BIOTECHNOLOGIA W 
KRYMINALISTYCE

Wprowadzenie

Największe zmiany, jakie zaszły w ostatnich 
latach w biologii kryminalistycznej, związane 
są z wprowadzeniem do badań technik 
genetyki molekularnej. Dzięki pracowania 
reakcji PCR możliwa stała się 
indywidualizacja tak małych śladów, jak np. 
pojedyncza cebulka włosowa, czy też 
mikrośladowe zaplamienia krwią lub 
wydzielinami ciała ludzkiego, wobec których 
klasyczne metody serologiczne były 
bezradne.

Metody biotechnologiczne

• Ekstrakcja DNA z biologicznych 

próbek

• Metody typowania DNA w locus DQα
• 5 loci PolyMarkera
• Locus D1S80, TH01, VWA, FGA, CD4
• Fragmenty genu amelogeniny 

umożliwiające określenie płci

Locus DQα i pięć loci 

PolyMarkera

• DQα (Human Leukocyte Antigen)
• LDLR (Low Density Lipoprotein 

Receptor)

• GYPA (Glycophorin A)
• HBGG (Hemoglobin G Gammaglobin)
• D7S8
• GC (Group Specific Component)

Locus D1S80

• Region VNTR
• 16 par zasad powtarzających się 

wielokrotnie

• Definiowane cyframi od 14 do 41
• Wysoki współczynnik dyskryminacji

Fragment genu 

amelogeniny

• Gene Print™ Sex Determination 

System

• XX: 212pz
• XY: 212 i 218pz
• Wysoce konserwatywna budowa

Fragment genu 

amelogeniny

STR w locus TH01, VWA, FGA, 

CD4

• Shost Tandem Repeats liczące 2-7 pz
• Wysoki polimorfizm
• TH01 na chromosomie 11
• VWA na chromosomie 12
• FGA ma chromosomie 6
• CD4 na chromosomie 12

Ekstrakcja DNA

• Oddzielne pomieszczenie
• Niezbędne wyposażenie
• Ekstrakcja organiczna - bardzo 

skuteczna metoda

• Procedura

Ekstrakcja DNA

• Krew płynna, fragmenty zamrożonych 

tkanek miękkich

• Plamy krwi, śliny, nasienia
• Wymazy z ust
• Drobiny krwi, zeskrobiny spod paznokci
• Plamy będące mieszaninami
• Wymazy z pochwy
• Włosy

Etapy badań:

• Ekstrakcja DNA
• Ocena ilości wyizolowanego DNA
• Typowanie DNA w układzie 

PolyMarkera i HLA DQα: nastawienie 
reakcji PCR, ocena produktów PCR na 
żelu agarozowym, hybrydyzacja i 
barwienie produktów PCR

• Interpretacja wyników

Interpretacja wyników PM

• Na podstawie zabarwionych na 

niebiesko kropek

• Odczyt pasków w stanie mokrym
• Intensywność zabarwienia świadczy 

o pozytywnej próbie

• Różnica intensywności wskazuje na 

mieszany charakter próbki

• Kontrola ujemna

Interpretacja wyników w locus 

DQα

• Porównanie uzyskanego wzoru na 

pasku testowym z sondami 
komplementarnymi

• Początek odczytu od C
• Kontrola ujemna
• Kontrola dodatnia
• Wybarwienie na kolor niebieski

Definiowanie alleli

• Na zasadzie porównania
• Na wynik duży wpływ ma ilość DNA
• Zjawisko wypadania alleli (allele 

dropout)

• Przykłady

Archiwizacja żeli

Definiowanie alleli 

TH01,VWA,FGA,CD4

• Sprawdzenie pochodzenia prób
• Typowanie na zasadzie porównania
• Odczyt na mokrych żelach
• Przykłady

Literatura:

• „Badanie polimorfizmu DNA przy użyciu 

techniki PCR” - Wydawnictwo Centralnego 
Laboratorium Kryminalistycznego KGP 
Warszawa 2000

• http://clk.policja.pl/portal/clk/503/11021/Zes

pol_Bazy_Danych_DNA.html

• http://clk.policja.pl/portal/clk/503/11026/Zes

pol_Badan_Biologicznych.html

• http://www.biote21.com/html/pl/sek-home-

01.html

Pytania: