PRZEDMIOT:

:

Przygotował:
mgr inż. Rafał Kasprzyk

Inżynieria 

oprogramowania

Rafał KASPRZYK

2

Czym jest model?



Model jest uproszczeniem rzeczywistości



Zbiór diagramów i informacji dodatkowych, 

opisujących statyczne i dynamiczne aspekty 

budowanego systemu



Modele opracowujemy z kilku powodów:



Aby lepiej zrozumieć system, który budujemy



Ponieważ nie jesteśmy w stanie „ogarnąć” 

rzeczywistych systemu w całości



…



Model steruje procesem budowy systemu



Reprezentuje wynik analizy wymagań



Opisuje projekt



Jest doskonałym wprowadzeniem do implementacji



Musi być łatwy do zrozumienia



Odzwierciedla rozwiązanie problemu

Rafał KASPRZYK

3

Zasady modelowania



Modele można opracowywać na różnych 
poziomach szczegółowości



Modele muszą odpowiadać rzeczywistości, 
ale każdy model upraszcza rzeczywistość



Uproszczenie nie może dotyczyć istotnych 
szczegółów



Żaden jeden model nie jest wystarczający



Kilka niemal niezależnych modeli to najlepsze 
rozwiązanie w przypadku niebanalnego 
systemu



Podjęcie decyzji, jakie modele tworzyć ma 
istotny wpływ na to jaki kształt przyjmie 
rozwiązanie

Rafał KASPRZYK

4

Powody standaryzacji notacji



W przeszłości używano wielu różnych 

notacji do budowy modeli obiektowych, co 

zaczęło hamować rozwój obiektowego 

podejścia do budowy SI



Stosowana notacja powinna być zrozumiała 

dla wszystkich członków zespołu



Niezbędnym czynnikiem przy budowie SI jest 

dobre rozumienie się współpracujących stron



Jest wskazane, aby notacja była popularna 

i powszechnie uznana (moim zdaniem)



Zalety standardowej notacji



Większa liczba ekspertów



Dostępność książek i szkoleń



Dostępność narzędzi

Rafał KASPRZYK

5

Historia UML

OMT

Jim Rumbaugh

OOADA

Grady Booch

Unified Method

1995 v0.8

UML

1996 v0.9

Partnerzy

(IBM, Microsoft,

HP, DEC, ...)

OOSE

Ivar Jacobson

UML

1997 v1.0

OMG

UML Standard

UML

1999 v1.3

OMG Revision

Task Force

UML

2004 v2.0

…

…

Rafał KASPRZYK

6

UML



UML jest językiem graficznym i jak każdy język prócz 

składni (

syntaktyka

) posiada 

semantykę

 i 

pragmatykę



UML jest uniwersalny, co oznacza, że może być 

stosowany  do modelowania SI przedsiębiorstw, 

systemów WWW, systemów czasu rzeczywistego, …:



UML wykorzystywany jest do:



Wizualizowania (wspomaga porozumienie)



Specyfikowania (jest precyzyjny)



Konstruowania (podstawa do generacji kodu)



Dokumentowania (koleje artefakty są doskonałą dokumentacją)



UML nie jest 



językiem programowania graficznego



metodyką obiektową

Rafał KASPRZYK

7

Słownik UML



Elementy



Strukturalne - statyczne części modelu reprezentujące 

składniki pojęciowe lub fizyczne: klasa, interfejs, 

przypadek użycia, kooperacja, komponent, węzeł



Czynnościowe - dynamiczne części modelu: interakcja, 

maszyna stanów



Grupujące - bloki organizacyjne modelu: pakiet



Komentujące - elementy objaśniające: notatka



Związki



zależność, 



asocjacja, agregacja, kompozycja



uogólnienie (generalizacja),



realizacja



Diagramy = Elementy + Związki

Rafał KASPRZYK

8

Elementy strukturalne



Przypadek użycia



Kooperacja



Klasa



Interfejs



Komponent



Węzeł

UseCase

UseCase Realization

Class

Attribute

Operation()

Interface

Operation()

<<Interface>>

Component

Node

Rafał KASPRZYK

9

Elementy czynnościowe



Interakcja



Maszyna stanów

Rafał KASPRZYK

10

Elementy grupujące



Odgrywają rolę organizacyjną



Bloki, na które można rozłożyć model



Podstawowy element grupujący to 
pakiet



Luźno powiązane i spójne wewnętrznie

Package

Rafał KASPRZYK

11

Elementy komentujące



Odgrywają rolę objaśniającą



Służą do opisywania lub uwypuklania 
dowolnych elementów modelu



Podstawowy element komentujący to notka



Używa się ich w celu wzbogacenia 
diagramu o ograniczenia i objaśnienia, 
które najłatwiej wyrazić za pomocą 
nieformalnego tekstu 

Treść notatki

Rafał KASPRZYK

12

Związki



Zależność



Asocjacja



Jednokierunkowa



Dwukierunkowa



Agregacja



Kompozycja



Generalizacji



Realizacja

Rafał KASPRZYK

13

Mechanizmy rozszerzeń



Stereotypy – umożliwiają rozszerzenie słownictwa 

stosowanego w UML.



Nowe bloki konstrukcyjne wywodzą się z już istniejących 

i są specjalizowane dla określonego zadania



Ograniczenia



Etykiety (metki, wartości nazwane)

Rafał KASPRZYK

14

Diagramy UML



Diagram klas



Diagram obiektów



Diagram przypadków użycia



Diagram sekwencji / przebiegu



Diagram współpracy / kooperacji 



Diagram stanów



Diagram aktywności / czynności



Diagram komponentów



Diagram wdrożenia