TECHNOLOGIA BETONU

Studia niestacjonarne

Rok akademicki 2013/2014

LITERATURA DO 

PRZEDMIOTU

• Beton wg normy PN-EN 206-1- komentarz – praca 

zbiorowa pod kierunkiem prof. Lecha 
CZARNECKIEGO, 2004

• GIERGICZNY  Zbigniew, MAŁOLEPSZY Jan, 

SZWABOWSKI Janusz, ŚLIWIŃSKI Jacek – Cementy z 
dodatkami mineralnymi w technologii betonów nowej 
generacji, 2002

• JAMROŻY Zygmunt – Beton i jego technologie, 

Wydawnictwo PWN, 2006

• JASICZAK Józef, WDOWSKA Agnieszka, RUDNICKI 

Tomasz – Betony ultrawysokowartościowe, właściwości, 
technologie, zastosowanie – Polski Cement, 2008

LITERATURA DO 

PRZEDMIOTU 

• MAŁOLEPSZY Jan, DEJA Jan, BRYLICKI Witold, 

GAWLICKI Marek – Technologia Betonu – metody 

badań, 2000

• MIZERA Jan z zespołem – Ćwiczenia 

laboratoryjne z materiałów budowlanych i 

technologii betonu, skrypt nr 232 Politechniki 

Opolskiej, 2000

• NEVLLE Adam – Właściwości betonu, 

Arkady 1977, Polski Cement, 2000

• ŚLIWIŃSKI Jacek – Beton zwykły – projektowanie 

i podstawowe właściowości – Polski Cement, 

1999

NORMY CEMENTOWE

• PN-B-19701:1997 Cement - Cementy 

powszechnego użytku - 

nieaktualna

• PN-EN 197-1:2002 „Cement. Część 1: Skład, 

wymagania i kryteria zgodności dotyczące 

cementów powszechnego użytku”.

• PN-EN 197-2:2002 „Cement. Część 2: Ocena 

zgodności”

• PN-B-19707: 2003 „Cement. Cement 

specjalny. Skład, wymagania i kryteria 

zgodności”

NORMA PN-EN 196

- METODY BADAŃ CEMENTU

• PN-EN 196-1 Oznaczenie wytrzymałości

• PN-EN 196-2 Analiza chemiczna cementu

• PN-EN 196-3 Oznaczanie czasów wiązania 

i stałości objętości

• PN-EN 196-5 Badanie pucolanowości 

cementów  pucolanowych

• PN-EN 196-6 Oznaczanie stopnia 

zmielenia

• PN-EN 196-7 Sposoby pobierania i 

przygotowania próbek cementu

• PN-EN 196-21 Oznaczenie zawartości 

chlorków, dwutlenku węgla i alkaliów

DODATKI MINERALNE

• Granulowany żużel wielkopiecowy  

(S)

• Pucolany (P, Q) 
• Popiół lotny  (V,W)
• Łupek palony (T)
• Wapień (L, LL)                                     

      

• Pył krzemionkowy (D)

GRANULOWANY ŻUŻEL 

WIELKOPIECOWY (S)

• Powstaje jako produkt uboczny 

przy wytapianiu rudy żelaza w 

procesie wielkopiecowym, w 

wyniku gwałtownego schłodzenia 

stopionego żużla wielkopiecowego.

• Materiał o utajonych 

właściwościach hydraulicznych, tj. 

wykazuje on właściwości 

hydrauliczne przez pobudzenie.

PUCOLANA (P, Q)

Materiały naturalne krzemionkowe lub 

glinokrzemianowe, samodzielnie nie 

twardnieją, lecz drobno zmielone i w 

obecności wody reagują w temperaturze 

otoczenia z rozpuszczonym 

wodorotlenkiem wapnia tworząc związki 

o właściwościach hydraulicznych.
• Pucolana naturalna (P) 

    skały wulkaniczne lub osadowe

• Pucolana naturalna wypalana (Q)

    gliny i łupki aktywowane obróbką termiczną

POPIÓŁ LOTNY (V, W)

• Materiał otrzymywany przez 

elektrostatyczne lub mechaniczne 

osadzanie pylistych cząstek spalin z 

palenisk opalanych pyłem 

węglowym.

• Popiół lotny krzemionkowy (V)
    Drobny pył złożony z cząstek kulistych 

wykazujący właściwości pucolanowe

• Popiół lotny wapienny (W)
    Drobny pył o właściwościach 

hydraulicznych i pucolanowych

ŁUPEK PALONY (T)

• Wytwarzany w specjalnym piecu w 

temp. 800

0

C. Zawiera fazy klinkierowe, 

głównie krzemian dwuwapniowy i 
glinian jednowapniowy, niewielkie ilości 
tlenku wapnia i siarczanu wapnia oraz 
tlenki o reaktywności pucolanowej.

• Drobno zmielony wykazuje właściwości 

hydrauliczne i pucolanowe

WAPIEŃ (L, LL)

• Kamień wapienny. Skała 

pochodzenia osadowego, 

składająca się głównie (75%) z 

węglanu wapnia (Ca CO

3

) 

• Całkowita zawartość węgla 

organicznego (TOC) nie powinna 

przekraczać:

   LL – 0,20% masy
   L  -  0,50% masy

PYŁ KRZEMIONKOWY (D) 

• Materiał pylisty składający się z 

bardzo drobnych kulistych cząstek o 

dużej zawartości bezpostaciowej 

krzemionki. 

• Jest odpadem przemysłu hutniczego 

powstającym w produkcji krzemu 

metalicznego, żelazokrzemu i innych 

stopów krzemowych w wyniku 

redukcji kwarcu o wysokiej czystości 

za pomocą węgla w elektrycznych 

piecach łukowych. 

PODZIAŁ CEMENTÓW

• CEM I – 

zawartość klinkieru od 95 – 100%

• CEM II, CEM III, CEM IV, CEM V – 

podział na odmiany A, B, C w zależności od 

rodzaju i granicznej ilości dodatków mineralnych

• CEM II/A – 20%,  CEM II/B – 35%
• CEM III/A – 65%, CEM III/B – 80%, CEMIII/C - 

95%

• CEM IV/A – 35%,  CEM IV/B – 55%
• CEM V/A – 60%, CEM V/B – 80%

NAZWY CEMENTÓW - 

CEM II

• Cement portlandzki żużlowy (S)
• Cement portlandzki krzemionkowy (D)
• Cement portlandzki pucolanowy (P,Q)
• Cement portlandzki popiołowy (V,W)
• Cement portlandzki łupkowy (T)
• Cement portlandzki wapienny (L, LL)
• Cement portlandzki wieloskładnikowy 

(M)

CEMENTY 

CEM III, CEM IV, CEM V

• CEM III – cement hutniczy - tylko 

dodatek żużla

• CEM IV – cement pucolanowy - dodatki 

o właściwościach pucolanowych łącznie 
(pył krzemionkowy, pucolana, popiół lotny)

• CEM V – cement wieloskładnikowy – 

dodatek żużla, pucolany i popiołu lotnego 
krzemionkowego