1. Budowa układu oddechowego
człowieka.

a. jama nosowa

b. jama ustna

c. gardło

d. krtań

e. tchawica

f. oskrzela

g. oskrzeliki

h. płuco

d
e

2. Jama nosowa.

Jest ona podzielona na dwie części chrzęstno –

kostną przegrodą nosową. Wokół jamy nosowej

znajdują się puste przestrzenie – zatoki oboczne

nosa.

Wnętrze jamy nosowej wyściela nabłonek

migawkowy. Jest to błona śluzowa pokryta

rzęskami, a w przedniej części jamy nosowej

krótkimi włoskami.

Znajduje się tu również narząd powonienia, który

stanowią zakończenia nerwowe rozmieszczone w

nabłonku.

Zatoki oboczne nosa

Funkcje zatok

przynosowych



oddechowa -nawilżanie i ogrzewanie

wdychanego powietrza oraz wyrównanie

różnicy ciśnień podczas oddychania lub

podczas gwałtownego wzrostu jego wartości



mechaniczna - ochrona mózgoczaszki przed

urazami



termiczna - termoizolacja oraz ogrzewanie

podstawy czaszki i oczodołu



zmniejszenie wagi szkieletu twarzoczaszki



fonetyczna -przestrzeń rezonacyjna, ochrona

ucha wewnętrznego przed przewodzeniem

drogą kostną własnego głosu

Rolą jamy nosowej jest:

 oczyszczanie

powietrza,
 ogrzewanie powietrza,
 nawilżanie powietrza.

Błona śluzowa nosa

3. Gardło.

Gardło jest wspólna częścią układu pokarmowego i

oddechowego. Znajdują się tu też ujścia trąbek

słuchowych biegnących z ucha środkowego. W gardle

mieszczą się też migdałki stanowiące pierwszą linię

obrony układu immunologicznego.

KRTAŃ

składa się z :



CHRZĄSTEK



BŁON ŁĄCZNOTKANKOWYCH



MIĘŚNI

4. Krtań.

Budowa krtani:

a.Kość gnykowa

b.Chrząstka

tarczowata

c.Chrząstka

pierścieniowa

d.Błony i wiązadła

e.Chrząstki tchawicy

CHRZĄSTKI KRTANI

PARZYSTE



NALEWKOWATA



ROŻKOWATA



KLINOWATA

NIEPARZYSTE



TARCZOWATA



PIERSCIENIOWATA



NAGŁOŚNIOWA

JAMA KRTANI



Przedsionek krtani



Głośnia

Od góry ograniczona przez fałdy kieszonki

krtaniowej, poniżej znajdują się fałdy głosowe



Jama podgłośniowa

Krtań zbudowana jest z 9 chrząstek połączonych ze

sobą mięśniami i wiązadłami.

Nagłośnia jest to chrząstka zamykająca wejście do

krtani w czasie połykania pokarmu.

Krtań podobnie jak jamę nosową wyściela nabłonek

z rzęskami. Ma to na celu oczyszczanie powietrza z

pyłów.

Krtań jest również narządem głosotwórczym.

Stanowią go fałdy głosowe pomiędzy którymi

znajduje się otwór – głośnia. Dolne fałdy głosowe

nazywane są strunami głosowymi.

Drganie strun głosowych wywołane powietrzem

powoduje powstawanie dźwięków.

Wysokość głosu wydawanego przez człowieka zależy

od długości wiązadeł głosowych:

-mężczyźni maja dłuższe wiązadła głosowe i ich głos

jest niższy

Guz krtani

4. Tchawica.

Jest to narząd długości około 10 cm. Zbudowana

jest z chrzęstnych półpierścieni połączonych

wiązadłami. Wewnątrz wysłana jest nabłonkiem z

rzęskami (oczyszczanie powietrza).

W dolnej części tchawica rozgałęzia się na dwa

oskrzela.

5. Oskrzela i oskrzeliki.

Oskrzela są naturalnym przedłużeniem tchawicy.

Każde z oskrzeli rozgałęzia się na coraz węższe

rureczki – oskrzeliki, tworząc tzw. drzewo

oskrzelowe

Na końcu najdrobniejszego z

oskrzelików znajdują się pęcherzyki płucne.

a. oskrzela
b. oskrzeli

Do podstawowych funkcji oskrzeli i oskrzelików

należą:

 transportowanie powietrza do płuc,
 ogrzewanie powietrza,
 oczyszczanie powietrza.

6. Płuca.

Płuca człowieka podobnie jak

pozostałych

ssaków mają strukturę

gąbczastą.

Płuco prawe (b) zbudowane jest z

trzech, a lewe (a) z dwóch

płatów.

Wynika to z usytuowania serca.

Płuca otoczone są błoną -

opłucną. Ochrania ona płuca i

zmniejsza tarcie podczas ruchów

oddechowych klatki piersiowej.

a
b

Obraz mikroskopowy pęcherzyków

płucnych

Płuca zbudowane są z milionów pęcherzyków płucnych
oplecionych gęstą siecią włosowatych naczyń
krwionośnych. Poprzez jednowarstwowy nabłonek
stanowiący ścianki pęcherzyków odbywa się wymiana
gazowa. Powierzchnia wymiany gazowej jest bardzo
duża - u dorosłego człowieka to około 100 m

Pneumocyt



komórka nabłonka oddechowego w pęcherzykach

płucnych

Rodzaje:



Typu I

– płaskie komórki, przez nie zachodzi dyfuzja

gazów pomiędzy światłem pęcherzyków płucnych a

krwią naczy włosowatych



Typu II

– komórki posiadające cechy komórek

wydzielniczych rozproszone pomiędzy pneumocytami

typu I, zawierają ciałka blaszkowate wydzielające

składniki surfaktantu- czynnik zmniejszajacy napięcie

powierzchniowe, nie dopuszcza do sklejenia się

pęcherzyków płucnych podczas głebokich wdechów,

wytwarza się w końcowych fazach życia płodowego

7. Wymiana gazowa.

a. Wymiana gazowa zewnętrzna (oddychanie

płucne) – zachodzi w pęcherzykach płucnych.

Tlen z pęcherzyka przechodzi do krwi, a

dwutlenek węgla z krwi do pęcherzyka

płucnego. Wymiana gazów odbywa się na

drodze dyfuzji.

Dyfuzja jest to przenikanie cząsteczek ze

środowiska o większym stężeniu do

środowiska o mniejszym stężeniu.

d
e
f

a. pęcherzyk płucny

b. włosowate naczynie

krwionośne

c. erytrocyt z dwutlenkiem

węgla

d. dwutlenek węgla

e. tlen

f. erytrocyt z tlenem

Zarówno tlen jak i dwutlenek węgla jest

transportowany przez erytrocyty. Gazy te wchodzą w

reakcję z hemoglobiną:

hemoglobina + O

↔ oksyhemoglobina

hemoglobina + CO

↔ karboksyhemoglobina

b. Wymiana gazowa wewnętrzna (oddychanie

tkankowe) – zachodzi w komórkach ciała. Tlen z krwi

przenika na drodze dyfuzji do komórki, a dwutlenek

węgla z komórki do krwi.

8. Oddychanie wewnątrzkomórkowe.

Oddychanie wewnątrzkomórkowe jest to

biochemiczny proces rozkładu (spalania)

związków organicznych przy udziale tlenu w celu

wytworzenia energii.

Energia powstała w wyniku tego procesu jest

magazynowana w postaci wysokoenergetycznych

związków organicznych np. ATP.

Poza energią w procesie tym powstają produkty

uboczne w postaci wody, dwutlenku węgla i

mocznika.

MECHANIKA

ODDYCHANIA

Wdech

- zwiększenie wymiarów klatki piersiowej

wymiar górno-dolny - przepona

wymiar przednio-tylni - mm. międzyżebrowe zewn.

Wydech

- zmniejszenie wszystkich trzech

wymiarów klatki piersiowej

- ustanie skurczu mm. wdechowych

- sprężystość płuc i skręconych żeber

- mm. międzyżebrowe wewnętrzne

Klatka piersiowa w spoczynku ma pozycję lekko wdechową z

powodu oddziaływania sprężystości żeber i tonicznego napięcia

mm. międzyżebrowych zewnętrznych.



TV (tidal volume) –

objętość oddechowa

– objętość

powietrza wdychanego (lub wydychanego) podczas

spokojnego pojedynczego oddechu,



IRV (inspiratory reserve volume) –

wdechowa objętość

zapasowa

– największa objętość powietrza, która może

być wdychana do płuc po zakończeniu spokojnego

wdechu,



ERV (expiratory reserve volume) –

wydechowa objętość

zapasowa

– największa objętość powietrza, która może

być wydmuchana z płuc po zakończeniu spokojnego

wydechu,



VC (vital capacity) –

pojemność życiowa

– największa

zmiana pojemności płuc mierzona pomiędzy

maksymalnym wydechem a maksymalnym wdechem (VC

= TV + IRV + ERV)



IC (inspiratory capacity) –

pojemność wdechowa

–

największa objętość powietrza, która może być

wciągnięta do płuc po zakończeniu spokojnego wydechu

(IC = TV + IRV)

Surfaktant płucny

czynnik powierzchniowy, wyściełający wnętrze pęcherzyków

płucnych

dipalmitylofosfatydylocholina (DPPC) w połączeniu z

apoproteinami

Surfaktant obniża napięcie powierzchniowe - bardziej podczas

wydechu (większe zagęszczenie), mniej podczas wdechu.

W czasie wydechu surfaktant zagęszcza się na pow.

pęcherzyków, zmniejszając siłę retrakcji i zapobiegając

zapadaniu się pęcherzyków.

Podczas wdechu rozrzedzanie surfaktantu powoduje

podwyższenie napięcia pow. i ogranicza rozciąganie

pęcherzyków.

Document Outline

Slide 1
Slide 2
Slide 3
Slide 4
Slide 5
Slide 6
Slide 7
Slide 8
Slide 9
Slide 10
Slide 11
Slide 12
Slide 13
Slide 14
Slide 15
Slide 16
Slide 17
Slide 18
Slide 19
Slide 20
Slide 21
Slide 22
Slide 23
Slide 24
Slide 25
Slide 26
Slide 27
Slide 28
Slide 29
Slide 30