PRACA
ZALICZENIOWA
Przedmiot: Taktyka Działań Ratowniczych.
Temat: Doraźne zabezpieczanie uszkodzonych elementów i
budynków.
KRAKÓW 2002
Wykonał: Wykładowca:
st. str. kdt Paweł Zioło mł. bryg. mgr inż. Marek Drążek
SZKOŁA ASPIRANTÓW PAŃSTWOWEJ STRAŻYPOŻARNEJW KRAKOWIE
Wstęp
Naruszone
konstrukcje
budowlane
stwarzają
zagrożenie
dla
bezpieczeństwa
prowadzonych
działań, dlatego znajomość podstawowych sposobów
i metod zabezpieczeń jest jednym z warunków
skuteczności działań.
Zabezpieczenie
uszkodzonych
budowli
i
ich
elementów ma na celu:
-umożliwić ratownikom bezpieczne dotarcie do
poszkodowanych i zasypanych,
-pozwolić na bezpieczną ewakuację ludności z
rejonu katastrofy,
-zapobiegać przejściu budowli z uszkodzenia
lokalnego do katastrofy lawinowej .
Należy
podkreślić,
że
wszelkie
działania
zabezpieczające wykonywane przez jednostki straży
pożarnych mają charakter doraźny i prowizoryczny.
Z powyższego wynika, że metody stosowane w tych
działaniach muszą charakteryzować się możliwością
szybkiego montażu przy jednoczesnym spełnieniu
zasadniczych
warunków
bezpieczeństwa
ratowników
i
ratowanych.
Podstawowymi
materiałami używanymi do doraźnych zabezpieczeń
są:
drewno
i
stal.
Prawidłowe
wykonanie
zabezpieczenia uwarunkowane jest znajomością
pracy naruszonych elementów i budowli. Należy
mieć na uwadze fakt, że w niektórych wypadkach
niewłaściwe podparcie może doprowadzić do
zmiany warunków statycznych, z uwzględnieniem
których obiekt został zaprojektowany, co w
konsekwencji może jeszcze dodatkowo pogorszyć
stan konstrukcji i doprowadzić do jego zniszczenia.
1.Podpory pionowe (stemple).
Stemplem nazywamy pionowy lub ukośny słup
odpowiednio ustawiony, zdolny do przeniesienia
obciążeń, które przenosił dotychczas element
uszkodzony na niżej położone konstrukcje
budynku lub na grunt.
Ten rodzaj wzmocnienia stosowany jest przede
wszystkim
do
zabezpieczenia
poziomych
elementów budowli takich jak: stropy, podciągi,
nadproża, sklepienia itp. Na wykonanie stempli
należy używać zdrowego i prostego drewna, o
przekroju nie mniejszym niż 12 cm w cieńszym
końcu (w przypadku okrąglaków) i 14x14 cm w
przypadku kantówki.
Rys. 1. Sposoby zakładania stempli:
a) elementy składowe stempla,
b) para stempli z usztywnieniem
2.Podpory
ukośne
(konstrukcje
zastrzałowe).
Stosowane
są
do
wzmocnienia
nadwątlonych,
pionowych
elementów
konstrukcyjnych. Sam sposób wykonania
podpór ukośnych uzależniony jest od
wysokości uszkodzonego elementu, jego
wymiarów, ciężaru oraz stopnia odchylenia
od pionu.
Przy konstrukcjach niskich (o wysokości 3-
4 m), w przypadku niewielkiego
wychylenia od pionu (kiedy wychylenie
następuje w kierunku "na zewnątrz") oraz
Przy pękaniu ścian wewnętrznych można
stosować podpory pojedyncze
Rys.2. Elementy podpory zastrzałowej
Rys.3. Podparcie ściany z gzymsem.
Rys.4. Sposoby zabezpieczania ściany bez
gzymsu
Rys.5.
Podpora
dwuzastrzałowa.
Rys.6.Podparcie ściany przy pionowych
pęknięciach.
Rys.7. Podpora trójzastrzałowa.
Bardzo istotną sprawą podczas wykonywania podpór
zastrzałowych
jest
sposób
łączenia
poszczególnych
elementów układu. Połączenie takie powinno gwarantować
bezpieczną pracę podpory. Na rys. 8. pokazano przykładowe
rozwiązanie połączeń między belką a zastrzałem.
Rys.8. Połączenie zastrzału z belką
Oczywiście sposób połączenia może być także inny,
przykładowo w USA stosuje się stalowe nakładki
wzmacniające, które przybija się za pomocą gwoździ.
Podczas montażu podpór należy pamiętać o zapewnieniu
punktu oparcia podpory, zapobiegającego przesunięciu
podpory po ścianie.
3. Podpory wiszące (rozpórki).
Ten rodzaj podpór stosowany jest w przypadku uszkodzeń
stężeń poziomych budowli, powodujących przechylenie
się elementów (ścian) do wewnątrz.
W tej sytuacji rola podpory sprowadza się do
przeniesienia sił parcia pochodzących od przechylonego
elementu na sąsiedni, stabilny i mogący przenosić
obciążenia element budowlany.
Zastosowanie rozpórki będzie także pożądane w sytuacji,
kiedy dwie sąsiednie ściany pochylają się "do siebie".
Typowe rozpórki mają zastosowanie w robotach
ziemnych podczas wykonywania wykopów wąsko
przestrzennych (rozparcie szalunków).
Ten typ wzmocnieńä ograniczony jest do rozpiętości ok.
5-6 m (pomiędzy elementem stabilnym a
zabezpieczanym). Do zabezpieczenia niewielkich
elementów mogą być używane rozpórki pojedyncze.
Konstrukcja takiej rozpory jest taka sama jak stempla
(stempel odwrócony o 90 stopni, rys. 9.).
Rys.9. Rozpórka pojedyńcza.
Wykonanie rozpory pojedyńczej polega na dokładnym
rozparciu elementów i właściwym podklinowaniu. Jednak
zabezpieczenie to może być stosowane przy niewielkich
rozpiętościach (do 3m). Do tych rozpiętości mogą być
wykorzystywane typowe rozpory śrubowe.
Przy
większych
rozpiętościach
wystąpi
konieczność
zastosowania rozpórek o mocniejszej konstrukcji.
4. Obejmy
Obejmy można podzielić na:
-sprężone,
-zwykłe.
Obejmy
stalowe
należy
stosować
do
wzmacniania
elementów
lub
konstrukcji
pionowych: zbiorników, kominów, słupów oraz
szybów klatek schodowych i wind. Na rys. 11.
pokazano kilka przykładowych rozwiązań obejm.
Rys. 10. Konstrukcje
obejm.
5.Ściągi
Ściągi przenoszą siły rozciągające. Mogą być wykonane z:
-lin stalowych wielożyłowych,
-prętów stalowych,
-kształtowników.
Bardzo często stosuje się ściągi wstępne naciągnięte
(sprężające), przekazujące na konstrukcje oporowe siłę
docisku,
powodując
dodatkowe
wzmocnienie
i
przeciwdziałanie powstawaniu rys i pęknięć konstrukcji
wykonanych z materiałów kruchych.
Jako ściągi sprężające najkorzystniej stosować pręty
stalowe gwintowane na obu końcach, gdyż ułatwia to
wprowadzenie siły naciągu i jej kontrolowanie.
Ściągi służą do wzmacniania zniszczonych filarów,
sklepień. Wzmocnienie przy pomocy cięgien sprężających
należy stosować dla usztywnienia konstrukcji budynku w
celu przeciwdziałania odchyleniu ścian. Wzmocnienie w
tym przypadku polega na wprowadzeniu ściągów przez
ściany zewnętrzne i wewnętrzne.
6.
Zabezpieczenie
uszkodzonych
dźwigarów kratowych.
Dźwigary kratowe są konstrukcjami, w których
niewłaściwe punktowe podparcie może doprowadzić do
uszkodzenia konstrukcji, gdyż zmienia się rozkład sił
wewnętrznych całego układu prętowego.
Rys.11. Poszerzenie stopy
fundamentowej.
Rys.12.Przeniesienie obciążenia na grunt
nieuszkodzony.
Rys.13. Sposoby zastosowania ściągów
.
7. Zabezpieczenie otworów okiennych
i drzwiowych oraz przebić.
Otwory okienne i drzwiowe stanowią drogi ewakuacji
oraz występują tu takie elementy konstrukcyjne jak
nadproża (belki różnych konstrukcji), które bezpośrednio
wpływają na stateczność ściany (ich uszkodzenie grozi
zawaleniem się ściany).
Dlatego bardzo istotną sprawą jest ocena stanu tych
elementów i ewentualnie ich dodatkowe zabezpieczenie.
W przypadku gdy otwór stwarza zagrożenie należy
wykonać stemplowanie.
Te
same
sposoby
można
zastosować
podczas
wykonywania przebić w ścianach, które stwarzają
szczególne zagrożenie zawalenia się w wyniku podjętych
działań.
Do wykonywania różnego typu podparć można używać
także
górniczych
stojaków
hydraulicznych,
które
charakteryzują się odpornością roboczą 200 kN (20 T),
masa ich wynosi 25 kg. Wysokość stojaka w stanie
złożonym 80 cm.
Rys.14. Sposoby zabezpieczania otworów.