NE w zakończeniach sercowych nerwów 
adrenergicznych.
-spadek gęstości sercowych receptorów beta-adrenergicznych
Skutek - spadek wydolności komory, nasilenie duszności i 
duszność spoczynkowa.

background image

 

 

SKUTKI SPADKU WYDOLNOŚCI SERCA

      MECHANIZMY                         efekty                                    
   efekty
       USTROJOWE                   krótkoterminowe                       
długoterminowe     

1. Zatrzymanie Na i H

2

O       - 

      obciążenia wstępnego

         - 

zastój płucny, anasarca

2. Skurcz naczyń                     - utrzymanie perfuzji mózgu        - brak 
równowagi: 
                                                     i serca

                                       

 

obciążenie 

wstępne 

/

 

następcze

3. Pobudzenie                          -        częstości rytmu i EF             -        
zużycia energii
    adrenergiczne

4. Spadek wrażliwości                                                                     -       
 zużycia energii

5. Przerost mięśnia                 -        obciążenia                              - 
kardiomiopatie

6.       łożyska kapilarnego                                                               - 
głód tlenowy tkanek

background image

 

 

SKUTKI SPADKU WYDOLNOŚCI SERCA

      MECHANIZMY                         efekty                                    
   efekty
       
MIEJSCOWE                    krótkoterminowe                       
długoterminowe     

1. Przedłużenie potencjałów                                                       -        
kurczliwości oraz
    czynnościowych                                                                                
zużycia energii

2.     Ilości mitochondriów           -    produkcji energii             -        
zużycia energii
                                                                                                      

3. Wolna miozyna                                                                        -           
siły skurczu
                                                                                                            
(szybkości i kurczliwości)

4.     Reticulum                                                                             -       
rozluźnianie

(-) lusitropowy

5.       Kolagenu                                                                            -        
rozluźnianie

background image

 

 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I PARAKRYNNE 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I PARAKRYNNE 

W NS (1)

W NS (1)

Podstawa hemodynamiczna  - spadek rzutu minutowego, CO.

A. UKŁAD AUTONOMICZNY   (Stan proporcjonalny do dysfunkcji 
komór)
1. Pobudzenie współczulne β-adrenergiczne, osłabienie 
hamowania przywspółczulnego (spadek ilości receptorów 
muskarynowych),  wzrost poziomu NE w surowicy - wzrost   
wyrzutu i spadek  aksonalnego wychwytu zwrotnego

2. Pobudzenie α

1

-adrenergiczne rec. mięśniówki serca:

- inotropowo dodatni,
- zmiany genotypu - uwalnianie  czynników wzrostu - 

przerost mięśniówki 

3. W ciężkiej NS spadek zawartości NE w mięśniówce 
przedsionków i komór.

4. Zaburzenia funkcji baroreceptorów  - osłabienie odruchów 
presyjnych i depresyjnych z baroreceptorów. 

 Leki naczynio - rozszerzające u zdrowych  powodują wzrost HR i 
poziomu NE. 
W NS brak /niewielki wzrost HR, poziom NE wyjściowo wysoki.   

background image

 

 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I 

PARAKRYNNE W NS (2)

PARAKRYNNE W NS (2)

B. Mechanoreceptory przedsionków (włókna C)
Fizjologia - wzrost „p” w PP=hamowanie uwalniania  ADH 
spadek impulsacji w nerwach   nerkowych,  wzrost RBF i 
GFR , diureza. 

W NS - desensytyzacja receptorów przedsionkowych 
wskutek wzrostu aktywności pompy Na/K / Naparstnica 
przywraca czułość/

 SKUTEK---- W NS poziom ADH jest wysoki--zatrzymanie 
wody, skurcz naczyń, obrzęki, wodobrzusze, hiponatriemia.
Brak  hamowania  adrenergicznego. 

 C. Unerwienie adrenergiczne układu krążenia trzewnego i 
nerkowego
 – Fizjologia; wysiłek fizyczny - skurcz  łożyska 
naczyń trzewnych i nerkowych.
W NS - brak efektu naczynio-skurczowego łożyska 
trzewnego przy  wysiłku.

background image

 

 

FUNKCJA RECEPTORÓW PRZEDSIONKOWYCH 

FUNKCJA RECEPTORÓW PRZEDSIONKOWYCH 

W NS

W NS

Skurcz 
naczyń

 Objętości 

osocza

 Objętości 

osocza

Lewy 

Lewy 

przedsionek

przedsionek

baroreceptory 

przedsionkow

( ATPaza) 

Pobudzenie 
adrenergiczne

Zatrzymanie 
wody i soli

Obrzęki i 
przesięki


P


P

NS

Włókna C 
zmnienilizowa
ne i 
niezmienilizo
wane

Desentytyz
acja 
receptorów

Tachykard
ia

ADH

 

ADH 

 
impulsacji 
efferentne
j

 RBF
 GFR

Skurc

Skurc

naczy

naczy

ń

ń

 
impulsacji 
efferentnej

   

RBF

  

GFR

nadner
cza

background image

 

 

UKŁAD   - RAS W  NS

UKŁAD   - RAS W  NS

Krążeniowy 

Krążeniowy 

(systemowy)

(systemowy)

Tkankowy 

Tkankowy 

(miejscowy)

(miejscowy)

ANGIOTENSYNOG

EN

Wątroba

Tkanki (serce, mózg, 

mięśniówką)

ANGIOTENSYNA I

ANGIOTENSYNA 

II

Renina tkankowa + 

nerkowa

Renina nerkowa

Płucna ACE

Tkanko
wa ACE

Inne 

proteazy 

np. 

Chymaza

ANGIOTENSYNA 

II

Aktywne fragmenty: Ang 

III, Ang IV, Ang 1-7 

Nieaktywne 

fragmenty

RECEPTORY

RECEPTORY

Zewnątrzkomórkowe

Wewnątrzkomórkowe 

Odpowiedź komórkowa: 

skurcz, wydzielanie 

Internalizacj

a, 

inaktywacja 

Geny 

regulatorowe: 

angiotensynogen, 

renina, ACE, rec. 

angiotensyny

Protea
zy

Protea
zy

background image

 

 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I PARAKRYNNE 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I PARAKRYNNE 

W NS (3)

W NS (3)

D. 1)Sercowy RAS ( 90% aktywności) - aktywacja przez 
chymazę w NS a nie przez konwertazę ACE (plamka gęsta), 
RAS humoralny  10% aktywności –aktywacja przez ACE i przez 
beta rec. – wzrost  aktywności w zaawansowanej NS . 

W NS z niskim wyrzutem dochodzi do aktywacji RAS, który 
wspólnie z układem adrenergiczno-nadnerczowym jest 
odpowiedzialny za utrzymanie ciśnienia tętniczego.

2) Receptory  angiotensynowe - A

1

A

– w naczyniach A1, w 

miocardium A

1

 i A

2

 (1:2) W NS spadek gęstości obu rodzajów 

receptorów. Angiotensyna powoduje przerost miocytów i 
proliferację fibrocytów przez indukcję genów (c-fos, c-jun, c-
myc)

E. Krążąca wazopresyna AVP jest podniesiona u większości 
chorych (szczególnie w ostrej NS)

Receptory  wasopresynowe V

1

 i V

2

. Blokada - V1 zwiększa rzut 

minutowy, blokada V

2

 zwiększa stężenie sodu, PRA i poziom 

AVP – bez zmian hemodynamicznych

background image

 

 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I PARAKRYNNE 

ZMIANY NEUROHORMONALNE I PARAKRYNNE 

W NS (4)

W NS (4)

F. Peptydy natriuretyczne (ANP , BNP , CNP-), lokalizacja: 
ziarnistości przedsionków, mięśniówki komór i  naczyń. 
Fizjologia= 
równowaga ANP, B, C = aktywność adrenergiczna, RAS, AVP

 W NS   poziom ANP prawidłowy, BNP rośnie 10 razy a CNP 3 razy.
Candoxatrilat - inhibitor peptydaz rozkładających peptydy 
natriuretycznych = ma korzystne działanie w NS

G. Endotelina (1-3) (Stres ortostatyczny-  wzrost  ET - 1)

W NS rośnie poziom ET-1 proporcjonalnie do ciśnienia/oporu 
przepływu płucnego Wysoka ET  odpowiedzialna za nadciśnienie 
płucne w NS a jej poziom  nie zmienia się pod wpływem stresu 
ortostatycznego.
Bosentan - bloker receptorów ET - A i B obniża ciśnienie tętnicze 
sumując swoje działanie z inhibitorami ACE

H. Cytokiny - TNF-α, IL-1  - działają depresyjnie na mięsień 
sercowy w jego zapaleniach, posocznicy. Odgrywają pewną rolę w 
przebudowie  serca
.

background image

 

 

KURCZLIWOŚĆ MIĘŚNIÓWKI NIEWYDOLNEGO 

SERCA

A

. 1) Spadek szybkości skurczu Vmax izolowanego 

niewydolnego mięśnia. 
     2) W NS  brak zależności pomiędzy częstością pobudzeń 
i siłą skurczu
     3) Zmiany strukturalne mięśniówki  -  dotyczą linii Z 
zwiększenie ilości 

włókien kolagenowych,ilości 

rybosomów i mitochondriów 
B.  Przerost mięśniówki (główny mechanizm adaptacji) - 
odpowiedź na przeciążenie 

hemodynamiczne

Przeciążenie ciśnieniowe - zwiększa skurczowe napięcie 
ściany- replikacja miofibryli

przerost 

symetryczny

Przeciążenie objętościowe - zwiększa rozkurczowe napięcie 
ściany - replikacja 

     sarkomerów

 

wydłużenie 

miocytów

poszerzenie 

komór

background image

 

 

WSKAZÓWKI TERAPEUTYCZNE LECZENIA 

NIEWYDOLNOŚCI SERCA

1. Redukcja obciążenia serca – zmniejszenie 

aktywności fizycznej

2. Dieta – zmniejszenie spożycia soli
3. Zmniejszenie obciążenia wstępnego =Diuretyki 

(pętlowe, tiazydowe, osmotyczne)–

4. Zmniejszenie obciążenia następczego =  naczynio-

rozszerzające – nitraty, blokery ACE , blokery 
kanałów wapniowych, antyadrenergiczne 
centralnei obwodowe.

5. Zwiększenie kurczliwości (inotropowe):

1. Preparaty naparstnicy (digoxin) – 

szczególnie w migotaniu przedsionków i 
tachykardii komorowej (zatrucie 
naparstnicą – w hipokaliemii)

2.  Aminy sympatykomimetyczne – dopamina, 

dobutamina w infuzji dożylnej – w leczeniu 
opornej NS (Kardiochirurgia)

3. Inhibitory fosfodiesterazy.

background image

 

 

Unerwienie aferentne serca a aktywacja 

Unerwienie aferentne serca a aktywacja 

neurohormonalna w NS - 1.

neurohormonalna w NS - 1.

Lokalizacja  mechano i chemoreceptorów - 

przedsionek komory

Współczulne - piersiowy 

układ współczulny

Połączenia-wagalne - pień 

mózgu

SYMP-PARAS 

Mechanoreceptory        

Chemoreceptory

Odruchy sercowo - 
sercowe i sercowo - 
nerkowe - depresyjne 
(sprzężenie zwrotne 
ujemne)

Odruchy sercowo - 
presyjne - (sprzężenie 
zwrotne  dodatnie)

background image

 

 

Unerwienie aferentne serca a aktywacja 

Unerwienie aferentne serca a aktywacja 

neurohormonalna w NS - 2.

neurohormonalna w NS - 2.

Aktywacja włókien 

Aktywacja włókien 

aferentnych

aferentnych 

Współczulnych:  kininy, 
adenozyna, ischemia, 
powiększenie serca.

Odpowiedzialna za ból

Ischemia/zawał przedni  
LK - pobudzenie 
współczulne serca i 
naczyń (tachykardia,  
nadciśnienie)

Wagalnych: zwiększenie 
objętości serca, wzrost 
kurczliwości, ANP  

Odpowiedzialna za regulacje 
objętości płynów

Ischemia/ zawał dolnej części 
LK - wagalnych aferentnych - 
odruch sercowo-protekcyjny 
Bezolda-Jarischa - bradykardia

Stenoza aortalna /triada 
angina, NS syncope/ - 
wagalnych aferentnych przez 
nadmierną kurczliwość - 
omdlenia wago - wagalne 
/pulsus tardus et parvus/.

background image

 

 

Unerwienie aferentne serca a aktywacja 

Unerwienie aferentne serca a aktywacja 

neurohormonalna w NS -3.

neurohormonalna w NS -3.

Peptydy natriuretyczne  stymulują  wagalne 
unerwienie aferentne.

•  ANP - wzrost 

objętości serca.
(Cardiac volume 
expansion)

• PRA/aktywności 
reninowej osocza 

• antagonizm RAS

stymulacja 
włókien 
wagalnych 
aferentnych 

bradykardia,

 ciśnienia, 
natriureza,

 aktywności 

wsp. nerwów 
nerkowych

W NS - depresja mechanorecepcji a wzmocnienie 
chemorecepcji.


Document Outline